Na Łotwie opodatkowaniu od całości dochodów, niezależnie od miejsca ich osiągania, podlegają rezydenci Łotwy, tj. podmioty utworzone lub zarejestrowane na Łotwie zgodnie z obowiązującym tam prawem.
Na gruncie polsko-łotewskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (Konwencja) opodatkowaniu łotewskim podatkiem dochodowym (CIT) mogą podlegać dochody polskiego przedsiębiorcy w zakresie, w jakim pozostają one w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną przez niego na Łotwie za pośrednictwem położonego tam zakładu, tj. stałej placówki, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa. W szczególności, za zakład należy uznawać miejsce zarządu, filię, biuro, zakład fabryczny, warsztat, miejsca wydobywania zasobów naturalnych, a także plac budowy, prace budowlane, montażowe lub instalacyjne albo działalność nadzorczą lub budowlaną z nimi związaną, jeśli trwają dłużej niż 9 miesięcy. Zakładem nie jest natomiast działalność, nawet wykonywana całkowicie lub częściowo za pośrednictwem stałej placówki, mająca przygotowawczy lub pomocniczy charakter – wyjaśniła Agnieszka Chmielewska, doradca podatkowy w Ernst & Young.
– W świetle Konwencji katalog dochodów, które mogą podlegać opodatkowaniu na Łotwie w związku z istnieniem tam zakładu polskiego przedsiębiorstwa, został dodatkowo rozszerzony zgodnie z zasadą tzw. siły przyciągania (ang. force of attraction) – zauważyła. Na podstawie Konwencji zyski polskiej spółki mogą być bowiem opodatkowane w państwie położenia zakładu tej spółki również w takiej mierze, w jakiej zysk może być przypisany sprzedaży w państwie położenia zakładu dóbr lub towarów takiego samego lub podobnego rodzaju za pośrednictwem tego zakładu lub innej działalności gospodarczej prowadzonej w państwie położenia zakładu, takiego samego lub podobnego rodzaju jak prowadzona za pośrednictwem takiego zakładu.
Sylwia Migdał, doradca podatkowy i menedżer w Ernst & Young, zwróciła uwagę na fakt, że zyski polskiego przedsiębiorcy uzyskiwane na Łotwie za pośrednictwem zakładu, stanowiące tam przedmiot opodatkowania, podlegają zwolnieniu od podatku w Polsce. Zgodnie z Konwencją, jeżeli osoba mająca siedzibę w Polsce osiąga dochód, który może być opodatkowany na Łotwie, to Polska ma obowiązek zwolnić taki dochód (z wyjątkiem dochodów z dywidend, odsetek i należności licencyjnych) od opodatkowania.
– Oznacza to w szczególności, że straty podatkowe ponoszone przez łotewski zakład polskiej spółki nie mogą być rozliczane z dochodem osiąganym przez tę spółkę z tytułu działalności prowadzonej w Polsce – podkreśliła. Taka strata może natomiast podlegać rozliczeniu z dochodem opodatkowanym na Łotwie, zgodnie z obowiązującym tam prawem.
Podstawa opodatkowania
Stawka CIT na Łotwie wynosi 15 proc. podstawy opodatkowania. Podstawę opodatkowania stanowi zysk wykazany przez podatnika w sprawozdaniu finansowym za dany rok, skorygowany w sposób określony przepisami prawa podatkowego, tj. o przychody wolne od opodatkowania oraz o koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, a także o straty podatkowe z lat ubiegłych. Agnieszka Chmielewska zwróciła uwagę na wydatki, niezwiązane bezpośrednio z działalnością gospodarczą, których nie zalicza się do kosztów podatkowych na Łotwie – są to koszty odsetek ponad określony prawem limit, koszty odsetek od udziałowca w części, w jakiej zadłużenie przekracza czterokrotność kapitału spółki oraz w części, w jakiej oprocentowanie przekracza 1,2 razy średnioroczne oprocentowanie kredytów krótkoterminowych, 60 proc. wydatków na reprezentację oraz wydatków na kary, grzywny i odsetki od zaległości podatkowych. W przypadku zakładów, do kosztów podatkowych nie zalicza się również płatności dokonywanych na rzecz zagranicznej centrali z tytułu odsetek, wykorzystywania praw własności intelektualnej oraz niektórych usług świadczonych przez centralę na rzecz zakładu (np. zarządzania, konsultacyjnych, wsparcia technicznego) – dodała.
Do podstawy opodatkowania na ogólnych zasadach wlicza się co do zasady osiągane przez rezydentów Łotwy zyski kapitałowe.
