REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zwrócony zadatek jako koszt

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Maria Dolna-Ciemniakowska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Spółka z o.o. otrzymała przy zawarciu umowy o świadczenie usług budowlanych od kontrahenta zadatek w wysokości 12 200 zł, który miał zagwarantować kontrahentowi wywiązanie się z podpisanej umowy. Spółka wystawiła fakturę VAT z tytułu otrzymanego zadatku i wykazała w deklaracji VAT-7 podatek należny w kwocie 2200 zł w miesiącu otrzymania zadatku. Do realizacji umowy jednak nie doszło, gdyż spółka wynegocjowała bardziej korzystny kontrakt z innym kontrahentem.

Ponieważ terminy realizacji obydwu umów były takie same, to spółka postanowiła zrealizować umowę podpisaną później - gdyż ta umowa pozwalała spółce zrealizować dużo większy zysk z tytułu świadczonych usług. Czy zadatek zwrócony w podwójnej wysokości stanowi koszty podatkowe i czy należy tę czynność opodatkować podatkiem od towarów i usług?

REKLAMA

REKLAMA

Zadatek to suma pieniężna dawana przy zawarciu umowy w celu zapewnienia jej wykonania. Artykuł 394 kodeksu cywilnego stanowi, że w przypadku:

1) niewykonania umowy przez jedną ze stron - druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej;

2) wykonania umowy - zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała, a jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi;

REKLAMA

3) rozwiązania umowy lub gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony - zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej nie wystąpi.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zadatek w podatku dochodowym

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. Z powyższego jednoznacznie wynika, że otrzymanie zadatku nie powoduje powstania przychodu podatkowego. Dopiero zatrzymany zadatek jest przychodem podatkowym w momencie jego zatrzymania. Niemniej jednak to spółka nie wywiązała się z kontraktu i nie może zatrzymać zadatku, a wręcz przeciwnie jest zobowiązana do podwójnego zwrotu zadatku kontrahentowi.

O ile sam zwrot zadatku nie powoduje uszczuplenia majątku spółki, to już jego drugi wymiar stanowi dodatkowy wydatek. Jak wynika z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem tzw. kosztów negatywnych wymienionych w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. Zgodnie z pkt 22 tego przepisu nie stanowią kosztów podatkowych kary i odszkodowania z tytułu:

1) wad dostarczonych towarów,

2) wad wykonanych robót i usług oraz

3) zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,

4) zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Jak wynika z powyższego, przepis ten stanowi katalog zamknięty i nie wymienia się w nim odszkodowań z tytułu niewykonania umowy. W przedstawionych okolicznościach zwrot zadatku w podwójnej wysokości może być zaliczony do kosztów podatkowych, gdyż wydatek ten niewątpliwie został poniesiony w celu uzyskania przychodów. Spółka, niewywiązując się z podpisanej wcześniej umowy, zrealizowała w tym samym okresie o wiele większe zyski, ponieważ podpisała korzystniejszy kontrakt.

Zwracam uwagę, że kosztem podatkowym może być jedynie nadwyżka kwoty zwróconego zadatku nad kwotą otrzymaną od kontrahenta.

Zadatek w podatku od towarów i usług

Zgodnie z art. 29 ust. 1-2 ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania jest obrót, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku, jak również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku.

 

Z kolei art. 19 ust. 11 ustawy stanowi, że jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, a w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek lub ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. Fakt otrzymania zadatku należy udokumentować przez wystawienie faktury w terminie siedmiu dni od jego otrzymania.

Należy zwrócić uwagę, że opodatkowanie zadatku nie stanowi opodatkowania transferu pieniądza, lecz opodatkowanie czynności, która ma być dopiero wykonana. Odstąpienie od umowy powoduje, że przedmiot opodatkowania nie zaistnieje, gdyż nie dochodzi do wykonania czynności opodatkowanej VAT.

Zwrot zadatku w podwójnej wysokości, a dokładnie nadwyżka kwoty zwróconego zadatku nad kwotą otrzymaną od kontrahenta pełni rolę odszkodowawczą za niewykonanie umowy i ma na celu naprawienie skutków niewykonania umowy. Nie jest więc wynagrodzeniem za czynność podlegającą opodatkowaniu i tym samym nie podlega opodatkowaniu VAT. Ponieważ, co do zasady, zapłacone odszkodowanie nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to spółka powinna skorygować (poprzez wystawienie faktury korygującej w dacie odstąpienia od umowy) podatek należny wykazany w momencie otrzymania zadatku.

Powyższe potwierdził Europejski Trybunał Sprawiedliwości, który w orzeczeniu z 18 lipca 2007 r., C-277/05, Société thermale d'Eugénie-les-Bains przeciwko Ministčre de l'Économie, des Finances et de l'Industrie stwierdził, że otrzymanie, zatrzymanie lub zwrot zadatku w podwójnej wysokości nie stanowią czynności podlegającej opodatkowaniu, gdyż czynności te nie należą do zakresu art. 2 ust. 1 VI dyrektywy. W uzasadnieniu Trybunał wskazał, że zadatek jest w istocie zryczałtowanym odszkodowaniem za odstąpienie od umowy zapłaconym w celu naprawienia szkody. Nie ma on bezpośredniego związku z jakąkolwiek odpłatnie świadczoną usługą i w związku z tym jako taki nie podlega opodatkowaniu.

