REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak księgować należności objęte układem

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Beata Piotrowska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W sytuacji kiedy w trakcie toczącego się postępowania upadłościowego nastąpi zawarcie układu sądowego między dłużnikiem a wierzycielem, skutki zawarcia i realizacji układu podlegają ewidencji w księgach rachunkowych stron układu, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa bilansowego.

Należności przeterminowane lub nieprzeterminowane o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności albo w ogóle nieściągalne nie spełniają kryteriów wymaganych dla aktywów, określonych w art. 3 ust. 1 pkt 12 ustawy o rachunkowości, a mianowicie nie zapewniają jednostce oczekiwanych przez nią korzyści ekonomicznych. Dlatego jednostka jest zobowiązana mocą art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości uwzględnić je w zmniejszeniu wyniku finansowego, bez względu na jego wielkość. W konsekwencji tego istnieje obowiązek dokonania odpisów aktualizujących wartość należności, uwzględniając stopień ich zapłaty.

Odpisy aktualizujące

W art. 35b ust. 1 ustawy o rachunkowości określa się sposób ustalenia odpisu aktualizującego należności przy uwzględnieniu stopnia prawdopodobieństwa zapłaty należności. Wartość należności aktualizuje się w odniesieniu do:

- należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości - do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym,

- należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego - w pełnej wysokości należności,

- należności kwestionowanych przez dłużników, z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika, spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna - do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności,

- należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego - w wysokości tych kwot do czasu ich otrzymania lub odpisania,

- należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców - w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności.

W świetle art. 35b ust. 1 ustawy o rachunkowości, decyzje o utworzeniu odpisów aktualizujących należności należy podejmować w takich przypadkach, gdy - z uwagi na złą sytuację finansową i majątkową dłużnika bądź kwestionowane przezeń należności - pojawia się realna niepewność co do możliwości odzyskania wierzytelności. Skoro bowiem zaistniałe okoliczności wskazują, iż przyszły wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych stoi pod znakiem zapytania, oznacza to tym samym, że wykazywana w księgach rachunkowych wierzytelność przestaje spełniać definicję aktywów.

NA JAKIM KONCIE KSIĘGOWAĆ

Ewidencję operacji związanych z aktualizacją należności i rozliczaniem odpisów ujmuje się na koncie „Odpisy aktualizujące wartość należności”.

Zaliczenie odpisów

Odpisy aktualizujące wartość należności zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub do kosztów finansowych - zależnie od rodzaju należności, której dotyczy odpis aktualizacji. Należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne zmniejszają dokonane uprzednio odpisy aktualizujące ich wartość. Należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne, od których nie dokonano odpisów aktualizujących ich wartość lub dokonano odpisów w niepełnej wysokości, zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych.

W przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizującego wartość aktywów, w tym również odpisu z tytułu trwałej utraty wartości, równowartość całości lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego zwiększa wartość danego składnika aktywów i podlega zaliczeniu odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub przychodów finansowych.

Rozliczenie podatkowe

Zaliczenie odpisów aktualizujących do kosztów uzyskania przychodów ma charakter tymczasowy. Jeżeli bowiem wystąpi np. ich umorzenie, przedawnienie lub odpisanie wierzytelności jako nieściągalnych bądź ustanie przyczyn, dla których dokonano odpisu aktualizującego, wówczas podatnik zobowiązany będzie zaliczyć równowartość odpisu aktualizującego do podatkowych przychodów, oczywiście w tej części, od której dokonany był odpis aktualizujący uprzednio zaliczony do kosztów uzyskania przychodów (art. 12 ust. 1 pkt 4d-4e ustawy o CIT).

Ponowne zaliczenie w koszty uzyskania przychodów tej części wierzytelności, która uprzednio była zarachowana jako przychód należny, będzie możliwa w sytuacji:

- umorzenia należności (art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT) w trybie art. 508 kodeksu cywilnego,

- odpisania należności jako nieściągalnej pod warunkiem, że owa nieściągalność zostanie udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy o CIT (art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) ustawy o CIT).

Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu układu, efektem którego jest częściowa redukcja długu, wierzyciel rozwiązuje utworzony w związku z ogłoszeniem upadłości dłużnika odpis aktualizujący należność, zaliczając jego wartość do przychodów podatkowym w tej części, w jakiej był uprzednio kosztem podatkowym.

Równocześnie w ciężar kosztów uzyskania przychodów zostanie zaliczona ta część wierzytelności, która w wyniku zawartego układu została umorzona (art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT), oczywiście proporcjonalnie do udziału wartości przychodu podatkowego w całej kwocie należności.

PRZYKŁAD

EWIDENCJA ODPISÓW AKTUALIZUJĄCYCH

Typowe księgowania związane z dokonywaniem odpisów aktualizujących wartość należności oraz ich rozliczaniem są następujące:

1. Utworzenie odpisu aktualizującego wartość należności, w zależności od rodzaju należności:

- Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne” lub „Koszty finansowe”/Ma konto „Odpisy aktualizujące wartość należności”,

2. Podwyższenie należności lub roszczeń o zasądzone na rzecz jednostki koszty dochodzenia należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego (tj. odsetki za zwłokę w zapłacie, koszty sądowe):

- Wn konto „Rozrachunki z odbiorcami” lub „Pozostałe rozrachunki”/Ma konto „Odpisy aktualizujące wartość należności”,

3. Równowartość całości lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego na skutek ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu:

a) wpływ środków pieniężnych

- Wn konto „Rachunek bankowy” lub „Kasa”/Ma konto „Rozrachunki z odbiorcami” lub „Pozostałe rozrachunki”,

b) rozliczenie zbędnego odpisu w związku ze spłatą należności

- Wn konto „Odpisy aktualizujące wartość należności”/Ma konto „Pozostałe przychody operacyjne” lub „Przychody finansowe”,

4. Odpisanie należności umorzonej, przedawnionej lub uznanej za nieściągalną, w stosunku do której dokonano uprzednio odpisu aktualizującego:

- Wn konto „Odpisy aktualizujące wartość należności”/Ma konto „Rozrachunki z odbiorcami” lub „Pozostałe rozrachunki”.

PRZYKŁAD

JAK WIERZYCIEL UJMUJE NALEŻNOŚCI ZWIĄZANE Z UKŁADEM

1. Utworzenie odpisu aktualizującego należność zgłoszoną sędziemu komisarzowi do postępowania upadłościowego

a) kwota dochodzonej należności ogółem

- Ma konto „Odpisy aktualizujące wartość należności”,

b) należność główna

- Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne” (jest kosztem uzyskania przychodów w kwocie, która uprzednio była zaliczona do przychodów podatkowych),

2. Rozwiązanie odpisu aktualizującego z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu o zatwierdzeniu układu

- Wn konto „Odpisy aktualizujące wartość należności”/Ma konto „Pozostałe przychody operacyjne” (jest przychodem podlegającym opodatkowaniu w tej części, w której odpis był uprzednio zaliczony do kosztów uzyskania przychodów);

3. Umorzenie części należności w myśl zawartej ugody, tj. z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu o zawarciu układu

- Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne” (z kosztów uzyskania przychodów wyłączona jest kwota proporcjonalna do udziału w całej należności VAT - niestanowiącego uprzednio przychodu podatkowego)/Ma konto „Rozrachunki z odbiorcami”

4. Wyciąg bankowy - wpływ środków od dłużnika w ratach

- Wn konto „Rachunek bankowy”/Ma konto „Rozrachunki z odbiorcami”

BEATA PIOTROWSKA

ksiegowosc@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

- Art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

- Art. 3 ust. 1 pkt 12, art. 7 ust. 1 pkt 1, art. 35b oraz art. 35c ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

- Art. 12 ust. 1 pkt 4d-4e oraz art. 16 ust. 1 pkt 44 i pkt 25 lit. a) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dwie ważne nowości w podatku od spadków i darowizn. Przywrócenie terminu do zwolnienia i zmiana przepisów dot. obowiązku podatkowego i złożenia zeznania

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła i przesłała do Sejmu RP projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który przewiduje w szczególności ochronę spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, nowe przepisy przewidują możliwość przywrócenia terminu, który będzie miał zastosowanie do wszystkich tytułów nabycia majątku podlegającego podatkowi od spadków i darowizn. Ponadto przywrócenie terminu dotyczyć będzie poza zwolnieniem dla najbliższej rodziny, także zwolnienia nabycia przedsiębiorstw zmarłej osoby fizycznej, gdzie warunkiem zwolnienia jest również konieczność terminowego złożenia zgłoszenia. Dodatkowo nowe przepisy doprecyzują moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu spadku i obowiązku złożenia zeznania podatkowego. Jest możliwe, że zmiany przepisów wejdą w życie jeszcze w 2025 roku.

API KSeF 2.0 - Ministerstwo Finansów udostępniło demo interfejsu programistycznego

W dniu 15 października 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępniło środowisko przedprodukcyjne (Demo) interfejsu programistycznego API KSeF 2.0.Środowisko daje możliwość sprawdzenia systemów finansowo-księgowych z wykorzystaniem rzeczywistych metod uwierzytelniania. Resort finansów zapewnia wsparcie techniczne dla użytkowników środowiska przedprodukcyjnego (Demo) pod adresem: podatki.gov.pl/formularz. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że integracja ze środowiskiem API KSeF 2.0 jest konieczna, aby zapewnić kompatybilność systemów finansowo-księgowych z obligatoryjną wersją systemu KSeF 2.0.

Od 2026 r. zmiany w księgowości podatników PIT. Nowe pliki JPK i rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 16 października 2025 r., że od 2026 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się w ramach podatku PIT. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą podlegające podatkowi PIT, które co miesiąc przekazują ewidencję JPK_V7M, będą zobowiązane do prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ewidencji przychodów. Ministerstwo Finansów udostępni bezpłatne narzędzia pozwalające na realizację obowiązków w zakresie przesyłania nowych obligatoryjnych plików JPK.

Rachunki nie będą trafiały do KSeF. Czy to oznacza, że wrócą do łask?

Już od 2026 roku podatnicy będą zobowiązani do wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). System obejmie faktury ustrukturyzowane, natomiast nie dotyczy innych dokumentów, takich jak rachunki. Oznacza to, że przedsiębiorcy dokumentujący sprzedaż zwolnioną z VAT mogą wystawiać rachunki poza KSeF.

REKLAMA

Darowizna samochodu żonie po wycofaniu z firmy. Czy to na pewno bezpieczne podatkowo? Skarbówka rozwiewa wątpliwości

Czy przekazanie żonie samochodu wycofanego z działalności gospodarczej może sprowadzić na przedsiębiorcę problemy z fiskusem? Najnowsza interpretacja skarbówki rozwiewa te wątpliwości. Urząd jasno wskazał, że darowizna auta po wycofaniu z firmy nie powoduje powstania przychodu w PIT, o ile spełnione są określone warunki. To ważna wiadomość dla przedsiębiorców, którzy zastanawiają się, jak bezpiecznie przekazać majątek firmowy do majątku prywatnego.

Opodatkowanie donejtów dla twórców internetowych (PIT, VAT). Czy to naprawdę darowizna?

Przez lata środowisko twórców internetowych – streamerów, youtuberów czy użytkowników Patronite – żyło w przekonaniu, że donate’y (czyli dobrowolne wpłaty od widzów) to darowizny, a więc – do określonego limitu – nieopodatkowane. Takie podejście miało swoje źródło w języku – słowo „donate” pochodzi przecież od angielskiego „donation”, czyli darowizna.

KSeF 2.0. Co ważniejsze – prawo podatkowe, czy podręczniki Ministerstwa Finansów? Faktura ustrukturyzowana istnieje tylko wirtualnie

Opublikowany przez resort finansów, liczący kilkaset stron (!) dokument pod nazwą „Podręcznik KSeF 2.0.” (w 4. częściach), jest w wielu miejscach nie tylko sprzeczny z projektowanymi przepisami, lecz również z uchwaloną już nowelizacją ustawy o VAT – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Jaka składka zdrowotna dla przedsiębiorców w 2026 roku? Ministerstwo Finansów nie pracuje nad przedłużeniem obniżonej podstawy wymiaru

Ministerstwo Finansów poinformowało Polską Agencję Prasową, że nie pracuje nad projektem, który zakładałby utrzymanie obniżonej minimalnej podstawy obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców w 2026 r. i kolejnych latach.

REKLAMA

KSeF: Pomoc dla przedsiębiorców czy nowy ból głowy? Fakty i mity wokół Krajowego Systemu e-Faktur [Gość Infor.pl]

Krajowy System e-Faktur (KSeF) budzi wiele emocji i narosło wokół niego sporo mitów. Czy to nowy podatek? Kogo i kiedy dotyczy obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych? Czy czeka nas rewolucja w relacjach z biurami rachunkowymi? O tym, na co muszą przygotować się przedsiębiorcy, rozmawiają eksperci z infor.pl, Szymon Glonek i Joanna Dmowska.

Rząd chce dać preferencje podatkowe funduszom inwestycyjnym spoza UE od 2026 roku

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawy o CIT), przedłożony przez Ministra Finansów i Gospodarki. Projekt dostosowuje przepisy CIT do orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczących zagranicznych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych. Chodzi m.in. o rozszerzenie preferencji podatkowych na fundusze z państw spoza UE, przy zachowaniu zabezpieczeń przed nadużywaniem prawa do zwolnienia podatkowego.

REKLAMA