REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak dokumentować i jak wyceniać zniszczenie towaru z winy przewoźnika

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Jesteśmy zakładem produkcyjnym. Zleciliśmy przewóz towaru przewoźnikowi do danego kontrahenta. Podczas transportu część towaru uległa zniszczeniu. Jak mamy obciążyć przewoźnika, zakładając, że jest to jego wina (fakturą VAT czy notą obciążeniową)?
W jakiej cenie: po koszcie wytworzenia czy po cenie sprzedaży? Na jakie odszkodowanie możemy liczyć?

RADA

Dla przewoźnika należy wystawić notę księgową na kwotę zgodną z fakturą wystawioną dla pierwotnego odbiorcy (tj. w cenie sprzedaży netto). Ustalenie wysokości odszkodowania od przewoźnika jest jednak uzależnione od szeregu czynników. Szczegóły w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Dla ustalenia wysokości odszkodowania zasadniczą kwestią jest, czy był to transport krajowy, czy międzynarodowy.

Transport krajowy
Do umów przewozu krajowego zawieranych z przewoźnikami należy zastosować przepisy Kodeksu cywilnego oraz bardziej szczegółowe przepisy ustawy – Prawo przewozowe.

Zgodnie z regulacjami Prawa przewozowego (art. 80) wysokość odszkodowania za utratę towaru nie może przewyższać wartości, którą ustala się na podstawie i w następującej kolejności:
1) ceny wskazanej w rachunku dostawcy lub sprzedawcy albo
2) ceny wynikającej z cennika obowiązującego w dniu nadania przesyłki do przewozu bądź
3) wartości rzeczy tego samego rodzaju i gatunku w miejscu i czasie ich nadania.

Transport międzynarodowy
W przypadku przewozu międzynarodowego zastosowanie mają przepisy Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR). Konwencja w inny sposób niż polskie prawo przewozowe reguluje kwestie ustalania wysokości odszkodowania należnego od przewoźnika w przypadku uszkodzenia czy utraty towaru. Odszkodowanie to oblicza się mianowicie według wartości towaru w miejscu i czasie przyjęcia go do przewozu. Wartość towaru określa się z kolei według:
1) ceny giełdowej bądź w razie jej braku
2) bieżącej ceny rynkowej, a w razie braku jednej i drugiej
3) zwykłej wartości towarów tego samego rodzaju i jakości.
Jednak w praktyce większość zakładów ubezpieczeń, pomimo, jak się wydaje, jasnych w tym zakresie przepisów konwencji CMR, odszkodowanie wypłaca w oparciu o cenę wskazaną w fakturze VAT.

Odpowiedzialność przewoźnika
Konwencja CMR wymienia następujące zdarzenia, za które odpowiada przewoźnik:
• całkowite lub częściowe zaginięcie towaru,
• całkowite lub częściowe uszkodzenie towaru,
• opóźnienie dostawy.

Natomiast przewoźnik nie odpowiada za szkody powstałe wskutek:
• użycia pojazdów otwartych i nieprzykrytych opończą, jeżeli to użycie było wyraźnie uzgodnione i zaznaczone w liście przewozowym,
• braku lub wadliwego opakowania, jeżeli towary, ze względu na swe naturalne właściwości, w razie braku lub wadliwego opakowania narażone są na zaginięcie lub uszkodzenie,
• manipulowania, ładowania, rozmieszczenia lub wyładowania towaru przez nadawcę lub przez odbiorcę albo przez osoby działające na rachunek nadawcy lub odbiorcy,
• naturalnych właściwości niektórych towarów, mogących powodować całkowite lub częściowe ich zaginięcie albo uszkodzenie, w szczególności przez połamanie, rdzę, samoistne wewnętrzne zepsucie, wyschnięcie, wyciek, normalny ubytek lub działanie robactwa i gryzoni,
• niedostateczności lub wadliwości cech lub numerów na sztukach przesyłki,
• przewozu żywych zwierząt.

Przewoźnik nie może korzystać z wyłączenia lub ograniczenia swojej odpowiedzialności, jeżeli szkoda powstała wskutek złego zamiaru przewoźnika lub jego niedbalstwa równoznacznego ze złym zamiarem. Nie może też powoływać się na wady pojazdu, którym się posługuje dla wykonania przewozu, ani na winę osoby, u której pojazd wynajął.

Kwotowe ograniczenie odpowiedzialności przewoźnika
Odszkodowanie nie może przekraczać 25 franków za kilogram brakującej wagi brutto (za frank uważa się złoty frank wagi 10/31 grama złota o próbie 0,900), chyba że zadeklarowano wartość towaru lub zadeklarowano specjalny interes w jego dostawie (np. na wypadek przekroczenia umówionego terminu dostawy).

Postępowanie reklamacyjne
Od 15 marca 2006 r. obowiązuje nowe rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa w sprawie ustalenia stanu przesyłek oraz postępowania reklamacyjnego. Za naruszenie przesyłki uważa się każde obniżenie jej wartości spowodowane nieprawidłowościami lub zaniedbaniami przewoźnika od przyjęcia przesyłki przez niego do momentu jej dostarczenia.

Jeżeli przed wydaniem przesyłki okaże się, że doznała ona ubytku lub uszkodzenia, przewoźnik ustala niezwłocznie protokolarnie stan przesyłki oraz okoliczności powstania szkody. Przewoźnik powinien przystąpić niezwłocznie do sprawdzenia i ustalenia stanu przesyłki na wniosek osoby uprawnionej do jej odbioru, a także w przypadku gdy: przypuszcza, że przesyłka doznała ubytku lub została uszkodzona, oraz gdy stwierdzi ślady naruszenia przesyłki, pojemnika transportowego lub środka transportowego, czyli plomb, zamknięć, ścian podłogi lub dachu. O wszystkich takich działaniach przewoźnik musi poinformować osobę uprawnioną do odbioru przesyłki. Każde sprawdzenie stanu przesyłki w okolicznościach, o których mowa, musi być odnotowane w protokole.

Protokół ze sprawdzenia stanu przesyłki powinien zawierać takie informacje, jak: pierwotny stan przesyłki i wartość przesyłki, rodzaj naruszenia przesyłki, pojemnika transportowego lub środka transportu, rozmiar naruszenia, przypuszczalny czas i miejsce, w którym nastąpiło naruszenie stanu przesyłki, a także przypuszczalne przyczyny uszkodzenia. W razie trudności w ustaleniu danych dotyczących czasu, rodzaju, rozmiarów lub przyczyny szkody, dane te powinien określić rzeczoznawca powołany przez przewoźnika w porozumieniu z uprawnionym.

Jak wynika z prawa przewozowego, przyjęcie przesyłki przez osobę uprawnioną do jej odbioru bez zastrzeżeń powoduje wygaśnięcie roszczeń z tytułu ubytku lub uszkodzenia, chyba że:
• szkodę stwierdzono protokolarnie przed przyjęciem przesyłki przez uprawnionego,
• zaniechano takiego stwierdzenia z winy przewoźnika,
• ubytek lub uszkodzenie wynikły z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika,
• szkodę niedającą się z zewnątrz zauważyć uprawniony stwierdził po przyjęciu przesyłki i w terminie 7 dni zażądał ustalenia jej stanu oraz udowodnił, że szkoda powstała w czasie między przyjęciem przesyłki do przewozu a jej wydaniem.

Przedawnienie roszczeń
Roszczenia, m.in. z tytułu uszkodzenia przesyłki, przedawniają się z upływem roku. Ale roszczenia przysługujące przewoźnikowi przeciwko innym przewoźnikom przedawniają się z upływem 6 miesięcy od dnia, w którym przewoźnik naprawił szkodę, albo od dnia, w którym wytoczono przeciwko niemu powództwo. Roszczenia z tytułu zwłoki w przewozie, która nie spowodowała ubytku lub uszkodzenia przesyłki, przedawniają się z upływem 2 miesięcy od dnia wydania przesyłki.

Przedawnienie biegnie dla roszczeń z tytułu ubytku, uszkodzenia lub zwłoki w dostarczeniu przesyłki towarowej – od dnia wydania przesyłki, a w przypadku szkód niedających się z zewnątrz zauważyć – od dnia protokolarnego ustalenia szkody. Bieg przedawnienia zawiesza się np. na okres od dnia wniesienia reklamacji do dnia udzielenia odpowiedzi na reklamację i zwrócenia załączonych dokumentów.

Ewidencja
Jeżeli dla odbiorcy pierwotnego została wystawiona faktura VAT i zostały zaewidencjonowane koszty sprzedanych towarów, to pierwszym krokiem jest wystawienie faktury korygującej i odwrócenie w ewidencji zapisów związanych ze sprzedażą. Zaewidencjonowanie zdarzenia polegającego na zniszczeniu przez przewoźnika towarów może odbyć się na podstawie dokumentu, jakim jest nota księgowa. Noty księgowe wystawia się np. jako wewnętrzne dokumenty rozliczeniowe lub dokumentuje się nimi operacje, które nie podlegają przepisom ustawy o VAT. Nota księgowa może być uznaniowa, obciążeniowa lub uznaniowo-obciążeniowa. W praktyce najczęściej mamy do czynienia, w rozpatrywanym przypadku również, z notą księgową jednostronną – obciążeniową.

Wystawiona nota powinna zawierać w szczególności:
• miejsce i datę jej wystawienia,
• określenie obu stron, tj. powinna wskazywać nazwę przedsiębiorcy, jego adres oraz NIP,
• określenie wysokości kwoty, którą został obciążony kontrahent,
• określenie przyczyny wystawionego obciążenia.

