REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Leasing operacyjny w księgach rachunkowych

Maria Rubinkowska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Trzy lata temu nasza spółka jawna zawarła umowę leasingu operacyjnego dotyczącą samochodu osobowego. Wartość samochodu zgodnie z treścią umowy wynosi 68 311,48 zł. Przez cały okres obowiązywania umowy wpłacaliśmy opłaty leasingowe - około 1690 zł. Po okresie obowiązywania umowy firma leasingowa wystawi fakturę VAT na kwotę netto 683,11 zł, czyli 1% ww. wartości. Czy ta kwota może zostać uznana za wartość początkową środka trwałego? Czy samochód można jednorazowo amortyzować w miesiącu nabycia? Spółka zamierza samochód sprzedać lub podarować mniej więcej za sześć miesięcy.

RADA

REKLAMA

Autopromocja

Wykup samochodu po zakończeniu umowy leasingu jest czynnością prawną odrębną od leasingu. Nabywca samochodu ustala wartość początkową samochodu na zasadach określonych w art. 22g ust. 1 pkt 1 updof. Zgodnie z tymi przepisami za wartość początkową środka trwałego nabytego w drodze kupna uważa się cenę nabycia. Kwota, o której mowa w pytaniu, jest ceną nabycia samochodu i może zostać uznana za jego wartość początkową, nawet jeżeli znacznie odbiega od wartości rynkowej. Wydatki z tytułu wykupu samochodu należy zaksięgować bezpośrednio w koszty. Ponieważ firma nie będzie użytkowała tego samochodu dłużej niż rok, nie należy wprowadzać go do ewidencji środków trwałych, ponieważ nie spełnia on definicji tych składników.

UZASADNIENIE

Pojęcia „leasing operacyjny” i „leasing finansowy” są używane potocznie. Pozwalają rozróżnić umowy leasingu o różnych skutkach podatkowych dla finansującego i korzystającego. W przepisach, z których należy korzystać przy rozwiązywaniu problemów dotyczących leasingu, tj. w kodeksie cywilnym, ustawach podatkowych, ustawie o rachunkowości, pojęcia te nie figurują. Leasing zgodnie z kodeksem cywilnym to umowa, na podstawie której finansujący (leasingodawca) przekazuje korzystającemu (leasingobiorcy) środek trwały w drodze udostępnienia za z góry określone płatności, które nazywa się czynszem leasingowym.

Umowy leasingu należy zaliczyć do jednej z dwóch kategorii:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• leasing operacyjny (eksploatacyjny),

• leasing finansowy (kapitałowy).

Cechy leasingu operacyjnego (eksploatacyjnego)

Finansujący (leasingodawca) jest właścicielem środka trwałego będącego przedmiotem leasingu. Środek ten jest ujęty w ewidencji syntetycznej i analitycznej na odrębnym koncie „Środki trwałe przekazane w leasing”.

Leasingodawca przez cały czas trwania umowy leasingu umarza i amortyzuje środki trwałe przekazane w leasing. Wyliczona amortyzacja u finansującego stanowi dla niego koszt uzyskania przychodów, a otrzymany czynsz leasingowy jest przychodem.

Przykład 1

Spółka przekazała w leasing operacyjny samochód osobowy. Jego wartość początkowa wynosi 68 311,48 zł. Okres leasingu to trzy lata. Samochód jest amortyzowany metodą liniową według stawki 20%, tj. przez okres pięciu lat.

Ewidencja księgowa

Leasing operacyjny w księgach finansującego (leasingodawcy):

1. Faktura dotycząca raty płatności leasingowych:

Wn „Należności z tytułu leasingu” 2 061,80

Ma „Sprzedaż usług” 1 690,00

Ma „VAT należny” 371,80

2. Bieżąca amortyzacja leasingowanego środka trwałego:

68 311,48 zł × 20% = 13 662,30 zł

13 662,30 zł : 12 miesięcy = 1138,53 zł

Wn „Koszt własny sprzedaży” 1 138,53

Ma „Umorzenie” 1 138,53

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Leasing operacyjny w księgach korzystającego (leasingobiorcy):

1. Faktura dotycząca płatności rat leasingowych:

Wn „Usługi obce” 1 690,00

Wn „VAT naliczony” 371,80

Ma „Zobowiązania leasingowe” 2 061,80

Ewidencja pozabilansowa

2. Wartość leasingowanego środka trwałego określona w umowie leasingu:

Wn „Środki trwałe w leasingu” 68 311,48

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Leasing operacyjny jest zbieżny z umowami najmu i dzierżawy. Istotną kwestią umowy leasingu operacyjnego jest brak klauzuli przekazania prawa własności po zakończeniu umowy. W umowach są natomiast opcje wykupu, z których leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi, ponieważ opcja wykupu nie jest obowiązkowa.

Cechy leasingu finansowego (kapitałowego)

Przy leasingu finansowym do przychodów finansującego (leasingodawcy) i odpowiednio kosztów korzystającego (leasingobiorcy) nie zalicza się opłat w tej części, która stanowi spłatę wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

W umowie leasingu finansowego zawarta jest klauzula przekazania prawa własności korzystającemu (leasingobiorcy). Po zakończeniu umowy staje się on właścicielem przedmiotu leasingu.

Finansujący (leasingodawca) nie umarza i nie amortyzuje środka trwałego. W swojej ewidencji wykazuje środek trwały pozabilansowo. Przychodem u finansującego (leasingodawcy) jest prowizja.

UWAGA

Podstawowy okres umowy leasingu to czas oznaczony, na jaki została zawarta umowa leasingu, z wyłączeniem czasu, na jaki może być przedłużona lub skrócona. Normatywny okres amortyzacji to okres, w którym suma odpisów amortyzacyjnych ustalonych według stawek podanych w Wykazie w ustawie zrówna się z wartością początkową środka trwałego.

Ustalenie ceny wykupu przedmiotu leasingu

Kwestię wykupu przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego reguluje art. 23c updof. Regulacje te dotyczą finansującego (leasingodawcy) i określają przychód ze sprzedaży oraz koszt uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu ze sprzedaży środka trwałego, który był wcześniej przedmiotem leasingu operacyjnego.

Przychodem ze sprzedaży środków trwałych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży. Jeżeli jednak cena ta jest niższa niż hipotetyczna wartość netto środka trwałego, to przychód określa się w wysokości wartości rynkowej. Wynika z tego, że cena sprzedaży może być niższa od wartości hipotetycznej netto, ale w takim przypadku sprzedający (leasingodawca) ma obowiązek zwiększyć swój przychód o kwotę będącą różnicą między wartością rynkową a ceną sprzedaży. Natomiast kosztem przy ustalaniu dochodu ze sprzedaży jest rzeczywista wartość netto.

Ustawodawca nie reguluje tej kwestii od strony korzystającego (leasingobiorcy), który wykupuje samochód.

Co należy rozumieć przez hipotetyczną wartość netto oraz rzeczywistą wartość netto

Hipotetyczna wartość netto to wartość początkowa pomniejszona o odpisy amortyzacyjne obliczone metodą degresywną z zastosowaniem współczynnika 3. Rzeczywista wartość netto to zaktualizowana wartość początkowa pomniejszona o odpisy amortyzacyjne obliczone metodą liniową z zastosowaniem stawek określonych w updof w Wykazie stawek amortyzacyjnych.

Przykład 2

Wartość hipotetyczną netto w przypadku opisanym przez Czytelnika należy ustalić następująco:

• wartość początkowa leasingowanego samochodu - 68 311,48 zł,

• podstawowy okres umowy leasingu - 3 lata,

• stawka amortyzacyjna dla samochodów osobowych z Wykazu stawek - 20%,

• normatywny okres amortyzacji - 5 lat.

Suma hipotetycznych odpisów amortyzacyjnych liczonych metodą degresywną z zastosowaniem współczynnika 3

Odpis w pierwszym roku amortyzacji

3 × 20% × 68 311,48 zł = 40 986,89 zł

Odpis w drugim roku amortyzacji

3 × 20% × (68 311,48 zł - 40 986,89 zł) = 16 394,75 zł

Odpis w trzecim roku amortyzacji

3 × 20% × (68 311,48 zł - 40 986,89 zł - 16 394,75 zł) = 6557,90 zł

Łączny odpis: 40 986,89 zł + 16 394,75 zł + 6557,90 zł = 63 939,54 zł

Hipotetyczna wartość netto samochodu wynosi zatem 4371,94 zł. Wartość samochodu z umowy sprzedaży to 683,11 zł.

REKLAMA

W naszym przykładzie mamy więc taką sytuację, że finansujący po zakończeniu umowy leasingu sprzedaje samochód po cenie niższej niż jego wartość hipotetyczna netto. Dlatego musi ustalić na dzień sprzedaży wartość rynkową tego samochodu oraz różnicę między wartością rynkową a ceną sprzedaży i o tyle zwiększyć przychód.

