REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Na czym polega instytucja „czynnego żalu”

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

W praktyce działalności gospodarczej nietrudno o wykroczenie lub przestępstwo skarbowe. Przepisy podatkowe dają jednak szansę na uniknięcie konsekwencji, jeśli przedsiębiorca w porę przyzna się do popełnionego czynu w ramach tzw. „czynnego żalu”. Jak przyznać się do czynu zabronionego, aby uniknąć kar? Kiedy zamiast „czynnego żalu” wystarczy złożenie korekty deklaracji?

SPIS TREŚCI




Instytucja „czynnego żalu”




Przedsiębiorcy, którzy popełnią wykroczenie lub przestępstwo skarbowe, mogą skorzystać z instytucji tzw. „czynnego żalu”, aby uniknąć kary. „Czynny żal” polega na złożeniu dobrowolnego zawiadomienia, w którym przedsiębiorca przyznaje się do popełnionego czynu, otrzymując w zamian gwarancję, że nie zostanie za to ukarany przez urząd skarbowy. Oprócz przyznania się do czynu, przedsiębiorca musi wskazać okoliczności jego popełnienia oraz podać ewentualnych współsprawców. Jeśli w wyniku przekroczenia prawa przedsiębiorca nie zapłacił podatku lub zapłacił go w mniejszej wysokości, przedsiębiorca ma obowiązek wyrównać podatek wraz z odsetkami.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Czym jest wykroczenie lub przestępstwo skarbowe?


Właściciele małych i średnich firm nie zawsze są świadomi wszystkich obowiązków wynikających z przepisów podatkowych. Przedsiębiorca może także zwyczajnie przeoczyć termin złożenia deklaracji lub zapomnieć o zaktualizowaniu danych firmy. W związku z tym nietrudno jest o popełnienie wykroczenia, a nawet przestępstwa skarbowego. Do wykroczeń skarbowych należy między innymi:

- niezłożenie deklaracji podatkowej w terminie;

- brak zainstalowanej kasy fiskalnej lub nieewidencjonowanie sprzedaży za jej pomocą;

REKLAMA

- nieprowadzenie lub nierzetelne prowadzenie ksiąg rachunkowych;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- brak zgłoszenia aktualizacji, jeśli zmieniły się dane przedsiębiorcy lub miejsce przechowywania ksiąg rachunkowych;

- niewystawianie faktur, rachunków lub np. odmowa ich wydania.

„Czynny żal” daje również ochronę przedsiębiorcom, którzy w sposób celowy i przemyślany popełnili czyn zabroniony określony w przepisach podatkowych, np. celowo nie wystawiali faktur, zaniżali przychody lub wyłudzili podatek VAT.

Ujawnienie popełnionego czynu może się opłacać. Kary za wykroczenia i przestępstwa skarbowe są bardzo zróżnicowane. W przypadku nieujawnionych dochodów, urząd skarbowy może nałożyć nawet 75-procentową, sankcyjną stawkę podatku dochodowego. Za wykroczenia i przestępstwa skarbowe grożą grzywny. Kwalifikacja czynu zależy nie tylko od tego jaki przepis został złamany, ale również od wartości uszczuplonego podatku.


Jak wyrazić „czynny żal”?


Aby skorzystać z instytucji „czynnego żalu”, należy złożyć zawiadomienie. Może być ono złożone w formie pisemnej lub ustnie do protokołu. W przypadku formy pisemnej należy:

- podać podstawę prawną (art. 16 ustawy z 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy),

- określić jakiego rodzaju wykroczenie lub przestępstwo skarbowe zostało popełnione,

- określić w jaki sposób to naraziło na uszczuplenie podatku lub do niego doprowadziło,

- podać informację o wszystkich osobach zaangażowanych w popełnienie czynu (współsprawców).

Jeśli „czynny żal” dotyczy niezłożonej deklaracji (np. PIT, VAT, PCC), to należy dołączyć ją do zawiadomienia. Wyjątek stanowi zamiar złożenia korekty zeznania podatkowego. W takim wypadku nie jest konieczne złożenie „czynnego żalu”, gdyż samo złożenie korekty z pisemną informacją jej przyczyny chroni przed ukaraniem.

Złożenie zawiadomienia nie musi wiązać się z narażeniem na kontrolę podatkową.



Zaległy podatek należy zapłacić, niesłuszną nadwyżkę zwrócić, a przedmioty oddać


Jeśli w wyniku popełnionego czynu doszło do uszczuplenia podatku, należy go zapłacić wraz z odsetkami. Można to zrobić od razu, samodzielnie obliczając
odsetki. Od 10 maja 2012 odsetki od zaległości podatkowych wynoszą 14,5% rocznie. Można też poczekać aż urząd skarbowy w odpowiedzi na zawiadomienie poda kwotę podatku do zapłacenia i wyznaczy termin płatności. Dotyczy to również sytuacji, w której przedsiębiorca otrzymał niesłusznie nadpłatę podatku VAT i chce ją zwrócić.

