Czy można odliczyć VAT z faktury zaliczkowej, gdy nie otrzymano towaru

RADA

UZASADNIENIE

Dokumentem o podstawowym znaczeniu dla podatku od towarów i usług jest faktura VAT. To właśnie faktura jest podstawowym dowodem, który wykorzystywany jest do rozliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.

Ustawodawca podatkowy dość precyzyjnie określił terminy, w których podatnik może pomniejszyć podatek należny o naliczony wynikający z faktury VAT.

W przepisach ustawy o VAT zastrzeżone zostało, że – poza kilkoma wyjątkami (z których żaden nie ma zastosowania w analizowanym przypadku) – obniżenie podatku należnego o naliczony nie może być dokonane przed nabyciem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel albo przed wykonaniem usługi.

Nie oznacza to jednak, że w przypadku opisanym w pytaniu podatnik nie mógł rozliczyć VAT naliczonego przez dostawcę w związku z otrzymaniem zaliczki na poczet ceny przyszłej dostawy samochodu.

Wskazane tutaj ograniczenie w odliczaniu VAT naliczonego dotyczy tylko tych przypadków, w których podatnik posługuje się fakturą VAT przed otrzymaniem towaru, nie wpłacił zaliczki, lub fakturą od komitenta. Ponadto od faktury VAT stwierdzającej dostawę należy odróżnić fakturę VAT potwierdzającą dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty). Podziału takiego dokonał sam ustawodawca, wskazując w art. 86 ust. 2 ustawy o VAT te dowody jako dwa różne dokumenty, stanowiące podstawę dokonania rozliczenia VAT naliczonego.

I właśnie z tego powodu, w przypadku gdy podatnik otrzyma fakturę potwierdzającą dokonanie przez niego wpłaty zaliczki, przedpłaty, zadatku czy raty, może dokonać rozliczenia VAT naliczonego w niej, niezależnie od tego, że nie uzyskał jeszcze prawa do rozporządzania towarem.

Oznacza to, że jeżeli w analizowanym przypadku firma Czytelnika wpłaciła zaliczkę na poczet ceny samochodu i w kwietniu 2005 r. otrzymała od dostawcy fakturę zaliczkową, to w deklaracji za kwiecień lub maj może pomniejszyć podatek należny o naliczony wynikający z faktury zaliczkowej.

Samochód, który został nabyty w lipcu, a na poczet ceny którego podatnik wpłacił 25% zaliczki, zostanie wprowadzony do ewidencji środków trwałych i jego wartość początkowa będzie amortyzowana przez podatnika. Z tego właśnie powodu kwota netto wykazana w fakturze zaliczkowej (obliczona metodą „w stu” od przekazanej zaliczki) winna być uwzględniona w poz. 41, a naliczony podatek od towarów i usług w poz. 42 deklaracji VAT-7 składanej za kwiecień lub maj 2005 r.

Radosław Kowalski

doradca podatkowy