Nabycie cudzej wierzytelności jest opodatkowane

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA

Spółka z o.o. nabyła od innej spółki z o.o. wierzytelność osoby fizycznej za cenę niższą od wartości wierzytelności. Wierzytelność ta została potwierdzona prawomocnym nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanym przez Sąd Okręgowy w Kielcach. Spółka uzgodniła z dłużnikiem spłatę zadłużenia w miesięcznych ratach. Jak należy określić moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu VAT, stawki VAT i podstawy opodatkowania w przypadku wykupienia wierzytelności osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą od spółki z o.o.?

ODPOWIEDŹ IZBY

Organ podatkowy I instancji stwierdził, że faktycznie świadczone przez stronę usługi stanowią usługi pośrednictwa finansowego. Nie zgodził się natomiast z twierdzeniem, że do usług zakupu wierzytelności w celu ich windykowania ma zastosowanie zwolnienie przedmiotowe z VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.), w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT, z usług pośrednictwa finansowego, które co do zasady korzystają ze zwolnienia od VAT, wyłącza się niektóre usługi. W katalogu usług, w odniesieniu do których nie stosuje się zwolnienia z VAT, wymienione zostały m.in. usługi ściągania długów oraz factoringu.

Przy udzielaniu odpowiedzi organ podatkowy I instancji przytoczył wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-305/01, w którym Trybunał orzekł, iż zgodnie z wykładnią VI Dyrektywy Rady Unii Europejskiej działalność gospodarcza polegająca na skupowaniu przez firmę długów stanowi windykację należności i działalność ta jest wyłączona z zakresu zwolnienia z VAT.

Organ podatkowy stwierdził ponadto, że zgodnie z orzeczeniem ETS, w przypadku świadczenia usług windykacyjnych, podstawą opodatkowania jest różnica pomiędzy wartością nominalną długu, który klient scedował na faktora, a kwotą, jaką faktor płaci mu za długi.

Jednocześnie, w dalszej części postanowienia organ podatkowy I instancji stwierdził, że w sytuacji spółki podstawę opodatkowania stanowić będą poszczególne kwoty należne z tytułu miesięcznych wpłat, pomniejszone o kwotę podatku należnego - w myśl art. 29 ustawy o VAT.

W zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego organ podatkowy stwierdził, że zastosowanie ma art. 19 ust. 4 ustawy o VAT.

Dyrektor Izby Skarbowej w Kielcach stwierdził, że postanowienie naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Kielcach w zakresie określenia podstawy opodatkowania zostało wydane z rażącym naruszeniem przytoczonego w postanowieniu orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Organ podatkowy w wydanym postanowieniu błędnie przytoczył dwie różne podstawy opodatkowania VAT usługi polegającej na skupowaniu długów, przy czym prawidłową podstawą opodatkowania tej usługi finansowej jest podstawa przytoczona w wyroku C-305/01: podstawą opodatkowania jest różnica pomiędzy wartością nominalną długu, który klient scedował na faktora, a kwotą, jaką faktor płaci mu za długi (pomniejszona o podatek).