REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy tworzyć rezerwy na przyszłe zobowiązania a kiedy dokonać RMB?

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Tworzenie rezerw jest obowiązkiem wynikającym z ustawy o rachunkowości, w sytuacji gdy istnieje prawdopodobieństwo powstania zobowiązań w przyszłości.

Tworzenie rezerw ma głównie na celu:
• zabezpieczenie przedsiębiorstwa przed ryzykiem przyszłych kosztów lub strat,
• przedstawienie odbiorcom sprawozdania finansowego rzetelnych informacji o ewentualnych przyszłych zmniejszeniach (wypływach) środków pieniężnych.

Inspiracją do napisania tego artykułu stał się list od Czytelniczki:
„Jesteśmy stowarzyszeniem, które oprócz działalności statutowej prowadzi działalność gospodarczą, i planujemy zorganizowanie za dwa lata dużej konferencji. Z tego też względu co roku w preliminarzu wydatków statutowych przewidujemy pewną część pieniędzy na ten cel. Moje pytanie brzmi: czy na tę kwotę powinnam co roku tworzyć rezerwę i co roku ją powiększać, czy utworzyć jakiś specjalny fundusz? Jak należy to ująć w bilansie? Jeśli muszę utworzyć rezerwy, to jak je zaksięgować i ująć w bilansie? Sporządzamy jeden rachunek i jeden bilans dla obu działalności”.

Przedstawiony w pytaniu problem można rozstrzygnąć w dwojaki sposób:
1. Z definicji rezerw na przyszłe zobowiązania i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów wynika, iż rezerwy tworzy się gdy wystąpienie przyszłych wydatków jest praktycznie pewne.
2. W celu zgromadzenia środków na koszty przyszłej konferencji nie musimy tworzyć rezerwy. Wystarczy, że otworzymy w banku odrębny rachunek, na którym będziemy gromadzić środki na koszty, które będą poniesione w przyszłości z racji charakteru działalności.

Rezerwy według ustawy o rachunkowości

Tworzenie rezerw jest obowiązkowe w sytuacji, gdy w przyszłości będą ponoszone wiarygodnie oszacowane koszty. Tak więc rezerwy tworzone są na przyszłe zdarzenia gospodarcze. Można więc w naszym przypadku przyjąć, że możliwe jest utworzenie rezerwy na konferencję, która będzie zorganizowana w przyszłości.
Zgodnie z zapisem w ustawie o rachunkowości rezerwy to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne (art. 3 ust. 1 pkt 21). Wynikające z ustawy określenie „nie są pewne” odnosi się do rezerw – zobowiązania zaś (art. 3 ust. 1 pkt 20) są obecne, pewne, wynikają z przeszłych zdarzeń i mają wiarygodnie określoną wartość. Zobowiązania mają więc „przeszłość”; o rezerwach można powiedzieć, że mają „przyszłość”, i to niezbyt pewną.
Pojęcie rezerwy jest pojęciem ściśle związanym z prawem bilansowym. Jest kategorią bilansową, którą, zgodnie z art. 35d ustawy o rachunkowości, tworzy się na:
1) pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego,
2) przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów jednostka jest zobowiązana do jej przeprowadzenia lub zawarto w tej sprawie wiążące umowy, a plany restrukturyzacji pozwalają w sposób wiarygodny oszacować wartość tych przyszłych zobowiązań.
Rezerwy, o których mowa w punkcie drugim, nie są przedmiotem tego artykułu. Podobnie rezerwy na odroczony podatek dochodowy oraz zobowiązania warunkowe. Natomiast należy zwrócić uwagę na rezerwy na przyszłe zobowiązania, o których mowa w punkcie pierwszym.
Stosownie do zapisu uor obecny obowiązek (obciążenie, zobowiązanie) wynikający z umowy powinien być ujęty w księgach jako rezerwa, jeżeli koszty przewyższają korzyści obliczone według wiarygodnych ustaleń. Rezerwy tworzone na podstawie powyższego zapisu ustawy odnosi się w ciężar kont zespołu 7, pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe lub straty nadzwyczajne – zależnie od okoliczności, z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą. Tym samym nie są kosztem rodzajowym lub kosztem kalkulacyjnym (patrz schemat 1).

