Reprezentuję małe przedsiębiorstwo z branży budowlanej. Mam kilka pytań dotyczących metodologii sporządzania rachunku przepływów pieniężnych. Jak należy sporządzać rachunek przepływów pieniężnych przy zastosowaniu metody bezpośredniej? Czy wspomniana metoda daje takie same wyniki jak pośrednia?
RADA
Rachunek przepływów środków pieniężnych umożliwia ustalenie:
• pochodzenia środków pieniężnych traktowanych jako wpływy (źródła finansowania),
• wykorzystania środków pieniężnych jako wydatków (kierunki ich zagospodarowania),
• zmiany stanu środków pieniężnych na początek i koniec danego okresu sprawozdawczego wynikłej z prowadzenia działalności gospodarczej jednostki.
Rachunek przepływów pieniężnych może być przeprowadzony metodą bezpośrednią lub pośrednią. Obie metody dają te same wyniki. Pełną metodologię sporządzania rachunku przepływów pieniężnych przy zastosowaniu metody bezpośredniej prezentujemy w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Przy sporządzaniu rachunku przepływu środków pieniężnych metodą bezpośrednią należy najpierw sporządzić bilans różnic w poszczególnych grupach aktywów i pasywów z wykorzystaniem różnic ich stanów między bilansem otwarcia a bilansem zamknięcia. W różnicy ze stanów aktywów i pasywów należy wykazać kwoty z odpowiednimi oznaczeniami. Zwiększenie stanu wykazujemy ze znakiem plus, ich zmniejszenie zaś – ze znakiem minus. Należy zwrócić uwagę, aby kwota salda wynikłego z plusów i minusów w aktywach równała się kwocie salda z plusów i minusów w pasywach.
Przeszacowanie środków trwałych, darowizny środków trwałych oraz ich likwidacje nie powodują oczywiście zmian w przepływach środków pieniężnych. W ewidencji analitycznej w księgowości powinny być wykazane szczegółowe dane niezbędne do sporządzenia zestawienia z przepływów środków pieniężnych.
Przy zastosowaniu metody bezpośredniej różnice kursowe zrealizowane i niezrealizowane oraz odsetki nie są brane pod uwagę przy ustalaniu wyniku z przepływów środków pieniężnych, gdyż:
• różnice kursowe i odsetki niezrealizowane korygują należności i zobowiązania, a tym samym podlegają samoczynnej eliminacji,
• różnice kursowe i odsetki zrealizowane wpływają natomiast na zmianę stanu środków pieniężnych.
Po sporządzeniu bilansu różnic w aktywach i pasywach należy z kolei przystąpić do sporządzenia bilansu ruchu środków pieniężnych. W zestawieniu ruchu środków pieniężnych trzeba oddzielnie wykazać pochodzenie środków finansowych – wpływy oraz wykorzystanie środków finansowych – wydatki z różnicy stanów aktywów i pasywów między bilansem otwarcia a bilansem zamknięcia, za badany okres działalności.
W bilansie ruchu środków pieniężnych różnice w aktywach i pasywach wykazujemy już bez znaków plus lub minus. Pochodzenie środków finansowych – wpływy obejmują łącznie kwoty wynikające ze zwiększenia pasywów oraz ze zmniejszenia aktywów, a więc z różnic między bilansem otwarcia a bilansem zamknięcia. Natomiast wykorzystanie środków finansowych – wydatki obejmują łącznie kwoty wynikające ze zwiększenia aktywów oraz ze zmniejszenia pasywów, a więc również z różnic między bilansem otwarcia a bilansem zamknięcia.
W zestawieniu ruchu środków pieniężnych można nie wykazywać stanu środków pieniężnych z bilansu otwarcia i z bilansu zamknięcia. Wtedy różnice wynikające z pochodzenia środków finansowych i ich wykorzystania powinny się równać różnicy stanu środków pieniężnych z bilansu otwarcia i bilansu zamknięcia.
Przykład
Na 1 stycznia 2004 r. jednostka gospodarcza wykazała w bilansie otwarcia następujące aktywa i pasywa w zł (tabela 1):
13. Naliczenie odsetek odbiorcom za zwłokę w regulowaniu należności 5 000
14. Przeniesienie z zespołu 5 do zespołu 7 kosztów własnych wytworzenia zakończonych robót 275 000
15. Wystawienie odbiorcom faktury VAT za wykonane roboty 488 000
w tym należny podatek VAT 88 000
16. Uregulowanie zobowiązania wobec urzędu skarbowego z tytułu podatku VAT 44 000
17. Uregulowanie przez odbiorców należności za wystawione faktury VAT 450 000
Przeksięgowania na koncie roku obrotowego przy zastosowaniu metody porównawczej:
18. Przeniesienie kosztów wytworzenia wykonanych robót na debet konta 490 „Rozliczenie kosztów” 275 000
19. Przeniesienie kosztów ogólnozakładowych z zespołu 5 na debet konta 490 21 000
20. Przeniesienie kosztów według rodzaju z zespołu 4 na debet konta 860 „Rachunek wyników” 296 000
21. Przeniesienie salda debetowego z konta 490 „Rozliczenie kosztów” na debet konta 860 „Wynik finansowy” – zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych kosztów 10 000
22. Przeniesienie przychodów netto z zespołu 7 na kredyt konta 860 400 000
23. Przeniesienie rozliczonych odsetek odbiorcy za zwłokę na kredyt konta 860 5 000
24. Naliczenie podatku dochodowego od osób prawnych od kwoty zysku brutto 99 000 zł według stawki 19% oraz zaksięgowanie po debecie konta 871 „Podatek dochodowy” i uznanie konta 225 „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych” 18 810
25. Przeniesienie naliczonego podatku dochodowego od osób prawnych z konta 871 na debet konta 860 18 810
W przedstawionym przykładzie różnica między pochodzeniem środków pieniężnych a ich wykorzystaniem wskazuje na wzrost środków pieniężnych w banku na kwotę 25 000 zł (265 190 zł – 240 190 zł) w latach 2003–2004 (B – A).
Na ogół uznaje się, że metoda bezpośrednia jest łatwiejsza do czytania i interpretacji niż metoda pośrednia. Przy badaniu przepływu środków pieniężnych jednostki mogą według uznania zastosować metodę bezpośrednią lub pośrednią.
Marian Borkowski
biegły rewident
• art. 48b ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 184, poz. 1539
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji
kliknij tutaj.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Serwisy Spółek Grupy INFOR PL dbają o Twoją prywatność
My i nasi partnerzy (w łącznej liczbie: 883), na podstawie wyrażonej zgody lub uzasadnionego interesu, przetwarzamy dane osobowe, takie jak: adresy IP i unikalne identyfikatory, wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam, reklamy oparte na ograniczonych danych i pomiarach reklam oraz podobne technologie w następujących celach: spersonalizowane reklamy, wybór spersonalizowanych treści, pomiar reklam i treści, badanie odbiorców oraz ulepszanie usług. Wykorzystanie ich pozwala nam zapewnić Państwu maksymalną wygodę przy korzystaniu z naszych serwisów poprzez zapamiętanie Państwa preferencji i ustawień na naszych stronach.
Pliki cookie, identyfikatory urządzeń lub podobne identyfikatory online (np. identyfikatory oparte na logowaniu, identyfikatory przypisywane losowo, identyfikatory sieciowe) w połączeniu z innymi informacjami (takimi jak rodzaj przeglądarki i informacje w niej zawarte, język, rozmiar ekranu, obsługiwane technologie itp.) mogą być przechowywane lub odczytywane na Twoim urządzeniu celem rozpoznania urządzenia za każdym razem, gdy następuje połączenie z aplikacją lub witryną internetową – w celach tutaj przedstawionych.
W dowolnym momencie mają Państwo możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących przetwarzanych informacji, a także wyrażenia sprzeciwu odnośnie przetwarzania tych danych lub ich wycofania, które na podstawie uzasadnionego interesu nie wymagają Państwa zgody. Wycofanie zgody nie ma wpływu na zgodność z prawem przetwarzania Państwa danych, którego dokonano na podstawie udzielonej wcześniej zgody. W celu zmiany ustawień (przycisk "USTAWIENIA ZAAWANSOWANE") lub wycofania zgody (przycisk "WYCOFUJĘ ZGODĘ") na przetwarzanie danych, należy wyświetlić okno z ustawieniami, klikając w link "Zmień ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce strony. Dalsze korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących prywatności oznacza ich akceptację, co będzie skutkowało zapisywaniem danych osobowych opisanych powyżej na Państwa urządzeniach przez wszystkie serwisy internetowe Spółek Grupy INFOR PL.