Maria Dolna-Ciemniakowska

doradca podatkowy

Podstawa prawna:

- art. 12 ust. 4 pkt 1, art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn.zm.),

- art. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2026: obowiązek kodowania faktur ustrukturyzowanych. Dlaczego nie uprawnienie?

Obowiązek kodowania faktur ustrukturyzowanych oraz ich elektronicznych „zastępników” nie ma obiektywnie większego sensu – twierdzi prof. dr hab. Witold Modzelewski. I postuluje nowelizację przepisów, która powinna zamienić ten obowiązek na zwykłe uprawnienie podatnika.

Prof. Modzelewski: Przepisy regulujące KSeF są sprzeczne z prawem UE

Jak twierdzi prof. dr hab. Witold Modzelewski, przepisy o KSeF są sprzeczne z art. 90 dyrektywy 2006/112/UE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, która nakazuje określić państwom członkowskim m.in. warunki zmniejszenia podstawy opodatkowania w przypadku anulowania faktur.

Najczęstsze błędy w zarządzaniu finansami firmowymi: co możesz zmienić nawet od jutra

Wielu przedsiębiorców zaczyna swoją działalność z pasją i determinacją, szybko zdobywając pierwszych klientów. Jednak po kilku miesiącach pojawia się rozczarowanie: są przychody, ale brakuje gotówki. To nie przypadek – to efekt powtarzalnych błędów w zarządzaniu finansami, które można wyeliminować, jeśli tylko się je rozpozna i zrozumie.

Decyzja RPP w sprawie stóp procentowych

Rada Polityki Pieniężnej obniżyła w środę stopy procentowe o 25 pkt. bazowych; stopa referencyjna wyniesie 4,5 proc. w skali rocznej. To czwarta obniżka stóp procentowych w tym roku.

REKLAMA

Umowy o dzieło mniej popularne. ZUS pokazał statystyki

Umowy o dzieło w Polsce pozostają domeną krótkich zleceń – aż 28 proc. trwa jeden dzień, a najwięcej wykonawców tych umów to osoby w wieku 30–39 lat. Dane ZUS za pierwsze półrocze wskazują na rosnący udział sektorów kreatywnych, takich jak informacja i komunikacja.

Reeksport po nieudanej dostawie – jak prawidłowo postąpić?

Eksport towarów poza Unię Europejską jest procesem wieloetapowym i wymaga zarówno sprawnej logistyki, jak i poprawnego dopełnienia obowiązków celnych oraz podatkowych. Pomimo starannego przygotowania, czasami zdarzają się sytuacje, w których kontrakt handlowy nie zostaje zrealizowany – odbiorca w kraju trzecim z różnych powodów nie przyjmuje przesyłki. W rezultacie towar wraca na teren Unii, co rodzi szereg pytań: jak ująć taki zwrot w dokumentacji? czy trzeba korygować rozliczenia podatkowe? jak ponownie wysłać towar zgodnie z przepisami?

Księgowość influencerów i twórców internetowych. Rozliczanie: barterów, donejtów, kosztów. Kiedy trzeba zarejestrować działalność?

Jak rozliczać nowoczesne źródła dochodu i jakie wyzwania stoją przed księgowymi obsługującymi branżę kreatywną? Influencerzy i twórcy internetowi przestali być ciekawostką świata popkultury, a stali się pełnoprawnymi przedsiębiorcami. Generują znaczące przychody z reklam, współpracy z markami, sprzedaży własnych produktów czy kursów online. Obsługa księgowa tej specyficznej branży stawia przed biurami rachunkowymi nowe wyzwania. Nietypowe źródła przychodów, różnorodne formy rozliczeń, a także niejednoznaczne interpretacje podatkowe to tylko część tematów, z którymi mierzą się księgowi influencerów. Jak poprawnie rozliczać tę branżę? Na co zwrócić uwagę, by nie narazić klienta na błędy podatkowe?

KSeF w jednostkach budżetowych – wyzwania i szanse. Wywiad z dr Małgorzatą Rzeszutek

Jak wdrożenie KSeF wpłynie na funkcjonowanie jednostek sektora finansów publicznych? Jakie zagrożenia i korzyści niesie cyfrowa rewolucja w fakturowaniu? O tym rozmawiamy z dr Małgorzatą Rzeszutek, doradcą podatkowym i specjalistką w zakresie prawa podatkowego.

REKLAMA

Pieniądze dla dziecka: Ile razy można dać bez podatku? Jest jeden kluczowy warunek przy darowiznach

Pieniądze dziecku bez podatku można przekazać wielokrotnie, gdyż nie jest istotne ile razy, ale trzeba uważać, aby po przekroczeniu limitu kwoty wolnej od podatku od darowizn dokonać niezbędnych formalności urzędowych. Sprawdź, jakie aktualnie obowiązują kwoty wolne od podatku.

Skuteczna windykacja: 5 mitów – dlaczego nie warto w nie wierzyć. Terminy przedawnienia roszczeń (branża TSL)

Wśród polskich przedsiębiorców, w tym także w branży TSL (transport, spedycja i logistyka) temat windykacji należności powraca jak bumerang. Z jednej strony przedsiębiorcy zmagają się z chronicznymi zatorami płatniczymi, z drugiej – wciąż krążą liczne stereotypy, które sprawiają, że wiele firm reaguje zbyt późno albo unika działań windykacyjnych. W efekcie przedsiębiorcy narażają się na utratę płynności finansowej i problemy z dalszym rozwojem.

REKLAMA