REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

W jaki sposób rozliczać egzekwowane wierzytelności zakupione w pakiecie

Joanna Gawrońska

REKLAMA

Spółka kupiła pakiet wierzytelności za kwotę 40 000 zł (wartość wierzytelności - 400 000 zł), z czego na jedną należność powinno się utworzyć odpis aktualizujący. W jakiej wysokości obciążyć koszty z tytułu tego odpisu? Czy do kosztów zaliczyć całą kwotę należności od danego klienta, czy tylko odpowiednio kwotę, za jaką została ona kupiona? W księgach spółki przy zakupie została zarachowana cała należność, a różnica między jej wartością a kwotą zakupu powiększyła przychody przyszłych okresów.

rada

 

W razie uznania wierzytelności za nieściągalną można ją wyksięgować bez potrzeby tworzenia odpisu aktualizującego. Okolicznością uzasadniającą tego typu ewidencję jest cena zakupu wierzytelności, która była niewspółmiernie niska w stosunku do wartości nominalnej wierzytelności (cena zakupu stanowiła 10% wartości nominalnej pakietu wierzytelności). Jeśli zatem poprzedni wierzyciel zadowolił się tak niską ceną, to nasuwają się wątpliwości co do ściągalności należności. Jeżeli jednak spółka nie zdecyduje się wyksięgować należności, lecz postanowi utworzyć odpis aktualizujący należność, wówczas kwota utworzonego odpisu będzie obciążała „Koszty finansowe” do wysokości ceny nabycia danej należności.

uzasadnienie

Nabywając pakiet wierzytelności, spółka ustala, czy nabyte wierzytelności są ściągalne, czy nie. Kwota wydatkowana na zakup pakietu może zostać rozdzielona na poszczególne wierzytelności wchodzące w jego skład. Z chwilą sukcesywnego egzekwowania należności trzeba do przychodów finansowych odnosić część nadwyżki wartości nominalnej nad ceną nabycia.

Księgi nabywcy

Zakup wierzytelności ujmuje się na koncie „Pozostałe rozrachunki” w następujący sposób:

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Różnica między wartością nominalną a ceną nabycia wierzytelności ewidencjonowana jest na koncie „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.

Sposób ewidencji zapłaty wierzytelności przez dłużnika przedstawia tabela.

Tabela. Ewidencja zapłaty wierzytelności

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Odpis aktualizujący

Odpis aktualizujący utworzony w przypadku, gdy nastąpiła trwała utrata wartości wierzytelności, nie może przekraczać ceny nabycia, tj. kwoty stanowiącej różnicę między wartością nominalną wierzytelności a spodziewanym zyskiem z operacji finansowych, ewidencjonowanym w dniu nabycia wierzytelności na koncie „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.

odpis aktualizujący < cena nabycia

Przykład 1

1. Spółka ZETA nabyła od spółki MEGA (wierzyciela) pakiet kilku zobowiązań, m.in. spółki BETA.

2. Zapłacona przez spółkę ZETA cena za pakiet wierzytelności spółki MEGA to 40 000 zł. Łączna wartość nominalna nabytych wierzytelności wynosi 400 000 zł.

3. Spółka BETA (dłużnik) zapłaciła swoje zobowiązanie o wartości nominalnej 100 000 zł.

4. Uznano wierzytelność od spółki X o wartości nominalnej 50 000 zł za nieściągalną i wyksięgowano ją z ewidencji.

5. Nastąpiła trwała utrata wartości wierzytelności spółki Y o wartości 80 000 zł, na którą utworzono odpis aktualizujący.

Ewidencja księgowa w spółce ZETA - nabywcy wierzytelności

1. Zakup pakietu wierzytelności na podstawie umowy zawartej między spółką ZETA (nabywca) a spółką MEGA (wierzyciel):

a) wartość nominalna nabytych wierzytelności - 400 000 zł

Wn „Pozostałe rozrachunki” 400 000

- w analityce nazwy dłużników

b) zobowiązanie wobec spółki MEGA z tytułu nabycia wierzytelności - 40 000 zł

Ma „Pozostałe rozrachunki” 40 000

- w analityce nazwa sprzedającego wierzytelność MEGA

c) nadwyżka wartości nominalnej nabytych wierzytelności nad zobowiązaniem wobec ich zbywcy

400 000 zł - 40 000 zł = 360 000 zł

Ma „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 360 000

2. Zapłata zobowiązania wobec spółki MEGA z tytułu zakupionych wierzytelności:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 40 000

- w analityce MEGA

Ma „Rachunek bankowy” 40 000

3. Spłata wierzytelności przez jednego z dłużników, firmę BETA - 100 000 zł:

Wn „Rachunek bankowy” 100 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 100 000

- w analityce BETA

4. Rozliczenie zrealizowanej nadwyżki wartości nominalnej nad ceną zakupu pakietu wierzytelności (proporcjonalnie do udziału zapłaconej wartości w wartości nominalnej całego pakietu wierzytelności)

(400 000 - 40 000) × 100 000 : 400 000 = 360 000 × 100 000 : 400 000 = 90 000 zł

Wn „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 90 000

Ma „Przychody finansowe” 90 000

Pozabilansowo - ustalenie wyniku podatkowego:

Przychody - 100 000 zł

Koszty - 10 000 zł, tj. 40 000 × 100 000 : 400 000

Zysk podatkowy = zysk bilansowy i wynosi 90 000 zł.

