REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

W jaki sposób rozliczać egzekwowane wierzytelności zakupione w pakiecie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Gawrońska

REKLAMA

Spółka kupiła pakiet wierzytelności za kwotę 40 000 zł (wartość wierzytelności - 400 000 zł), z czego na jedną należność powinno się utworzyć odpis aktualizujący. W jakiej wysokości obciążyć koszty z tytułu tego odpisu? Czy do kosztów zaliczyć całą kwotę należności od danego klienta, czy tylko odpowiednio kwotę, za jaką została ona kupiona? W księgach spółki przy zakupie została zarachowana cała należność, a różnica między jej wartością a kwotą zakupu powiększyła przychody przyszłych okresów.

rada

 

W razie uznania wierzytelności za nieściągalną można ją wyksięgować bez potrzeby tworzenia odpisu aktualizującego. Okolicznością uzasadniającą tego typu ewidencję jest cena zakupu wierzytelności, która była niewspółmiernie niska w stosunku do wartości nominalnej wierzytelności (cena zakupu stanowiła 10% wartości nominalnej pakietu wierzytelności). Jeśli zatem poprzedni wierzyciel zadowolił się tak niską ceną, to nasuwają się wątpliwości co do ściągalności należności. Jeżeli jednak spółka nie zdecyduje się wyksięgować należności, lecz postanowi utworzyć odpis aktualizujący należność, wówczas kwota utworzonego odpisu będzie obciążała „Koszty finansowe” do wysokości ceny nabycia danej należności.

uzasadnienie

Nabywając pakiet wierzytelności, spółka ustala, czy nabyte wierzytelności są ściągalne, czy nie. Kwota wydatkowana na zakup pakietu może zostać rozdzielona na poszczególne wierzytelności wchodzące w jego skład. Z chwilą sukcesywnego egzekwowania należności trzeba do przychodów finansowych odnosić część nadwyżki wartości nominalnej nad ceną nabycia.

Księgi nabywcy

Zakup wierzytelności ujmuje się na koncie „Pozostałe rozrachunki” w następujący sposób:

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Różnica między wartością nominalną a ceną nabycia wierzytelności ewidencjonowana jest na koncie „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.

Sposób ewidencji zapłaty wierzytelności przez dłużnika przedstawia tabela.

Tabela. Ewidencja zapłaty wierzytelności

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Odpis aktualizujący

Odpis aktualizujący utworzony w przypadku, gdy nastąpiła trwała utrata wartości wierzytelności, nie może przekraczać ceny nabycia, tj. kwoty stanowiącej różnicę między wartością nominalną wierzytelności a spodziewanym zyskiem z operacji finansowych, ewidencjonowanym w dniu nabycia wierzytelności na koncie „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.

odpis aktualizujący < cena nabycia

Przykład 1

1. Spółka ZETA nabyła od spółki MEGA (wierzyciela) pakiet kilku zobowiązań, m.in. spółki BETA.

2. Zapłacona przez spółkę ZETA cena za pakiet wierzytelności spółki MEGA to 40 000 zł. Łączna wartość nominalna nabytych wierzytelności wynosi 400 000 zł.

3. Spółka BETA (dłużnik) zapłaciła swoje zobowiązanie o wartości nominalnej 100 000 zł.

4. Uznano wierzytelność od spółki X o wartości nominalnej 50 000 zł za nieściągalną i wyksięgowano ją z ewidencji.

5. Nastąpiła trwała utrata wartości wierzytelności spółki Y o wartości 80 000 zł, na którą utworzono odpis aktualizujący.

Ewidencja księgowa w spółce ZETA - nabywcy wierzytelności

1. Zakup pakietu wierzytelności na podstawie umowy zawartej między spółką ZETA (nabywca) a spółką MEGA (wierzyciel):

a) wartość nominalna nabytych wierzytelności - 400 000 zł

Wn „Pozostałe rozrachunki” 400 000

- w analityce nazwy dłużników

b) zobowiązanie wobec spółki MEGA z tytułu nabycia wierzytelności - 40 000 zł

Ma „Pozostałe rozrachunki” 40 000

- w analityce nazwa sprzedającego wierzytelność MEGA

c) nadwyżka wartości nominalnej nabytych wierzytelności nad zobowiązaniem wobec ich zbywcy

400 000 zł - 40 000 zł = 360 000 zł

Ma „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 360 000

2. Zapłata zobowiązania wobec spółki MEGA z tytułu zakupionych wierzytelności:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 40 000

- w analityce MEGA

Ma „Rachunek bankowy” 40 000

3. Spłata wierzytelności przez jednego z dłużników, firmę BETA - 100 000 zł:

Wn „Rachunek bankowy” 100 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 100 000

- w analityce BETA

4. Rozliczenie zrealizowanej nadwyżki wartości nominalnej nad ceną zakupu pakietu wierzytelności (proporcjonalnie do udziału zapłaconej wartości w wartości nominalnej całego pakietu wierzytelności)

(400 000 - 40 000) × 100 000 : 400 000 = 360 000 × 100 000 : 400 000 = 90 000 zł

Wn „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 90 000

Ma „Przychody finansowe” 90 000

Pozabilansowo - ustalenie wyniku podatkowego:

Przychody - 100 000 zł

Koszty - 10 000 zł, tj. 40 000 × 100 000 : 400 000

Zysk podatkowy = zysk bilansowy i wynosi 90 000 zł.

