REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozliczenie nabycia i sprzedaży wierzytelności

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magdalena Majkowska
Magdalena Majkowska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Sprzedaż wierzytelności jest skutecznym sposobem na odzyskanie należności i pozbycie się problemów z niesolidnym dłużnikiem. Jak rozliczyć taką transakcję?

 

Przeniesienie wierzytelności odbywa się w formie przelewu (cesji) na zasadach określonych w przepisach kodeksu cywilnego (art. 509-517).

Cesja wierzytelności może nastąpić poprzez umowę sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. W przypadku sprzedaży wierzytelności dochodzi do zmiany wierzyciela na podstawie odpłatnej umowy. Przelew wierzytelności odbywa się bez udziału i bez zgody dłużnika. Stronami umowy są cedent, czyli osoba sprzedająca wierzytelność, i cesjonariusz, czyli nabywca.

Sprzedaż wierzytelności wywołuje także określone skutki podatkowe. Co do zasady zysk uzyskany przez podatnika ze sprzedaży wierzytelności stanowi przychód z tytułu odpłatnego zbycia praw majątkowych. Dotyczy to także przychodów uzyskanych ze zbycia wierzytelności dokonywanego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Kwalifikacja przychodów ze zbycia wierzytelności do przychodów z praw majątkowych odnosi się zarówno do obcych wierzytelności, tzn. takich, które zostały nabyte przez przedsiębiorcę, jak i wierzytelności własnych, czyli wynikających z prowadzonej przez niego działalności. Takie rozróżnienie wierzytelności na własne i obce będzie miało znaczenie przy ustalaniu przychodów oraz kosztów ich uzyskania w przypadku zbycia wierzytelności.

Zbycie wierzytelności własnej

Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i odpowiednio art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody związane z działalnością gospodarczą osiągnięte w roku podatkowym uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktyczne otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. W przypadku zbycia wierzytelności na rzecz innego podmiotu i otrzymania zapłaty z tego tytułu wierzyciel nie osiąga przychodu, gdyż osiągnął go już wcześniej, wykazując przychód należny. Jeżeli zatem wartość wierzytelności podatnik zaliczył do przychodów należnych, to cena uzyskana w wyniku zbycia tej wierzytelności w istocie stanowi jedynie spłatę należności już uprzednio zaliczonej do przychodów.

W przypadku zbycia wierzytelności w praktyce często zbywca ponosi stratę, uzyskując cenę mniejszą od wartości nominalnej wierzytelności. Dotyczy to zarówno zbycia wierzytelności własnej, jak i obcej. Strata stanowi różnicę pomiędzy ceną nominalną zbywanej wierzytelności a jej ceną zbycia. Zgodnie z ogólną zasadą kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych wyraźnie jako niestanowiące kosztów podatkowych. Na mocy z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 34 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za koszty uzyskania przychodów nie uważa się strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio została zarachowana jako przychód należny. Oznacza to, że regulacje ustaw o podatkach dochodowych umożliwiają uznanie straty za koszt uzyskania przychodów tylko w przypadku zbycia nieruchomości własnych, ponieważ jedynie takie wierzytelności mogą być zaliczone do przychodów należnych.

PRZYKŁAD

STRATA PRZY ZBYCIU WIERZYTELNOŚCI

Spółka dostarczyła towary swojemu kontrahentowi w ramach prowadzonej działalności. Należność w kwocie 60 000 zł, wynikającą z wystawionej faktury, zaliczyła jako przychód należny. Ponieważ spółka nie mogła odzyskać należności od swojego dłużnika i potrzebowała środków na rozwój firmy, postanowiła zbyć wierzytelność. Uzyskana cena zbywanej wierzytelności wyniosła 40 000 zł. Spółka poniosła zatem stratę w wysokości 20 000 zł stanowiącą różnicę między ceną nominalną zbywanej wierzytelności a jej ceną zbycia. Powstałą stratę spółką stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Zaliczenie straty do kosztów

W przypadku gdy wierzytelność, będąca przedmiotem transakcji zbycia została zarachowana jako przychód należny, podatnik ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty poniesionej z tytułu sprzedaży tej wierzytelności. W takim przypadku kwota, którą uiści nabywca wierzytelności, nie będzie stanowiła przychodu podatnika, gdyż już wcześniej została ona przez niego uwzględniona w podstawie opodatkowania. Jeżeli zatem przedsiębiorca zaliczył do przychodów opodatkowanych wierzytelność w dacie jej wymagalności, a następnie w wyniku braku spłaty postanowił zbyć wierzytelność poniżej jej wartości, to w przypadku takiego zbycia przedsiębiorca nie wykaże już przychodu. Uznanie ceny uzyskanej ze zbycia wierzytelności za przychód podatkowy prowadziłoby bowiem do jej podwójnego opodatkowania.

W celu ustalenia, czy konkretna transakcja zbycia wierzytelności przyniesie stratę, którą będzie można zaliczyć do kosztów, czy też przychód, należy każdorazowo od kwoty otrzymanej przez wierzyciela od nabywcy wierzytelności odjąć wartość nominalną zbywanej wierzytelności. Ujemny wynik wyznaczy stratę pomniejszając przychód. Z kolei dodatni powinien zostać wykazany jako dochód do opodatkowania.

Wierzytelności niezaliczone do kosztów

W sytuacji gdy wierzytelności nie zostały zaliczone do przychodów należnych, podatnik nie będzie miał prawa zaliczyć do kosztów straty poniesionej z tytułu sprzedaży wierzytelności. Jeżeli w takiej sytuacji przedsiębiorca sprzeda wierzytelność po niższej cenie, powinien wykazać przychód w wysokości uzyskanej kwoty oraz koszty w wysokości wartości wierzytelności, czyli zadeklarować stratę z tytułu tej transakcji. Przedsiębiorca nie będzie jednak mógł zaliczyć do kosztów straty z tytułu zbycia takiej wierzytelności.

Możliwości wykazania nabytej wierzytelności jako przychodu należnego nie mają podatnicy prowadzący działalność polegającą na obrocie wierzytelnościami. Ponieważ zbywana wierzytelność nie może być przed jej sprzedażą zarachowana jako przychód należny, nie istnieje również możliwość zaliczenia straty poniesionej w wyniku sprzedaży do kosztów uzyskania przychodów.

Profesjonalny obrót wierzytelnościami

W przypadku nabycia wierzytelności w ramach działalności polegającej na obrocie wierzytelnościami nabywca uzyskuje przychód dopiero w momencie zbycia tej wierzytelności innemu podmiotowi lub faktycznego otrzymania należności wynikającej z nabytej wierzytelności od dłużnika. Wynika to z tego, że przychód z nabycia wierzytelności nie jest przychodem należnym związanym z działalnością gospodarczą, o którym mowa w art. 23 ust. 3 ustawy o CIT (i odpowiednio art. 14 ust. 1 ustawy o PIT). Wydatki poniesione na zakup wierzytelności nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów w momencie jej nabycia, gdyż, pomimo że nabywca staje się wierzycielem, nie uzyskuje on przychodu do czasu faktycznej realizacji tej wierzytelności, czyli do czasu fizycznej zapłaty kwoty przez dłużnika.

Jeżeli nabywca nie zdoła wyegzekwować nabytej wierzytelności lub ją wyegzekwuje poniżej wartości nominalnej, to w takim wypadku nie będzie mógł zaliczyć tej wierzytelności lub jej niewyegzekwowanej części do kosztów uzyskania przychodów odpisując ją jako nieściągalną. Wartość wierzytelności odpisanych jako nieściągalne można bowiem zaliczyć do kosztów tylko wtedy, gdy zostały one zaliczone do przychodów należnych.


MAGDALENA MAJKOWSKA

magdalena.majkowska@infor.pl


PODSTAWA PRAWNA

Art. 12 ust. 3, art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Art. 14 ust. 1, art. 23 ust. 1 pkt 34 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

- Art. 509-517 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Praktyczne aspekty korzystania z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - o czym warto wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

30-krotność ZUS 2025. Limit 30-krotności - ile wynosi? Kogo dotyczy przekroczenie składek ZUS? Co zrobić jeśli nastąpi przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek ZUS?

W 2025 roku limit składek ZUS na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został już ustalony. Po jego przekroczeniu składki nie są już naliczane – ale uwaga: za błędy w rozliczeniach może odpowiadać pracownik. Sprawdź, co oznacza 30-krotność ZUS, jak się liczy limit, kto go pilnuje i co zrobić, gdy opłaciłeś składki ponad próg.

REKLAMA

Raz w roku wakacje od płacenia składek. Budżet państwa zapłaci za ciebie. ZUS przypomina kto ma prawo do tej ulgi i jak ją uzyskać w 2025 roku

Letnie wakacje to doskonały czas na odpoczynek nie tylko od pracy, ale również od spraw finansowych związanych z prowadzeniem własnej działalności. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że mikroprzedsiębiorcy wpisani do CEIDG oraz komornicy sądowi mogą skorzystać z wakacji składkowych. Od uruchomienia programu w listopadzie 2024 roku ZUS przyjął już niemal 2 miliony wniosków.

KSeF: Podatkowa rewolucja od 1 lutego 2026! Księgowi alarmują: chaos, niejasne przepisy i strach przed zmianami

Od 1 lutego 2026 roku Krajowy System e-Faktur (KSeF) stanie się obowiązkowy dla największych firm, a dwa miesiące później dla całej reszty przedsiębiorców. Mimo zbliżającego się terminu, wciąż brakuje ostatecznych przepisów, a dokumentacja techniczna nie rozwiewa wszystkich wątpliwości. Księgowi biją na alarm – obawiają się chaosu organizacyjnego, przeciążenia obowiązkami i braku jasnych wytycznych. Przedsiębiorców czeka rewolucja, na którą wielu z nich wciąż nie jest gotowych.

Obowiązkowy KSeF 2026: Prof. W. Modzelewski: Dlaczego trzeba wywrócić do góry nogami obecny system fakturowania? Sprzeczności w kolejnej wersji nowelizacji ustawy o VAT

Obecny system fakturowania w bólach rodził się przed trzydziestu laty – dlaczego teraz trzeba go wywrócić do góry nogami, wprowadzając obowiązkowy model KSeF? Pyta prof. dr hab. Witold Modzelewski. I jednocześnie zauważa, że po uważnej lekturze kolejnej wersji przepisów dot. obowiązkowego KSeF, można dojść do wniosku, że oczywiste sprzeczności w nich zawarte uniemożliwiają ich legalne zastosowanie.

Obowiązki podatkowe pracowników transgranicznych - zasady, terminy, reguła 183 dni, rezydencja podatkowa

W dobie rosnącej mobilności zawodowej coraz więcej osób podejmuje zatrudnienie poza granicami swojego kraju. W niniejszym artykule omawiamy kluczowe zagadnienia dotyczące obowiązków podatkowych pracowników transgranicznych, którzy zdecydowali się podjąć zatrudnienie w Polsce.

REKLAMA

Jaka inflacja w Polsce w 2025, 2026 i 2027 roku - prognozy NBP

Inflacja CPI w Polsce z 50-proc. prawdopodobieństwem ukształtuje się w 2025 r. w przedziale 3,5-4,4 proc., w 2026 r. w przedziale 1,7-4,5 proc., a w 2027 r. w przedziale 0,9-3,8 proc. - tak wynika z najnowszej projekcji Departamentu Analiz Ekonomicznych NBP z lipca 2025 r. Projekcja ta uwzględnia dane dostępne do 9 czerwca br.

Podatek od prezentu ślubnego - kiedy trzeba zapłacić. Prawo rozróżnia 3 kategorie darczyńców i 3 limity wartości darowizn

Dla nowożeńców – prezent, dla Urzędu Skarbowego – podstawa opodatkowania. Fiskus przewidział dla darowizn konkretne przepisy prawa podatkowego i lepiej je znać, zanim wpędzimy się w kłopoty, zostawiając grube rysy na pięknych ślubnych wspomnieniach. Szczególnie kłopotliwa może być gotówka. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl tłumaczy, co zrobić z weselnymi kopertami i kosztownymi podarunkami.

REKLAMA