REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak dokumentować i jak wyceniać zniszczenie towaru z winy przewoźnika

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Jesteśmy zakładem produkcyjnym. Zleciliśmy przewóz towaru przewoźnikowi do danego kontrahenta. Podczas transportu część towaru uległa zniszczeniu. Jak mamy obciążyć przewoźnika, zakładając, że jest to jego wina (fakturą VAT czy notą obciążeniową)?
W jakiej cenie: po koszcie wytworzenia czy po cenie sprzedaży? Na jakie odszkodowanie możemy liczyć?

RADA

Dla przewoźnika należy wystawić notę księgową na kwotę zgodną z fakturą wystawioną dla pierwotnego odbiorcy (tj. w cenie sprzedaży netto). Ustalenie wysokości odszkodowania od przewoźnika jest jednak uzależnione od szeregu czynników. Szczegóły w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Dla ustalenia wysokości odszkodowania zasadniczą kwestią jest, czy był to transport krajowy, czy międzynarodowy.

Transport krajowy
Do umów przewozu krajowego zawieranych z przewoźnikami należy zastosować przepisy Kodeksu cywilnego oraz bardziej szczegółowe przepisy ustawy – Prawo przewozowe.

Zgodnie z regulacjami Prawa przewozowego (art. 80) wysokość odszkodowania za utratę towaru nie może przewyższać wartości, którą ustala się na podstawie i w następującej kolejności:
1) ceny wskazanej w rachunku dostawcy lub sprzedawcy albo
2) ceny wynikającej z cennika obowiązującego w dniu nadania przesyłki do przewozu bądź
3) wartości rzeczy tego samego rodzaju i gatunku w miejscu i czasie ich nadania.

Transport międzynarodowy
W przypadku przewozu międzynarodowego zastosowanie mają przepisy Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR). Konwencja w inny sposób niż polskie prawo przewozowe reguluje kwestie ustalania wysokości odszkodowania należnego od przewoźnika w przypadku uszkodzenia czy utraty towaru. Odszkodowanie to oblicza się mianowicie według wartości towaru w miejscu i czasie przyjęcia go do przewozu. Wartość towaru określa się z kolei według:
1) ceny giełdowej bądź w razie jej braku
2) bieżącej ceny rynkowej, a w razie braku jednej i drugiej
3) zwykłej wartości towarów tego samego rodzaju i jakości.
Jednak w praktyce większość zakładów ubezpieczeń, pomimo, jak się wydaje, jasnych w tym zakresie przepisów konwencji CMR, odszkodowanie wypłaca w oparciu o cenę wskazaną w fakturze VAT.

Odpowiedzialność przewoźnika
Konwencja CMR wymienia następujące zdarzenia, za które odpowiada przewoźnik:
• całkowite lub częściowe zaginięcie towaru,
• całkowite lub częściowe uszkodzenie towaru,
• opóźnienie dostawy.

Natomiast przewoźnik nie odpowiada za szkody powstałe wskutek:
• użycia pojazdów otwartych i nieprzykrytych opończą, jeżeli to użycie było wyraźnie uzgodnione i zaznaczone w liście przewozowym,
• braku lub wadliwego opakowania, jeżeli towary, ze względu na swe naturalne właściwości, w razie braku lub wadliwego opakowania narażone są na zaginięcie lub uszkodzenie,
• manipulowania, ładowania, rozmieszczenia lub wyładowania towaru przez nadawcę lub przez odbiorcę albo przez osoby działające na rachunek nadawcy lub odbiorcy,
• naturalnych właściwości niektórych towarów, mogących powodować całkowite lub częściowe ich zaginięcie albo uszkodzenie, w szczególności przez połamanie, rdzę, samoistne wewnętrzne zepsucie, wyschnięcie, wyciek, normalny ubytek lub działanie robactwa i gryzoni,
• niedostateczności lub wadliwości cech lub numerów na sztukach przesyłki,
• przewozu żywych zwierząt.

Przewoźnik nie może korzystać z wyłączenia lub ograniczenia swojej odpowiedzialności, jeżeli szkoda powstała wskutek złego zamiaru przewoźnika lub jego niedbalstwa równoznacznego ze złym zamiarem. Nie może też powoływać się na wady pojazdu, którym się posługuje dla wykonania przewozu, ani na winę osoby, u której pojazd wynajął.

Kwotowe ograniczenie odpowiedzialności przewoźnika
Odszkodowanie nie może przekraczać 25 franków za kilogram brakującej wagi brutto (za frank uważa się złoty frank wagi 10/31 grama złota o próbie 0,900), chyba że zadeklarowano wartość towaru lub zadeklarowano specjalny interes w jego dostawie (np. na wypadek przekroczenia umówionego terminu dostawy).

Postępowanie reklamacyjne
Od 15 marca 2006 r. obowiązuje nowe rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa w sprawie ustalenia stanu przesyłek oraz postępowania reklamacyjnego. Za naruszenie przesyłki uważa się każde obniżenie jej wartości spowodowane nieprawidłowościami lub zaniedbaniami przewoźnika od przyjęcia przesyłki przez niego do momentu jej dostarczenia.

Jeżeli przed wydaniem przesyłki okaże się, że doznała ona ubytku lub uszkodzenia, przewoźnik ustala niezwłocznie protokolarnie stan przesyłki oraz okoliczności powstania szkody. Przewoźnik powinien przystąpić niezwłocznie do sprawdzenia i ustalenia stanu przesyłki na wniosek osoby uprawnionej do jej odbioru, a także w przypadku gdy: przypuszcza, że przesyłka doznała ubytku lub została uszkodzona, oraz gdy stwierdzi ślady naruszenia przesyłki, pojemnika transportowego lub środka transportowego, czyli plomb, zamknięć, ścian podłogi lub dachu. O wszystkich takich działaniach przewoźnik musi poinformować osobę uprawnioną do odbioru przesyłki. Każde sprawdzenie stanu przesyłki w okolicznościach, o których mowa, musi być odnotowane w protokole.

Protokół ze sprawdzenia stanu przesyłki powinien zawierać takie informacje, jak: pierwotny stan przesyłki i wartość przesyłki, rodzaj naruszenia przesyłki, pojemnika transportowego lub środka transportu, rozmiar naruszenia, przypuszczalny czas i miejsce, w którym nastąpiło naruszenie stanu przesyłki, a także przypuszczalne przyczyny uszkodzenia. W razie trudności w ustaleniu danych dotyczących czasu, rodzaju, rozmiarów lub przyczyny szkody, dane te powinien określić rzeczoznawca powołany przez przewoźnika w porozumieniu z uprawnionym.

Jak wynika z prawa przewozowego, przyjęcie przesyłki przez osobę uprawnioną do jej odbioru bez zastrzeżeń powoduje wygaśnięcie roszczeń z tytułu ubytku lub uszkodzenia, chyba że:
• szkodę stwierdzono protokolarnie przed przyjęciem przesyłki przez uprawnionego,
• zaniechano takiego stwierdzenia z winy przewoźnika,
• ubytek lub uszkodzenie wynikły z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika,
• szkodę niedającą się z zewnątrz zauważyć uprawniony stwierdził po przyjęciu przesyłki i w terminie 7 dni zażądał ustalenia jej stanu oraz udowodnił, że szkoda powstała w czasie między przyjęciem przesyłki do przewozu a jej wydaniem.

Przedawnienie roszczeń
Roszczenia, m.in. z tytułu uszkodzenia przesyłki, przedawniają się z upływem roku. Ale roszczenia przysługujące przewoźnikowi przeciwko innym przewoźnikom przedawniają się z upływem 6 miesięcy od dnia, w którym przewoźnik naprawił szkodę, albo od dnia, w którym wytoczono przeciwko niemu powództwo. Roszczenia z tytułu zwłoki w przewozie, która nie spowodowała ubytku lub uszkodzenia przesyłki, przedawniają się z upływem 2 miesięcy od dnia wydania przesyłki.

Przedawnienie biegnie dla roszczeń z tytułu ubytku, uszkodzenia lub zwłoki w dostarczeniu przesyłki towarowej – od dnia wydania przesyłki, a w przypadku szkód niedających się z zewnątrz zauważyć – od dnia protokolarnego ustalenia szkody. Bieg przedawnienia zawiesza się np. na okres od dnia wniesienia reklamacji do dnia udzielenia odpowiedzi na reklamację i zwrócenia załączonych dokumentów.

Ewidencja
Jeżeli dla odbiorcy pierwotnego została wystawiona faktura VAT i zostały zaewidencjonowane koszty sprzedanych towarów, to pierwszym krokiem jest wystawienie faktury korygującej i odwrócenie w ewidencji zapisów związanych ze sprzedażą. Zaewidencjonowanie zdarzenia polegającego na zniszczeniu przez przewoźnika towarów może odbyć się na podstawie dokumentu, jakim jest nota księgowa. Noty księgowe wystawia się np. jako wewnętrzne dokumenty rozliczeniowe lub dokumentuje się nimi operacje, które nie podlegają przepisom ustawy o VAT. Nota księgowa może być uznaniowa, obciążeniowa lub uznaniowo-obciążeniowa. W praktyce najczęściej mamy do czynienia, w rozpatrywanym przypadku również, z notą księgową jednostronną – obciążeniową.

Wystawiona nota powinna zawierać w szczególności:
• miejsce i datę jej wystawienia,
• określenie obu stron, tj. powinna wskazywać nazwę przedsiębiorcy, jego adres oraz NIP,
• określenie wysokości kwoty, którą został obciążony kontrahent,
• określenie przyczyny wystawionego obciążenia.

Przychodem dla firmy kwota odszkodowania udokumentowana notą będzie wtedy, gdy zostanie wpłacona na rachunek bankowy. Wówczas księgujemy ją na pozostałe przychody operacyjne.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


• art. 80 ustawy z 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe – Dz.U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 133, poz. 935
• rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z 24 lutego 2006 r. w sprawie ustalenia stanu przesyłek oraz postępowania reklamacyjnego – Dz.U. Nr 38, poz. 266
• art. 23–40 Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) sporządzonej w Genewie w dniu 19 maja 1956 r. – Dz.U. z 1962 r. Nr 49, poz. 238; ost.zm. Dz.U. z 1995 r. Nr 69, poz. 352

Elżbieta Jakubiec
specjalista ds. podatkowych
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF dla rolników – rewolucja, która zapuka do gospodarstw w 2026 roku

Cyfrowa rewolucja wkracza na wieś! Już w 2026 roku także rolnik będzie musiał zmierzyć się z KSeF – Krajowym Systemem e-Faktur. Czy jesteś gotowy na koniec papierowych faktur, łatwiejsze rozliczenia i nowe wyzwania technologiczne? Sprawdź, co dokładnie się zmienia i jak przygotować swoje gospodarstwo, żeby nie zostać w tyle.

KSeF już za rogiem: 5 pułapek, które mogą sparaliżować Twoją firmę – jak się przed nimi uchronić?

Do obowiązkowego KSeF zostało już niewiele czasu. Choć większość firm twierdzi, że jest gotowa, praktyka pokazuje coś zupełnie innego. Niespodziewane błędy w testach, odrzucane faktury czy awarie mogą sparaliżować sprzedaż. Sprawdź pięć najczęstszych pułapek i dowiedz się, jak ich uniknąć.

Mały ZUS 2026: Podwyżka może niewielka, ale składka zdrowotna znów boli

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dna 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej w 2026 r., minimalne wynagrodzenie w 2026 roku wyniesie 4806 zł, a minimalna stawka godzinowa 31,40 zł. Minimalne wynagrodzenie wpłynie również na wysokość preferencyjnych składek ZUS, tzw. mały ZUS oraz limit dla działalności nierejestrowanej. Znaczny wzrost też nastąpi w składce zdrowotnej.

