Jak rozliczyć pożyczkę denominowaną w walucie obcej

W chwili obecnej strony zamierzają dokonać zmiany umowy polegającej na przeliczeniu kwoty pożyczki wyrażonej w umowie w USD na PLN po uzgodnionym kursie. Pożyczka będzie następnie spłacana w PLN. Czy w momencie opisanej zmiany powstanie konieczność podatkowego rozliczenia różnic kursowych? Czy powstaną z tego tytułu dla spółki przychody lub koszty? Czy taki obowiązek pojawi się w momencie spłaty rat tak zmienionej pożyczki?

RADA

W przedstawionej sytuacji mamy do czynienia z umową pożyczki denominowaną w walucie obcej. Zarówno sama operacja „zniesienia denominowania”, jak i późniejsza spłata rat pożyczki w PLN nie spowodują powstania dla spółki przychodów bądź kosztów podatkowych z tytułu różnic kursowych.

UZASADNIENIE

Wstępnie należy zauważyć, że w opisanej sytuacji mamy do czynienia z pożyczką denominowaną w walucie obcej (USD). Pożyczka denominowana cechuje się tym, że jej wartość wyrażona jest w walucie obcej, natomiast pożyczka ta zaciągnięta jest w walucie polskiej. Sama spłata poszczególnych rat pożyczki także dokonywana jest w walucie polskiej w wysokości kwoty stanowiącej równowartość rat wyrażonych w walucie obcej.

Do przychodów nie należy zaliczać otrzymanych pożyczek, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek. Do kosztów uzyskania przychodów nie należy zaliczać z kolei wydatków na spłatę pożyczek, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek. Fakt otrzymania pożyczki, a następnie jej spłata stanowi więc czynność całkowicie neutralną podatkowo na gruncie pdop. Skutki w podatku dochodowym wywołują natomiast spłacone (jak również skapitalizowane) odsetki od kredytów. Skutki takie wywołają także różnice kursowe od spłaconych rat pożyczki zaciągniętej i spłacanej w walucie obcej. Należy o nie zwiększyć odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe, albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe.

W przypadku pożyczki denominowanej nie dochodzi ani do jej otrzymania, ani też do spłaty w walucie obcej. Wyklucza to powstanie różnic kursowych. Stanowisko takie potwierdzają interpretacje podatkowe. Jest to np. postanowienie Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 12 czerwca 2007 r., sygn. 1471/DPR2/423-42/07/AB. W postanowieniu tym organ podatkowy wskazuje, że:

(...) warunkiem powstania różnic kursowych w rozumieniu powołanych powyżej przepisów jest zaciągnięcie kredytu (pożyczki) w walucie obcej oraz jego (jej) spłata również w walucie obcej (...) Okoliczność zawarcia umowy pożyczki denominowanej w walucie obcej i występujące w czasie wahania kursu waluty, w której ta pożyczka została wyrażona (co skutkowało zmianą wartości tej pożyczki w dniu jej spłaty w stosunku do jej wartości z dnia jej zaciągnięcia), nie zmienia faktu, iż nadal jest to spłata kwoty głównej zobowiązania. Spłata kwoty głównej zobowiązania z tytułu pożyczki (kredytu) na gruncie prawa podatkowego nie wywołuje skutków podatkowych (art. 12 ust. 1 pkt 4 i art. 16 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Tak więc samo zawarcie, a następnie spłata pożyczek denominowanych w walucie obcej nie powoduje powstania różnic kursowych w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W opisanej w pytaniu sytuacji spółka dokona zniesienia denominowania, polegającego na przeliczeniu kwot w USD będących podstawą do udzielonej spółce pożyczki (wypłaconej jednak w złotych polskich jako ich ekwiwalent po przeliczeniu z zastosowaniem umówionego kursu) i wyrażeniu kwot pożyczek do spłaty tylko w PLN.

Skoro, jak wskazano, fakt zawarcia oraz spłaty pożyczki denominowanej w walucie obcej nie powoduje powstania różnic kursowych, to również zniesienie denominowania nie spowoduje konieczności rozpoznania przez spółkę przychodów ani kosztów z tego tytułu.

Także spłata pożyczki, która była przedmiotem zniesienia denominowania, nie będzie wiązać się z koniecznością rozpoznania różnic kursowych na gruncie pdop. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych konieczne jest bowiem, aby wystąpiła spłata pożyczonych środków w walucie obcej. Tymczasem w opisanej sytuacji spłata nastąpi w złotych polskich. Zaciągnięta przez spółkę pożyczka - zarówno przed, jak i po dokonaniu zniesienia denominowania - stanowi wiec pożyczkę złotówkową. W związku ze spłatą pożyczki nie powstanie dla spółki obowiązek rozpoznania różnic kursowych.