5. Wyksięgowanie nieściągalnej należności - wartość nominalna wynosi 50 000 zł:

a) nadwyżka wartości nominalnej nabytych wierzytelności nad zobowiązaniem wobec ich zbywcy

(400 000 - 40 000) × 50 000 : 400 000 = 360 000 × 50 000 : 400 000 = 45 000 zł

Wn „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 45 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 45 000

- w analityce nazwa dłużnika X

b) rozliczenie różnicy (straty)

40 000 : 400 000 × 50 000 = 5000

Wn „Koszty finansowe” 5 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 5 000

- w analityce nazwa dłużnika X

6. Utworzenie odpisu aktualizującego należność od spółki Y, wartość nominalna - 80 000 zł:

40 000 : 400 000 × 80 000 = 8000 zł

Wn „Koszty finansowe” 8 000

Ma „Odpis aktualizujący należności” 8 000

- w analityce nazwa dłużnika Y

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Pozabilansowo - dla celów podatkowych:

Przykład 2

Ewidencja u sprzedającego - spółki W

Założenia

1. Spółka W (wierzyciel) sprzedała spółce N (nabywca) bezsporną należność od spółki D (dłużnik) za cenę 40 000 zł.

2. Wartość nominalna wierzytelności wynosiła 366 000 zł z VAT, tj. 300 000 zł netto + 66 000 zł VAT.

3. Należność objęta była odpisem aktualizującym w wysokości 100 000 zł.

4. Nabywca N uregulował swoje zobowiązanie wobec firmy W w kwocie 40 000 zł.

Sprzedaż własnych wierzytelności jest wykonaniem prawa własności i nie podlega opodatkowaniu VAT.

Ewidencja księgowa

1. Sprzedaż wierzytelności. Faktura VAT wystawiona przez spółkę W obciążająca spółkę N za sprzedaną wierzytelność:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 40 000

- w analityce spółka W

Ma „Przychody finansowe” 40 000

2. Odpisanie sprzedanej wierzytelności w koszty finansowe:

Wn „Koszty finansowe” 366 000

Ma „Rozrachunki z odbiorcami” 366 000

- w analityce nazwa dłużnika - spółka D

Ewidencja pozabilansowa dla celów podatkowych (pkt 1, 2):

Przychody 40 000

Koszty (bez VAT) 300 000

3. Rozwiązanie uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego:

Wn „Odpisy aktualizujące rozrachunki” 100 000

- w analityce nazwa dłużnika - spółka D

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 100 000

4. Wpływ należności za sprzedaną wierzytelność:

Wn „Rachunek bieżący” 40 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 40 000

- w analityce nazwa kupującego wierzytelność - spółka W

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Aby koszty zostały uznane za poniesione w celu uzyskania przychodów, powinien być osiągnięty jakikolwiek przychód związany z zapłatą tej wierzytelności przez dłużnika. Jeśli jednak nie będzie możliwe wyegzekwowanie wierzytelności od dłużnika, wówczas wydatki poniesione na zakup wierzytelności nie będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Dłużnik może dokonywać zapłat wierzytelności w różnych latach podatkowych, dlatego wydatki powinny być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów z chwilą uzyskania w danym roku podatkowym przychodu. Jeżeli kwota wierzytelności będzie spłacana przez dłużnika w różnych latach, wówczas koszty będą uznane za koszty uzyskania przychodów w takiej wysokości, jaka odpowiada spłacie wierzytelności w danym roku, czyli proporcjonalnie do uzyskanego przychodu.

l art. 509-518 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 164, poz. 1166

l art. 12 ust. 1 pkt 1, art. 15 ust. 1 i 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847

l art. 10 ust. 1 pkt 7, art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 35, poz. 219

Joanna Gawrońska

biegły rewident

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ustawa o obowiązkowym KSeF uchwalona przez Sejm. Terminy wdrożenia przesądzone

W dniu 25 lipca 2025 r. Sejm uchwalił ustawę wprowadzającą Krajowy System e-Faktur. Zgodnie z nowymi przepisami od 1 lutego 2026 r. firmy o sprzedaży przekraczającej 200 mln zł będą musiały wystawiać faktury za pośrednictwem KSeF. Mniejsze firmy ten obowiązek obejmie od 1 kwietnia 2026 r.

Oskarżony bez dowodów. Przedsiębiorca po 8 latach wygrywa z fiskusem i odzyskuje 400 tys. zł VAT!

