REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy tworzyć rezerwy na przyszłe zobowiązania a kiedy dokonać RMB?

REKLAMA

Tworzenie rezerw jest obowiązkiem wynikającym z ustawy o rachunkowości, w sytuacji gdy istnieje prawdopodobieństwo powstania zobowiązań w przyszłości.

Tworzenie rezerw ma głównie na celu:
• zabezpieczenie przedsiębiorstwa przed ryzykiem przyszłych kosztów lub strat,
• przedstawienie odbiorcom sprawozdania finansowego rzetelnych informacji o ewentualnych przyszłych zmniejszeniach (wypływach) środków pieniężnych.

Inspiracją do napisania tego artykułu stał się list od Czytelniczki:
„Jesteśmy stowarzyszeniem, które oprócz działalności statutowej prowadzi działalność gospodarczą, i planujemy zorganizowanie za dwa lata dużej konferencji. Z tego też względu co roku w preliminarzu wydatków statutowych przewidujemy pewną część pieniędzy na ten cel. Moje pytanie brzmi: czy na tę kwotę powinnam co roku tworzyć rezerwę i co roku ją powiększać, czy utworzyć jakiś specjalny fundusz? Jak należy to ująć w bilansie? Jeśli muszę utworzyć rezerwy, to jak je zaksięgować i ująć w bilansie? Sporządzamy jeden rachunek i jeden bilans dla obu działalności”.

Przedstawiony w pytaniu problem można rozstrzygnąć w dwojaki sposób:
1. Z definicji rezerw na przyszłe zobowiązania i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów wynika, iż rezerwy tworzy się gdy wystąpienie przyszłych wydatków jest praktycznie pewne.
2. W celu zgromadzenia środków na koszty przyszłej konferencji nie musimy tworzyć rezerwy. Wystarczy, że otworzymy w banku odrębny rachunek, na którym będziemy gromadzić środki na koszty, które będą poniesione w przyszłości z racji charakteru działalności.

Rezerwy według ustawy o rachunkowości

Tworzenie rezerw jest obowiązkowe w sytuacji, gdy w przyszłości będą ponoszone wiarygodnie oszacowane koszty. Tak więc rezerwy tworzone są na przyszłe zdarzenia gospodarcze. Można więc w naszym przypadku przyjąć, że możliwe jest utworzenie rezerwy na konferencję, która będzie zorganizowana w przyszłości.
Zgodnie z zapisem w ustawie o rachunkowości rezerwy to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne (art. 3 ust. 1 pkt 21). Wynikające z ustawy określenie „nie są pewne” odnosi się do rezerw – zobowiązania zaś (art. 3 ust. 1 pkt 20) są obecne, pewne, wynikają z przeszłych zdarzeń i mają wiarygodnie określoną wartość. Zobowiązania mają więc „przeszłość”; o rezerwach można powiedzieć, że mają „przyszłość”, i to niezbyt pewną.
Pojęcie rezerwy jest pojęciem ściśle związanym z prawem bilansowym. Jest kategorią bilansową, którą, zgodnie z art. 35d ustawy o rachunkowości, tworzy się na:
1) pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego,
2) przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów jednostka jest zobowiązana do jej przeprowadzenia lub zawarto w tej sprawie wiążące umowy, a plany restrukturyzacji pozwalają w sposób wiarygodny oszacować wartość tych przyszłych zobowiązań.
Rezerwy, o których mowa w punkcie drugim, nie są przedmiotem tego artykułu. Podobnie rezerwy na odroczony podatek dochodowy oraz zobowiązania warunkowe. Natomiast należy zwrócić uwagę na rezerwy na przyszłe zobowiązania, o których mowa w punkcie pierwszym.
Stosownie do zapisu uor obecny obowiązek (obciążenie, zobowiązanie) wynikający z umowy powinien być ujęty w księgach jako rezerwa, jeżeli koszty przewyższają korzyści obliczone według wiarygodnych ustaleń. Rezerwy tworzone na podstawie powyższego zapisu ustawy odnosi się w ciężar kont zespołu 7, pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe lub straty nadzwyczajne – zależnie od okoliczności, z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą. Tym samym nie są kosztem rodzajowym lub kosztem kalkulacyjnym (patrz schemat 1).

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Analizując problem rezerw, warto zwrócić uwagę na:
• moment powstania zobowiązania, na które uprzednio utworzono rezerwę
powstanie zobowiązania zmniejsza rezerwę,
• niewykorzystane rezerwy 
wobec zmniejszenia lub ustania ryzyka uzasadniającego ich tworzenie, rezerwy zwiększają na dzień, na który okazały się zbędne, odpowiednio pozostałe przychody operacyjne, przychody finansowe lub zyski nadzwyczajne.

