REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak dokumentować i jak wyceniać zniszczenie towaru z winy przewoźnika

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Jesteśmy zakładem produkcyjnym. Zleciliśmy przewóz towaru przewoźnikowi do danego kontrahenta. Podczas transportu część towaru uległa zniszczeniu. Jak mamy obciążyć przewoźnika, zakładając, że jest to jego wina (fakturą VAT czy notą obciążeniową)?
W jakiej cenie: po koszcie wytworzenia czy po cenie sprzedaży? Na jakie odszkodowanie możemy liczyć?

RADA

Dla przewoźnika należy wystawić notę księgową na kwotę zgodną z fakturą wystawioną dla pierwotnego odbiorcy (tj. w cenie sprzedaży netto). Ustalenie wysokości odszkodowania od przewoźnika jest jednak uzależnione od szeregu czynników. Szczegóły w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Dla ustalenia wysokości odszkodowania zasadniczą kwestią jest, czy był to transport krajowy, czy międzynarodowy.

Transport krajowy
Do umów przewozu krajowego zawieranych z przewoźnikami należy zastosować przepisy Kodeksu cywilnego oraz bardziej szczegółowe przepisy ustawy – Prawo przewozowe.

Zgodnie z regulacjami Prawa przewozowego (art. 80) wysokość odszkodowania za utratę towaru nie może przewyższać wartości, którą ustala się na podstawie i w następującej kolejności:
1) ceny wskazanej w rachunku dostawcy lub sprzedawcy albo
2) ceny wynikającej z cennika obowiązującego w dniu nadania przesyłki do przewozu bądź
3) wartości rzeczy tego samego rodzaju i gatunku w miejscu i czasie ich nadania.

Transport międzynarodowy
W przypadku przewozu międzynarodowego zastosowanie mają przepisy Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR). Konwencja w inny sposób niż polskie prawo przewozowe reguluje kwestie ustalania wysokości odszkodowania należnego od przewoźnika w przypadku uszkodzenia czy utraty towaru. Odszkodowanie to oblicza się mianowicie według wartości towaru w miejscu i czasie przyjęcia go do przewozu. Wartość towaru określa się z kolei według:
1) ceny giełdowej bądź w razie jej braku
2) bieżącej ceny rynkowej, a w razie braku jednej i drugiej
3) zwykłej wartości towarów tego samego rodzaju i jakości.
Jednak w praktyce większość zakładów ubezpieczeń, pomimo, jak się wydaje, jasnych w tym zakresie przepisów konwencji CMR, odszkodowanie wypłaca w oparciu o cenę wskazaną w fakturze VAT.

Odpowiedzialność przewoźnika
Konwencja CMR wymienia następujące zdarzenia, za które odpowiada przewoźnik:
• całkowite lub częściowe zaginięcie towaru,
• całkowite lub częściowe uszkodzenie towaru,
• opóźnienie dostawy.

Natomiast przewoźnik nie odpowiada za szkody powstałe wskutek:
• użycia pojazdów otwartych i nieprzykrytych opończą, jeżeli to użycie było wyraźnie uzgodnione i zaznaczone w liście przewozowym,
• braku lub wadliwego opakowania, jeżeli towary, ze względu na swe naturalne właściwości, w razie braku lub wadliwego opakowania narażone są na zaginięcie lub uszkodzenie,
• manipulowania, ładowania, rozmieszczenia lub wyładowania towaru przez nadawcę lub przez odbiorcę albo przez osoby działające na rachunek nadawcy lub odbiorcy,
• naturalnych właściwości niektórych towarów, mogących powodować całkowite lub częściowe ich zaginięcie albo uszkodzenie, w szczególności przez połamanie, rdzę, samoistne wewnętrzne zepsucie, wyschnięcie, wyciek, normalny ubytek lub działanie robactwa i gryzoni,
• niedostateczności lub wadliwości cech lub numerów na sztukach przesyłki,
• przewozu żywych zwierząt.

Przewoźnik nie może korzystać z wyłączenia lub ograniczenia swojej odpowiedzialności, jeżeli szkoda powstała wskutek złego zamiaru przewoźnika lub jego niedbalstwa równoznacznego ze złym zamiarem. Nie może też powoływać się na wady pojazdu, którym się posługuje dla wykonania przewozu, ani na winę osoby, u której pojazd wynajął.

Kwotowe ograniczenie odpowiedzialności przewoźnika
Odszkodowanie nie może przekraczać 25 franków za kilogram brakującej wagi brutto (za frank uważa się złoty frank wagi 10/31 grama złota o próbie 0,900), chyba że zadeklarowano wartość towaru lub zadeklarowano specjalny interes w jego dostawie (np. na wypadek przekroczenia umówionego terminu dostawy).

Postępowanie reklamacyjne
Od 15 marca 2006 r. obowiązuje nowe rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa w sprawie ustalenia stanu przesyłek oraz postępowania reklamacyjnego. Za naruszenie przesyłki uważa się każde obniżenie jej wartości spowodowane nieprawidłowościami lub zaniedbaniami przewoźnika od przyjęcia przesyłki przez niego do momentu jej dostarczenia.

