Niezawinioną stratę z tytułu kradzieży można zaliczyć do kosztów

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku z 18 marca 2010 r. (sygn. akt I SA/Gd 949/09). Oto stan faktyczny, na podstawie którego WSA wydał wyrok.

Autopromocja

W zeznaniu podatkowym spółka z o.o. wykazała stratę. Naczelnik Urzędu Skarbowego uznał, że spółka zawyżyła koszty uzyskania przychodów m.in. o kwotę 385 853,04 zł z tytułu straty powstałej w wyniku kradzieży bursztynu. Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji. W jego ocenie spółka nie dołożyła należytej staranności dla przeciwdziałania kradzieży środków obrotowych (bursztynu) i w zabezpieczeniu swojego mienia przed kradzieżą.

Sprawa trafiła do WSA w Gdańsku. Sąd zwrócił uwagę na zasadę wynikającą z art. 16 ust. 1 updop, zgodnie z którą za koszt uzyskania przychodu nie uznaje się różnego rodzaju wydatków zawinionych przez podatnika. Uznając zatem, że strata w środkach obrotowych jest konsekwencją prowadzenia działalności gospodarczej, można stwierdzić, że będzie ona kosztem uzyskania przychodu, jeżeli jest normalnym następstwem prowadzonej działalności w danej branży, a podatnikowi nie będzie można przypisać winy przy jej powstaniu. Każdorazowo wymaga to przeprowadzenia szczegółowej analizy sytuacji, jaka poprzedziła powstanie straty, a zwłaszcza oceny, czy podatnik zachował należytą staranność, przeciwdziałając ewentualnemu wystąpieniu uszczerbku. Prowadzenie jakiejkolwiek działalności gospodarczej związane jest z ryzykiem powstawania strat zarówno w środkach obrotowych, jak i trwałych. Pewnego rodzaju straty są trudne albo nawet niemożliwe do uniknięcia, np. tzw. ubytki naturalne w procesie produkcji. Nie są więc one celem działalności gospodarczej podatnika, ale jej ubocznym składnikiem, niechcianym, lecz w pewnym zakresie niemożliwym do uniknięcia.

A zatem należy uznać, że co do zasady istnieje możliwość zaliczenia strat w środkach obrotowych, w znaczeniu wyżej przedstawionym, do kosztów uzyskania przychodu. Charakter kosztowy mają tylko te straty, które są rzeczywiste, nie powstały z winy podatnika, w szczególności jako wynik jego niedbalstwa, naruszenia przepisów albo braku nadzoru. W zasadzie są to straty powstałe na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych i nie do uniknięcia przez podmiot gospodarczy racjonalnie i staranie prowadzący swoje interesy. Tylko tego rodzaju straty można bowiem uznać za uboczny element działań podejmowanych w celu osiągnięcia przychodu. Natomiast straty powstałe na skutek braku staranności podatnika w prowadzeniu działalności gospodarczej nie mają charakteru kosztowego, bowiem wydatki związane z działaniami niestarannymi, niedbałymi nie mogą być traktowane jako poniesione w celu osiągnięcia przychodu.

Autopromocja

Szkolenie: CIT estoński
warsztat dla księgowych

Sprawdź

WSA w Gdańsku stanął na stanowisku, że stronie skarżącej nie można przypisać winy w powstaniu straty w środkach obrotowych. Skradziony bursztyn przechowywany był w zamkniętym garażu, w domu na monitorowanym, ogrodzonym osiedlu. Firma ochroniarska każdorazowo kontrolowała wjeżdżające pojazdy i ewidencjonowała ich numery rejestracyjne. Trudno oczekiwać od strony skarżącej, aby przy takim natężeniu środków bezpieczeństwa ponosiła dodatkowe koszty na założenie instalacji alarmowej czy też dodatkowej, indywidualnej ochrony tylko wynajmowanej przez siebie nieruchomości. Sporna strata była trudna do uniknięcia, powstała bez winy skarżącej, która dołożyła należytej staranności w celu zabezpieczenia swego majątku obrotowego. Stanowiska tego nie zmienia również fakt braku ubezpieczenia przez spółkę skradzionego towaru. Całkowicie chybione jest stanowisko organu odwoławczego, który brak ubezpieczenia rozpatruje w kategoriach przyczynienia się podatnika do powstania straty. WSA uchylił zaskarżoną decyzję. Stwierdził, że ponownie rozpoznając sprawę, Dyrektor Izby Skarbowej zastosuje się do wykładni przepisów prawa materialnego zaprezentowanej w niniejszym orzeczeniu i po przeprowadzeniu weryfikacji kwoty podanej przez skarżącą jako strata wynikła z kradzieży z włamaniem zaliczy ją do kosztów uzyskania przychodów.

oprac. Wiesława Moczydłowska

ekspert w zakresie podatków i rachunkowości

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź