REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Użyczenie prywatnego samochodu przez członka stowarzyszenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Nowicka
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Samochód użytkowany do celów stowarzyszenia nie musi być własnością tej jednostki i nie musi być wprowadzony do ewidencji środków trwałych, aby koszty jego eksploatacji mogły być zarachowywane w ciężar kosztów uzyskania przychodu. Może to być m.in. prywatny samochód użyczony przez członka stowarzyszenia.

Cechą charakterystyczną użyczenia jest nieodpłatność. Umowa użyczenia jest umową, na podstawie której użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (art. 710 Kodeksu cywilnego).

REKLAMA

W przeciwieństwie do najmu czy dzierżawy - użyczenie jest bezpłatne. Użytkownik samochodu ponosi jedynie zwykłe koszty jego utrzymania (art. 713 k.c.). Oznacza to ponoszenie przez biorącego w użyczenie kosztów pozwalających na używanie rzeczy i zachowanie rzeczy w stanie niepogorszonym.

UWAGA!

Istotne dla umowy użyczenia są dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas i nieodpłatność. Ta druga cecha wyraźnie odróżnia użyczenie od umowy najmu. Natomiast w przeciwieństwie do umowy darowizny rzecz użyczona w dalszym ciągu pozostaje w majątku użyczającego.

Zaliczanie w koszty podatkowe stowarzyszenia

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Stowarzyszenie może zaliczyć do swoich kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione z tytułu używania dla potrzeb prowadzonej działalności użyczonego samochodu, niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych (chodzi o tzw. zwykłe koszty jego utrzymania). Zasady zaliczania tych wydatków do kosztów podatkowych różnią się w zależności od tego, czy użyczony pojazd to samochód osobowy czy ciężarowy.

Użyczenie samochodu osobowego

Przypomnijmy, że ustawowa definicja samochodu osobowego jest określona w art. 4a pkt 9 updop.

W przypadku użyczonego samochodu osobowego stowarzyszenie może zaliczyć do swoich kosztów wydatki do wysokości kwoty wynikającej z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu oraz stawki za 1 km przebiegu określonej w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (art. 16 ust. 1 pkt 51 updop). Biorący w używanie musi przy tym prowadzić ewidencję przebiegu użyczonego pojazdu, potwierdzoną przez jednostkę na koniec każdego miesiąca (art. 16 ust. 5 updop).

Ewidencja przebiegu pojazdu powinna zawierać co najmniej:

• nazwisko, imię i adres zamieszkania osoby używającej pojazdu,

• numer rejestracyjny pojazdu i pojemność silnika,

• kolejny numer wpisu,

• datę i cel wyjazdu, opis trasy (skąd - dokąd),

• liczbę faktycznie przejechanych kilometrów,

• stawkę za 1 kilometr przebiegu,

• kwotę wynikającą z przemnożenia liczby faktycznie przejechanych kilometrów i stawki za 1 kilometr przebiegu,

• podpis podatnika (pracodawcy) i jego dane.

UWAGA!

REKLAMA

Do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu (tzw. kilometrówki) jest obowiązana osoba używająca tego pojazdu. W razie braku tej ewidencji wydatki ponoszone przez stowarzyszenie z tytułu używania użyczonego samochodu na potrzeby działalności nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Zwykłe koszty utrzymania rzeczy to wydatki i nakłady pozwalające zachować rzecz w stanie niepogorszonym, utrwalającym jej właściwości i przeznaczenie. W przypadku użyczonego samochodu będą to np. koszty eksploatacji, konserwacji samochodu, czy też drobnych napraw (zakup paliwa, opłaty parkingowe, części zamienne, naprawa, przegląd, usługi serwisowe).

Za zwykłe koszty utrzymania samochodu nie można natomiast uznać np. podatku od środków transportowych, kosztów ubezpieczenia i innych publiczno- i prywatnoprawnych ciężarów związanych zwykle z własnością lub posiadaniem środka transportu.

PRZYKŁAD

W umowie użyczenia samochodu osobowego zawartej między stowarzyszeniem a członkiem tego stowarzyszenia zapisano, że stowarzyszenie opłaca podatek od środków transportowych od tego samochodu. Jakie to powoduje skutki dla właściciela samochodu?

Jeżeli biorący w używanie (stowarzyszenie) rzeczywiście ponosi wydatki, które faktycznie obciążają użyczającego (właściciela samochodu - tu: członka stowarzyszenia), wówczas równowartość takiego wydatku stanowi czynsz najmu i jako taki stanowi koszt biorącego w używanie oraz przychód użyczającego. Właściciel samochodu ma obowiązek wykazać ten przychód w swoim rocznym zeznaniu PIT.

Użyczenie samochodu ciężarowego

Jeśli przedmiotem użyczenia jest samochód ciężarowy, stowarzyszenie ma prawo zaliczać do kosztów podatkowych wydatki ponoszone na jego bieżącą eksploatację (pod warunkiem że wydatki te pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami uzyskiwanymi z działalności stowarzyszenia).

Odmiennie niż w przypadku samochodów osobowych, brak jest limitu wydatków możliwych do zaliczenia w koszty uzyskania przychodów.

UWAGA!

Od użyczonego samochodu, zarówno ciężarowego, jak i osobowego, stowarzyszenie w żadnym przypadku nie może dokonywać odpisów amortyzacyjnych.

Kiedy użyczenie jest przychodem

Z perspektywy podatkowej użyczenie samochodu przez członka tego stowarzyszenia stanowi tzw. nieodpłatne świadczenie.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 updop przychodem podlegającym opodatkowaniu jest m.in. wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń. Wartość przychodu ustala się zgodnie z treścią art. 12 ust. 6 updop, tj. w przypadku użyczenia samochodu - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia. Cena rynkowa powinna każdorazowo odzwierciedlać konkretną sytuację, tj. odnosić się do cen stosowanych przy odpłatnym udostępnianiu samochodów tej samej marki, modelu, wyposażeniu, zużyciu i długości trwania użyczenia w konkretnej miejscowości (np. w oparciu o średnią stawkę stosowaną w wypożyczalniach samochodów osobowych).

Przychody te uwzględnia się w okresie, którego dotyczą, tzn. w rozliczeniach miesięcznych i/lub rocznym - w zależności od formy wpłat zaliczek na podatek dochodowy.

Podkreślić należy, że w szczególnych przypadkach zawarcie umowy użyczenia może powodować skutki podatkowe również dla użyczającego. Sytuacja taka dotyczy transakcji z podmiotami powiązanymi (art. 11 updop), z tym że w takim przypadku dochód może zostać ustalony wyłącznie przez organy podatkowe.

Pojęcie nieodpłatnego świadczenia

Przepisy nie precyzują, co należy rozumieć przez nieodpłatne świadczenie, jednak orzecznictwo sądowe i praktyka podatkowa zinterpretowały ten termin jako „te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne (tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu) przysporzenie majątku tej osoby, mające konkretny wymiar finansowy” (zob. wyrok NSA z 29 października 1999 r., sygn. akt I SA/Gd 1290/98). Przy użyczeniu samochodu przysporzeniem majątkowym będzie więc możliwość wykorzystywania samochodu na cele działalności jednostki, za co w innym razie jednostka musiałaby zapłacić. O nieodpłatnym otrzymaniu i obowiązku rozpoznania przychodu nie decyduje zawarcie umowy użyczenia, lecz dopiero faktyczne rozpoczęcie używania samochodu.

Organizacje bez podatku

Jeżeli celem statutowym organizacji jest rodzaj działalności określony w art. 17 ust. 1 pkt 4 updop i użyczony samochód służy właśnie realizacji tego celu, to przychód z otrzymanego nieodpłatnego świadczenia, jakim jest użyczenie samochodu przez członka organizacji, nie podlega opodatkowaniu.

...i bez zapisu w księgach rachunkowych

Z uwagi na to, że umowa użyczenia ma charakter nieodpłatny, takie zdarzenie (zgodnie z treścią ekonomiczną) nie podlega ujęciu w księgach rachunkowych jednostki.

W celu uchwycenia przez biorącego w używanie rzecz przychodów z tytułu otrzymanych nieodpłatnych świadczeń zasadne byłoby ujęcie takich przychodów w ewidencji pozabilansowej.

PRZYKŁAD

REKLAMA

Stowarzyszenie wykorzystuje na potrzeby swojej działalności prywatny samochód osobowy członka stowarzyszenia na podstawie umowy użyczenia. Czy faktury zakupu paliwa powinny być wystawiane na stowarzyszenie (biorący w używanie), czy na właściciela pojazdu?

Oba rozwiązania są właściwe. Możliwe jest bowiem wystawianie faktur na stowarzyszenie, które faktycznie użytkuje samochód i na podstawie umowy użyczenia samochodu ponosi koszty eksploatacyjne. W takiej sytuacji kosztem podatkowym stowarzyszenia będą kwoty wydatków eksploatacyjnych (przy samochodzie osobowym - mieszczące się w limicie tzw. kilometrówki).

Możliwe jest również, że to właściciel samochodu będzie ponosił koszty eksploatacyjne, które następnie będą mu zwracane przez stowarzyszenie. W takim przypadku kosztem podatkowym stowarzyszenia będą kwoty zwrócone właścicielowi z tytułu kosztów używania samochodu. Wtedy faktury/rachunki będą wystawiane na właściciela pojazdu, zaś na przekazanie kwot zwrotów konieczne będzie sporządzenie dodatkowego dokumentu.

Użyczenie samochodu a VAT

Ewentualny obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług powstaje po stronie dającego rzecz w używanie (tu: członka stowarzyszenia).

Opodatkowaniu VAT podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

Jako odpłatne świadczenie usług traktuje się również nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części (art. 8 ust. 2 ustawy o VAT).

Z powyższego wynika, że zawarcie umowy użyczenia będzie rodzić obowiązek w zakresie podatku od towarów i usług (po stronie dającego rzecz w używanie), jeżeli:

• będzie to świadczenie na cele osobiste określonego w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT kręgu osób lub będzie to inne niż wymienione świadczenie na cele niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,

• dającemu rzecz w używanie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu rzeczy, która jest przedmiotem umowy użyczenia.

Przy czym wymienione wyżej warunki muszą być spełnione łącznie.

Podstawy prawne:

• ustawa z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 181, poz. 1287

• ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238

• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

• ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1382

• rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy - Dz.U. Nr 27, poz. 271; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 201, poz. 1462

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA