Paweł Satkiewicz, prawnik w Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe

Od 1 stycznia 2008 r. zmienia się limit obrotu uprawniającego do korzystania ze zwolnienia podmiotowego VAT. Z czego wynika ta zmiana?

Zmiana wielkości limitu obrotu uprawniającego do korzystania ze zwolnienia podmiotowego wynika z dostosowania przepisów polskiej ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług do regulacji Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 287 Dyrektywy maksymalna kwota zwolnienia przedmiotowego możliwa do zastosowania w przypadku Polski to równowartość w walucie krajowej kwoty 10 tys. euro zgodnie z kursem wymiany w dniu przystąpienia Polski do wspólnot europejskich. Kolejnymi przepisami Dyrektywy, które regulują techniczne aspekty przeliczania kwot wyrażonych w Dyrektywie w euro na walutę krajową, są przepisy artykułu 399 i 400. Zgodnie z art. 399 Polska, jako państwo członkowskie przystępujące do wspólnot europejskich po 1 stycznia 1999 r., przelicza wskazane kwoty na złotówki według kursu euro z dnia przystąpienia. W dniu 1 maja 2004 r., czyli dacie wejścia Polski do wspólnot europejskich, obowiązywał kurs Narodowego Banku Polskiego z 30 kwietnia 2004 r., który wynosił 1 euro = 4,81 zł. Z przemnożenia kwoty 10 tys. euro przez ten kurs otrzymujemy co prawda kwotę ok. 48 tys. zł, jednak, zgodnie z art. 400 Dyrektywy, państwa członkowskie podczas przeliczania kwot euro na waluty krajowe mogą zaokrąglać otrzymane kwoty do 10 proc. w górę lub w dół. W związku z tym polski ustawodawca przyjął kwotę 50 tys. zł jako wielkość limitu obrotu uprawniającego do korzystania ze zwolnienia podmiotowego.

Nowy limit 50 tys. zł wejdzie w życie od początku 2008 roku. Jednak będzie miał zastosowanie już do obrotów 2007 roku. Dlaczego? Co to będzie oznaczać dla podatników?

Należy pamiętać, że dotychczas określenia kwoty obrotu limitującej zwolnienie przedmiotowe w złotówkach co roku dokonywał, w drodze rozporządzenia, minister finansów. Kwota ta była określana corocznie do 31 grudnia poprzedzającego dany rok, na podstawie kursu NBP z pierwszego roboczego dnia października w zaokrągleniu do 100 zł. Biorąc pod uwagę dotychczasowe zasady określania wielkości limitu obrotu uprawniającego do korzystania ze zwolnienia podmiotowego, jak również tendencję umacniania się kursu złotówki do euro, należy uznać nowe zasady, które wejdą w życie od 1 stycznia 2008 r. za korzystniejsze dla podatników, jeżeli chodzi o wielkość limitu obrotu. Przed tą datą został uchylony art. 113 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, przewidujący delegację ministra finansów do określenia omawianego limitu. W przypadku gdyby przepis ten został uchylony z datą wejścia w życie zmian, to jest 1 stycznia 2008 r., to minister finansów miałby ustawowy obowiązek określenia w drodze rozporządzenia tego limitu. Zabieg ten ma jedynie znaczenie techniczne i nie rodzi konsekwencji dla podatników. Do końca 2007 roku limit obrotów zostanie na wysokości ustalonej w rozporządzeniu ministra finansów z 26 listopada 2006 r. w sprawie określenia kwoty uprawniającej do zwolnienia od podatku od towarów i usług, tj. 39,7 tys. zł. Należy również zauważyć, że zmiana wielkości limitu obrotu uprawniającego do korzystania ze zwolnienia podmiotowego, która wejdzie w życie 1 stycznia 2008 r., będzie miała odniesienie do łącznej wartości sprzedaży opodatkowanej w roku ubiegłym. Zatem w przypadku zwolnienia przedmiotowego w 2008 roku podatnik będzie mógł z niego skorzystać w przypadku nieprzekroczenia kwoty 50 tys. zł łącznej wartości sprzedaży dokonanej w roku 2007.

Autopromocja

Komplet KSeF:
wdrożenie w firmie, zasady wystawiania faktur, wystawianie i rozliczanie korekt

Sprawdź

Jaki nowy limit będą musieli stosować przedsiębiorcy, którzy w trakcie 2008 roku rozpoczną prowadzenie firmy?

Oprócz zmiany kwoty (na wyższą, czyli korzystniejszą w porównaniu z dotychczasową) limitu obrotu uprawniającego do korzystania ze zwolnienia podmiotowego VAT nie nastąpiła zmiana zasady korzystania ze zwolnienia przez podatników rozpoczynających działalność w trakcie roku podatkowego. Zgodnie z art. 113 ust. 9 ustawy o VAT podatnicy rozpoczynający wykonywanie czynności opodatkowanych w trakcie roku podatkowego są zwolnieni od podatku, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży kwoty 50 tys. zł. Należy również w tym miejscu podkreślić, że do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Autopromocja

KOMPLET PODATKI 2026

Sprawdź

Czy tylko limit obrotów decyduje o korzystaniu ze zwolnienia podmiotowego VAT?