Przychodem dla firmy kwota odszkodowania udokumentowana notą będzie wtedy, gdy zostanie wpłacona na rachunek bankowy. Wówczas księgujemy ją na pozostałe przychody operacyjne.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


• art. 80 ustawy z 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe – Dz.U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 133, poz. 935
• rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z 24 lutego 2006 r. w sprawie ustalenia stanu przesyłek oraz postępowania reklamacyjnego – Dz.U. Nr 38, poz. 266
• art. 23–40 Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) sporządzonej w Genewie w dniu 19 maja 1956 r. – Dz.U. z 1962 r. Nr 49, poz. 238; ost.zm. Dz.U. z 1995 r. Nr 69, poz. 352

Elżbieta Jakubiec
specjalista ds. podatkowych
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec z bieganiem po zaświadczenia! Rewolucyjne zmiany w podatku od spadków i darowizn, dotyczące zaświadczeń z urzędu skarbowego oraz rozliczeń rent prywatnych

Koniec z obowiązkiem przedstawiania zaświadczeń z urzędu skarbowego przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny! Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn upraszcza formalności i rozliczenia rent prywatnych. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie.

2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

Nowe Centrum Kompetencyjne i Zespół ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego – jest ważny krok w uszczelnianiu CIT

Ministerstwo Finansów ogłosiło powstanie Centrum Kompetencyjnego ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT oraz nowego Zespołu analizującego systemowe rozwiązania w tym obszarze. KAS zmienia też priorytety kontroli – liczyć się będą efekty, nie liczba postępowań.

REKLAMA

Nowe projekty KSR do konsultacji publicznych: wartości niematerialne i inwestycje w nieruchomości

Komitet Standardów Rachunkowości opublikował dwa projekty Krajowych Standardów Rachunkowości – dotyczące wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości. Dokumenty mają ujednolicić zasady ewidencji, wyceny i prezentacji tych aktywów. Opinie można zgłaszać do 30 września 2025 r.

Nowa opłata 2 euro od każdej paczki do UE albo 50 eurocentów po spełnieniu szeregu formalności. Na walce Unii z chińskim e-commerce skorzysta europejska logistyka

Komisja Europejska i Parlament Europejski chcą ograniczenia napływu chińskiego e-commerce przez wprowadzenie opłaty manipulacyjnej wynoszącej 2 euro dla każdej paczki, niezależnie od jej wartości. Nowy podatek będzie można obniżyć do 50 eurocentów, ale najpierw przesyłka będzie musiała trafić do magazynu na terenie Unii, skąd będzie dystrybuowana do klienta końcowego. Oznacza to, że każda z 4,6 mld paczek, bo tyle zaimportowano ich w 2024 r., będzie wymagała indywidualnej obsługi logistycznej, którą mogą zapewnić europejscy operatorzy. W opinii ekspertów to wielka dla sektora logistyki kontraktowej, również w Polsce, ale do walki o największych graczy e-commerce należy się dobrze przygotować.

Tajemnica przedsiębiorstwa pod ochroną – rząd szykuje rewolucję w przepisach o znakach towarowych

Rząd pracuje nad długo wyczekiwaną nowelizacją Prawa własności przemysłowej. Projekt UDER85 wprowadzi skuteczne mechanizmy ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniach przed Urzędem Patentowym. To przełom, który zmieni zasady gry w sporach o znaki towarowe i zwiększy bezpieczeństwo firmowych danych.

Ubezpieczenie zdrowotne przy delegowaniu pracownika do Niemiec – formularz A1, EKUZ i kasy chorych

Delegowanie pracowników do Niemiec wiąże się z szeregiem obowiązków administracyjnych. Jednym z kluczowych aspektów, często niedocenianym przez pracodawców, jest właściwe zabezpieczenie zdrowotne osoby delegowanej. W praktyce powtarzają się pytania: czy wystarczy formularz A1? Czy EKUZ chroni pracownika w Niemczech w razie wypadku? Co pokrywa niemiecka AOK? I czy warto wykupić prywatne ubezpieczenie? W tym artykule odpowiemy na te i inne pytania, wyjaśnimy czym jest formularz A1, co zapewnia karta EKUZ w Niemczech oraz czy trzeba zgłaszać się do niemieckiej kasy chorych?

REKLAMA

Kryzys na rynku księgowych? Specjaliści są przemęczeni, a chętnych i wykwalifikowanych kandydatów do pracy brakuje

Co drugi pracownik obszaru księgowości uważa, że branża boryka się z niedoborem wykwalifikowanych specjalistów – wynika z badania SaldeoSMART. Wśród głównych powodów luki kompetencyjnej respondenci wymieniają trudność w nadążaniu za zmieniającymi się przepisami (64%) oraz wypalenie zawodowe (53%). Siedmiu na dziesięciu ankietowanych przyznaje, że w ostatnim kwartale często lub bardzo często odczuwało przeciążenie obowiązkami zawodowymi. Jednocześnie 44% upatruje w sztucznej inteligencji szansy na odciążenie pracowników i zwiększenie ich efektywności.

3 poprawki Senatu do ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF

Ustawa wprowadzająca Krajowy System e-Faktur została uchwalona przez Sejm 25 lipca 2025 roku i trafiła do Senatu. Na posiedzeniu w dniu 30 lipca 2025 r. Senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała jedynie 3 poprawki redakcyjne do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, nie wprowadzając innych zmian.

REKLAMA