5. Wyksięgowanie nieściągalnej należności - wartość nominalna wynosi 50 000 zł:

a) nadwyżka wartości nominalnej nabytych wierzytelności nad zobowiązaniem wobec ich zbywcy

(400 000 - 40 000) × 50 000 : 400 000 = 360 000 × 50 000 : 400 000 = 45 000 zł

Wn „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 45 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 45 000

- w analityce nazwa dłużnika X

b) rozliczenie różnicy (straty)

40 000 : 400 000 × 50 000 = 5000

Wn „Koszty finansowe” 5 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 5 000

- w analityce nazwa dłużnika X

6. Utworzenie odpisu aktualizującego należność od spółki Y, wartość nominalna - 80 000 zł:

40 000 : 400 000 × 80 000 = 8000 zł

Wn „Koszty finansowe” 8 000

Ma „Odpis aktualizujący należności” 8 000

- w analityce nazwa dłużnika Y

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Pozabilansowo - dla celów podatkowych:

Przykład 2

Ewidencja u sprzedającego - spółki W

Założenia

1. Spółka W (wierzyciel) sprzedała spółce N (nabywca) bezsporną należność od spółki D (dłużnik) za cenę 40 000 zł.

2. Wartość nominalna wierzytelności wynosiła 366 000 zł z VAT, tj. 300 000 zł netto + 66 000 zł VAT.

3. Należność objęta była odpisem aktualizującym w wysokości 100 000 zł.

4. Nabywca N uregulował swoje zobowiązanie wobec firmy W w kwocie 40 000 zł.

Sprzedaż własnych wierzytelności jest wykonaniem prawa własności i nie podlega opodatkowaniu VAT.

Ewidencja księgowa

1. Sprzedaż wierzytelności. Faktura VAT wystawiona przez spółkę W obciążająca spółkę N za sprzedaną wierzytelność:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 40 000

- w analityce spółka W

Ma „Przychody finansowe” 40 000

2. Odpisanie sprzedanej wierzytelności w koszty finansowe:

Wn „Koszty finansowe” 366 000

Ma „Rozrachunki z odbiorcami” 366 000

- w analityce nazwa dłużnika - spółka D

Ewidencja pozabilansowa dla celów podatkowych (pkt 1, 2):

Przychody 40 000

Koszty (bez VAT) 300 000

3. Rozwiązanie uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego:

Wn „Odpisy aktualizujące rozrachunki” 100 000

- w analityce nazwa dłużnika - spółka D

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 100 000

4. Wpływ należności za sprzedaną wierzytelność:

Wn „Rachunek bieżący” 40 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 40 000

- w analityce nazwa kupującego wierzytelność - spółka W

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Aby koszty zostały uznane za poniesione w celu uzyskania przychodów, powinien być osiągnięty jakikolwiek przychód związany z zapłatą tej wierzytelności przez dłużnika. Jeśli jednak nie będzie możliwe wyegzekwowanie wierzytelności od dłużnika, wówczas wydatki poniesione na zakup wierzytelności nie będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Dłużnik może dokonywać zapłat wierzytelności w różnych latach podatkowych, dlatego wydatki powinny być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów z chwilą uzyskania w danym roku podatkowym przychodu. Jeżeli kwota wierzytelności będzie spłacana przez dłużnika w różnych latach, wówczas koszty będą uznane za koszty uzyskania przychodów w takiej wysokości, jaka odpowiada spłacie wierzytelności w danym roku, czyli proporcjonalnie do uzyskanego przychodu.

l art. 509-518 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 164, poz. 1166

l art. 12 ust. 1 pkt 1, art. 15 ust. 1 i 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847

l art. 10 ust. 1 pkt 7, art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 35, poz. 219

Joanna Gawrońska

biegły rewident

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Unijne rozporządzenie DORA już obowiązuje. Które firmy muszą stosować nowe przepisy od 17 stycznia 2025 r.?

Od 17 stycznia 2025 r. w Unii Europejskiej zaczęło obowiązywać Rozporządzenie DORA. Objęte nim podmioty finansowe miały 2 lata na dostosowanie się do nowych przepisów w zakresie zarządzania ryzykiem ICT. Na niespełna miesiąc przed ostatecznym terminem wdrożenia zmian Europejski Bank Centralny opublikował raport SREP (Supervisory Review and Evaluation Process) za 2024 rok, w którym ze wszystkich badanych aspektów związanych z działalnością banków to właśnie ryzyko operacyjne i teleinformatyczne uzyskało najgorsze średnie wyniki. Czy Rozporządzenie DORA zmieni coś w tym zakresie? Na to pytanie odpowiadają eksperci Linux Polska.

