REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opodatkowanie zachowku

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Wygrałem w sądzie sprawę o zachowek w kwocie 24 000 zł przeciwko braciom. Jednocześnie sąd zasądził na moją rzecz koszty procesu w wysokości ok. 4000 zł. Wyrok jest nieprawomocny, a ja czekam na apelację moich przeciwników procesowych, którzy jednak już teraz straszą mnie fiskusem. Czy powinienem już uiścić podatek i w jakiej wysokości? Czy wliczam koszty procesu? Czy czekać na ostateczny werdykt sądu II instancji?
Powinien Pan zapłacić 512,55 zł tytułem podatku. Koszty procesu, co do zasady, nie generują przychodu i dlatego są obojętne podatkowo. Obowiązek podatkowy powstanie jednak z chwilą zaspokojenia roszczenia, więc nawet nie w momencie uprawomocnienia się wyroku, ale w chwili, gdy rzeczywiście uda się Panu wyegzekwować należne kwoty.
Zgodnie z art. 991 § 1 k.c., zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się – jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału. Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci darowizny, powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia. Milczenie spadkodawcy nic w tym zakresie nie zmienia, ponieważ zachowek jest właśnie pomyślany jako antidotum na owo milczenie – uzupełnia dorozumianą wolę spadkodawcy. Jak widzimy, zachowek jest instytucją, której istotę stanowi wynikające z mocy prawa zapewnienie osobom z kręgu najbliższej rodziny udziału w określonej części wartości spadku. Źródłem uprawnienia do zachowku (zdarzeniem wywołującym skutki prawne) jest śmierć spadkodawcy. Konkretyzacja uprawnienia tylko w jednej z jego form (tej „wierzycielskiej”) następuje w stosunku do spadkobiercy i tej sytuacji odpowiada powstanie obowiązku podatkowego „z chwilą przyjęcia spadku” w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Natomiast w stosunku do beneficjenta zachowku obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zaspokojenia roszczenia lub jego części właśnie przez spadkodawcę (ewentualnie zapisobiercę).
Opodatkowaniu podlega nabycie od jednej osoby własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
• 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej; zaliczamy tu małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów; jak widzimy należy Pan do pierwszej grupy,
• 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej; zaliczamy tu zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych,
• 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej; tu z kolei należy zakwalifikować wszelkie inne osoby.
Z kolei zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatek w pierwszej grupie oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad wskazaną kwotę wolną, według następującej skali:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Pozostaje nam zatem dokonać stosownych przeliczeń. Otóż przyjmując wartość zachowku na 24 000 zł, musimy odjąć od tej wartości kwotę wolną właściwą dla pierwszej grupy, czyli 9637 zł. Wynik to 14 363 zł i od takiej kwoty będziemy obliczać podatek. Jak łatwo zauważyć mieści się on w drugim przedziale tabeli, zatem podatek wyniesie 308,30 zł i 5% nadwyżki ponad 10 278 zł, czyli 308,30 zł + (5% x 4085 zł), a zatem 308,30 zł + 204,25 zł. Ostatecznie powinien Pan zatem zapłacić 512,55 zł, ale dopiero po otrzymaniu pieniędzy, a do tego wiedzie jeszcze długa droga. Zakładając, że sąd II instancji utrzyma w mocy korzystny dla Pana wyrok, to dopiero po nadaniu klauzuli wykonalności może Pan złożyć do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji. Nie wiadomo przy tym, jak przedstawia się wypłacalność Pańskich dłużników. Trzeba się zatem uzbroić jeszcze w kilkumiesięczną cierpliwość.
Na koniec należy tylko zauważyć, że koszty procesu nie generują przychodu i dlatego są obojętne podatkowo. Nieco inaczej jest przy dochodzeniu należności z działalności gospodarczej – wtedy mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z pismem Izby Skarbowej w Poznaniu z 30 czerwca 2004 (nr PD-P/005W-142/03), u wierzyciela koszty procesowe, jako wydatki poniesione w związku z dochodzeniem należności na opłaty sądowe oraz usługi kancelarii prawnej, są w całości wydatkiem stanowiącym koszt uzyskania przychodu.
Adam Muszyński
Podstawa prawna:
• art. 991 i nast. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.),
• art. 1 ust. 1 pkt 5, art. 6 ust. 1 pkt 2a oraz art. 14–15 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).


Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zerowy PIT dla rodzin z dziećmi. Prezydent Karol Nawrocki realizuje pierwsze obietnice

Prezydent Karol Nawrocki realizuje pierwsze obietnice z "Planu 21". W Kolbuszowej podpisał projekt ustawy o zerowym PIT dla rodzin z co najmniej dwojgiem dzieci. „Polskie rodziny mogą liczyć na swojego prezydenta” – podkreślił. To odpowiedź na kryzys demograficzny i pierwszy krok w stronę realnego wsparcia klasy średniej.

Kiedy cudzoziemcy (np. obywatele Ukrainy) muszą płacić w Polsce podatek od spadków i darowizn?

W Polsce obecnie mieszka wielu cudzoziemców, przeważają obywatele Ukrainy, tutaj pracują, kształcą się, a także nabywają rzeczy m.in. w drodze darowizn otrzymywanych od swoich rodzin czy w drodze dziedziczenia. Warto zatem przybliżyć im zasady opodatkowania obowiązujące na terytorium RP, a przede wszystkim wyjaśnić w jakich sytuacjach ciąży na nich w naszym kraju obowiązek podatkowy.

KSeF zrewolucjonizuje pracę biur rachunkowych. Nadchodzi największa zmiana od lat

Już od kwietnia 2026 każdy przedsiębiorca będzie musiał korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur. To ogromne wyzwanie – ale też szansa – zwłaszcza dla biur rachunkowych. Dowiedz się, jak KSeF zmieni obieg dokumentów, rolę księgowych i co zrobić, by nie zostać w tyle w erze cyfrowej rewolucji.

Rozliczanie kilometrówek od aut elektrycznych: jest stanowisko Ministra Finansów i zapowiedź zmian w przepisach

Pieniądze, jakie pracodawca przekazuje pracownikowi tytułem zwrotu kosztów używania samochodu elektrycznego do celów służbowych, stanowią przychód pracownika i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Wydatki takie nie są też kosztem przedsiębiorcy (pracodawcy). Takie jest stanowisko Ministra Finansów zaprezentowane w odpowiedzi wiceministra finansów Jarosława Nenemana na interpelację poselską. Jednocześnie w interpelacji poinformowano, że Ministerstwo Infrastruktury rozpoczęło prace nad zmianami w rozporządzeniu w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy. Zmiany te mają pozwolić na wprowadzenie możliwości zwrotu pracownikom kosztów używania do celów służbowych samochodów o napędzie elektrycznym lub hybrydowym, a także napędzanych wodorem, czy też zasilanych innymi alternatywnymi źródłami energii.

REKLAMA

Ministerstwo Finansów chce zakończyć nadużycia z przedawnieniem podatków. Nowe zasady już w 2026 roku

W nowej wersji projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej Ministerstwo Finansów chce zlikwidować możliwość zawieszania biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego poprzez wszczęcie postępowania karnego skarbowego. O szczegółach zmian mówi wiceminister finansów Jarosław Neneman.

Stawki podatku od środków transportowych w 2026 roku: Nowe limity już opublikowane

Znamy już nowe górne granice stawek podatku od środków transportowych na 2026 rok. Większość limitów wzrosła o około 4,5% względem 2025 r. Sprawdź szczegółowe porównanie stawek, terminy płatności oraz zasady ustalania stawek przez gminy. To ważne dla przedsiębiorców i samorządów.

TSUE: Urzędy skarbowe nie mogą automatycznie wykreślać firm z rejestru VAT za zaległości

Przełomowy wyrok TSUE potwierdza, że wykreślenie firmy z rejestru VAT za brak zapłaty podatku nie może odbywać się automatycznie. Fiskus musi najpierw zbadać przyczyny zaległości i zachowanie przedsiębiorcy. Orzeczenie może uchronić tysiące firm przed nieproporcjonalnymi sankcjami i nieodwracalnymi stratami.

Koniec z bieganiem po zaświadczenia! Rewolucyjne zmiany w podatku od spadków i darowizn, dotyczące zaświadczeń z urzędu skarbowego oraz rozliczeń rent prywatnych

Koniec z obowiązkiem przedstawiania zaświadczeń z urzędu skarbowego przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny! Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn upraszcza formalności i rozliczenia rent prywatnych. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie.

REKLAMA

2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

REKLAMA