Użyczenie towarów a VAT

Użyczenie stojaków i regałów - rozliczenie VAT

Przekazujemy nieodpłatnie partnerom handlowym różnego typu stojaki i regały, służące do ekspozycji produktów naszej spółki. Są one każdorazowo oznaczane firmowym logo. Wydania tych towarów kontrahentom odbywają się na podstawie umów użyczenia zawieranych z reguły na okres jednego roku. W umowach zastrzegamy, że przekazane towary mogą być wykorzystywane wyłącznie do prezentacji naszych wyrobów. Przy nabyciu użyczanych stojaków i regałów każdorazowo dokonujemy odliczenia podatku. Czy będą to nieodpłatne dostawy towarów, czy też nieodpłatne świadczenie usług podlegające VAT? Czy możemy odliczać VAT od ich zakupu?

Przekazanie towarów na podstawie umowy użyczenia jest uznawane za nieodpłatne świadczenie usług. Ponieważ prowadzone działania będą służyły działalności gospodarczej Państwa spółki, usługi te nie podlegają opodatkowaniu VAT. Pozostaje to jednak bez wpływu na możliwość realizacji odliczenia przy nabyciu użyczanych towarów. Jeżeli nie wystąpią inne przesłanki negatywne (np. związek ze sprzedażą zwolnioną), mają Państwo zatem prawo dokonania odliczenia podatku od kupionych stojaków i regałów.

 Umowa użyczenia

Rozstrzygnięcie kwestii opodatkowania wydania towarów na podstawie umowy użyczenia wymaga przede wszystkim zdefiniowania charakteru tej czynności. Umowa użyczenia jest uregulowana w przepisach art. 710-719 Kodeksu cywilnego.

Umowa użyczenia jest zatem z natury umową nieodpłatną, co w sposób zasadniczy odróżnia ją od umowy najmu. Drugą cechą charakterystyczną użyczenia jest oddanie rzeczy do używania jedynie na pewien czas, po upływie którego powinna być ona zwrócona. Użyczający nie wyzbywa się zatem rzeczy, lecz jedynie przejściowo udostępnia ją do używania innej osobie. Realizując świadczenie, nie uszczupla swego majątku, a w konsekwencji w wyniku użyczenia nie dochodzi do przysporzenia majątku po stronie biorącego. To z kolei odróżnia użyczenie od darowizny.

Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (art. 710 Kodeksu cywilnego). Po zakończeniu użyczenia biorący do używania obowiązany jest zwrócić użyczającemu rzecz w stanie niepogorszonym; jednak biorący nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania (art. 718 § 1 Kodeksu cywilnego).

Samochód po zmianach od 1 kwietnia 2014 - multipakiet

Najem, podnajem, refakturowanie opłat eksploatacyjnych - rozliczenie VAT

Wydanie towaru na podstawie umowy użyczenia nie może być uznane za dostawę towaru. Z przyczyn oczywistych, ze względu na nieodpłatny charakter tej czynności, nie ma tutaj mowy o odpłatnej dostawie towarów. Nie jest to jednak również dostawa nieodpłatna, o której mowa w art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Przepisy art. 7 ust. 2 ustawy wskazują bowiem, że na równi z odpłatną dostawą towarów traktuje się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

• przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz

• wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Regulacje te odnoszą się do czynności związanych z przeniesieniem prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast przy umowie użyczenia nie dochodzi do takiego przeniesienia.

Czynność ta może być zatem traktowana wyłącznie jak nieodpłatne świadczenie usług. Ustalenie, czy świadczenie to podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wymaga odwołania się do postanowień art. 8 ust. 2 ustawy.

Zapisz się na nasz newsletter

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Według wskazanego przepisu za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W Państwa przypadku wydanie towarów na podstawie umowy użyczenia mogłoby zatem podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy. Przepis ten odnosi się jednak wyłącznie do świadczeń na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. Oznacza to, że o opodatkowaniu nieodpłatnego świadczenia usług decyduje bezpośrednio cel tego świadczenia. Jeżeli usługi nie będą związane z prowadzoną działalnością gospodarczą podatnika, wówczas podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast gdy związek ten wystąpi, nieodpłatne świadczenie usług nie podlega opodatkowaniu.

Warto zaznaczyć, że ustawodawca nie precyzuje, jak należy rozumieć „cele działalności gospodarczej podatnika”. Każdy przypadek powinien być zatem rozpatrywany indywidualnie. Jeżeli celem realizowanych działań będzie promowanie firmy podatnika, budowanie jej pozytywnego wizerunku czy bezpośrednie promowanie produktów firmy, co w konsekwencji może prowadzić do pozyskiwania nowych klientów, czynności te z pewnością mieszczą się w celu prowadzonej działalności gospodarczej. Dokładnie z takim zdarzeniem mamy do czynienia w przedstawionym stanie faktycznym. W Państwa sytuacji wydanie oznaczonych logo firmy stojaków i regałów na podstawie umów użyczenia bezspornie służy promocji Państwa spółki i jej produktów. Nie będzie zatem podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podobne stanowisko prezentowano w interpretacjach organów podatkowych wydawanych na tle zbliżonych stanów faktycznych. W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 9 grudnia 2013 r. (sygn. ILPP2/443-855/13-2/SJ) wskazywano:

Analizując okoliczności faktyczne sprawy w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa stwierdzić należy, że nieodpłatne użyczenie przez Spółkę towarów marketingowych w postaci: banerów, flag i ekspozytorów, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż przekazanie do nieodpłatnego używania - odbędzie się w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością. Jak wynika bowiem z treści wniosku, nieodpłatne oddanie przedmiotowych towarów marketingowych odbędzie się w celu promowania swojej marki. Natomiast celem Marketu/Dystrybutora jest sprzedaż jak największej ilości towarów Spółki, bowiem osiągają oni przychody ze sprzedaży towarów Spółki. Reasumując, czynność nieodpłatnego użyczenia przez Spółkę towarów marketingowych w postaci: banerów, flag i ekspozytorów nie będzie stanowiła odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, o których mowa w art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy, ani też nieodpłatnej dostawy towarów oraz nieodpłatnego świadczenia usług, podlegających opodatkowaniu w trybie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy. Zatem, przedmiotowa czynność nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Analogicznie argumentowano w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 22 sierpnia 2013 r. (sygn. IBPP2/443-454/13/WN).

W omawianym przypadku przysługuje Państwu prawo dokonania odliczenia VAT przy nabyciu użyczanych towarów. Oczywiście o ile nie wystąpią inne przesłanki negatywne, które wykluczałyby jego realizację, np. związek ze sprzedażą zwolnioną. Późniejsze wydanie nabytych towarów partnerom handlowym spółki, mimo że będzie uznawane za nieodpłatne świadczenie usług niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w żaden sposób nie wpływa na dokonane już odliczenie.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312

• art. 710-719 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 121

Tomasz Olejarz

praktyk, autor licznych publikacji z zakresu podatku od towarów i usług