Straty podatkowe
Sylwia Migdał dodała, że straty podatkowe ponoszone przez łotewskich podatników mogą, co do zasady, pomniejszać dochody do opodatkowania uzyskiwane przez tych podatników w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych (pewne ograniczenia w rozliczaniu strat mogą istnieć w przypadku zmiany struktury własnościowej podatnika).
Jak zauważyła Agnieszka Chmielewska, na Łotwie dozwolone jest również – przy założeniu spełnienia określonych warunków w zakresie struktury własnościowej – przenoszenie strat podatkowych pomiędzy podmiotami wchodzącymi w skład tej samej grupy kapitałowej, tj. rozliczanie strat ponoszonych przez niektóre podmioty z grupy z dochodami innych podmiotów z tej grupy. Straty mogą być jednak w ten sposób przenoszone wyłącznie pomiędzy podmiotami łotewskimi, które wchodziły w skład danej grupy przez cały rok podatkowy, nie podlegają zwolnieniu z opodatkowania i nie mają zaległości podatkowych. Dla rozliczenia straty we wskazany sposób konieczne jest także, aby sprawozdania finansowe podmiotów zaangażowanych w rozliczenie było poddane badaniu przez audytora.
Na gruncie łotewskiego prawa nie ma możliwości rozliczania straty podatkowej wstecz.
Płatności dla nierezydentów
Dywidendy wypłacane przez rezydentów Łotwy na rzecz podmiotów zagranicznych podlegają co do zasady opodatkowaniu na Łotwie 10-proc. podatkiem u źródła. Możliwe jest zastosowanie zwolnienia od podatku na mocy łotewskich przepisów implementujących postanowienia unijnej Dyrektywy Parent – Subsidiary, pod warunkiem jednak, że podmiot, na rzecz którego wypłacane są dywidendy, ma siedzibę w państwie członkowskim UE i posiada minimum 20 proc. kapitału lub 20 proc. praw głosu (15 proc. od 2007 roku, 10 proc. od 2009 roku) w spółce wypłacającej dywidendę nieprzerwanie przez okres co najmniej 2 lat (jeśli okres ten nie jest zachowany w momencie wypłaty dywidendy, zwolnienie jest możliwe pod warunkiem złożenia gwarancji bankowej równej 10 proc. kwoty dywidendy). Ponadto, na gruncie Konwencji, stawka podatku od dywidendy wypłacanej do Polski – jeśli odbiorca jest faktycznym właścicielem tej dywidendy i posiada minimum 25-proc. udział w kapitale spółki wypłacającej – może wynosić 5 proc. kwoty dywidendy.
Sylwia Migdał z Ernst & Young zwróciła szczególną uwagę na to, że również odsetki podlegają opodatkowaniu na Łotwie 10-proc. podatkiem u źródła, jeżeli są wypłacane przez podmioty łotewskie na rzecz zagranicznych podmiotów powiązanych (5-proc. stawkę podatku stosuje się do odsetek płaconych do podmiotów powiązanych przez łotewskie banki). Taka sama, 10-proc. stawka podatku u źródła może mieć zastosowanie na gruncie Konwencji do odsetek wypłacanych na rzecz polskiego podmiotu będącego ich właścicielem.
Opodatkowaniu u źródła na Łotwie podlegają również należności licencyjne. W zależności od rodzaju należności, stawka podatku wynosi 15 proc. lub 5 proc. Na podstawie Konwencji, należności licencyjne wypłacane z Łotwy do Polski mogą być opodatkowane według stawki 10 proc.
Do końca 2008 roku odsetki i należności licencyjne mogą podlegać opodatkowaniu na Łotwie 10-proc. podatkiem u źródła. Stawka podatku będzie następnie obniżona do 5 proc. od lipca 2009 roku i do 0 proc. od lipca 2013 roku. ROZLICZENIE ŁOTEWSKIEGO PODATKU W POLSCE
Na podstawie Konwencji, podatek u źródła zapłacony przez polski podmiot na Łotwie podlega zaliczeniu na poczet podatku dochodowego płaconego przez polską spółkę w Polsce. Zaliczenie nie może jednak przekroczyć tej części podatku należnego w Polsce, która odpowiada dochodowi osiągniętemu na Łotwie.
PODATEK ZA UŻYTKOWANIE NIERUCHOMOŚCI
Opodatkowaniu na Łotwie mogą co do zasady podlegać należności płacone od nierezydentów z tytułu użytkowania nieruchomości położonych na Łotwie (podatek 5 proc.), płatności za usługi zarządzania i usługi doradcze (podatek 10 proc.) oraz zyski uzyskiwane na Łotwie przez nierezydentów ze sprzedaży nieruchomości (podatek 2 proc.).
