Prawidłowa likwidacja zestawu komputerowego bez drukarki

Opinia sporządzona przez komisję powołaną do oceny przydatności składników majątkowych nie jest dokumentem stanowiącym podstawę dokonywania jakichkolwiek zmian w ewidencji składników majątkowych jednostki. W przypadku gdy komisja stwierdziła, że w jednostce występują składniki majątkowe zużyte w toku normalnego ich funkcjonowania - może wnioskować w formie pisemnej do kierownika jednostki o ich likwidację. Decyzję podejmuje kierownik. Ponadto z decyzji tej powinien wynikać sposób przeprowadzenia likwidacji zbędnych środków trwałych (siłami własnymi lub obcymi). Ponieważ postawienie środka trwałego w stan likwidacji jest następstwem decyzji podjętej przez kierownika jednostki, powinna ona zostać odpowiednio udokumentowana.

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: uor) nie definiuje szczegółowych rodzajów dowodów księgowych, dlatego kierownik w opracowanych i przyjętych zasadach obiegu dokumentów księgowych powinien ustalić poszczególne kategorie dowodów oraz ich powiązanie z określonymi zdarzeniami gospodarczymi, które dowody te mają dokumentować.

Zapamiętaj!

Najczęściej do udokumentowania likwidacji składnika majątku, na podstawie stosownej decyzji kierownika, służy dowód księgowy LT - likwidacja środka trwałego.

Postawienie środka trwałego w stan likwidacji oznacza jego wycofanie z użytkowania i stanowi podstawę wyksięgowania jego wartości początkowej oraz dotychczas naliczonego umorzenia z ewidencji bilansowej środków trwałych. Po dokonaniu tych zapisów księgowych środek trwały zostaje zlikwidowany jedynie w ewidencji księgowej. Fizycznie często jeszcze istnieje. Może się zdarzyć tak, że środek trwały nie jest już użytkowany, ale jego likwidacja z różnych przyczyn nastąpi w terminie późniejszym. Dlatego do momentu fizycznej likwidacji środek trwały utrzymuje się w ewidencji pozabilansowej (dla celów kontrolnych).

Zapamiętaj!

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta pozabilansowego powinna umożliwić ustalenie wartości początkowej poszczególnych środków trwałych postawionych w stan likwidacji.

Fizyczną likwidację środka trwałego potwierdza się dokumentem (np. protokołem, dowodem złomowania). Dokument ten powinien spełniać wymogi przewidziane dla dowodów księgowych. Na podstawie tak sporządzonego dokumentu zlikwidowany środek trwały podlega wyksięgowaniu z ewidencji pozabilansowej w wartości początkowej. Możliwe jest jednak odzyskanie niektórych elementów likwidowanego składnika majątkowego, w postaci materiałów czy urządzeń technicznych, które mogą następnie podlegać sprzedaży lub wykorzystaniu przez jednostkę.

Z opisu zawartego w rozporządzeniu Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych wynika, że na stronie Wn kont 011 „Środki trwałe” i 013 „Pozostałe środki trwałe” ujmuje się zwłaszcza środki trwałe wymienione w tabeli.

Tabela. Ewidencja na stronie Wn kont 011 „Środki trwałe” i 013 „Pozostałe środki trwałe”

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W opisanym w pytaniu przypadku fizycznej likwidacji poprzez złomowanie (w miejscu do tego wyznaczonym) poddane zostaną 2 części składowe środka trwałego, tj. jednostka centralna i monitor. Drukarka - stanowiąca również element składowy składnika majątkowego - będzie dalej wykorzystywana.

W takiej sytuacji do podziału środka trwałego należy stosować zasady dotyczące odłączenia od środka trwałego części składowych lub peryferyjnych, przy czym w pierwszej kolejności trzeba ustalić wartość wszystkich części powstałych po podziale (np. z dowodu zakupu) oraz przypadających na te części wartości dokonanych odpisów amortyzacyjnych. Po ustaleniu tych danych na podstawie dowodu LT należy wycofać z ewidencji bilansowej monitor i jednostkę centralną, wprowadzając (do czasu fizycznego zniszczenia ww. części składowych środka trwałego) równoległy zapis tego zdarzenia do ewidencji pozabilansowej (dla celów kontrolnych).

Sposób kwalifikacji przez jednostkę pozostałej po likwidacji części składowych zestawu drukarki uzależniony będzie od konkretnych okoliczności faktycznych. Można przyjąć, że zarówno zaliczenie jej jako odrębnego składnika majątku do środków trwałych jednostki, jak i uznanie drukarki za część peryferyjną komputera (część składowa następnego zestawu komputerowego), może być właściwe. Stanowisko takie zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 16 marca 2000 r. (sygn. akt I SA/Łd 528/98) uznając, że kwalifikacja drukarki zależy od konkretnych okoliczności faktycznych.