Zawiadomienie o „czynnym żalu” może dotyczyć czynów, w których zostałby orzeczony przepadek przedmiotów, np. towary pochodzące z przemytu. Wtedy przedsiębiorca ma obowiązek złożyć je w urzędzie skarbowym. Jeśli nie można tego uczynić lub przechowywanie ich nastręczałoby problemy (np. produkty zagrożone szybkim zepsuciem lub zniszczeniem), należy liczyć się z koniecznością uiszczenia równowartości pieniężnej.


Kiedy nie można złożyć „czynnego żalu”?


Nie zawsze można skorzystać z instytucji „czynnego żalu”. Zawiadomienie nie odniesie skutku, jeśli przedsiębiorca składa „czynny żal”:

- w czasie, kiedy organ ścigania ma już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego,

- po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.

Jeśli urząd skarbowy rozpoczął kontrolę, która zmierza do zweryfikowania prawidłowości rozliczania podatku VAT, to na złożenie „czynnego żalu” w sprawie rozliczeń tego podatku jest już za późno. Przedsiębiorca musi złożyć „czynny żal” zanim urząd skarbowy zorientuje się, że mogło dojść do nieprawidłowości. Nie oznacza to jednak, że „czynnego żalu” w ogóle nie można złożyć w czasie trwania kontroli. Jeśli urzędnicy rozpoczną kontrolę w sprawie nieujawnionych dochodów (zagrożonych 75-procentową, sankcyjną stawką PIT), to przedsiębiorca wciąż za pomocą „czynnego żalu” może się przyznać do tego, że nie ewidencjonował przychodów z działalności gospodarczej.

Ponadto, przepisy określają, że nie jest możliwe skorzystanie z „czynnego żalu” jeśli przedsiębiorca:

- kierował wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego,

- wykorzystał uzależnienie innej osoby od siebie i polecił jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego,

- zorganizował grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo nimi kierował (wyjątkiem jest tutaj sytuacja, gdy „czynny żal” złożą również wszyscy pozostali uczestnicy grupy lub związku),

- nakłaniał inną osobę do popełnienia wykroczenia lub przestępstwa skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.


Czasem wystarczy złożyć korektę podatkową i nie trzeba „czynnie żałować”


Przepisy podatkowe przewidują również, że karze nie podlega
podatnik, który złoży korektę deklaracji. Aby korekta deklaracji została uznana za prawidłową, należy poprawić błąd popełniony w uprzednio złożonej deklaracji oraz dołączyć osobne, pisemne uzasadnienie przyczyny tej korekty. W piśmie należy opisać błąd, jaki wkradł się do deklaracji oraz jak wpływa to na wysokość zapłaconego podatku.

Złożenie korekty wystarczy, jeśli przedsiębiorca zorientował się, że np. niesłusznie zakwalifikował do kosztów uzyskania przychodów wydatek osobisty lub wpisał nieprawidłowo kwotę należnego podatku w deklaracji VAT. W dołączonym piśmie należy wyjaśnić, dlaczego doszło do błędu np. pomyłka, przeoczenie, zagubiona faktura itp. Nie można natomiast złożyć korekty w przypadku trwającej kontroli lub postępowania podatkowego (w zakresie objętym tymi czynnościami), a także po przedawnieniu się zaległości podatkowej.

W tym wypadku również należy zapłacić zaległy podatek wraz z odsetkami. Można to zrobić od razu lub zaczekać na wezwanie urzędu skarbowego.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe faktury elektroniczne w 2026 r. Prof. Modzelewski: art. 106nda ust. 3 ustawy o VAT nakłada niewykonalne obowiązki i jest sprzeczny z prawem UE

Nowe faktury elektroniczne, o których mowa w art. 106nf, 106nh, 106nda i 106nha ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), które będą w przyszłym roku wystawione zgodnie z wzorem faktury ustrukturyzowanej, budzą wśród podatników najwięcej wątpliwości – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026: Tylko 4 miesiące na przygotowanie. Czego wymagać od dostawców oprogramowania? Kto powinien mieć dostęp do systemu?

Od 1 lutego 2026 roku w Polsce zacznie obowiązywać obligatoryjne fakturowanie elektroniczne z wykorzystaniem faktur ustrukturyzowanych wprowadzonych do ustawy o podatku VAT. Najpierw dotyczyć to będzie największych podatników (przekroczone 200 mln zł obrotów brutto w 2024 r.), a od 1 kwietnia 2026 r. - pozostałych. Oznacza to, że wymiana faktur pomiędzy przedsiębiorcami będzie musiała odbywać się za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

REKLAMA

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

REKLAMA

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

Czy ominie Cię KSeF? Może jesteś w grupie, która nie będzie musiała stosować e-faktur w 2026 roku

W 2026 roku wchodzi w życie obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) dla większości przedsiębiorców w Polsce. System pozwala na wystawianie faktur ustrukturyzowanych i automatyczne przesyłanie ich do administracji podatkowej. Choć wielu przedsiębiorców będzie zobowiązanych do korzystania z platformy, istnieją wyjątki i odroczenia. Sprawdź!

REKLAMA