Zgodnie z art. 113 ust. 13 ustawy o VAT zwolnienia podmiotowego w ramach określonego limitu sprzedaży opodatkowanej nie stosuje się do niektórych kategorii podatników. Prawa do zwolnienia podmiotowego nie mają podatnicy dokonujący dostaw wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, określonych towarów opodatkowanych akcyzą, nowych środków transportu, dostaw terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę. Jednocześnie ze zwolnienia podmiotowego nie mogą skorzystać podatnicy, którzy świadczą usługi prawnicze, usługi doradztwa, a także usługi jubilerskie oraz podatnicy niemający siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju.

Oznacza to konieczność opodatkowania dostaw towarów oraz świadczenia usług przez wymienione kategorie podatników już z chwilą pierwszej czynności, która skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego. Należy podkreślić, że jest to wyłączenie odnoszące się do każdej, nawet najmniejszej wartościowo czy też ilościowo czynności opodatkowanej oraz w odniesieniu do wszelkich form działalności danego podatnika.

Dodatkowo zwolnienia podmiotowego nie stosuje się do importu towarów i usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów oraz dostaw towarów na terytorium Polski przez podmiot zagraniczny na rzecz polskiego odbiorcy, w sytuacji gdy podmiot zagraniczny nie rozlicza VAT (dostawy towarów, dla której podatnikiem jest jej nabywca).

W przyszłym roku zmienią się także inne limity w VAT. Jakie to będą zmiany?

Zmianie ulegnie również limit wynikający z art. 10 ust. 1 ustawy o VAT dotyczący możliwości wyłączenia podmiotowego niektórych czynności spod pojęcia wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (dotyczy to transakcji, których przedmiotem nie są wyroby akcyzowe zharmonizowane opodatkowane podatkiem akcyzowym na terenie kraju, nowe środki transportu lub towary wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT), jeżeli całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10 tys. euro. Ponadto takiej samej zmianie ulegnie limit określony w art. 10 ust. 2 ustawy o VAT doprecyzowujący ustalenia z art. 10 ust. 1, który stanowi, że powyższe wyłączenia podmiotowe nie mają zastosowania, jeżeli całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10 tys. euro. W jednym i w drugim przypadku do końca 2007 roku powyższe kwoty określone były w rozporządzeniu ministra finansów. I podobnie jak w przypadku zwolnienia przedmiotowego z art. 113 ustawy o VAT wynosiły 39,7 tys. zł. Od 1 stycznia 2008 r. obydwie kwoty dotyczące podmiotowego wyłączenia pewnych czynności spod pojęcia wewnątrzwspólnotowego nabycia niektórych towarów ustalone zostały w wysokości 50 tys. zł.

Jednocześnie należy zauważyć, że konsekwencją tych zmian jest również zmiana w art. 109 ust. 11 ustawy o VAT, który przewiduje, że podmioty, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, są zobowiązane do prowadzenia ewidencji, na podstawie której można określić wartość nabywanych przez nie towarów i innych państw członkowskich, co w rezultacie ma skutkować wskazaniem dnia, w którym wartość ta przekroczy 10 tys. euro. Od 1 stycznia 2008 r. (analogicznie w stosunku do zmienionego brzmienia przepisów art. 10 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT) kwota ta określona zostanie na poziomie 50 tys. zł.

Kolejna zmiana dotyczy limitu związanego ze sprzedażą wysyłkową na terytorium kraju określoną w art. 24 ustawy o VAT. Sprzedaż wysyłkowa na terytorium kraju jest opodatkowana w kraju, w przypadku, gdy łączna wartość dostaw dokonywanych przez podatnika z innego państwa członkowskiego do Polski przekroczy kwotę wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 35 tys. euro (art. 24 ust. 2 ustawy o VAT). Jednocześnie w kolejnym ustępie art. 24 ustawy o VAT określone jest, że powyższej zasady nie stosuje się, w przypadku gdy łączna wartość dostaw dokonywanych przez podatnika z innego państwa członkowskiego na terytorium kraju nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 35 tys. euro. Obydwie kwoty, co warto podkreślić, dotyczyły wartości dostaw pomniejszonych o kwotę podatku od wartości dodanej. Kwoty te zostały określone w złotówkach w rozporządzeniu ministra finansów wydanym na podstawie art. 24 ust. 13 ustawy o VAT. Zgodnie z rozporządzeniem do końca 2007 roku kwoty te wynosiły 139 tys. zł. Zgodnie ze zmianami wchodzącymi w życie od 1 stycznia 2008 r. kwota uprawniająca do uznania sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju za dostawę towarów dokonaną poza terytorium kraju wynosić będzie 160 tys. zł.

Biorąc pod uwagę omówione zmiany, o czym powinni pamiętać przedsiębiorcy stosując nowe limity VAT?

Najistotniejszą kwestią w przypadku zmian wysokości limitów dla przedsiębiorców korzystających z tych limitów jest dokładne określenie momentu ewentualnego przekroczenia limitu. W przypadku korzystania z systemów komputerowych, które mają określony próg limitu dla danego typu zwolnienia bądź wyłączenia, należy pamiętać o zdefiniowaniu na nowo tych limitów. Zmiany wchodzące w życie powinny okazać się korzystniejsze dla podatników z racji podwyższenia kwot limitów. Jednak wyższa kwota limitu nie powinna uśpić czujności podatnika w zakresie momentu jego przekroczenia.

Notowała Ewa Matyszewska

Podstawa prawna

• Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).