Fakt, że cena sprzedaży jest niższa niż wartość hipotetyczna, nie ma wpływu na cenę nabycia u korzystającego. Nabywca samochodu ustala wartość początkową według ceny nabycia, którą jest kwota należna zbywcy.

Wprowadzenie samochodu do ewidencji i jego amortyzacja

Do ewidencji wprowadza się nabyte środki trwałe, które podlegają amortyzacji i spełniają definicję środka trwałego. Zgodnie z tą definicją są to takie środki trwałe, które stanowią własność lub współwłasność podatnika, są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania i ich przewidywany okres używania jest dłuższy niż rok.

Jeżeli przed upływem roku samochód zostanie sprzedany lub przekazany w formie darowizny, nie spełnia on definicji środka trwałego i nie należy wprowadzać go do ewidencji środków trwałych.

W takiej sytuacji wydatki na wykup samochodu trzeba zaksięgować bezpośrednio w koszty uzyskania przychodu jako zużycie materiałów.

Przykład 3

Spółka wykupiła samochód osobowy po zakończeniu leasingu operacyjnego.

Cena nabycia zgodnie z fakturą VAT wystawioną przez leasingodawcę wynosi 681,11 zł.

Nawet jeżeli nie stanowi to składnika środków trwałych, warto go wykazać ilościowo (ewentualnie w ewidencji pozabilansowej).

Wariant 1

Spółka przed upływem roku zamierza ten samochód sprzedać za cenę netto 800 zł.

Ewidencja księgowa

1. Zakup samochodu osobowego:

Wn „Zużycie materiałów” 681,11

Ma „Pozostałe rozrachunki” 681,11

2. Uregulowanie zobowiązania:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 681,11

Ma „Rachunek bankowy” 681,11

3. Sprzedaż samochodu:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 800,00

Ma „Pozostałe przychody” 800,00

4. Otrzymanie płatność za wystawioną fakturę:

Wn „Rachunek bankowy” 800,00

Ma „Pozostałe rozrachunki” 800,00

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wariant 2

Spółka przed upływem roku zamierza ten samochód przekazać jako darowiznę. Przekazanie darowizny wpływa jedynie na ewidencję ilościową, z której należy wyksięgować samochód.

Jeżeli Czytelnik nie zdąży sprzedać samochodu przed upływem roku, musi dokonać korekty zapisów, to znaczy: wprowadzić środek trwały do ewidencji środków trwałych oraz zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o różnicę między ceną nabycia lub kosztem wytworzenia a kwotą odpisów amortyzacyjnych, przypadającą na okres ich dotychczasowego używania. Musi też wpłacić, w terminie do 20 dnia tego miesiąca, do urzędu skarbowego kwotę odsetek naliczonych od dnia zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku do dnia, w którym okres ich używania przekroczył rok, i naliczoną kwotę odsetek wykazać w zeznaniach. Odsetki obliczone od różnicy wynoszą 0,1% za każdy dzień.

• art. 19, art. 22a ust. 1, art. 22g ust. 1 pkt 1, art. 22f ust. 3, art. 23a, art. 23b, art. 23c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 225, poz. 1673

• art. 709 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 82, poz. 557

Maria Rubinkowska

doradca podatkowy

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
WIBOR będzie zastąpiony przez POLSTR - nowy wskaźnik referencyjny. Od kiedy?

POLSTR – tak będzie nazywał się nowy wskaźnik referencyjny, który zastąpi WIBOR. Taką decyzję podjął 30 stycznia 2025 r. Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej ds. wskaźników referencyjnych.

Sądy masowo popierają przedsiębiorców w sporze o Mały ZUS Plus

Sądy Okręgowe w całej Polsce wydały ponad 60 wyroków zgodnych z interpretacją Rzecznika MŚP, uznając, że przedsiębiorcy mogą ponownie skorzystać z Małego ZUS Plus po dwóch latach przerwy. ZUS stoi na stanowisku, że okres ten powinien wynosić trzy lata. Spór trwa, a część spraw trafia do Sądu Najwyższego.

Czy komputery kwantowe są zagrożeniem dla blockchaina i bezpieczeństwa cyfrowych transakcji?

Blockchain od lat jest symbolem bezpieczeństwa i niezmienności danych. Jego zastosowanie wykracza daleko poza kryptowaluty – wykorzystuje się go w finansach, administracji, logistyce czy ochronie zdrowia. Jednak pojawienie się komputerów kwantowych, zdolnych do przeprowadzania obliczeń niewyobrażalnych dla klasycznych komputerów, rodzi pytanie: czy blockchain przestanie być odporny na złamanie? A jeśli tak, jakie będą tego konsekwencje dla transakcji, danych i całej gospodarki cyfrowej?

Przelewy natychmiastowe – czy europejskie banki są gotowe do zmian?

Zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego przelewy w euro mają docierać na konta klientów w UE w ciągu 10 sekund. Bankom, które nie spełnią tego wymogu, mogą grozić nie tylko kary, ale i utrata klientów.

REKLAMA

Przedsiębiorców niepokoją podatki i niestabilność prawa. Dużym problemem są też rosnące koszty energii

Rosnące koszty energii, wysokie podatki i niestabilność prawa to największe obawy polskich przedsiębiorców. Firmy mierzą się także z problemem braków kadrowych, a większość nie spodziewa się poprawy warunków gospodarczych w najbliższym czasie.

Ranking depozytów: koniec stycznia 2025 r. 4%, 5% a nawet 8% na lokacie lub koncie oszczędnościowym - w którym banku można tyle dostać

W styczniu 2025 r. nastąpiły zmiany w czołówce promocyjnych depozytów bankowych. Dwa banki przestały oferować 8% w skali roku. Ale inna instytucja postanowiła właśnie na początku 2025 r. taką ofertę udostępnić. Mimo licznych promocji lokat i rachunków oszczędnościowych widoczny jest trend stopniowego pogarszania się oferty depozytowej - już od 2 lat. Skutkiem tego - jak pokazują dane NBP - przeciętna lokata zakładana jest z oprocentowaniem mniejszym niż 4% w skali roku.

Obligacje skarbowe - luty 2025 r. Oprocentowanie do 6,80% w skali roku. Oferta obligacji nowych emisji

Ministerstwo Finansów w komunikacie z 27 stycznia 2025 r. przekazało informacje o oprocentowaniu i ofercie obligacji oszczędnościowych (detalicznych) Skarbu Państwa nowych emisji, które będą sprzedawane w lutym 20245 r. Oprocentowanie i marże tych obligacji nie zmienią się w porównaniu do oferowanych w styczniu br. Od 28 stycznia br. można nabywać nowe (lutowe) emisje obligacji skarbowych w drodze zamiany z niewielkim dyskontem. 

Nowe stawki podatku od środków transportowych w 2025 r. Kto i kiedy płaci ten podatek?

Przewoźnicy mogą odetchnąć z ulgą. Po sporych podwyżkach podatku od środków transportowych w 2024 roku, w obecnym 2025 r. ich poziom wzrósł tylko nieznacznie. Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Finansów, w 2025 roku maksymalna stawka opłaty zwiększy się o niecałe 3 proc., podczas gdy w 2024 roku podwyżka wyniosła aż 15 proc.

REKLAMA

Nowe przepisy dla firm transportowych od 2025 roku: polscy przewoźnicy mogą wynająć pojazd za granicą

Początek 2025 r. zapowiada zmiany wpływające na funkcjonowanie polskich firm transportowych. Jedną z nich jest nowelizacja ustawy o transporcie drogowym z 21 listopada 2024 r., zgodnie z którą polscy przewoźnicy od niedawna mogą wypożyczyć ciężarówkę zarejestrowaną za granicą. Rozwiązanie to może przynieść korzyści firmie transportowej i zwiększyć np. elastyczność operacyjną czy ograniczyć liczbę przestojów, ale ma też swoje ograniczenia. Jakie? Co ważniejsze, nieprzestrzeganie nowych regulacji niesie ryzyko dotkliwych kar finansowych dla przewoźników.

Rewolucja w branży finansowej: Konferencja dla Biur Rachunkowych i Księgowych

W dynamicznie zmieniającym się świecie finansów, bycie na bieżąco z trendami i nowymi regulacjami to klucz do sukcesu. Dlatego już w marcu 2025 roku odbędzie się jedno z najważniejszych wydarzeń w branży – Konferencja dla Biur Rachunkowych i Księgowych – KONEL. To niepowtarzalna okazja, by poszerzyć wiedzę, nawiązać kontakty i zyskać przewagę konkurencyjną.

REKLAMA