REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozliczenie nabycia i sprzedaży wierzytelności

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magdalena Majkowska
Magdalena Majkowska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Sprzedaż wierzytelności jest skutecznym sposobem na odzyskanie należności i pozbycie się problemów z niesolidnym dłużnikiem. Jak rozliczyć taką transakcję?

 

Przeniesienie wierzytelności odbywa się w formie przelewu (cesji) na zasadach określonych w przepisach kodeksu cywilnego (art. 509-517).

Cesja wierzytelności może nastąpić poprzez umowę sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. W przypadku sprzedaży wierzytelności dochodzi do zmiany wierzyciela na podstawie odpłatnej umowy. Przelew wierzytelności odbywa się bez udziału i bez zgody dłużnika. Stronami umowy są cedent, czyli osoba sprzedająca wierzytelność, i cesjonariusz, czyli nabywca.

Sprzedaż wierzytelności wywołuje także określone skutki podatkowe. Co do zasady zysk uzyskany przez podatnika ze sprzedaży wierzytelności stanowi przychód z tytułu odpłatnego zbycia praw majątkowych. Dotyczy to także przychodów uzyskanych ze zbycia wierzytelności dokonywanego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Kwalifikacja przychodów ze zbycia wierzytelności do przychodów z praw majątkowych odnosi się zarówno do obcych wierzytelności, tzn. takich, które zostały nabyte przez przedsiębiorcę, jak i wierzytelności własnych, czyli wynikających z prowadzonej przez niego działalności. Takie rozróżnienie wierzytelności na własne i obce będzie miało znaczenie przy ustalaniu przychodów oraz kosztów ich uzyskania w przypadku zbycia wierzytelności.

Zbycie wierzytelności własnej

Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i odpowiednio art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody związane z działalnością gospodarczą osiągnięte w roku podatkowym uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktyczne otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. W przypadku zbycia wierzytelności na rzecz innego podmiotu i otrzymania zapłaty z tego tytułu wierzyciel nie osiąga przychodu, gdyż osiągnął go już wcześniej, wykazując przychód należny. Jeżeli zatem wartość wierzytelności podatnik zaliczył do przychodów należnych, to cena uzyskana w wyniku zbycia tej wierzytelności w istocie stanowi jedynie spłatę należności już uprzednio zaliczonej do przychodów.

W przypadku zbycia wierzytelności w praktyce często zbywca ponosi stratę, uzyskując cenę mniejszą od wartości nominalnej wierzytelności. Dotyczy to zarówno zbycia wierzytelności własnej, jak i obcej. Strata stanowi różnicę pomiędzy ceną nominalną zbywanej wierzytelności a jej ceną zbycia. Zgodnie z ogólną zasadą kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych wyraźnie jako niestanowiące kosztów podatkowych. Na mocy z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 34 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za koszty uzyskania przychodów nie uważa się strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio została zarachowana jako przychód należny. Oznacza to, że regulacje ustaw o podatkach dochodowych umożliwiają uznanie straty za koszt uzyskania przychodów tylko w przypadku zbycia nieruchomości własnych, ponieważ jedynie takie wierzytelności mogą być zaliczone do przychodów należnych.

PRZYKŁAD

STRATA PRZY ZBYCIU WIERZYTELNOŚCI

Spółka dostarczyła towary swojemu kontrahentowi w ramach prowadzonej działalności. Należność w kwocie 60 000 zł, wynikającą z wystawionej faktury, zaliczyła jako przychód należny. Ponieważ spółka nie mogła odzyskać należności od swojego dłużnika i potrzebowała środków na rozwój firmy, postanowiła zbyć wierzytelność. Uzyskana cena zbywanej wierzytelności wyniosła 40 000 zł. Spółka poniosła zatem stratę w wysokości 20 000 zł stanowiącą różnicę między ceną nominalną zbywanej wierzytelności a jej ceną zbycia. Powstałą stratę spółką stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Zaliczenie straty do kosztów

W przypadku gdy wierzytelność, będąca przedmiotem transakcji zbycia została zarachowana jako przychód należny, podatnik ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty poniesionej z tytułu sprzedaży tej wierzytelności. W takim przypadku kwota, którą uiści nabywca wierzytelności, nie będzie stanowiła przychodu podatnika, gdyż już wcześniej została ona przez niego uwzględniona w podstawie opodatkowania. Jeżeli zatem przedsiębiorca zaliczył do przychodów opodatkowanych wierzytelność w dacie jej wymagalności, a następnie w wyniku braku spłaty postanowił zbyć wierzytelność poniżej jej wartości, to w przypadku takiego zbycia przedsiębiorca nie wykaże już przychodu. Uznanie ceny uzyskanej ze zbycia wierzytelności za przychód podatkowy prowadziłoby bowiem do jej podwójnego opodatkowania.

