REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Leasing operacyjny w księgach rachunkowych

Maria Rubinkowska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Trzy lata temu nasza spółka jawna zawarła umowę leasingu operacyjnego dotyczącą samochodu osobowego. Wartość samochodu zgodnie z treścią umowy wynosi 68 311,48 zł. Przez cały okres obowiązywania umowy wpłacaliśmy opłaty leasingowe - około 1690 zł. Po okresie obowiązywania umowy firma leasingowa wystawi fakturę VAT na kwotę netto 683,11 zł, czyli 1% ww. wartości. Czy ta kwota może zostać uznana za wartość początkową środka trwałego? Czy samochód można jednorazowo amortyzować w miesiącu nabycia? Spółka zamierza samochód sprzedać lub podarować mniej więcej za sześć miesięcy.

RADA

REKLAMA

Autopromocja

Wykup samochodu po zakończeniu umowy leasingu jest czynnością prawną odrębną od leasingu. Nabywca samochodu ustala wartość początkową samochodu na zasadach określonych w art. 22g ust. 1 pkt 1 updof. Zgodnie z tymi przepisami za wartość początkową środka trwałego nabytego w drodze kupna uważa się cenę nabycia. Kwota, o której mowa w pytaniu, jest ceną nabycia samochodu i może zostać uznana za jego wartość początkową, nawet jeżeli znacznie odbiega od wartości rynkowej. Wydatki z tytułu wykupu samochodu należy zaksięgować bezpośrednio w koszty. Ponieważ firma nie będzie użytkowała tego samochodu dłużej niż rok, nie należy wprowadzać go do ewidencji środków trwałych, ponieważ nie spełnia on definicji tych składników.

UZASADNIENIE

Pojęcia „leasing operacyjny” i „leasing finansowy” są używane potocznie. Pozwalają rozróżnić umowy leasingu o różnych skutkach podatkowych dla finansującego i korzystającego. W przepisach, z których należy korzystać przy rozwiązywaniu problemów dotyczących leasingu, tj. w kodeksie cywilnym, ustawach podatkowych, ustawie o rachunkowości, pojęcia te nie figurują. Leasing zgodnie z kodeksem cywilnym to umowa, na podstawie której finansujący (leasingodawca) przekazuje korzystającemu (leasingobiorcy) środek trwały w drodze udostępnienia za z góry określone płatności, które nazywa się czynszem leasingowym.

Umowy leasingu należy zaliczyć do jednej z dwóch kategorii:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• leasing operacyjny (eksploatacyjny),

• leasing finansowy (kapitałowy).

Cechy leasingu operacyjnego (eksploatacyjnego)

Finansujący (leasingodawca) jest właścicielem środka trwałego będącego przedmiotem leasingu. Środek ten jest ujęty w ewidencji syntetycznej i analitycznej na odrębnym koncie „Środki trwałe przekazane w leasing”.

Leasingodawca przez cały czas trwania umowy leasingu umarza i amortyzuje środki trwałe przekazane w leasing. Wyliczona amortyzacja u finansującego stanowi dla niego koszt uzyskania przychodów, a otrzymany czynsz leasingowy jest przychodem.

Przykład 1

Spółka przekazała w leasing operacyjny samochód osobowy. Jego wartość początkowa wynosi 68 311,48 zł. Okres leasingu to trzy lata. Samochód jest amortyzowany metodą liniową według stawki 20%, tj. przez okres pięciu lat.

Ewidencja księgowa

Leasing operacyjny w księgach finansującego (leasingodawcy):

1. Faktura dotycząca raty płatności leasingowych:

Wn „Należności z tytułu leasingu” 2 061,80

Ma „Sprzedaż usług” 1 690,00

Ma „VAT należny” 371,80

2. Bieżąca amortyzacja leasingowanego środka trwałego:

68 311,48 zł × 20% = 13 662,30 zł

13 662,30 zł : 12 miesięcy = 1138,53 zł

Wn „Koszt własny sprzedaży” 1 138,53

Ma „Umorzenie” 1 138,53

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Leasing operacyjny w księgach korzystającego (leasingobiorcy):

1. Faktura dotycząca płatności rat leasingowych:

Wn „Usługi obce” 1 690,00

Wn „VAT naliczony” 371,80

Ma „Zobowiązania leasingowe” 2 061,80

Ewidencja pozabilansowa

2. Wartość leasingowanego środka trwałego określona w umowie leasingu:

Wn „Środki trwałe w leasingu” 68 311,48

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Leasing operacyjny jest zbieżny z umowami najmu i dzierżawy. Istotną kwestią umowy leasingu operacyjnego jest brak klauzuli przekazania prawa własności po zakończeniu umowy. W umowach są natomiast opcje wykupu, z których leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi, ponieważ opcja wykupu nie jest obowiązkowa.

Cechy leasingu finansowego (kapitałowego)

Przy leasingu finansowym do przychodów finansującego (leasingodawcy) i odpowiednio kosztów korzystającego (leasingobiorcy) nie zalicza się opłat w tej części, która stanowi spłatę wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

W umowie leasingu finansowego zawarta jest klauzula przekazania prawa własności korzystającemu (leasingobiorcy). Po zakończeniu umowy staje się on właścicielem przedmiotu leasingu.

Finansujący (leasingodawca) nie umarza i nie amortyzuje środka trwałego. W swojej ewidencji wykazuje środek trwały pozabilansowo. Przychodem u finansującego (leasingodawcy) jest prowizja.

UWAGA

Podstawowy okres umowy leasingu to czas oznaczony, na jaki została zawarta umowa leasingu, z wyłączeniem czasu, na jaki może być przedłużona lub skrócona. Normatywny okres amortyzacji to okres, w którym suma odpisów amortyzacyjnych ustalonych według stawek podanych w Wykazie w ustawie zrówna się z wartością początkową środka trwałego.

Ustalenie ceny wykupu przedmiotu leasingu

Kwestię wykupu przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego reguluje art. 23c updof. Regulacje te dotyczą finansującego (leasingodawcy) i określają przychód ze sprzedaży oraz koszt uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu ze sprzedaży środka trwałego, który był wcześniej przedmiotem leasingu operacyjnego.

Przychodem ze sprzedaży środków trwałych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży. Jeżeli jednak cena ta jest niższa niż hipotetyczna wartość netto środka trwałego, to przychód określa się w wysokości wartości rynkowej. Wynika z tego, że cena sprzedaży może być niższa od wartości hipotetycznej netto, ale w takim przypadku sprzedający (leasingodawca) ma obowiązek zwiększyć swój przychód o kwotę będącą różnicą między wartością rynkową a ceną sprzedaży. Natomiast kosztem przy ustalaniu dochodu ze sprzedaży jest rzeczywista wartość netto.

Ustawodawca nie reguluje tej kwestii od strony korzystającego (leasingobiorcy), który wykupuje samochód.

Co należy rozumieć przez hipotetyczną wartość netto oraz rzeczywistą wartość netto

Hipotetyczna wartość netto to wartość początkowa pomniejszona o odpisy amortyzacyjne obliczone metodą degresywną z zastosowaniem współczynnika 3. Rzeczywista wartość netto to zaktualizowana wartość początkowa pomniejszona o odpisy amortyzacyjne obliczone metodą liniową z zastosowaniem stawek określonych w updof w Wykazie stawek amortyzacyjnych.

Przykład 2

Wartość hipotetyczną netto w przypadku opisanym przez Czytelnika należy ustalić następująco:

• wartość początkowa leasingowanego samochodu - 68 311,48 zł,

• podstawowy okres umowy leasingu - 3 lata,

• stawka amortyzacyjna dla samochodów osobowych z Wykazu stawek - 20%,

• normatywny okres amortyzacji - 5 lat.

Suma hipotetycznych odpisów amortyzacyjnych liczonych metodą degresywną z zastosowaniem współczynnika 3

Odpis w pierwszym roku amortyzacji

3 × 20% × 68 311,48 zł = 40 986,89 zł

Odpis w drugim roku amortyzacji

3 × 20% × (68 311,48 zł - 40 986,89 zł) = 16 394,75 zł

Odpis w trzecim roku amortyzacji

3 × 20% × (68 311,48 zł - 40 986,89 zł - 16 394,75 zł) = 6557,90 zł

Łączny odpis: 40 986,89 zł + 16 394,75 zł + 6557,90 zł = 63 939,54 zł

Hipotetyczna wartość netto samochodu wynosi zatem 4371,94 zł. Wartość samochodu z umowy sprzedaży to 683,11 zł.

