Rozliczenie podatku od towarów i usług

Istota podatku od towarów i usług polega na tym, że jest nim opodatkowana wartość dodana przez każdego z przedsiębiorców biorących udział w obrocie gospodarczym, czyli wartość faktycznie wytworzona lub dodana do odprzedawanych towarów przez każdego z nich, a nie wartość nabytych uprzednio towarów, tj. wartość brutto. Rozliczenie VAT polega zatem na tym, że jeżeli dana czynność podlega opodatkowaniu tym podatkiem u przedsiębiorcy, ma on prawo do odliczenia podatku wykazanego w fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług, które są wykorzystywane do prowadzonej przez niego działalności (do wytworzenia lub odprzedaży nabytych towarów i usług).

W myśl art. 86 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim nabyte towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT czynnemu (niekorzystającemu ze zwolnienia podmiotowego) przysługuje prawo obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (z uwzględnieniem różnych wyłączeń tego odliczenia określonych przepisami ustawy o VAT i przepisów wykonawczych do tej ustawy). Z drugiej strony każda czynność wykonana przez przedsiębiorcę – podatnika VAT czynnego, polegająca na dostawie towarów lub świadczeniu usług, podlega opodatkowaniu VAT (z uwzględnieniem określonych przepisami zwolnień od tego opodatkowania lub czynności niepodlegających opodatkowaniu). Podstawą opodatkowania zasadniczo jest obrót, tj. kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę podatku należnego (czyli kwota należna obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy, powiększona o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę towarów). Uprawnienie do odliczenia podatku od nabytych towarów i usług od podatku należnego, czyli wynikającego z wartości dostarczanych towarów lub świadczonych usług, sprawia, że faktycznie podatek ten naliczany jest od wartości dodanej, czyli tej, która powstała u danego przedsiębiorcy. W przedstawionej sytuacji sposób rozliczenia VAT powinien być następujący:

Wartość nabytych towarów: 300 zł

Wartość podatku od nabytych towarów (podatek naliczony): 66 zł.

Cena netto sprzedaży towarów: 300 + 100 = 400 zł.

Wartość podatku należnego od dostawy towarów: 400 x 22 proc. = 88 zł.

Różnica między podatkiem naliczonym a należnym podlegająca wpłacie do urzędu skarbowego: 88 – 66 = 22 zł.

Wartość dodana przez Pana stanowi 100 zł. Podatek należny od tej wartości wynosi 100 x 22 proc. = 22 zł i taka kwota podlega wpłacie do budżetu od przedstawionej transakcji. Wartość sprzedaży netto będzie stanowiła kwota 400 zł, a nie 466 zł.

W celu ustalenia kwoty podatku naliczonego podlegającego odliczeniu od podatku należnego oraz kwoty podatku należnego, przepisy ustawy o VAT nakładają obowiązek prowadzenia odrębnych ewidencji na potrzeby tego podatku, zawierających dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającego kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub podlegającą zwrotowi z urzędu.