W celu ustalenia, czy konkretna transakcja zbycia wierzytelności przyniesie stratę, którą będzie można zaliczyć do kosztów, czy też przychód, należy każdorazowo od kwoty otrzymanej przez wierzyciela od nabywcy wierzytelności odjąć wartość nominalną zbywanej wierzytelności. Ujemny wynik wyznaczy stratę pomniejszając przychód. Z kolei dodatni powinien zostać wykazany jako dochód do opodatkowania.

Wierzytelności niezaliczone do kosztów

W sytuacji gdy wierzytelności nie zostały zaliczone do przychodów należnych, podatnik nie będzie miał prawa zaliczyć do kosztów straty poniesionej z tytułu sprzedaży wierzytelności. Jeżeli w takiej sytuacji przedsiębiorca sprzeda wierzytelność po niższej cenie, powinien wykazać przychód w wysokości uzyskanej kwoty oraz koszty w wysokości wartości wierzytelności, czyli zadeklarować stratę z tytułu tej transakcji. Przedsiębiorca nie będzie jednak mógł zaliczyć do kosztów straty z tytułu zbycia takiej wierzytelności.

Możliwości wykazania nabytej wierzytelności jako przychodu należnego nie mają podatnicy prowadzący działalność polegającą na obrocie wierzytelnościami. Ponieważ zbywana wierzytelność nie może być przed jej sprzedażą zarachowana jako przychód należny, nie istnieje również możliwość zaliczenia straty poniesionej w wyniku sprzedaży do kosztów uzyskania przychodów.

Profesjonalny obrót wierzytelnościami

W przypadku nabycia wierzytelności w ramach działalności polegającej na obrocie wierzytelnościami nabywca uzyskuje przychód dopiero w momencie zbycia tej wierzytelności innemu podmiotowi lub faktycznego otrzymania należności wynikającej z nabytej wierzytelności od dłużnika. Wynika to z tego, że przychód z nabycia wierzytelności nie jest przychodem należnym związanym z działalnością gospodarczą, o którym mowa w art. 23 ust. 3 ustawy o CIT (i odpowiednio art. 14 ust. 1 ustawy o PIT). Wydatki poniesione na zakup wierzytelności nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów w momencie jej nabycia, gdyż, pomimo że nabywca staje się wierzycielem, nie uzyskuje on przychodu do czasu faktycznej realizacji tej wierzytelności, czyli do czasu fizycznej zapłaty kwoty przez dłużnika.

Jeżeli nabywca nie zdoła wyegzekwować nabytej wierzytelności lub ją wyegzekwuje poniżej wartości nominalnej, to w takim wypadku nie będzie mógł zaliczyć tej wierzytelności lub jej niewyegzekwowanej części do kosztów uzyskania przychodów odpisując ją jako nieściągalną. Wartość wierzytelności odpisanych jako nieściągalne można bowiem zaliczyć do kosztów tylko wtedy, gdy zostały one zaliczone do przychodów należnych.


MAGDALENA MAJKOWSKA

magdalena.majkowska@infor.pl


PODSTAWA PRAWNA

Art. 12 ust. 3, art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Art. 14 ust. 1, art. 23 ust. 1 pkt 34 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

- Art. 509-517 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe faktury elektroniczne w 2026 r. Prof. Modzelewski: art. 106nda ust. 3 ustawy o VAT nakłada niewykonalne obowiązki i jest sprzeczny z prawem UE

Nowe faktury elektroniczne, o których mowa w art. 106nf, 106nh, 106nda i 106nha ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), które będą w przyszłym roku wystawione zgodnie z wzorem faktury ustrukturyzowanej, budzą wśród podatników najwięcej wątpliwości – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026: Tylko 4 miesiące na przygotowanie. Czego wymagać od dostawców oprogramowania? Kto powinien mieć dostęp do systemu?

Od 1 lutego 2026 roku w Polsce zacznie obowiązywać obligatoryjne fakturowanie elektroniczne z wykorzystaniem faktur ustrukturyzowanych wprowadzonych do ustawy o podatku VAT. Najpierw dotyczyć to będzie największych podatników (przekroczone 200 mln zł obrotów brutto w 2024 r.), a od 1 kwietnia 2026 r. - pozostałych. Oznacza to, że wymiana faktur pomiędzy przedsiębiorcami będzie musiała odbywać się za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

REKLAMA

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

REKLAMA

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

Czy ominie Cię KSeF? Może jesteś w grupie, która nie będzie musiała stosować e-faktur w 2026 roku

W 2026 roku wchodzi w życie obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) dla większości przedsiębiorców w Polsce. System pozwala na wystawianie faktur ustrukturyzowanych i automatyczne przesyłanie ich do administracji podatkowej. Choć wielu przedsiębiorców będzie zobowiązanych do korzystania z platformy, istnieją wyjątki i odroczenia. Sprawdź!

REKLAMA