Jeżeli przed wydaniem przesyłki okaże się, że doznała ona ubytku lub uszkodzenia, przewoźnik ustala niezwłocznie protokolarnie stan przesyłki oraz okoliczności powstania szkody. Przewoźnik powinien przystąpić niezwłocznie do sprawdzenia i ustalenia stanu przesyłki na wniosek osoby uprawnionej do jej odbioru, a także w przypadku gdy: przypuszcza, że przesyłka doznała ubytku lub została uszkodzona, oraz gdy stwierdzi ślady naruszenia przesyłki, pojemnika transportowego lub środka transportowego, czyli plomb, zamknięć, ścian podłogi lub dachu. O wszystkich takich działaniach przewoźnik musi poinformować osobę uprawnioną do odbioru przesyłki. Każde sprawdzenie stanu przesyłki w okolicznościach, o których mowa, musi być odnotowane w protokole.

Protokół ze sprawdzenia stanu przesyłki powinien zawierać takie informacje, jak: pierwotny stan przesyłki i wartość przesyłki, rodzaj naruszenia przesyłki, pojemnika transportowego lub środka transportu, rozmiar naruszenia, przypuszczalny czas i miejsce, w którym nastąpiło naruszenie stanu przesyłki, a także przypuszczalne przyczyny uszkodzenia. W razie trudności w ustaleniu danych dotyczących czasu, rodzaju, rozmiarów lub przyczyny szkody, dane te powinien określić rzeczoznawca powołany przez przewoźnika w porozumieniu z uprawnionym.

Jak wynika z prawa przewozowego, przyjęcie przesyłki przez osobę uprawnioną do jej odbioru bez zastrzeżeń powoduje wygaśnięcie roszczeń z tytułu ubytku lub uszkodzenia, chyba że:
• szkodę stwierdzono protokolarnie przed przyjęciem przesyłki przez uprawnionego,
• zaniechano takiego stwierdzenia z winy przewoźnika,
• ubytek lub uszkodzenie wynikły z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika,
• szkodę niedającą się z zewnątrz zauważyć uprawniony stwierdził po przyjęciu przesyłki i w terminie 7 dni zażądał ustalenia jej stanu oraz udowodnił, że szkoda powstała w czasie między przyjęciem przesyłki do przewozu a jej wydaniem.

Przedawnienie roszczeń
Roszczenia, m.in. z tytułu uszkodzenia przesyłki, przedawniają się z upływem roku. Ale roszczenia przysługujące przewoźnikowi przeciwko innym przewoźnikom przedawniają się z upływem 6 miesięcy od dnia, w którym przewoźnik naprawił szkodę, albo od dnia, w którym wytoczono przeciwko niemu powództwo. Roszczenia z tytułu zwłoki w przewozie, która nie spowodowała ubytku lub uszkodzenia przesyłki, przedawniają się z upływem 2 miesięcy od dnia wydania przesyłki.

Przedawnienie biegnie dla roszczeń z tytułu ubytku, uszkodzenia lub zwłoki w dostarczeniu przesyłki towarowej – od dnia wydania przesyłki, a w przypadku szkód niedających się z zewnątrz zauważyć – od dnia protokolarnego ustalenia szkody. Bieg przedawnienia zawiesza się np. na okres od dnia wniesienia reklamacji do dnia udzielenia odpowiedzi na reklamację i zwrócenia załączonych dokumentów.

Ewidencja
Jeżeli dla odbiorcy pierwotnego została wystawiona faktura VAT i zostały zaewidencjonowane koszty sprzedanych towarów, to pierwszym krokiem jest wystawienie faktury korygującej i odwrócenie w ewidencji zapisów związanych ze sprzedażą. Zaewidencjonowanie zdarzenia polegającego na zniszczeniu przez przewoźnika towarów może odbyć się na podstawie dokumentu, jakim jest nota księgowa. Noty księgowe wystawia się np. jako wewnętrzne dokumenty rozliczeniowe lub dokumentuje się nimi operacje, które nie podlegają przepisom ustawy o VAT. Nota księgowa może być uznaniowa, obciążeniowa lub uznaniowo-obciążeniowa. W praktyce najczęściej mamy do czynienia, w rozpatrywanym przypadku również, z notą księgową jednostronną – obciążeniową.

Wystawiona nota powinna zawierać w szczególności:
• miejsce i datę jej wystawienia,
• określenie obu stron, tj. powinna wskazywać nazwę przedsiębiorcy, jego adres oraz NIP,
• określenie wysokości kwoty, którą został obciążony kontrahent,
• określenie przyczyny wystawionego obciążenia.

Przychodem dla firmy kwota odszkodowania udokumentowana notą będzie wtedy, gdy zostanie wpłacona na rachunek bankowy. Wówczas księgujemy ją na pozostałe przychody operacyjne.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


• art. 80 ustawy z 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe – Dz.U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 133, poz. 935
• rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z 24 lutego 2006 r. w sprawie ustalenia stanu przesyłek oraz postępowania reklamacyjnego – Dz.U. Nr 38, poz. 266
• art. 23–40 Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) sporządzonej w Genewie w dniu 19 maja 1956 r. – Dz.U. z 1962 r. Nr 49, poz. 238; ost.zm. Dz.U. z 1995 r. Nr 69, poz. 352

Elżbieta Jakubiec
specjalista ds. podatkowych
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

REKLAMA