Czy zakup domu w budowie lub w stanie surowym zamkniętym korzysta ze zwolnienia z PCC?

• Nabycie nieruchomości gruntowej z budynkiem mieszkalnym w stanie surowym zamkniętym
• Brak zwolnienia dla budynku w stanie surowym 
• Budynek w stanie surowym zamkniętym z wykonaną elewacją
• Dom w budowie

Nabycie nieruchomości gruntowej z budynkiem mieszkalnym w stanie surowym zamkniętym

Na początku września 2023 r. podatnik wraz z małżonką kupił nieruchomość gruntową z budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym w stanie surowym zamkniętym. Nabycie nieruchomości nastąpiło do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską. Małżonkom do momentu nabycia tej nieruchomości nie przysługiwało prawo własności (ani ułamkowy udział w takim prawie) do żadnej nieruchomości w myśl przepisu przewidującego zwolnienie PCC (art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Nieruchomość ta jest ich pierwszą nabytą nieruchomością zarówno we wspólnocie majątkowej małżeńskiej, jak i każdego z osobna. Po zawarciu umowy notariusz jednak pobrał i odprowadził podatek od czynności cywilnoprawnych.  Zadano więc pytanie Dyrektorowi KIS, czy notariusz postąpił właściwie pobierając od małżonków podatek, skoro był to zakup ich pierwszej nieruchomości. Argumentując swoje stanowisko, mąż występujący z wnioskiem o interpretację indywidualną w tej sprawie powołał się na przepisy Prawa budowlanego. Wskazał, że na podstawie art. 3 pkt 2a ustawy Prawo budowlane zakupiony budynek w stanie surowym zamkniętym spełnia znamiona budynku mieszkalnego jednorodzinnego. To z kolei w kontekście art. 9 pkt 17 ustawy o PCC prowadzi do wniosku, że podatek został pobrany nienależnie, ponieważ jest to jego i żony pierwsza nieruchomość mieszkalna, a więc wszystkie niezbędne przesłanki zwolnienia podatkowego zostały spełnione. 

Autopromocja

Brak zwolnienia dla budynku w stanie surowym 

Dyrektor KIS uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe z powodu niespełnienia jednej przesłanki zwolnienia. Organ ten wskazał, że przedmiotowe zwolnienie dotyczy sprzedaży prawa własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie zawierają jednak definicji budynku mieszkalnego jednorodzinnego, więc zastosowanie znalazł przepis Prawa budowlanego przywołany we wniosku przez podatnika. Organ jednak zaproponował odmienną interpretację tego przepisu. Art. 3 pkt 2a Prawa budowlanego brzmi następująco: 

„budynku mieszkalnym jednorodzinnym - należy przez to rozumieć budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku”. 

Dyrektor KIS stwierdził więc: „Z powołanego powyżej przepisu wynika, że budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym jest budynek w stanie umożliwiającym jego normalne użytkowanie i tym samym służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych. W opisie stanu faktycznego wskazał Pan, że nabyty przez Pana budynek był w stanie surowym zamkniętym co jest jednoznaczne z tym, że nie mógł być formalnie oddany do użytkowania. Zatem budynek w takim stanie nie służy zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych. Natomiast zwolnienie określone w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obejmuje sprzedaż, której przedmiotem jest nieruchomość stanowiąca budynek mieszkalny jednorodzinny, tj. budynek w stanie umożliwiającym jego użytkowanie i tym samym służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych. Budynek, co do którego nie uzyskano pozwolenia na użytkowanie lub nie złożono zawiadomienia o zakończeniu budowy (zgodnie z Prawem budowlanym) nie podlega zwolnieniu, o którym mowa w powołanym powyżej przepisie. Skoro więc nabył Pan - razem z żoną - nieruchomość gruntową wraz z prawem własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego w stanie surowym zamkniętym, to nie mógł Pan skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym notariusz prawidłowo pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych od zawartej umowy sprzedaży”. 

Źródło: Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 XI 2023 r., sygn. 0111-KDIB2-3.4014.365.2023.2.ASZ.

Budynek w stanie surowym zamkniętym z wykonaną elewacją

Do analogicznych wniosków Dyrektor KIS doszedł w innej interpretacji indywidualnej. W interpretacji z 22 XI 2023 r. uznał on, że nabycie nieruchomości przez małżonków spełniających te same przesłanki w zakresie nieposiadania żadnych praw do innych nieruchomości również podlegać będzie opodatkowaniu. Organ powołał się na ten sam przepis Prawa budowlanego. Stwierdził więc, że dom jednorodzinny w stanie surowym zamkniętym z wykonaną elewacją również nie spełnia wymogów zwolnienia, ponieważ nie mógł być formalnie oddany do użytkowania. Z tego ma wynikać, że budynek w takim stanie nie służy zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych. Co ciekawe, w tym przypadku notariusz przy podpisywaniu aktu notarialnego nie pobrał tego podatku przyjmując, iż małżonkom zwolnienie podatkowe przysługuje.

Źródło: Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 XI 2023 r., 0111-KDIB2-3.4014.351.2023.3.BZ.

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Dom w budowie

W innej sprawie małżonkowie planowali kupić dom będący w trakcie budowy. Budynek nie był jeszcze odebrany przez inspektorat budowlany, a wraz ze sprzedażą miało dojść do przeniesienia pozwolenia na budowę na nowych nabywców. W tym przypadku jednak stan domu pozwalał na jego użytkowanie, gdyż jego wykończenie wymagało drobnych prac związanych z montażem barierek. Jak wskazano w interpretacji z 16 XI 2023 r. (0111-KDIB2-3.4014.314.2023.1.JKU), notariusz nie wiedział, w jaki sposób interpretować nowy przepis. Postanowił zatem pobrać od małżonków podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 14 200 zł, a w zakresie ewentualnych roszczeń nabywcy mieli zgłaszać się bezpośrednio do urzędu skarbowego. W sprawie ustalono również, iż konsultant Krajowej Informacji Skarbowej w rozmowie telefonicznej potwierdził zainteresowanym, że mogą skorzystać ze zwolnienia, a to, czy budynek jest już odebrany przez inspektorat budowlany nie przesądza o możliwości skorzystania ze zwolnienia. Zdanie Dyrektora KIS okazało się jednak odmienne:

„Skoro więc, brak jest pozwolenia na użytkowanie budynku, wydanego przez uprawnione podmioty, to taki budynek nie może być w świetle prawa użytkowany. Tym samym nie może zaspokajać potrzeb mieszkaniowych. Sprzedaż, której przedmiotem jest nieruchomość, która nie spełnia definicji budynku mieszkalnego jednorodzinnego, tj. nie umożliwia użytkowania budynku zgodnie z przepisami prawa, nie podlega zwolnieniu z podatku od czynności cywilnoprawnych, wskazanym w przywołanym powyżej art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W przedmiotowej sprawie wskazał Pan, że budynek nie jest odebrany przez inspektorat budowlany i jego sprzedaż wiąże się z przeniesieniem pozwolenia na budowę (po zawarciu umowy sprzedaży). Zgodnie z powyższym, budynek co do którego nie uzyskano pozwolenia na użytkowanie lub nie złożono zawiadomienia o zakończeniu budowy (zgodnie z ustawą - Prawo budowlane) nie podlega zwolnieniu z art. 9 pkt 17 ww. ustawy. To oznacza, że w przedstawionych okolicznościach, umowa sprzedaży nie korzysta z ww. zwolnienia”.
Źródło: Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 XI 2023 r., sygn. 0111-KDIB2-3.4014.314.2023.1.JKU.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź