REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Stwierdzenie nabycia spadku a przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Dnia 13 października 2010 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w której stwierdził, że nie jest dopuszczalna apelacja co do braku w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku wzmianki, że przyjęcie spadku nastąpiło z dobrodziejstwem inwentarza (sygn. akt III CZP 64/10).

REKLAMA

Na wstępie warto wyjaśnić, że zgodnie z art. 1012 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., dalej „kc”), spadkobierca może przyjąć spadek z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe (tzw. przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza). Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest uzasadnione i stosowane przede wszystkim wtedy, kiedy spadek przedstawia realną wartość (np. spadkodawca miał wartościowe nieruchomości), a więc nie jest uzasadnione jego odrzucenie, lecz jednocześnie spadkobierca obawia się odpowiedzialności za długi spadkowe, o których może nie wiedzieć.

REKLAMA

W praktyce wiele osób uznaje postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku za podstawowy dokument służący udowodnieniu względem osób trzecich prawa do spadku. Dla takich osób istotne znaczenie ma zatem interpretacja przepisów przedstawiona przez SN w uzasadnieniu do Uchwały.

REKLAMA

Omawianą Uchwałę SN uzasadnił przede wszystkim tym, że zakres rozstrzygnięcia sądu w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku co do zasady wyczerpująco określa art. 677 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296 z późn. zm., dalej „kpc”), zgodnie z którym, w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sąd stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobierców oraz wymienia spadkodawcę, wszystkich spadkobierców i wysokość ich udziałów. Z tych względów, nie można domagać się zamieszczenia wzmianki o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza w trybie apelacji. Z kontekstu rozważań Sądu Najwyższego wynika, że nie można domagać się tego także w trybie wniosku o uzupełnienie postanowienia (art. 351 §1 kpc w zw. z art. 13 §2 kpc).

Nie należy zatem liczyć, że postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku posłuży w celu udowodnienia np. wierzycielom spadkodawcy, że przyjęcie spadku nastąpiło z dobrodziejstwem inwentarza (tzn. w celu wykazania ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe). SN zwrócił uwagę, że wykazanie i urzeczywistnienie powyższego ograniczenia odpowiedzialności może nastąpić w innych postępowaniach, np. zgodnie z art. 319 kpc, w procesie wytoczonym przeciwko spadkobiercy przez wierzyciela spadkodawcy, można domagać się, aby w przypadku uwzględnienia powództwa, w wyroku zastrzeżono prawo powołania się na ograniczenie odpowiedzialności w toku egzekucji. Zamieszczenia podobnego zastrzeżenia można domagać się także w klauzuli wykonalności, jeśli wyrok wydany został przeciwko spadkodawcy, zaś jedynie klauzula wykonalności ma być nadana przeciwko spadkobiercy (art. 792 kpc). Jeśli zaś klauzula wykonalności zostałaby nadana przeciwko spadkobiercy zanim złożyłby on oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, spadkobiercy pozostaje jeszcze możliwość wytoczenia tzw. powództwa przeciwegzekucyjnego na podstawie art. 840 §1 pkt 2) kpc.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Powyższe stwierdzenia warto jednak uzupełnić o wskazówki, jak w ogóle można udowodnić przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza (jeśli nie będzie na ten temat wzmianki w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku), ponieważ ta kwestia nie była przedmiotem rozważań SN. Warto zatem przede wszystkim zachować dokument stwierdzający złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza (zgodnie z art. 1018 §3 kc, może nastąpić to przed notariuszem lub przed sądem, należy zatem uzyskać odpis aktu notarialnego, lub odpis z protokołu sądowego). W przypadku, jeśli dotyczy nas przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, wskutek przyjęcia go w taki sposób przez innego spadkobiercę (w przypadku jeśli sami nie złożyliśmy żadnego oświadczenia w tym przedmiocie - art. 1016 kc), warto postarać się o powyższe dokumenty stwierdzające złożenie oświadczenia przez innego spadkobiercę (zgodnie z art. 640 §1 kpc, niezależnie od tego gdzie zostały one sporządzone, takie oświadczenia powinny zostać przesłane do sądu spadku, tzn. co do zasady do sądu ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy). Pewnym dodatkowym dowodem, choć nie bezpośrednim, przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, może być także postanowienie sądu o sporządzeniu spisu inwentarza, które sąd wydaje z urzędu, jeśli złożono oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza (art. 644 kpc), jeśli inwentarz nie był wcześniej sporządzony z innej przyczyny (np. na żądanie wierzyciela - art. 638 kpc).

Warto zatem pamiętać, że składając wniosek o stwierdzenie nabycia spadku nie możemy liczyć, iż postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku posłuży nam za dowód przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. O udowodnienie tej okoliczności musimy więc zadbać sami, wykorzystując powyższe, przykładowo wskazane, lub inne dostępne dowody.

Krzysztof Niepytalski

aplikant radcowski

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
regulaminu i akceptuję jego postanowienia
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rekonstrukcja rządu Tuska: Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański

Rząd Donalda Tuska przechodzi rekonstrukcję. Dziś o godz. 10 premier ogłosił nowy skład Rady Ministrów. Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański - dotychczasowy minister finansów poinformował premier Donald Tusk.

Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

REKLAMA

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

REKLAMA

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

REKLAMA