Sporne kwestie przy zaliczeniu do kosztów szkoleń pracowników

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 31 grudnia 2008 r. (nr ILPB3/423W-89/08-2/BN)

Stan faktyczny

Spółka, prowadząc działalność w zakresie zaawansowanych technologii teleinformatycznych, zatrudnia pracowników posiadających specjalistyczną wiedzę w zakresie technologii, ich wdrażania, sprzedaży czy rozliczania transakcji wykonywanych. Ponadto realizuje w tym zakresie aktywną politykę szkoleniową. Przedmiotowe szkolenia organizowane są w formach pozaszkolnych w następujących zakresach:

1) szkolenia obowiązkowe, np. szkolenia bhp;

2) szkolenia przynoszące usprawnienia biznesowe - techniczne, informatyczne, z zakresu obsługi klienta, posprzedażowe, czy projektowe, pozwalające na zdobywanie wiedzy i umiejętności fachowych w powyższych dziedzinach, podnoszące kompetencje pracowników w związku z wykonywanymi przez nich zadaniami; często powiązane z umowami zawieranymi przez spółkę, z kontrahentami dostarczającymi podatnikowi oprogramowanie, sprzęt itp.;

3) szkolenia podnoszące usprawnienia korporacyjne, w szczególności:

a) szkolenia ściśle powiązane z zadaniami wykonywanymi lub planowanymi dla danego pracownika, w tym specjalistyczne kursy branżowe z dziedzin innych niż wcześniej wymienione, szkolenia z obsługi specjalistycznego oprogramowania używanego na danym stanowisku, podnoszące kompetencje kadry zarządzającej, trenerów wewnętrznych itp.,

b) szkolenia podnoszące wiedzę ogólną z zakresu przydatnego z punktu widzenia pracy danego pracownika u podatnika, w tym studia podyplomowe (także MBA), kursy językowe, szkolenia informatyczne z powszechnie stosowanego oprogramowania, menadżerskie, aplikacyjne itp.,

c) podnoszące wiedzę i umiejętności w zakresie komunikacji wewnętrznej w firmie.

Spółka kierując pracownika na ww. szkolenia prowadzi wnikliwą analizę celowościową odbycia szkolenia oraz finansową. Ponadto nadmienia, iż przedmiotowe szkolenia są finansowane w całości albo jedynie współfinansowane przez nią, a zakres ich finansowania zależny jest m.in. od umiejętności i wiedzy zdobytej w ramach danego szkolenia oraz od tego, jakie jest zapotrzebowanie w spółce na dane umiejętności i w jakim stopniu służy ono pracownikowi.

Strona wskazuje, iż po odbyciu niektórych szkoleń pracownicy przystępują do egzaminów potwierdzających zdobytą wiedzę. Egzaminy te mają dwojaki walor - po pierwsze, pozwalają wnioskodawcy na rzetelną weryfikację efektywności samego szkolenia i umiejętności zdobytych podczas szkoleń, a po drugie - w przypadku szkoleń dotyczących uprawnień elektrycznych - umożliwiają uzyskanie uprawnień niezbędnych do wykonywania niektórych prac związanych z działalnością podatnika.

Spółka finansuje lub współfinansuje koszty ww. egzaminu, jeśli uzyskanie tych uprawnień lub potwierdzenie wiedzy danego pracownika jest celowe i przydatne z ww. powodów.

Pytanie

Czy koszty finansowania lub współfinansowania szkoleń pracowników i egzaminów potwierdzających zdobytą przez nich wiedzę, ponoszone przez wnioskodawcę, stanowią dla niego koszt uzyskania przychodu, o którym mowa w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.?

Stanowisko podatnika

Spółka wyraziła pogląd, iż wydatki związane z przeprowadzeniem przedmiotowych szkoleń - w myśl art. 15 ust. 1 ustawy stanowią koszty uzyskania przychodów. W szczególności wskazano, iż ma ona możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków dotyczących szkoleń mających ścisły związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz tych, które dają pracownikowi wiedzę wykraczającą poza wymogi jego pracy. Zdaniem strony „nie sposób bowiem przyjąć, że przez fakt zwiększenia zakresu szkolenia, odpada jego związek z przychodem spółki ...”. Ponadto, analogicznie należy traktować egzaminy potwierdzające umiejętności zdobyte podczas szkoleń.

Stanowisko organu podatkowego

W wydanej 17 listopada 2008 r. interpretacji indywidualnej Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu - działając w imieniu Ministra Finansów - uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Strona nie zgadza się z wydaną interpretacją i wzywa do usunięcia naruszenia prawa przez zmianę błędnie zastosowanej wykładni art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. (...)

W odpowiedzi na zarzuty zawarte w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa tut. organ zmienia swoje stanowisko zawarte w indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z 17 listopada 2008 r., znak ILPB3/423-505/08-3/KS, i stwierdza, co następuje.

(...) kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 powołanej ustawy. Jako że przepisy omawianej ustawy nie przewidują bezpośredniego wyłączenia przedmiotowych wydatków z kosztów uzyskania przychodu, zasadnicze znaczenie dla dokonania oceny możliwości zaliczenia wskazanych wydatków do kosztów uzyskania przychodu będzie miało określenie, czy powyższe koszty zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu, uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, iż wydatek ten przyczyni się do powstania, zachowania lub zabezpieczenia przychodu.

O sposobie klasyfikacji kosztów decyduje zatem sam podatnik, i to on ponosi odpowiedzialność za zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów. Uznając dany wydatek za koszt uzyskania przychodów, podatnik musi jednoznacznie wykazać, że jego poniesienie miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Spółka w złożonym wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa wykazała związek przyczynowo-skutkowy przedmiotowych wydatków nieuznanych (w wydanej interpretacji na podstawie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego) za koszt podatkowy. W szczególności doprecyzowała, iż programy szkoleń, nie dedykowanych wyłącznie dla pracowników spółki, opracowane są tak, aby mogły sprostać oczekiwaniom wielu osób, których zakres obowiązków zawodowych nie jest identyczny. Ponadto wskazano, iż zdobycie przez pracownika, oprócz wiedzy przydatnej z punktu widzenia pracy w spółce, także dodatkowej wiedzy, nie wykorzystywanej na danym stanowisku w sposób bezpośredni, nie dyskwalifikuje poniesionego z tego tytułu wydatku jako niestanowiącego koszt uzyskania przychodu. Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdza się, że ponoszone przez spółkę wydatki na szkolenia pracowników, odpowiadające kryteriom wynikającym z art. 15 ust. 1 u.p.do.p., tj. pozostające w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, pod warunkiem ich prawidłowego udokumentowania, stanowią koszt uzyskania przychodów. (...)

Nadmienia się, iż w wydanej interpretacji tut. organ nie miał obowiązku dokonania oceny, czy kryteria finansowania przez spółkę kosztów egzaminów mogą stanowić wystarczające uzasadnienie dla uznania przez nią wydatków na te egzaminy za koszty uzyskania przychodu. Kwestia ta nie była przedmiotem zapytania. Wobec powyższego należy stwierdzić, iż zarzut ten jest bezpodstawny. (...)