Czy sprzedaż działek podlega VAT

RADA

Sprzedaż działek nabytych na własne potrzeby bez zamiaru ich dalszej odsprzedaży nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług, nawet jeżeli przy ich nabyciu zapłacono VAT. Potwierdzają to organy podatkowe i sądy administracyjne.

UZASADNIENIE

Nie mogą Państwo być uznani za podatnika VAT z tytułu sprzedaży działek. Wykonanie czynności podlegającej opodatkowaniu skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego tylko wtedy, gdy czynność ta została wykonana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W Państwa przypadku jest nią prowadzenie sklepu spożywczego. Działki sprzedają Państwo jako osoby fizyczne. Stanowią one majątek prywatny. Nie ma zatem konieczności naliczania VAT od sprzedaży działek, niezależnie od tego, czy ich nabycie było opodatkowane VAT, czy też nie.

Kiedy i jaki naliczyć VAT przy sprzedaży działki

Dostawa terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę podlega opodatkowaniu według stawki 22%. Zwalnia się natomiast z podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Aby dostawa takich gruntów podlegała opodatkowaniu, musi być dokonana przez podmiot będący w tym zakresie podatnikiem.

WAŻNE!

Dostawa gruntów podlega opodatkowaniu, jeżeli jest dokonana przez podmiot występujący w tym zakresie w charakterze podatnika VAT.

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Jak ustawa i dyrektywa definiują działalność gospodarczą

Ustawa o VAT definiuje działalność gospodarczą jako wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmioty pozyskujące zasoby naturalne, oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania jej w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl zapisów dyrektywy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Zarówno ustawa, jak i dyrektywa wymagają, aby warunkiem niezbędnym do uznania danego podmiotu za podatnika podatku VAT była jego działalność jako producenta, handlowca, usługodawcę, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika czy wykonującego wolny zawód.

Zatem jeśli dana czynność wykonywana jest poza tym zakresem, to z tytułu jej wykonania dany podmiot nie może być uznany za podatnika VAT. Nie ma przy tym znaczenia, że czynność tę wykonał jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania jej w sposób częstotliwy czy też wielokrotnie.

Jakie stanowisko reprezentują sądy administracyjne

Sądy administracyjne przemawiają na korzyść podatnika. Potwierdzeniem tego jest wyrok NSA z 29 października 2007 r. (sygn. akt I FPS 3/07).

NSA podkreślił, że: „Zwłaszcza w przypadku działalności gospodarczej w zakresie handlu zamiar częstotliwego wykonywania czynności ujawniony być musi już w momencie nabycia towaru, a nie w momencie jego sprzedaży. Nie można bowiem pominąć, że pod pojęciem >handel< należy rozumieć dokonywanie w sposób zorganizowany zakupów towarów w celu ich odsprzedaży .(...) jasno zaakcentował to ETS w orzeczeniu w sprawie C-291/92 pomiędzy Finanzamt Ülzen a Dieter Armbrecht, stwierdzając, że nawet jeśli podatnik w rozumieniu Dyrektywy sprzedaje majątek, którego część przeznaczył na cele inne niż związane z prowadzoną działalnością (usługową), i którą to część zarezerwował na cele prywatne, w odniesieniu do sprzedaży tej części nie występuje on jako podatnik, a transakcja taka nie podlega opodatkowaniu. (...) warunkiem sine qua non uznania, że dany podmiot działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług jest ustalenie, że działa on jako producent, handlowiec, usługodawca, pozyskujący zasoby naturalne, rolnik lub jako osoba wykonująca wolny zawód. Ani więc formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, że w odniesieniu do tej konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług”.

W Państwa przypadku nie należy opodatkowywać sprzedaży działek. Podatkiem VAT nie będzie bowiem objęta dostawa działek budowlanych realizowana przez osoby fizyczne. Tym bardziej że jest to sprzedaż prywatnego majątku osobistego, ponieważ grunt nie został nabyty w ramach działalności w celu jego późniejszego zbycia.

• art. 5 ust. 1, art. 15 ust. 1, art. 41 ust. 1, art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 74, poz. 444

• art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - Dz.U. UE L Nr 347, poz. 1; ost.zm. Dz.U. UE z 2007 r. Nr 346, poz. 21

Magdalena Jabłecka

ekspert w zakresie VAT