Zwykła kontrola zamieniła jego życie w koszmar. Skarbówka oskarżyła go o udział w karuzeli VAT i zablokowała pół miliona złotych. Przez osiem lat walczył o swoje dobre imię. Teraz urzędnicy musieli przyznać: nie mieli żadnych dowodów. Poznaj historię przedsiębiorcy, który pokonał system.

Darowizna pieniężna od teściowej tuż przed ślubem: Jak w takiej sytuacji wygląda sprawa podatku?

Czy darowizna przekazana przez teściową jeszcze przed ślubem może oznaczać obowiązek podatkowy dla przyszłego męża? Dyrektor KIS w interpretacji podatkowej wyjaśnił, kto faktycznie jest obdarowanym i kiedy mąż nie musi rozliczać się z podatku od darowizny otrzymanej przez żonę.

Nowy podatek uderzy w e-commerce? KIG ostrzega: MŚP mogą nie przetrwać zmian!

Planowane rozszerzenie podatku od sprzedaży detalicznej na e-commerce może zdusić rozwój małych i średnich firm, spowolnić cyfrowy handel i podnieść ceny dla konsumentów. Zamiast wyrównania szans – ryzyko poważnych nierówności i zahamowania eksportu MŚP. Alarmuje Krajowa Izba Gospodarcza!

REKLAMA

Fakty i mity o obowiązkowym KseF. Kto w firmie jest odpowiedzialny za wdrożenie?

Wprowadzenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 2026 roku stanowi jedną z najbardziej znaczących zmian w obszarze zarządzania dokumentacją podatkową i obiegiem informacji finansowej w polskich przedsiębiorstwach. Choć w debacie publicznej KSeF często postrzegany jest wyłącznie jako system teleinformatyczny Ministerstwa Finansów, jego wdrożenie ma charakter głęboko transformacyjny – obejmuje nie tylko narzędzia informatyczne, ale również procesy operacyjne, strukturę organizacyjną oraz podział odpowiedzialności wewnątrz firm.

Dlaczego zagraniczne firmy kurierskie płacą w Polsce podatek mniejszy niż 1% ich przychodów? „Lista wstydu” branży kurierskiej

InPost, polska firma zarejestrowana w Krakowie, w 2024 roku miał 9,85 mld złotych przychodu i zapłacił 375 mln złotych podatku CIT – to o ponad 100 mln złotych więcej niż rok wcześniej. Podatek wyniósł 3,8% przychodów – to po raz kolejny rekordowa kwota w historii firmy. Zagraniczne firmy kurierskie działające w Polsce za rok 2024 w sumie odprowadziły tylko 89,8 mln zł podatku dochodowego.

Krajowy System e-Faktur (KSeF). Rewolucja coraz bliżej

KSeF. Od lutego 2026 do stycznia 2027 roku większość firm działających w Polsce zostanie objęta obowiązkiem e-fakturowania. Proces ten wciąż budzi wiele pytań – awaryjność systemu, sprawność przesyłania danych, ich ochrona, a także niejasności w nowych regulacjach wywołują obawy co do wpływu wdrożenia e-fakturowania na funkcjonowanie sprzedaży i raportowania w firmach.

Tusk zapowiada rewolucję: uprościmy podatki i prowadzenie biznesu w Polsce

Podczas piątkowej konferencji prasowej, poprzedzającej posiedzenie rządu, premier Donald Tusk zapowiedział szeroko zakrojone działania mające na celu uproszczenie prowadzenia biznesu w Polsce, w tym gruntowną reformę systemu podatkowego. Jego słowa, pełne determinacji i świadomości skali wyzwań, padły w momencie, gdy polscy przedsiębiorcy coraz częściej apelują o zmniejszenie biurokratycznego ciężaru i stabilność regulacyjną.

REKLAMA

Gra w zagranicznym kasynie online: legalność, podatki i ryzyko utraty wygranej

W dobie globalizacji i rosnącej popularności internetowego hazardu wiele osób z Polski decyduje się na grę w zagranicznych kasynach online. Kuszące wygrane i łatwy dostęp to jednak tylko pozory – brak znajomości przepisów może kosztować cię nie tylko grzywnę, ale również całą wypłatę. Sprawdź, kiedy gra jest legalna, kiedy zapłacisz podatek, a kiedy... stracisz wszystko.

Krajowy System e-Faktur – przełomowa zmiana wraca do Komisji Sejmowej. Co oznacza dla przedsiębiorców?

Sejm ponownie skierował do Komisji Finansów Publicznych projekt ustawy wprowadzającej Krajowy System e-Faktur (KSeF). Nowe przepisy mają zrewolucjonizować wystawianie faktur w Polsce, wprowadzając cyfrową platformę. Zgłoszono poprawki wydłużające termin przesyłania faktur nawet do 5 dni.

REKLAMA