REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ewidencja VAT w państwowych jednostkach budżetowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jan Charytoniuk
Jan Charytoniuk
autor kilkudziesięciu publikacji z zakresu rachunkowości budżetowej, w tym ok. 30 opracowań do „PORADNIKA Rachunkowości Budżetowej”, opartych na praktycznych doświadczeniach wyniesionych z pracy w instytucjach kontrolnych (w RIO) i na stanowisku głównego księgowego
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Państwowe jednostki budżetowe jako jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są powołane do obsługi organów władzy publicznej w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa. Wykonują jednak również czynności na podstawie umów cywilnoprawnych podlegające opodatkowaniu VAT. W jednostkach tych niejasności w zakresie ewidencji księgowej tego podatku sprowadzają się głównie do wpływu czynności podlegających opodatkowaniu na poziom dochodów i wydatków budżetowych objętych planami finansowymi danego roku budżetowego.

Zasady ewidencji księgowej w państwowych jednostkach budżetowych operacji związanych z rozliczeniami podatku od towarów i usług (VAT) w dużym stopniu wynikają z regulacji zawartych w rozporządzeniach Ministra Finansów z 29 czerwca 2006 r.:

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

1) w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inną formę organizacyjno-prawną (dalej: rozporządzenie),

2) w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa (dalej: rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa),

3) w sprawie rodzajów i trybu dokonywania operacji na rachunkach bankowych prowadzonych dla obsługi budżetu państwa oraz zakresu i terminów udostępniania informacji o stanach środków na tych rachunkach.

REKLAMA

W państwowych jednostkach budżetowych operacje z tytułu realizowanych dochodów budżetu państwa dokonywane są na rachunkach bieżących tych jednostek, a operacje z tytułu wydatków budżetu państwa realizowanych przez te jednostki - na rachunkach bieżących tych jednostek (§ 9 ust. 1 i 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z zasad określonych w rozdziale 3 „Tryb pobierania dochodów i dokonywania wydatków państwowych jednostek budżetowych” pierwszego z przywołanych rozporządzeń wynika m.in., że uzyskane przez państwowe jednostki budżetowe zwroty wydatków dokonanych:

• w tym samym roku budżetowym przyjmowane są na rachunki bieżące wydatków i zmniejszają wykonanie wydatków w tym roku budżetowym,

• w poprzednich latach budżetowych są przyjmowane na rachunki bieżące dochodów i podlegają odprowadzeniu na dochody budżetu państwa, w terminach określonych odrębnymi przepisami.

Unormowania te mają istotny wpływ na rozliczenia podatku z tytułu odsprzedaży towarów i usług opodatkowanych VAT. W przypadku najmu lokali użytkowych od państwowych jednostek budżetowych najemcy poza czynszem zobowiązani są z reguły do ponoszenia kosztów:

• ogrzewania wynajmowanych pomieszczeń,

• zużycia energii elektrycznej,

• zużycia wody,

• odprowadzania ścieków,

• wywozu nieczystości stałych,

• usług ochroniarskich itp.

PIĘĆ PROPOZYCJI EWIDENCJI OPERACJI ZWIĄZANYCH Z VAT W PAŃSTWOWYCH JEDNOSTKACH BUDŻETOWYCH

1. Podatek naliczony w fakturach zakupu podlegający odliczeniu od podatku należnego ujętego w fakturach sprzedaży jest ujmowany pod datą opłacenia faktury zakupu jako wydatek w § 4530 „Podatek od towarów i usług (VAT)”.

2. Wpływy podatku należnego na subkonto dochodów budżetowych rachunku bieżącego są zaliczane do tego paragrafu dochodów, do którego zalicza się dochód dotyczący sprzedanej usługi lub towaru, np. § 0750 „Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa...”, § 0830 „Wpływy z usług”.

3. Należny VAT przelewany z subkonta dochodów pomniejsza wpływy paragrafu dochodów, w którym sklasyfikowana została należność z tytułu sprzedaży, i jest przekazywany na rachunek wydatków budżetowych w części podlegającej odliczeniu, pomniejszając wydatki w § 4530, a w pozostałej części na rachunek urzędu skarbowego.

4. VAT przelewa się w terminach płatności z subkonta dochodów, pomniejszając paragraf należności głównej sprzedaży, niezależnie od tego, czy należność z tytułu sprzedaży została opłacona, czy też nie, nawet gdyby wystąpiła wartość ujemna w tym paragrafie.

5. VAT wykazany w fakturach otrzymanych przez dostawców i wykonawców, niepodlegający odliczeniu od podatku należnego, jest zaliczany do tego paragrafu klasyfikacji budżetowej, do którego jest zaliczany wydatek lub koszt dotyczy zakupu usługi, materiału lub środka trwałego.

Dostawcy towarów i wykonawcy usług dokonują sprzedaży na rzecz państwowej jednostki budżetowej, która następnie dokonuje ich odsprzedaży najemcom w proporcji wynikającej z umowy najmu. W przypadku odsprzedaży towarów i usług podatek należny zawarty w fakturach odsprzedaży jest równy kwocie podatku naliczonego w fakturach zakupu w zakresie podlegającym refakturowaniu. W związku z tym z tytułu odsprzedaży w danym przypadku nie wystąpi VAT podlegający wpłacie na rachunek urzędu skarbowego.

Wpływy z tytułu odsprzedaży towarów i usług w odniesieniu do operacji zarachowywanych na zmniejszenie wydatków budżetowych państwowej jednostki budżetowej w tym samym roku budżetowym nie stanowią dochodów budżetowych i z tego względu należności z tytułu sprzedaży refakturowanej są ujmowane na koncie 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”, a nie na koncie 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych”. Jeżeli jednak najemca nie opłaci do końca roku należności z tytułu sprzedaży refakturowanej, pod datą 31 grudnia można ująć nieopłacone faktury jako należności z tytułu dochodów budżetowych i przychody z tytułu dochodów budżetowych po uprzedniej korekcie zapisem ujemnym dotychczasowych księgowań.

 

W odniesieniu do tego typu zdarzeń prawidłowe są również inne rozwiązania. Jednym z nich jest przyjęcie zasady, że w bieżącym roku budżetowym nie dokonuje się żadnych korekt dotychczasowych zapisów dotyczących refakturowanej sprzedaży, a w styczniu następnego roku budżetowego nieopłacone faktury ujmuje się zapisem Wn 221, Ma 750 oraz dokonuje się zapisu jednoczesnego Wn 800, Ma 201.

Można również wystornować na koniec roku zapisem ujemnym zapis Wn 201, Ma 400 (faktura odsprzedaży) i zastąpić go księgowaniem Wn 201, Ma 840 „Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów”. W styczniu następnego roku wartość należności dotyczącą nieopłaconych faktur odsprzedaży przenosi się z konta 201 na stronę Wn konta 221, a ujęte na koncie 840 przychody zalicza się do przychodów roku obrotowego poprzez księgowanie Wn 840, Ma 750. Księgowania operacji związanych z zakupem i odsprzedażą towarów i usług w państwowych jednostkach budżetowych ilustruje schemat 1. W pozostałym zakresie ewidencja operacji związanych z VAT w państwowych jednostkach budżetowych powinna się odbywać z uwzględnieniem podanych zasad.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Państwowe jednostki budżetowe nie są nastawione na osiąganie zysków, w związku z tym większość zakupów nie ma związku ze sprzedażą opodatkowaną, a tym samym w ograniczonym zakresie korzystają z możliwości odliczenia podatku naliczonego w fakturach zakupu od podatku należnego. W państwowych jednostkach wynajmujących część lokali użytkowych w budynkach będących w ich użytkowaniu podatek naliczony w fakturach zakupu, podlegający odliczeniu od podatku należnego, może wystąpić w przypadku remontu lub modernizacji budynku. W takim przypadku określa się udział powierzchni wynajmowanej w powierzchni użytkowej budynku i w takiej proporcji odlicza się VAT naliczony w fakturach zakupu.

Księgowanie operacji związanych z VAT w państwowych jednostkach dokonujących sprzedaży podlegającej opodatkowaniu VAT przedstawia schemat 2.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W państwowych jednostkach budżetowych w celu zaliczenia operacji dokonanych z końcem roku budżetowego na rachunkach właściwego roku budżetowego wprowadza się okres przejściowy dla operacji na rachunkach bankowych prowadzonych dla obsługi budżetu państwa po zakończeniu roku budżetowego.

Saldo konta 130 w państwowych jednostkach budżetowych na koniec roku równe jest stanowi środków na rachunku bieżącym wydatków i rachunku bieżącym dochodów. Saldo to ulega likwidacji przez księgowanie przelewu środków budżetowych niewykorzystanych do końca roku na realizację wydatków budżetowych, w korespondencji z kontem 223 „Rozliczenie wydatków budżetowych”, oraz przelewu do budżetu dochodów budżetowych pobranych, lecz nieprzelanych do końca roku budżetowego, w korespondencji z kontem 222 „Rozliczenie dochodów budżetowych”.

Podstawy prawne

• Rozporządzenie Ministra Finansów z 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inną formę organizacyjno-prawną (Dz.U. Nr 116, poz. 783; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 23, poz. 135)

• Rozporządzenie Ministra Finansów z 29 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa (Dz.U. Nr 116, poz. 784; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 4, poz. 21)

• Rozporządzenie Ministra Finansów z 29 czerwca 2006 r. w sprawie rodzajów i trybu dokonywania operacji na rachunkach bankowych prowadzonych dla obsługi budżetu państwa oraz zakresu i terminów udostępniania informacji o stanach środków na tych rachunkach (Dz.U. Nr 116, poz. 785; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 243, poz. 1787)

• Rozporządzenie Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. Nr 142, poz. 1020; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 72, poz. 422)

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Rachunkowość Budżetowa

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Masz pieniądze na koncie? To jeszcze nie znaczy, że masz płynność finansową

„Na koncie mam 80 tysięcy, więc wszystko jest pod kontrolą.” — to jedno z najczęściej wypowiadanych zdań przez przedsiębiorców. Niestety, w rzeczywistości nie mówi ono nic o kondycji finansowej firmy.Saldo konta to tylko liczba. Bez kontekstu potrafi być mylące, a nawet niebezpieczne. Bo jeśli z tych 80 tysięcy trzydzieści tysięcy to VAT do zapłaty, piętnaście tysięcy to wynagrodzenia, dziesięć tysięcy to niezapłacone faktury, a pięć tysięcy to ZUS i inne zobowiązania — to realnie zostaje dwadzieścia tysięcy do dyspozycji. A może i mniej, jeśli za tydzień trzeba zapłacić CIT albo ratę leasingu.

Czy obowiązkowy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

REKLAMA

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

REKLAMA

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

REKLAMA