REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Użyczenie prywatnego samochodu przez członka stowarzyszenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Nowicka
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Samochód użytkowany do celów stowarzyszenia nie musi być własnością tej jednostki i nie musi być wprowadzony do ewidencji środków trwałych, aby koszty jego eksploatacji mogły być zarachowywane w ciężar kosztów uzyskania przychodu. Może to być m.in. prywatny samochód użyczony przez członka stowarzyszenia.

Cechą charakterystyczną użyczenia jest nieodpłatność. Umowa użyczenia jest umową, na podstawie której użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (art. 710 Kodeksu cywilnego).

REKLAMA

Autopromocja

W przeciwieństwie do najmu czy dzierżawy - użyczenie jest bezpłatne. Użytkownik samochodu ponosi jedynie zwykłe koszty jego utrzymania (art. 713 k.c.). Oznacza to ponoszenie przez biorącego w użyczenie kosztów pozwalających na używanie rzeczy i zachowanie rzeczy w stanie niepogorszonym.

UWAGA!

Istotne dla umowy użyczenia są dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas i nieodpłatność. Ta druga cecha wyraźnie odróżnia użyczenie od umowy najmu. Natomiast w przeciwieństwie do umowy darowizny rzecz użyczona w dalszym ciągu pozostaje w majątku użyczającego.

Zaliczanie w koszty podatkowe stowarzyszenia

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Stowarzyszenie może zaliczyć do swoich kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione z tytułu używania dla potrzeb prowadzonej działalności użyczonego samochodu, niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych (chodzi o tzw. zwykłe koszty jego utrzymania). Zasady zaliczania tych wydatków do kosztów podatkowych różnią się w zależności od tego, czy użyczony pojazd to samochód osobowy czy ciężarowy.

Użyczenie samochodu osobowego

Przypomnijmy, że ustawowa definicja samochodu osobowego jest określona w art. 4a pkt 9 updop.

W przypadku użyczonego samochodu osobowego stowarzyszenie może zaliczyć do swoich kosztów wydatki do wysokości kwoty wynikającej z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu oraz stawki za 1 km przebiegu określonej w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (art. 16 ust. 1 pkt 51 updop). Biorący w używanie musi przy tym prowadzić ewidencję przebiegu użyczonego pojazdu, potwierdzoną przez jednostkę na koniec każdego miesiąca (art. 16 ust. 5 updop).

Ewidencja przebiegu pojazdu powinna zawierać co najmniej:

• nazwisko, imię i adres zamieszkania osoby używającej pojazdu,

• numer rejestracyjny pojazdu i pojemność silnika,

• kolejny numer wpisu,

• datę i cel wyjazdu, opis trasy (skąd - dokąd),

• liczbę faktycznie przejechanych kilometrów,

• stawkę za 1 kilometr przebiegu,

• kwotę wynikającą z przemnożenia liczby faktycznie przejechanych kilometrów i stawki za 1 kilometr przebiegu,

• podpis podatnika (pracodawcy) i jego dane.

UWAGA!

REKLAMA

Do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu (tzw. kilometrówki) jest obowiązana osoba używająca tego pojazdu. W razie braku tej ewidencji wydatki ponoszone przez stowarzyszenie z tytułu używania użyczonego samochodu na potrzeby działalności nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Zwykłe koszty utrzymania rzeczy to wydatki i nakłady pozwalające zachować rzecz w stanie niepogorszonym, utrwalającym jej właściwości i przeznaczenie. W przypadku użyczonego samochodu będą to np. koszty eksploatacji, konserwacji samochodu, czy też drobnych napraw (zakup paliwa, opłaty parkingowe, części zamienne, naprawa, przegląd, usługi serwisowe).

Za zwykłe koszty utrzymania samochodu nie można natomiast uznać np. podatku od środków transportowych, kosztów ubezpieczenia i innych publiczno- i prywatnoprawnych ciężarów związanych zwykle z własnością lub posiadaniem środka transportu.

PRZYKŁAD

W umowie użyczenia samochodu osobowego zawartej między stowarzyszeniem a członkiem tego stowarzyszenia zapisano, że stowarzyszenie opłaca podatek od środków transportowych od tego samochodu. Jakie to powoduje skutki dla właściciela samochodu?

Jeżeli biorący w używanie (stowarzyszenie) rzeczywiście ponosi wydatki, które faktycznie obciążają użyczającego (właściciela samochodu - tu: członka stowarzyszenia), wówczas równowartość takiego wydatku stanowi czynsz najmu i jako taki stanowi koszt biorącego w używanie oraz przychód użyczającego. Właściciel samochodu ma obowiązek wykazać ten przychód w swoim rocznym zeznaniu PIT.

Użyczenie samochodu ciężarowego

Jeśli przedmiotem użyczenia jest samochód ciężarowy, stowarzyszenie ma prawo zaliczać do kosztów podatkowych wydatki ponoszone na jego bieżącą eksploatację (pod warunkiem że wydatki te pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami uzyskiwanymi z działalności stowarzyszenia).

Odmiennie niż w przypadku samochodów osobowych, brak jest limitu wydatków możliwych do zaliczenia w koszty uzyskania przychodów.

UWAGA!

Od użyczonego samochodu, zarówno ciężarowego, jak i osobowego, stowarzyszenie w żadnym przypadku nie może dokonywać odpisów amortyzacyjnych.

Kiedy użyczenie jest przychodem

Z perspektywy podatkowej użyczenie samochodu przez członka tego stowarzyszenia stanowi tzw. nieodpłatne świadczenie.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 updop przychodem podlegającym opodatkowaniu jest m.in. wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń. Wartość przychodu ustala się zgodnie z treścią art. 12 ust. 6 updop, tj. w przypadku użyczenia samochodu - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia. Cena rynkowa powinna każdorazowo odzwierciedlać konkretną sytuację, tj. odnosić się do cen stosowanych przy odpłatnym udostępnianiu samochodów tej samej marki, modelu, wyposażeniu, zużyciu i długości trwania użyczenia w konkretnej miejscowości (np. w oparciu o średnią stawkę stosowaną w wypożyczalniach samochodów osobowych).

Przychody te uwzględnia się w okresie, którego dotyczą, tzn. w rozliczeniach miesięcznych i/lub rocznym - w zależności od formy wpłat zaliczek na podatek dochodowy.

Podkreślić należy, że w szczególnych przypadkach zawarcie umowy użyczenia może powodować skutki podatkowe również dla użyczającego. Sytuacja taka dotyczy transakcji z podmiotami powiązanymi (art. 11 updop), z tym że w takim przypadku dochód może zostać ustalony wyłącznie przez organy podatkowe.

Pojęcie nieodpłatnego świadczenia

Przepisy nie precyzują, co należy rozumieć przez nieodpłatne świadczenie, jednak orzecznictwo sądowe i praktyka podatkowa zinterpretowały ten termin jako „te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne (tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu) przysporzenie majątku tej osoby, mające konkretny wymiar finansowy” (zob. wyrok NSA z 29 października 1999 r., sygn. akt I SA/Gd 1290/98). Przy użyczeniu samochodu przysporzeniem majątkowym będzie więc możliwość wykorzystywania samochodu na cele działalności jednostki, za co w innym razie jednostka musiałaby zapłacić. O nieodpłatnym otrzymaniu i obowiązku rozpoznania przychodu nie decyduje zawarcie umowy użyczenia, lecz dopiero faktyczne rozpoczęcie używania samochodu.

Organizacje bez podatku

Jeżeli celem statutowym organizacji jest rodzaj działalności określony w art. 17 ust. 1 pkt 4 updop i użyczony samochód służy właśnie realizacji tego celu, to przychód z otrzymanego nieodpłatnego świadczenia, jakim jest użyczenie samochodu przez członka organizacji, nie podlega opodatkowaniu.

...i bez zapisu w księgach rachunkowych

Z uwagi na to, że umowa użyczenia ma charakter nieodpłatny, takie zdarzenie (zgodnie z treścią ekonomiczną) nie podlega ujęciu w księgach rachunkowych jednostki.

W celu uchwycenia przez biorącego w używanie rzecz przychodów z tytułu otrzymanych nieodpłatnych świadczeń zasadne byłoby ujęcie takich przychodów w ewidencji pozabilansowej.

PRZYKŁAD

REKLAMA

Stowarzyszenie wykorzystuje na potrzeby swojej działalności prywatny samochód osobowy członka stowarzyszenia na podstawie umowy użyczenia. Czy faktury zakupu paliwa powinny być wystawiane na stowarzyszenie (biorący w używanie), czy na właściciela pojazdu?

Oba rozwiązania są właściwe. Możliwe jest bowiem wystawianie faktur na stowarzyszenie, które faktycznie użytkuje samochód i na podstawie umowy użyczenia samochodu ponosi koszty eksploatacyjne. W takiej sytuacji kosztem podatkowym stowarzyszenia będą kwoty wydatków eksploatacyjnych (przy samochodzie osobowym - mieszczące się w limicie tzw. kilometrówki).

Możliwe jest również, że to właściciel samochodu będzie ponosił koszty eksploatacyjne, które następnie będą mu zwracane przez stowarzyszenie. W takim przypadku kosztem podatkowym stowarzyszenia będą kwoty zwrócone właścicielowi z tytułu kosztów używania samochodu. Wtedy faktury/rachunki będą wystawiane na właściciela pojazdu, zaś na przekazanie kwot zwrotów konieczne będzie sporządzenie dodatkowego dokumentu.

Użyczenie samochodu a VAT

Ewentualny obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług powstaje po stronie dającego rzecz w używanie (tu: członka stowarzyszenia).

Opodatkowaniu VAT podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

Jako odpłatne świadczenie usług traktuje się również nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części (art. 8 ust. 2 ustawy o VAT).

Z powyższego wynika, że zawarcie umowy użyczenia będzie rodzić obowiązek w zakresie podatku od towarów i usług (po stronie dającego rzecz w używanie), jeżeli:

• będzie to świadczenie na cele osobiste określonego w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT kręgu osób lub będzie to inne niż wymienione świadczenie na cele niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,

• dającemu rzecz w używanie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu rzeczy, która jest przedmiotem umowy użyczenia.

Przy czym wymienione wyżej warunki muszą być spełnione łącznie.

Podstawy prawne:

• ustawa z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 181, poz. 1287

• ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238

• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

• ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1382

• rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy - Dz.U. Nr 27, poz. 271; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 201, poz. 1462

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

REKLAMA

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA