Czy transakcja polegająca na nabywaniu wierzytelności własnych innych podmiotów gospodarczych, w celu ich windykacji we własnym zakresie, powinna być potwierdzona przez sprzedającego wierzytelność fakturą VAT ze stawką podatku 22% czy też zwolnioną od podatku?
Czy jest różnica w wysokości stawki VAT przy nabywaniu wierzytelności własnych innych podmiotów w zależności od tego, czy te podmioty mają, czy też nie mają wpisanego obrotu wierzytelnościami w zakres swojej działalności?
RADA
Sprzedaż wierzytelności własnych, jak ich nabycie, nie podlega opodatkowaniu VAT. Nie należy jej dokumentować fakturą VAT. Nie ma różnicy, czy sprzedawca wierzytelności dokonuje obrotu wierzytelnościami w ramach swojej działalności, czy też nie.
UZASADNIENIE
Opodatkowaniu VAT podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Ustawa o VAT uznaje za usługę podlegającą opodatkowaniu VAT każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:
• przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
• zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji;
• świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Sprzedaż wierzytelności (czy to cudzej, czy własnej) nie stanowi dostawy towaru, bowiem wierzytelność będąca prawem majątkowym nie jest towarem w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Dlatego sprzedaż wierzytelności stanowi odpłatne świadczenie usług. Jednak tak będzie tylko w przypadku, gdy podatnik w ramach prowadzonej przez siebie działalności nabywa wierzytelności od innych podmiotów gospodarczych w celu dalszej odprzedaży lub windykacji. Wówczas to podatnik dokonuje obrotu wierzytelnościami, który mieści się w zakresie pojęciowym usług pośrednictwa finansowego, tj. podatnik świadczy usługi o charakterze finansowym. Zatem podatnik, nabywając wierzytelności od innych podmiotów celem ich windykacji lub dalszej odprzedaży, świadczy usługi pośrednictwa finansowego, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.
Natomiast podmioty dokonujące sprzedaży wierzytelności własnych, tj. wierzytelności powstałych w toku działalności gospodarczej prowadzonej przez te podmioty – nie świadczą usług pośrednictwa finansowego. Aby obrót wierzytelnościami mógł być sklasyfikowany jako usługa, musi spełniać zasady metodyczne PKWiU. Zgodnie z tymi zasadami usługi pośrednictwa finansowego mogą zaistnieć wówczas, gdy są to usługi świadczone przez osoby trzecie.
Potwierdza to pismo Dyrektora Departamentu Koordynacji i Organizacji Badań Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie z 30 stycznia 2006 r., nr OB-02-22-5672/KU-732/2005/7865, z którego wynika, że sprzedaż wierzytelności własnych (sprzedającego) według zasad metodologicznych PKWiU nie jest usługą.
Skoro zatem sprzedaż wierzytelności własnych nie stanowi dostawy towaru ani odpłatnego świadczenia usług, to ich sprzedaż podlega wyłączeniu z opodatkowania VAT. Przy czym bez znaczenia jest fakt, czy podmiot dokonujący sprzedaży ma w zakresie działalności wpisany, czy też nie, obrót wierzytelnościami.
Z uwagi na to, że sprzedaż wierzytelności własnych nie podlega opodatkowaniu VAT, nie należy jej dokumentować fakturą ani rachunkiem. Sprzedaż przez podmiot jego wierzytelności własnych powinna się odbywać na podstawie umów sprzedaży lub cesji. W tym przypadku podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
