REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak księgować należności objęte układem

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Beata Piotrowska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W sytuacji kiedy w trakcie toczącego się postępowania upadłościowego nastąpi zawarcie układu sądowego między dłużnikiem a wierzycielem, skutki zawarcia i realizacji układu podlegają ewidencji w księgach rachunkowych stron układu, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa bilansowego.

Należności przeterminowane lub nieprzeterminowane o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności albo w ogóle nieściągalne nie spełniają kryteriów wymaganych dla aktywów, określonych w art. 3 ust. 1 pkt 12 ustawy o rachunkowości, a mianowicie nie zapewniają jednostce oczekiwanych przez nią korzyści ekonomicznych. Dlatego jednostka jest zobowiązana mocą art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości uwzględnić je w zmniejszeniu wyniku finansowego, bez względu na jego wielkość. W konsekwencji tego istnieje obowiązek dokonania odpisów aktualizujących wartość należności, uwzględniając stopień ich zapłaty.

Odpisy aktualizujące

W art. 35b ust. 1 ustawy o rachunkowości określa się sposób ustalenia odpisu aktualizującego należności przy uwzględnieniu stopnia prawdopodobieństwa zapłaty należności. Wartość należności aktualizuje się w odniesieniu do:

- należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości - do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym,

- należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego - w pełnej wysokości należności,

- należności kwestionowanych przez dłużników, z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika, spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna - do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności,

- należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego - w wysokości tych kwot do czasu ich otrzymania lub odpisania,

- należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców - w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności.

W świetle art. 35b ust. 1 ustawy o rachunkowości, decyzje o utworzeniu odpisów aktualizujących należności należy podejmować w takich przypadkach, gdy - z uwagi na złą sytuację finansową i majątkową dłużnika bądź kwestionowane przezeń należności - pojawia się realna niepewność co do możliwości odzyskania wierzytelności. Skoro bowiem zaistniałe okoliczności wskazują, iż przyszły wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych stoi pod znakiem zapytania, oznacza to tym samym, że wykazywana w księgach rachunkowych wierzytelność przestaje spełniać definicję aktywów.

NA JAKIM KONCIE KSIĘGOWAĆ

Ewidencję operacji związanych z aktualizacją należności i rozliczaniem odpisów ujmuje się na koncie „Odpisy aktualizujące wartość należności”.

Zaliczenie odpisów

Odpisy aktualizujące wartość należności zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub do kosztów finansowych - zależnie od rodzaju należności, której dotyczy odpis aktualizacji. Należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne zmniejszają dokonane uprzednio odpisy aktualizujące ich wartość. Należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne, od których nie dokonano odpisów aktualizujących ich wartość lub dokonano odpisów w niepełnej wysokości, zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych.

W przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizującego wartość aktywów, w tym również odpisu z tytułu trwałej utraty wartości, równowartość całości lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego zwiększa wartość danego składnika aktywów i podlega zaliczeniu odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub przychodów finansowych.

Rozliczenie podatkowe

Zaliczenie odpisów aktualizujących do kosztów uzyskania przychodów ma charakter tymczasowy. Jeżeli bowiem wystąpi np. ich umorzenie, przedawnienie lub odpisanie wierzytelności jako nieściągalnych bądź ustanie przyczyn, dla których dokonano odpisu aktualizującego, wówczas podatnik zobowiązany będzie zaliczyć równowartość odpisu aktualizującego do podatkowych przychodów, oczywiście w tej części, od której dokonany był odpis aktualizujący uprzednio zaliczony do kosztów uzyskania przychodów (art. 12 ust. 1 pkt 4d-4e ustawy o CIT).

Ponowne zaliczenie w koszty uzyskania przychodów tej części wierzytelności, która uprzednio była zarachowana jako przychód należny, będzie możliwa w sytuacji:

- umorzenia należności (art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT) w trybie art. 508 kodeksu cywilnego,

- odpisania należności jako nieściągalnej pod warunkiem, że owa nieściągalność zostanie udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy o CIT (art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) ustawy o CIT).

Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu układu, efektem którego jest częściowa redukcja długu, wierzyciel rozwiązuje utworzony w związku z ogłoszeniem upadłości dłużnika odpis aktualizujący należność, zaliczając jego wartość do przychodów podatkowym w tej części, w jakiej był uprzednio kosztem podatkowym.

Równocześnie w ciężar kosztów uzyskania przychodów zostanie zaliczona ta część wierzytelności, która w wyniku zawartego układu została umorzona (art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT), oczywiście proporcjonalnie do udziału wartości przychodu podatkowego w całej kwocie należności.

PRZYKŁAD

EWIDENCJA ODPISÓW AKTUALIZUJĄCYCH

Typowe księgowania związane z dokonywaniem odpisów aktualizujących wartość należności oraz ich rozliczaniem są następujące:

1. Utworzenie odpisu aktualizującego wartość należności, w zależności od rodzaju należności:

- Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne” lub „Koszty finansowe”/Ma konto „Odpisy aktualizujące wartość należności”,

2. Podwyższenie należności lub roszczeń o zasądzone na rzecz jednostki koszty dochodzenia należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego (tj. odsetki za zwłokę w zapłacie, koszty sądowe):

- Wn konto „Rozrachunki z odbiorcami” lub „Pozostałe rozrachunki”/Ma konto „Odpisy aktualizujące wartość należności”,

3. Równowartość całości lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego na skutek ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu:

a) wpływ środków pieniężnych

- Wn konto „Rachunek bankowy” lub „Kasa”/Ma konto „Rozrachunki z odbiorcami” lub „Pozostałe rozrachunki”,

b) rozliczenie zbędnego odpisu w związku ze spłatą należności

- Wn konto „Odpisy aktualizujące wartość należności”/Ma konto „Pozostałe przychody operacyjne” lub „Przychody finansowe”,

4. Odpisanie należności umorzonej, przedawnionej lub uznanej za nieściągalną, w stosunku do której dokonano uprzednio odpisu aktualizującego:

- Wn konto „Odpisy aktualizujące wartość należności”/Ma konto „Rozrachunki z odbiorcami” lub „Pozostałe rozrachunki”.

PRZYKŁAD

JAK WIERZYCIEL UJMUJE NALEŻNOŚCI ZWIĄZANE Z UKŁADEM

1. Utworzenie odpisu aktualizującego należność zgłoszoną sędziemu komisarzowi do postępowania upadłościowego

a) kwota dochodzonej należności ogółem

- Ma konto „Odpisy aktualizujące wartość należności”,

b) należność główna

- Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne” (jest kosztem uzyskania przychodów w kwocie, która uprzednio była zaliczona do przychodów podatkowych),

2. Rozwiązanie odpisu aktualizującego z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu o zatwierdzeniu układu

- Wn konto „Odpisy aktualizujące wartość należności”/Ma konto „Pozostałe przychody operacyjne” (jest przychodem podlegającym opodatkowaniu w tej części, w której odpis był uprzednio zaliczony do kosztów uzyskania przychodów);

3. Umorzenie części należności w myśl zawartej ugody, tj. z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu o zawarciu układu

- Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne” (z kosztów uzyskania przychodów wyłączona jest kwota proporcjonalna do udziału w całej należności VAT - niestanowiącego uprzednio przychodu podatkowego)/Ma konto „Rozrachunki z odbiorcami”

4. Wyciąg bankowy - wpływ środków od dłużnika w ratach

- Wn konto „Rachunek bankowy”/Ma konto „Rozrachunki z odbiorcami”

BEATA PIOTROWSKA

ksiegowosc@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

- Art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

- Art. 3 ust. 1 pkt 12, art. 7 ust. 1 pkt 1, art. 35b oraz art. 35c ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

- Art. 12 ust. 1 pkt 4d-4e oraz art. 16 ust. 1 pkt 44 i pkt 25 lit. a) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zatrudnianie cudzoziemców - zmiany od 1 czerwca 2025 r. Dodatkowe przesłanki odmowy wydania zezwolenia, rejestr umów o pracę, legalność pobytu obywateli Ukrainy, cyfrowe wnioski i wyższe kary

Nowe przepisy dotyczące zasad zatrudniania cudzoziemców w Polsce zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2025 roku. Regulacje określają warunki, na jakich możliwe będzie legalne powierzenie pracy obcokrajowcom. Sprawdzamy, czy nowe przepisy wprowadzają ułatwienia i w jaki sposób zmieniają procedurę zatrudniania cudzoziemców.

Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

Kto i kiedy może ponieść odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej (np. sp. z o.o.)

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki handlowej to obowiązek, który spoczywa na barkach między innymi członków zarządu i likwidatorów. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki jest przestępstwem, które zostało uregulowane nie w Kodeksie karnym, a w Kodeksie spółek handlowych.

Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców. Chodzi o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

REKLAMA

ZUS odbiera zasiłki za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

REKLAMA

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te dla osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA