REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy umorzona wraz z odsetkami pożyczka od udziałowca stanowi przychód

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Maryla Piotrowska

REKLAMA

Spółka zawarła z udziałowcem umowę pożyczki, na podstawie której udziałowiec pożyczył spółce pieniądze. Czy pożyczka ta może być bezzwrotna? Czy wówczas będzie stanowiła dla spółki przychód podlegający opodatkowaniu? Jak to zaksięgować? Co z naliczonymi odsetkami? Czy pożyczka od udziałowca jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
RADA 

Umorzona pożyczka jest przychodem (również podatkowym) dla firmy. Należy ją zaksięgować na koncie „Pozostałe przychody operacyjne”. Naliczone, ale nie zapłacone odsetki, które są wykazywane na koncie „Przychody finansowe”, w momencie umorzenia pożyczki stają się przychodami podatkowymi.

uzasadnienie

Według przepisów kodeksu cywilnego w przypadku umorzenia pożyczki zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Zwolnienie spółki z długu rodzi określone konsekwencje podatkowe.

Regulacje dotyczące udzielania pożyczek zawiera kodeks cywilny. Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Taka definicja pożyczki praktycznie wyklucza istnienie pojęcia „bezzwrotna pożyczka”. Właściwsze będzie określenie „umorzenie pożyczki”. Określenie „pożyczka bezzwrotna” sugeruje dofinansowanie spółki np. poprzez dopłaty.

Czy w razie umorzenia pożyczki wystąpi przychód

Umorzona przez udziałowca pożyczka stanowi dla spółki przychód podlegający opodatkowaniu. Wynika to wprost z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przychód ten powstaje w dacie umorzenia. Podobnie jest z umorzonymi odsetkami. Jednak w tym przypadku ewidencja w księgach będzie zależała od tego, czy odsetki te były kapitalizowane, czy też nie. Jeżeli odsetki podlegały kapitalizowaniu, oznacza to, że zwiększały wartość pożyczki, od której liczone były kolejne odsetki. W momencie skapitalizowania odsetki należy traktować jako zapłacone, wobec tego będą stanowiły dla spółki koszty finansowe zmniejszające podstawę opodatkowania.

UWAGA!

Zaliczenie zapłaconych odsetek do kosztów uzyskania przychodów podlega pewnym ograniczeniom.

Nie zalicza się do kosztów podatkowych zapłaconych odsetek od pożyczki udzielonej spółce kapitałowej przez jej znaczącego udziałowca (udziałowców), w kwocie, jaka przypada na część pożyczki przekraczającej trzykrotność kapitału zakładowego spółki, określonej na dzień zapłaty odsetek.

Ograniczenie to dotyczy:

l udziałowca (akcjonariusza) spółki, który posiada nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, a więc ma ich 25% i więcej, albo

l udziałowców (akcjonariuszy) spółki posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, a więc mających ich 25% i więcej.

W chwili umorzenia pożyczki jej wartość wraz ze skapitalizowanymi odsetkami należy wykazać na koncie „Pozostałe przychody operacyjne”. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o rachunkowości do pozostałych przychodów operacyjnych zalicza się m.in. odpisane umorzone zobowiązania, a skapitalizowane odsetki zwiększają zobowiązanie z tytułu pożyczki.

Jeżeli odsetki nie podlegały kapitalizacji, to w dniu umorzenia wykazuje się je na koncie „Przychody finansowe”.

W przypadku spółki kapitałowej warto się zastanowić, czy pożyczki udzielonej przez udziałowca nie przeznaczyć na podwyższenie kapitału podstawowego. Z punktu widzenia spółki będzie to na pewno podejście bardziej racjonalne. W tym celu należy podjąć uchwałę o zmianie umowy spółki.

Przykład 1

Spółka otrzymała od udziałowca pożyczkę w wysokości 20 000 zł. Po pewnym czasie postanowił on pożyczkę umorzyć. Odsetki naliczone do tego czasu i niezapłacone wyniosły 1000 zł.

Ewidencja księgowa

1. Zawarcie umowy pożyczki:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 20 000

- w analityce „Rozrachunki z udziałowcami”

Ma „Pożyczki otrzymane” 20 000

2. Otrzymanie pożyczki:

Wn „Rachunek bankowy” 20 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 20 000

- w analityce „Rozrachunki z udziałowcami”

3. Naliczenie odsetek:

Wn „Koszty finansowe” 1 000

Ma „Pożyczki otrzymane” 1 000

4. Umorzenie zobowiązania:

a) z tytułu pożyczki

Wn „Pożyczki otrzymane” 20 000

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 20 000

b) z tytułu odsetek

Wn „Pożyczki otrzymane” 1 000

Ma „Przychody finansowe” 1 000

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Przykład 2

Spółka otrzymała od udziałowca pożyczkę w wysokości 20 000 zł. Po pewnym czasie postanowiono przeznaczyć ją na zwiększenie kapitału podstawowego. Odsetki naliczone do tego czasu i niezapłacone wyniosły 1000 zł. Odsetki skapitalizowano i również przeznaczono na zwiększenie kapitału.

Ewidencja księgowa

1. Zawarcie umowy pożyczki:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 20 000

- w analityce „Rozrachunki z udziałowcami”

Ma „Pożyczki otrzymane” 20 000

- w analityce „Pożyczka od udziałowca”

2. Otrzymanie pożyczki:

Wn „Rachunek bankowy” 20 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 20 000

- w analityce „Rozrachunki z udziałowcami”

3. Naliczenie odsetek:

Wn „Koszty finansowe” 1 000

Ma „Pożyczki otrzymane” 1 000

- w analityce „Odsetki od pożyczki”

4. Skapitalizowanie odsetek:

Wn „Pożyczki otrzymane” 1 000

- w analityce „Odsetki od pożyczki”

Ma „Pożyczki otrzymane” 1 000

- w analityce „Pożyczka od udziałowca”

5. Uchwała o przekazaniu pożyczki na zwiększenie kapitału podstawowego:

Wn „Pożyczki otrzymane” 21 000

- w analityce „Pożyczka od udziałowca”

Ma Pozostałe rozrachunki” 21 000

- w analityce „Rozrachunki z udziałowcami”

6. Podwyższenie kapitału podstawowego w dniu wpisu do KRS:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 21 000

- w analityce „Rozrachunki z udziałowcami”

Ma „Kapitał podstawowy” 21 000

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

UWAGA!

Podwyższenie kapitału zakładowego powoduje obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą podjęcia uchwały o podwyższeniu.

Czy pożyczka od udziałowca podlega PCC

Do końca 2006 r. pożyczka na rzecz spółki była zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych. Zwolnienie dotyczyło pożyczek udzielanych na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności gospodarczej. Warunkiem skorzystania z niego było zaistnienie jednocześnie następujących warunków:

l pożyczka została udzielona na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności,

l wykorzystanie pożyczki nastąpi w ciągu 12 miesięcy od dnia jej zawarcia oraz w przypadku pożyczek pieniężnych - poniesione wydatki zostaną udokumentowane.

Według znowelizowanej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych należy uiścić podatek od zawartej umowy - w wysokości 2% wartości pożyczki.

l art. 12 ust. 1 pkt 3 i ust. 6 pkt 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847

l art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

l art. 73 § 1, art. 720 § 2, art. 723 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 164, poz. 1166

l art. 15 § 1, art. 17, art. 173 § 1 i 2, art. 210 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - Dz.U. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

l art. 1, 3, 4, 6 i 7 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych - j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629

Maryla Piotrowska

księgowa z licencją MF

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

REKLAMA

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA