Jak prawidłowo ująć w księgach rachunkowych zobowiązanie na rzecz zakładowego funduszu świadczeń socjalnych z tytułu nie w pełni przekazanego odpisu za rok poprzedni?
RADA
Nieprzekazanie do końca roku obrotowego środków pieniężnych na wyodrębniony
rachunek bankowy ZFŚS powoduje jedynie wykazanie mniejszego salda środków pieniężnych w bilansie. Istotniejszą sprawą jest jednak w tym przypadku wyłączenie „niezapłaconej” kwoty odpisów na ZFŚS z kategorii kosztów uzyskania przychodu. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Nieprzekazanie środków pieniężnych z rachunku bankowego na rachunek bankowy środków wyodrębnionych (ZFŚS) nie wpływa na kwotę odpisu odnoszonego w
koszty podstawowej działalności. W związku z tym samego naliczenia odpisu powinni Państwo dokonać w pełnej wysokości, ewidencjonując:
Wn konto 405 „Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia”,
Ma konto 850 „Fundusze specjalne – Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych”.
Odpisanie w całości w koszty obligatoryjnych odpisów na ZFŚS nie oznacza, że w całości będą traktowane jako koszty uzyskania przychodu. Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jak i od osób fizycznych wskazują (art. 16 ust. 1 pkt 9 updop i art. 23 ust. 1 pkt 7 updof), że kosztami uzyskania przychodów są odpisy i zwiększenia, które w myśl przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek funduszu. Warunkiem niezbędnym, by uznać te odpisy za koszt uzyskania przychodu, jest zatem przekazanie środków na wyodrębniony rachunek bankowy.
Należy przy okazji zwrócić uwagę na
odpowiedzialność pracodawcy za wykonywanie przepisów ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Niewykonywanie przepisów ustawy albo podejmowanie działań niezgodnych z przepisami ustawy (a za takie należy uznać nieprzekazanie w określonych terminach środków pieniężnych na wydzielony rachunek bankowy ZFŚS) podlega karze grzywny (art. 12a ustawy o ZFŚS).
PRZYKŁAD
Jednostka zobowiązana do utworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych dokonała w 2005 r. odpisu podstawowego w wysokości 96 000 zł, przy czym w maju 2005 r. przelano na wyodrębniony rachunek ZFŚS kwotę 72 000 zł (stanowiącą 75% rocznego odpisu). Do końca roku nie przelano pozostałej kwoty. Załóżmy, że w ciągu roku jednostka pokryła z ZFŚS koszty zorganizowania imprez kulturalnych, turystycznych i sportowo-rekreacyjnych w wysokości 10 000 zł.
1. Obligatoryjny odpis na ZFŚS
Wn konto 405 „Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia” 96 000 zł,
Ma konto 850 „Fundusze specjalne – Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych”
96 000 zł
oraz całoroczny odpis do rozliczenia w czasie
Wn konto 641 „Rozliczenia międzyokresowe czynne kosztów operacyjnych” 96 000 zł,
Ma konto 490 „Rozliczenie kosztów” 96 000 zł.
2. Odpisy miesięczne w kwocie 8000 zł (96 000 zł : 12 miesięcy)
Wn konto 490 „Rozliczenie kosztów” 96 000 zł,
Ma konto 641 „Rozliczenia międzyokresowe czynne kosztów operacyjnych” 96 000 zł.
3. Przekazanie w maju 2005 r. 75% odpisu podstawowego na wyodrębniony rachunek bankowy
Wn konto 133 „Rachunki bankowe środków wyodrębnionych – ZFŚS” 72 000 zł,
Ma konto 131 „Bieżący rachunek bankowy” 72 000 zł.
4. Koszty zorganizowania imprez kulturalnych, turystycznych i sportowo-rekreacyjnych
Wn konto 850 „Fundusze specjalne – Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych”
10 000 zł,
Ma konto 133 „Rachunki bankowe środków wyodrębnionych – ZFŚS” 10 000 zł.
Jak wspomnieliśmy, cały roczny odpis księgowy znajdzie się w kosztach w rachunku zysków i strat w części B.VI „Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia” (kwota 96 000 zł), jednak kosztem uzyskania przychodu będzie kwota 72 000 zł.
W bilansie pozycja B.III.3 „Fundusze specjalne” wykaże kwotę 86 000 zł, a pozycja B.III.1.c. „Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne” kwotę 62 000 zł.
• art. 16 ust. 1 pkt 9 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
• art. 23 ust. 1 pkt 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
• art. 12a ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych – j.t. Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 249, poz. 2104
Paweł Muż
ekonomista, wieloletni główny księgowy