Kiedy można odliczyć podatek z faktury, jeśli część towarów wymieniona na fakturze nie została otrzymana

RADA

Nieotrzymanie części towarów wymienionych na fakturze opóźnia w tej części powstanie prawa do odliczenia. W takim przypadku podatnik może odliczyć VAT od zakupu tych towarów dopiero w miesiącu, w którym je otrzyma. Nie wpływa to jednak na odliczenie VAT od zakupu towarów, które podatnik już otrzymał. W takiej sytuacji dokonuje odliczenia w deklaracji VAT-7/VAT-7K za miesiąc/kwartał otrzymania faktury.

UZASADNIENIE

Kupujący nie może odliczyć VAT w całości z faktury, gdy nie otrzymał wszystkich towarów. Prawo do odliczenia w przypadku zakupu towarów uzależnione jest bowiem od:

• terminu otrzymania faktury,

• terminu otrzymania towarów.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje, co do zasady, w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę (art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT). Jednak prawo to jest ograniczone. W art. 86 ust. 12 ustawy o VAT wprowadzono dodatkowy warunek. Dlatego w przypadku otrzymania faktury przed nabyciem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel albo przed wykonaniem usług (z wyłączeniem nieistotnych w omawianej sytuacji czynności), prawo do odliczenia VAT powstaje z chwilą nabycia prawa do rozporządzania towarem lub z chwilą wykonania usługi. Ograniczenia te nie dotyczą faktur zaliczkowych. Gdy otrzymujemy fakturę zaliczkową, odliczamy z niej VAT zawsze w miesiącu otrzymania faktury lub w następnym.

Takie brzmienie przepisów powoduje, że w przypadku nieotrzymania części towarów, których dotyczy faktura, prawo do odliczenia powstaje tylko częściowo. Kupujący może odliczyć VAT tylko od zakupu towarów, które do niego dotarły. Nie ma jednocześnie przeszkód, aby w takim przypadku skorzystał z prawa do odliczenia za okres, w którym otrzymał fakturę.

Jeśli data otrzymania faktury nie pokrywa się z datą nabycia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, tzn. ta pierwsza jest wcześniejsza, to o terminie odliczenia decyduje druga data. W takim przypadku, niezależnie od tego, czy podatnik nie otrzymał tylko części towarów, czy nie otrzymał ich w ogóle, odlicza VAT w deklaracji za miesiąc, w którym nabył prawo do rozporządzania tymi towarami jak właściciel. Nie dokonuje korekty.

Przykład

Hurtownia zamówiła u producenta 200 par obuwia. Z powodu braków na stanie magazynowym hurtownia otrzymała towar 24 listopada br. Fakturę natomiast 30 września br. W takiej sytuacji VAT może odliczyć w deklaracji za listopad.

Stanowisko to potwierdzają również organy podatkowe. W piśmie Drugiego Urzędu Skarbowego w Gdyni z 11 stycznia 2006 r. nr DV/443-117/05 czytamy, że: „W ustępie 12 art. 86 ustawodawca postanowił, iż w przypadku otrzymania faktury potwierdzającej nabycie towarów przed nabyciem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel - prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje z chwilą nabycia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Należy przy tym uznać, że nabycie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel to przede wszystkim możliwość faktycznego dysponowania rzeczą (objęcie ekonomicznego władztwa nad rzeczą). W świetle powołanych wyżej przepisów, w przypadku gdy data wystawienia faktury zakupu nie pokrywa się z datą otrzymania towaru, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje z chwilą nabycia możliwości faktycznego dysponowania rzeczą”.

Musimy pamiętać, że nie zawsze nabycie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel musi oznaczać fizyczne dysponowanie rzeczą.

Kupujący, gdy nie otrzymał wszystkich towarów ma jeszcze jedno wyjście. Może odliczyć VAT nie w miesiącu/kwartale otrzymania faktury pierwotnej, lecz w miesiącu/kwartale następnym (art. 86 ust. 11 ustawy). Takie rozwiązanie pozwala w niektórych przypadkach rozliczyć od razu całą otrzymaną fakturę, jeśli w kolejnym miesiącu/kwartale otrzymane zostaną brakujące towary. Pozwala również na uwzględnienie ewentualnych faktur korygujących do faktury pierwotnej, korygujących tę fakturę w zakresie nieotrzymanych towarów.

Przykład

Hurtownia zamówiła u producenta 200 par obuwia po cenie netto 120 zł, VAT 26,40 zł każda para. Z powodu braków na stanie magazynowym hurtownia otrzymała 12 października 80 par wraz z fakturą. Pozostałe 20 par otrzymała 27 listopada br. Dlatego w deklaracji za październik kupujący mógł odliczyć VAT w wysokości 2112 zł (80 x 26,40 zł). Pozostały VAT z faktury może odliczyć w deklaracji za listopad w wysokości 528 zł (20 x 26,40 zł). Może również poczekać i odliczyć cały VAT w deklaracji za listopad.

• art. 86 ust. 10 pkt 1, art. 86 ust. 11 oraz art. 86 ust. 12 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 141, poz. 888

Tomasz Krywan

doradca podatkowy

OD 1 GRUDNIA 2008 VAT

Wydłużono termin odliczania VAT z faktury bez korekty. Kupujący będzie mógł odliczać VAT w miesiącu otrzymania faktury lub w następnych, nie później niż w deklaracji za grudzień lub IV kwartał danego roku. Aby odliczyć VAT od zakupu towarów podatnik nadal będzie musiał nabyć prawo do dysponowania towarem jak właściciel. Po zmianach nie ma już wątpliwości, że nabycie tego prawa musi nastąpić przed upływem terminu złożenia deklaracji podatkowej, w której podatnik dokonał obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktury.