Jak rozliczyć rezerwę na poczet nałożonej kary

Organ nakładający karę zaproponował - ze względu na jej wielkość - dwa sposoby uregulowania zobowiązania: ustanowienie gwarancji bankowych lub częściowe wpłaty na poczet nałożonej kary. Czy w momencie ustanowienia zabezpieczenia w postaci gwarancji bankowych następuje rozwiązanie rezerwy w całości czy w części objętej zabezpieczeniem? Czy w chwili fizycznej spłaty części kary objętej rezerwą następuje rozwiązanie rezerwy proporcjonalnie do części zapłaconej?

RADA

Prawo do rozwiązania rezerwy powstaje dopiero w momencie zapłaty (częściowej lub pełnej) kary.

UZASADNIENIE

W związku z założeniem sprawy przeciwko spółce, zasadne stało się utworzenie rezerwy na poczet zapłaty przewidywanej kary. Jeżeli kwota kary i data wymagalności są już znane, należy ją ująć jako zobowiązanie.

Ustanowienie zabezpieczenia w postaci gwarancji bankowych, bez względu na ich wielkość, nie zwolni spółki z obowiązku zapłaty kary, jeśli ta zostanie ostatecznie zasądzona. Gwarancja bankowa zapewni jedynie zabezpieczenie spłaty wobec organu nakładającego karę. Zgodnie z definicją gwarancja bankowa to szczególna forma gwarancji samoistnej, w której funkcję gwaranta przejmuje bank. Umowa gwarancji bankowej jest pisemnym zobowiązaniem banku do zapłaty kwoty maksymalnej wskazanej w gwarancji (sumy gwarancyjnej), w przypadku gdy zleceniodawca gwarancji, na którego została wystawiona, nie wywiąże się ze swojego zobowiązania. Ma zabezpieczyć beneficjenta gwarancji nie tylko przed ryzykiem niewypłacalności, ale także przed ryzykiem długoterminowego i trudnego dochodzenia roszczeń¹.

Zgodnie z powyższym nie ma podstaw do rozwiązywania rezerwy na poczet zapłaty kary w momencie ustanowienia gwarancji bankowej.

Zupełnie inaczej należy postąpić w przypadku częściowych wpłat na poczet nałożonej kary. W takiej sytuacji spółka ma podstawy do rozwiązania rezerwy w wysokości już zapłaconych rat. Nie powoduje to jednak zmiany wyniku finansowego, tylko przemieszczenie w pozycjach bilansu oraz rachunku zysków i start.

Przykład

W zamykanym roku obrotowym spółka utworzyła rezerwę w wysokości 100 000 zł na poczet kary. W następnym roku uregulowano część kary - 50 000 zł.

Ewidencja księgowa

1. Utworzenie rezerwy na poczet kary - 100 000 zł - księgi zamykanego roku:

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 100 000

Ma „Pozostałe rezerwy” 100 000

2. Zapłata części kary - 50 000 zł - księgi nowego roku:

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 50 000

Ma „Rachunek bankowy” 50 000

3. Rozwiązanie rezerwy do wysokości zapłaconej kary - księgi nowego roku:

Wn „Pozostałe rezerwy” 50 000

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 50 000

Jeżeli rozwiązanie rezerwy następuje w tym samym roku co jej zawiązanie, nie ma potrzeby księgowania w szyku rozwartym; operacje można pokazać per saldo.

1. Utworzenie rezerwy na poczet kary:

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 100 000

Ma „Pozostałe rezerwy” 100 000

2. Zapłata części kary i rozwiązanie rezerwy do wysokości zapłaconej kary:

Wn „Pozostałe rezerwy” 50 000

Ma „Rachunek bankowy” 50 000

• art. 3 ust. 1 pkt 21, art. 35d ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

Elżbieta Kujawska

biegły rewident

¹ Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Gwarancja bankowa.