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Analizując problem rezerw, warto zwrócić uwagę na:
• moment powstania zobowiązania, na które uprzednio utworzono rezerwę
powstanie zobowiązania zmniejsza rezerwę,
• niewykorzystane rezerwy 
wobec zmniejszenia lub ustania ryzyka uzasadniającego ich tworzenie, rezerwy zwiększają na dzień, na który okazały się zbędne, odpowiednio pozostałe przychody operacyjne, przychody finansowe lub zyski nadzwyczajne.

Rezerwy według MSR

Podobnie – jednak z istotną różnicą dla odpowiedzi na pytanie Czytelniczki – zdefiniowano rezerwy w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości nr 37, gdzie stwierdza się, że rezerwy powinny być tworzone „wtedy i tylko wtedy, gdy:
1) na jednostce gospodarczej ciąży obecny obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych (podkr. W.G.),
2) prawdopodobne jest, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne oraz
3) można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego obowiązku”.
Dodatkowo w standardzie tym „zwyczajowo oczekiwany obowiązek” definiowany jest jako:
a) ustalony sposób postępowania w przeszłości, opublikowanie zasad postępowania lub wystarczająco konkretne, aktualne oświadczenie, które jednostka gospodarcza przekazała stronom trzecim, że przyjmie na siebie określoną powinność, oraz
b) w wyniku powyższego jednostka gospodarcza wzbudziła u tych stron trzecich uzasadnione oczekiwanie, że powinność tę wypełni.
W przypadkach wątpliwych, trudnych do udowodnienia, przyjmuje się, że jeżeli istnieje bardziej prawdopodobny obowiązek niż jego brak, to należy utworzyć na dzień bilansowy rezerwę na zobowiązanie. Nie ma tu stwierdzenia, że rezerwy na zobowiązania odnoszą się do kontrahentów lub pracowników.
Bardziej klarownym przypadkiem mogą być podpisane umowy o usługę (pracę) zawierające przyrzeczenie wykonania świadczenia.

Zasady ustalania wysokości rezerw

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Według powyższych kryteriów należy również prowadzić ewidencję analityczną pozwalającą na ustalenie rezerw dla poszczególnych tytułów, z uwzględnieniem kwot wykorzystanych.
Rozliczenia międzyokresowe kosztów
A może nie rezerwy, a rozliczenia międzyokresowe kosztów? Dla ustalenia różnic w pojęciach i zasadach ewidencji niezbędne jest przytoczenie ustawowej definicji biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 39 uor). Rozliczeń tych dokonuje się w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, wynikających:
1) ze świadczeń wykonanych na rzecz jednostki przez kontrahentów jednostki, a kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny,
2) z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń wobec nieznanych osób, których kwotę można oszacować, mimo że data powstania zobowiązania nie jest jeszcze znana, w tym z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi za sprzedane produkty długotrwałego użytku.
Zgodnie z przytoczoną definicją rozliczenia te odnoszą się do oszacowanych, jeszcze nierodzących obowiązku fakturowania, rezerw na przyszłe świadczenia z tytułu przyjętych zobowiązań związanych z działalnością operacyjną jednostki. Rozliczenia międzyokresowe kosztów mogą dotyczyć zarówno kontrahentów, jak i pracowników. Mamy więc określonego adresata zobowiązań oraz okres wymagalności przypisany do każdego zobowiązania. Obciążają one koszty zespołu 4 lub 5 – podstawową działalność operacyjną i mają wpływ na koszt wytworzenia, koszty ogólnego zarządu i koszty sprzedaży. Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczenia międzyokresowe zmniejszają koszty okresu sprawozdawczego, w którym stwierdzono, że zobowiązania te nie powstały.
Reasumując:
• Tworzenie rezerw jest obowiązkowe w sytuacji, gdy w przyszłości będą ponoszone wiarygodnie oszacowane koszty.
• Zobowiązanie wynikające z umowy powinno być ujęte w księgach jako rezerwa, jeżeli koszty przewyższają korzyści obliczone według wiarygodnych ustaleń.
• Rezerwy, o których wyżej mowa, odnosi się w ciężar kont zespołu 7; pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe lub straty nadzwyczajne, zależnie od okoliczności, z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Podstawa prawna
• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252

Weronika Gackowska
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

REKLAMA

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

REKLAMA

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - komu przysługuje i co trzeba wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

REKLAMA