REKLAMA

W naszym przykładzie mamy więc taką sytuację, że finansujący po zakończeniu umowy leasingu sprzedaje samochód po cenie niższej niż jego wartość hipotetyczna netto. Dlatego musi ustalić na dzień sprzedaży wartość rynkową tego samochodu oraz różnicę między wartością rynkową a ceną sprzedaży i o tyle zwiększyć przychód.

Fakt, że cena sprzedaży jest niższa niż wartość hipotetyczna, nie ma wpływu na cenę nabycia u korzystającego. Nabywca samochodu ustala wartość początkową według ceny nabycia, którą jest kwota należna zbywcy.

Wprowadzenie samochodu do ewidencji i jego amortyzacja

Do ewidencji wprowadza się nabyte środki trwałe, które podlegają amortyzacji i spełniają definicję środka trwałego. Zgodnie z tą definicją są to takie środki trwałe, które stanowią własność lub współwłasność podatnika, są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania i ich przewidywany okres używania jest dłuższy niż rok.

Jeżeli przed upływem roku samochód zostanie sprzedany lub przekazany w formie darowizny, nie spełnia on definicji środka trwałego i nie należy wprowadzać go do ewidencji środków trwałych.

W takiej sytuacji wydatki na wykup samochodu trzeba zaksięgować bezpośrednio w koszty uzyskania przychodu jako zużycie materiałów.

Przykład 3

Spółka wykupiła samochód osobowy po zakończeniu leasingu operacyjnego.

Cena nabycia zgodnie z fakturą VAT wystawioną przez leasingodawcę wynosi 681,11 zł.

Nawet jeżeli nie stanowi to składnika środków trwałych, warto go wykazać ilościowo (ewentualnie w ewidencji pozabilansowej).

Wariant 1

Spółka przed upływem roku zamierza ten samochód sprzedać za cenę netto 800 zł.

Ewidencja księgowa

1. Zakup samochodu osobowego:

Wn „Zużycie materiałów” 681,11

Ma „Pozostałe rozrachunki” 681,11

2. Uregulowanie zobowiązania:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 681,11

Ma „Rachunek bankowy” 681,11

3. Sprzedaż samochodu:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 800,00

Ma „Pozostałe przychody” 800,00

4. Otrzymanie płatność za wystawioną fakturę:

Wn „Rachunek bankowy” 800,00

Ma „Pozostałe rozrachunki” 800,00

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wariant 2

Spółka przed upływem roku zamierza ten samochód przekazać jako darowiznę. Przekazanie darowizny wpływa jedynie na ewidencję ilościową, z której należy wyksięgować samochód.

Jeżeli Czytelnik nie zdąży sprzedać samochodu przed upływem roku, musi dokonać korekty zapisów, to znaczy: wprowadzić środek trwały do ewidencji środków trwałych oraz zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o różnicę między ceną nabycia lub kosztem wytworzenia a kwotą odpisów amortyzacyjnych, przypadającą na okres ich dotychczasowego używania. Musi też wpłacić, w terminie do 20 dnia tego miesiąca, do urzędu skarbowego kwotę odsetek naliczonych od dnia zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku do dnia, w którym okres ich używania przekroczył rok, i naliczoną kwotę odsetek wykazać w zeznaniach. Odsetki obliczone od różnicy wynoszą 0,1% za każdy dzień.

• art. 19, art. 22a ust. 1, art. 22g ust. 1 pkt 1, art. 22f ust. 3, art. 23a, art. 23b, art. 23c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 225, poz. 1673

• art. 709 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 82, poz. 557

Maria Rubinkowska

doradca podatkowy

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

Zmiana zasad wysyłania pocztą pism (urzędowych, podatkowych, sądowych) z zachowaniem terminu. Łatwiej będzie też uzyskać oprocentowanie nadpłat

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

Ile wyniesie rata kredytu po obniżce stóp procentowych o 0,5 pp, 0,75 pp, 1 pp.? Jak wzrośnie zdolność kredytowa? Stopy NBP spadną dopiero w II połowie 2025 r.?

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 15-16 stycznia 2024 r. utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. RPP nie zmieniła poziomu stóp procentowych w styczniu 2025 r. Rankomat.pl zwraca jednak uwagę, że jest szansa na to, że w 2025 roku (raczej w II połowie) stopy spadną o 0,75 p.p. (punkt procentowy). To wywołałoby spadek raty przeciętnego kredytu o 196 zł i wzrost zdolności kredytowej. Okazuje się, że bankach obniżki już się zaczęły i to nie tylko w przypadku lokat, ale również kredytów. Jak wynika z danych NBP, średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane) spadło poniżej 4% po raz pierwszy od maja 2022 r. Średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych również było najniższe od maja 2022 r. i wyniosło 7,35%. Zauważalnie staniały nawet kredyty konsumpcyjne, których RRSO po raz pierwszy od grudnia 2021 r. spadło poniżej 13%.

REKLAMA

E-akta osobowe pracowników: co muszą zawierać i jak je prowadzić?

Elektroniczna forma akt osobowych, czyli e-akta, staje się coraz bardziej popularna, oferując wygodę, efektywność i oszczędność czasu. Ale czym właściwie są e-akta osobowe pracowników i jak je prawidłowo prowadzić?

Procedura VAT-OSS – na czym polega, jak stosować i dlaczego warto. Jak wypełnić zgłoszenie VIU-R

Wprowadzenie procedury VAT-OSS (One Stop Shop – co można przetłumaczyć jako: Sklep w jednym miejscu), to istotne uproszczenie rozliczeń podatkowych dla firm prowadzących działalność transgraniczną w Unii Europejskiej. Procedura ta umożliwia przedsiębiorcom rozliczać w jednym miejscu podatek VAT z tytułu sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w innych krajach UE. Pozwala to na uniknięcie skomplikowanych procesów rejestracji i rozliczeń w każdym państwie członkowskim oddzielnie.

Automatyzacja i sztuczna inteligencja w księgowości: przykłady konkretnych zastosowań. System wykryje oszusta i fałszywego dostawcę

Automatyzacja procesów finansowych (w tym zastosowanie sztucznej inteligencji) już teraz pomaga przedsiębiorcom oszczędzać czas, redukować koszty oraz minimalizuje ryzyko błędów. I choć jej korzyści odkrywają głównie najwięksi rynkowi gracze, wkrótce te narzędzia mogą stać się niezbędnym elementem każdej firmy, chociażby ze względu na ich nieocenioną pomoc w wykrywaniu cyberoszustw. O tym, dlaczego automatyzacja w księgowości jest niezbędna, mówi Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i propagatorka nowoczesnych, elastycznych rozwiązań z zakresu usług operacyjnych, zgodności z przepisami i sprawozdawczości.

Świetna wiadomość dla podatników. Chodzi o odsetki z urzędu skarbowego

Odsetki od nadpłat podatkowych będą naliczane już od dnia ich powstania aż do momentu zwrotu – taką zmianę przewiduje projekt nowelizacji ordynacji podatkowej przyjęty przez rząd. Co jeszcze ulegnie zmianie?

REKLAMA

Podatek od nieruchomości w 2025 r. Budynek i budowla inaczej definiowane, przesunięcie złożenia deklaracji DN-1 i inna stawka dla garaży

Budynek i budowla zmieniły od początku 2025 r. swoje definicje w podatku od nieruchomości.  Do tej pory podatnicy posługiwali się uregulowaniami pochodzącymi z prawa budowlanego, dlatego wprowadzenie przepisów regulujących te kwestie bezpośrednio w przepisach podatkowych to spora zmiana. Sprawdzamy, w jaki sposób wpłynie ona na obowiązki podatkowe polskich przedsiębiorców. 

Tsunami zmian podatkowych – kto ucierpi najbardziej?

Rok 2025 przynosi kolejną falę zmian podatkowych, które dotkną zarówno najmniejszych przedsiębiorców, jak i największe firmy. Eksperci alarmują, że brak stabilności prawa zagraża inwestycjom w Polsce, a wprowadzenie nowych przepisów w pośpiechu prowadzi do kosztownych błędów. Czy czeka nas poprawa w zakresie przewidywalności i uproszczenia systemu fiskalnego?

REKLAMA