Jak zaewidencjonować likwidację środka trwałego

RADA

Jeżeli likwidowany środek trwały nie jest w pełni umorzony, nieumorzoną część wartości początkowej należy zaliczyć do pozostałych kosztów operacyjnych. Natomiast przy pełnym umorzeniu następuje wyksięgowanie środka trwałego poprzez ewidencję na stronę Ma konta „Środki trwałe” oraz przeniesienie wartości umorzenia na stronę Wn konta „Umorzenie”.

UZASADNIENIE

Sprzedaż bądź likwidacja środka trwałego, który został wniesiony do spółki aportem, nie powoduje zmian w kapitale zakładowym spółki. Dlatego ujęcie księgowe tego rodzaju operacji przebiega na zasadach ogólnych.

Dany składnik majątku może zostać zakwalifikowany do środków trwałych, jeżeli:

• przewidywany okres ekonomicznej użyteczności jest dłuższy niż rok,

• jest kompletny i zdatny do użytku,

• jest przeznaczony na potrzeby jednostki.

Likwidacja środków trwałych może nastąpić m.in. z przyczyn takich jak: zużycie, zniszczenie, uszkodzenie. Środki trwałe postawione w stan likwidacji należy wykazać w ich wartości początkowej w ewidencji pozabilansowej - do czasu ich fizycznej likwidacji. Operacja ta wymaga udokumentowania na formularzu LT. Jednocześnie w ewidencji bilansowej wartość znajdującą się na koncie dotychczasowych umorzeń środka trwałego przenosi się na konto „Środki trwałe”. Nieumorzona część wartości początkowej zaliczana jest do pozostałych kosztów operacyjnych (zdarzenia mieszczące się w granicach ogólnego ryzyka gospodarczego).

Przykład 1

1. Przyjęcie na stan spółki środka trwałego wniesionego aportem w wartości początkowej w wysokości 20 000 zł, określonej w umowie lub statucie spółki:

Wn „Środki trwałe” 20 000

Ma „Rozrachunki z udziałowcami” 20 000

2. Podwyższenie kapitału zakładowego pokrytego wkładami niepieniężnymi w dacie dokonania wpisu do rejestru sądowego w kwocie określonej w umowie i w decyzji sądu:

Wn „Rozrachunki z udziałowcami” 20 000

Ma „Kapitał zakładowy” 20 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wariant 1

3. Likwidacja środka trwałego umorzonego w 100%, o wartości początkowej 20 000 zł:

Wn „Odpisy umorzeniowe środków trwałych” 20 000

Ma „Środki trwałe” 20 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wariant 2

4. Likwidacja środka trwałego nieumorzonego w 100%, o wartości początkowej 20 000 zł i dotychczasowym umorzeniu 15 000 zł:

a) przeniesienie dotychczasowego umorzenia:

Wn „Odpisy umorzeniowe środków trwałych” 15 000

Ma „Środki trwałe” 15 000

b) niezamortyzowana wartość środka trwałego:

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 5 000

Ma „Środki trwałe” 5 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Niezamortyzowana wartość likwidowanego środka trwałego jest uznawana za koszt uzyskania przychodu, poza wyjątkiem zawartym w art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wyjątek ten dotyczy sytuacji, gdy przyczyną likwidacji środka trwałego jest zmiana rodzaju działalności przez jednostkę.

W rachunku zysków i strat wykazuje się wynik, a więc zysk lub stratę ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych, tj. nadwyżkę przychodów ze sprzedaży środków trwałych nad kosztami ich uzyskania.

Przykład 2

W roku obrotowym 2007 spółka X sprzedała środek trwały za 10 000 zł.

Jego wartość księgowa netto wyniosła 2000 zł. W tym samym okresie spółka X zlikwidowała inne środki trwałe, których wartość nieumorzona, odniesiona w pozostałe koszty operacyjne, wyniosła 15 000 zł.

Przychód ze sprzedaży środków trwałych - 10 000 zł.

Pozostałe koszty operacyjne związane ze sprzedażą i likwidacją środków trwałych - 17 000 zł.

W rachunku zysków i strat zostanie wykazana „Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych” w wysokości 7000 zł.

W rozliczeniu podatkowym należy wykazywać osobno przychody uzyskane ze sprzedaży oraz koszty. W przypadku likwidacji wykazuje się tylko ewentualną stratę z tytułu likwidacji środka trwałego, pod warunkiem że można ją uznać za koszt uzyskania przychodów.

Przykład 3

Na podstawie danych z przykładu powyżej. W przychodach i kosztach spółka X wykaże odpowiednio:

• przychody podatkowe: 10 000 zł,

• koszty podatkowe: 2000 zł + 15 000 zł = 17 000 zł.

• art. 3 i 32 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

• art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238

Urszula Kucypera

główna księgowa