Transfer danych osobowych do Kanady – czy to bezpieczne? Co na to RODO?

Kanada to kraj, który kojarzy się nam z piękną przyrodą, syropem klonowym i piżamowym shoppingiem. Jednak z punktu widzenia RODO Kanada to „państwo trzecie” – miejsce, które nie podlega bezpośrednio unijnym regulacjom ochrony danych osobowych. Czy oznacza to, że przesyłanie danych na drugi brzeg Atlantyku jest ryzykowne?

e-Urząd Skarbowy w Twoim telefonie! Nowa aplikacja zmienia sposób korzystania z usług skarbowych

Ministerstwo Finansów wprowadza rewolucję w dostępie do usług skarbowych. Aplikacja e-Urząd Skarbowy pozwala na szybkie i bezpieczne załatwianie spraw urzędowych. To dopiero początek – kolejne aktualizacje przyniosą jeszcze więcej funkcji!

W 2025 roku oprocentowanie lokat bankowych mocno spadnie. Jak zadbać o oszczędności?

Banki przewidują mocny spadek stóp procentowych. Przykładowo BNP Paribas prognozuje, że na koniec 2025 roku podstawowa stopa procentowa NBP spadnie do 4%, czyli obniży się aż o 1,75 p.p. Z kolei PKO BP zakłada, że stopy procentowe spadną do 3,5%-4% do końca 2026 r. Te oczekiwania już teraz wpływają na oprocentowanie lokat bankowych. Rankomat.pl zwraca uwagę, że średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane NBP) wyniosło zaledwie 3,96% i w kolejnych miesiącach prawdopodobnie będzie dalej spadać. Między innymi dlatego w 2025 r. warto zmienić część swoich nawyków finansowych, do których przywykliśmy w ostatnich dwóch latach.

REKLAMA

Jak opodatkować przychody z najmu? Kluczowe zasady i przepisy

Przychody z najmu można opodatkować ryczałtem lub w ramach działalności gospodarczej. Wybór odpowiedniego sposobu zależy od rodzaju najmu i decyzji podatnika. Sprawdź, jakie zasady obowiązują, jakie stawki podatkowe mają zastosowanie oraz kiedy najem kwalifikuje się jako odrębne źródło przychodów.

9000 zł brutto średniej pensji w Polsce w 2025 r. Kiedy pęknie bariera psychologiczna 10 tys. zł miesięcznie?

Główny Urząd Statystyczny podał, że w grudniu 2024 r. przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 8.821,25 zł. Eksperci oceniają, że w 2025 roku na pewno przeciętne wynagrodzenie w przedsiębiorstwach przekroczy kwotę 9.000 zł brutto (ok. 6.450 zł netto). Natomiast zdaniem przedsiębiorców, granicą psychologiczną przeciętnej miesięcznej pensji w Polsce jest kwota 10 000 zł brutto (ok. 7.150 zł netto). Kiedy ta granica zostanie przełamana?

ZUS zmienił zasady doręczania pism na PUE (eZUS). Nowości od 15 stycznia 2025 r.

W komunikacie z 24 stycznia 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że od 15 stycznia 2025 r. na portalu PUE eZUS udostępnił funkcjonalności, które wynikają z art. 71 ab ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń́ społecznych w zakresie tzw. e-Doręczeń.

Rozliczenie PIT emeryta i rencisty w 2025 r. ZUS wysyła PIT-40A, PIT-11A i PIT-11 za 2024 r. Kiedy zwrot nadpłaty podatku? Jak odliczać i przekazać 1,5 proc. podatku?

W najbliższych tygodniach emeryci i renciści otrzymają ważny formularz, dotyczący rocznego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). ZUS rozpoczął właśnie wysyłkę deklaracji PIT-40A, PIT-11A i PIT-11 za miniony rok. W całym kraju akcja obejmie niemal 10,5 mln osób.

REKLAMA

Zmiany w uldze na dziecko. Wyższe limity, do 120 i 60 tys. zł rocznie

Nowelizacja ustawy o PIT zakłada podwyższenie limitów dochodów uprawniających do ulgi na dziecko. Proponowane zmiany obejmują m.in. zwiększenie limitu przychodów dla rodzin z czwórką lub więcej dzieci do 120 tys. zł rocznie oraz wyższe progi dochodowe dla rodziców wychowujących jedno dziecko.

Płatniku, sporządź i wyślij poprawnie PIT-11, PIT-R, PIT-4R i PIT-8AR

Ministerstwo Finansów przypomina płatnikom o obowiązku sporządzenia i przesłania deklaracji podatkowych za 2024 rok. Sprawdź, jak przygotować formularze, na co zwrócić uwagę i jak uniknąć błędów w dokumentach PIT.

REKLAMA