KSeF 2026 - Jeszcze można uniknąć katastrofy. Prof. Modzelewski polemizuje z Ministerstwem Finansów

Niniejsza publikacja jest polemiką prof. Witolda Modzelewskiego z tezami i argumentacją resortu finansów zaprezentowanymi w artykule: „Wystawianie faktur w KSeF w 2026 roku. Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów”. Śródtytuły pochodzą od redakcji portalu infor.pl.

REKLAMA

Rolnicy i rybacy muszą szykować się na zmiany – nowe przepisy o pomocy de minimis już w drodze!

Rolnicy i rybacy w całej Polsce powinni przygotować się na nadchodzące zmiany w systemie wsparcia publicznego. Rządowy projekt rozporządzenia wprowadza nowe obowiązki dotyczące informacji, które trzeba będzie składać, ubiegając się o pomoc de minimis. Nowe przepisy mają ujednolicić formularze, zwiększyć przejrzystość oraz zapewnić pełną kontrolę nad dotychczas otrzymanym wsparciem.

Wystawienie faktury VAT (ustrukturyzowanej) w KSeF może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową

Czy wystawienie faktury ustrukturyzowanej może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową? Na to pytanie odpowiada na prof. dr hab. Witold Modzelewski.

TSUE: Sąd ma ocenić, czy klauzula WIBOR szkodzi konsumentowi ale nie może oceniać samego wskaźnika

Sąd krajowy ma obowiązek dokonania oceny, czy warunek umowny dotyczący zmiennej stopy oprocentowania opartej o WIBOR, powoduje znaczącą nierównowagę ze szkodą dla konsumenta - oceniła Rzeczniczka Generalna TSUE w opinii opublikowanej 11 września 2025 r. (sprawa C‑471/24 - J.J. przeciwko PKO BP S.A.) Dodała, że ocena ta nie może jednak odnosić się do wskaźnika WIBOR jako takiego ani do metody jego ustalania.

Kiedy ZUS może przejąć wypłatę świadczeń od przedsiębiorcy? Konieczny wniosek od płatnika lub ubezpieczonego

Brak płynności finansowej płatnika składek, zatrudniającego powyżej 20 osób, może utrudniać mu regulowanie świadczeń na rzecz pracowników, takich jak zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński czy świadczenie rehabilitacyjne. ZUS może pomóc w takiej sytuacji i przejąć wypłatę świadczeń. Potrzebny jest jednak wniosek płatnika lub ubezpieczonego.

REKLAMA

W 2026 roku 2,8 mln firm musi zmienić sposób fakturowania. Im szybciej się przygotują, tym większą przewagę zyskają nad konkurencją

W 2026 roku ponad 2,8 mln przedsiębiorstw w Polsce zostanie objętych obowiązkiem korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Dla wielu z nich będzie to największa zmiana technologiczna od czasu cyfryzacji JPK. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada tę transformację jako krok ku nowoczesności, dla MŚP może oznaczać konieczność głębokiej reorganizacji sposobu działania. Eksperci radzą przedsiębiorcom: czas wdrożenia KSeF potraktujcie jako inwestycję.

Środowisko testowe KSeF 2.0 (dot. API) od 30 września, Moduł Certyfikatów i Uprawnień do KSeF 2.0 od 1 listopada 2025 r. MF: API KSeF 1.0 nie jest kompatybilne z API KSeF 2.0

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 10 września 2025 r., że wprowadzone zostały nowe funkcjonalności wcześniej niedostępne w API KSeF1.0 (m.in. FA(3) z węzłem Zalacznik, tryby offline24 czy certyfikaty KSeF). W związku z wprowadzonymi zmianami konieczna jest integracja ze środowiskiem testowym KSeF 2.0., które zostanie udostępnione 30 września.

REKLAMA