Rezerwy według MSR

Podobnie – jednak z istotną różnicą dla odpowiedzi na pytanie Czytelniczki – zdefiniowano rezerwy w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości nr 37, gdzie stwierdza się, że rezerwy powinny być tworzone „wtedy i tylko wtedy, gdy:
1) na jednostce gospodarczej ciąży obecny obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych (podkr. W.G.),
2) prawdopodobne jest, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne oraz
3) można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego obowiązku”.
Dodatkowo w standardzie tym „zwyczajowo oczekiwany obowiązek” definiowany jest jako:
a) ustalony sposób postępowania w przeszłości, opublikowanie zasad postępowania lub wystarczająco konkretne, aktualne oświadczenie, które jednostka gospodarcza przekazała stronom trzecim, że przyjmie na siebie określoną powinność, oraz
b) w wyniku powyższego jednostka gospodarcza wzbudziła u tych stron trzecich uzasadnione oczekiwanie, że powinność tę wypełni.
W przypadkach wątpliwych, trudnych do udowodnienia, przyjmuje się, że jeżeli istnieje bardziej prawdopodobny obowiązek niż jego brak, to należy utworzyć na dzień bilansowy rezerwę na zobowiązanie. Nie ma tu stwierdzenia, że rezerwy na zobowiązania odnoszą się do kontrahentów lub pracowników.
Bardziej klarownym przypadkiem mogą być podpisane umowy o usługę (pracę) zawierające przyrzeczenie wykonania świadczenia.

Zasady ustalania wysokości rezerw

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Według powyższych kryteriów należy również prowadzić ewidencję analityczną pozwalającą na ustalenie rezerw dla poszczególnych tytułów, z uwzględnieniem kwot wykorzystanych.
Rozliczenia międzyokresowe kosztów
A może nie rezerwy, a rozliczenia międzyokresowe kosztów? Dla ustalenia różnic w pojęciach i zasadach ewidencji niezbędne jest przytoczenie ustawowej definicji biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 39 uor). Rozliczeń tych dokonuje się w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, wynikających:
1) ze świadczeń wykonanych na rzecz jednostki przez kontrahentów jednostki, a kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny,
2) z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń wobec nieznanych osób, których kwotę można oszacować, mimo że data powstania zobowiązania nie jest jeszcze znana, w tym z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi za sprzedane produkty długotrwałego użytku.
Zgodnie z przytoczoną definicją rozliczenia te odnoszą się do oszacowanych, jeszcze nierodzących obowiązku fakturowania, rezerw na przyszłe świadczenia z tytułu przyjętych zobowiązań związanych z działalnością operacyjną jednostki. Rozliczenia międzyokresowe kosztów mogą dotyczyć zarówno kontrahentów, jak i pracowników. Mamy więc określonego adresata zobowiązań oraz okres wymagalności przypisany do każdego zobowiązania. Obciążają one koszty zespołu 4 lub 5 – podstawową działalność operacyjną i mają wpływ na koszt wytworzenia, koszty ogólnego zarządu i koszty sprzedaży. Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczenia międzyokresowe zmniejszają koszty okresu sprawozdawczego, w którym stwierdzono, że zobowiązania te nie powstały.
Reasumując:
• Tworzenie rezerw jest obowiązkowe w sytuacji, gdy w przyszłości będą ponoszone wiarygodnie oszacowane koszty.
• Zobowiązanie wynikające z umowy powinno być ujęte w księgach jako rezerwa, jeżeli koszty przewyższają korzyści obliczone według wiarygodnych ustaleń.
• Rezerwy, o których wyżej mowa, odnosi się w ciężar kont zespołu 7; pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe lub straty nadzwyczajne, zależnie od okoliczności, z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Podstawa prawna
• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252

Weronika Gackowska
Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

Zmiana zasad wysyłania pocztą pism (urzędowych, podatkowych, sądowych) z zachowaniem terminu. Łatwiej będzie też uzyskać oprocentowanie nadpłat

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

Ile wyniesie rata kredytu po obniżce stóp procentowych o 0,5 pp, 0,75 pp, 1 pp.? Jak wzrośnie zdolność kredytowa? Stopy NBP spadną dopiero w II połowie 2025 r.?

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 15-16 stycznia 2024 r. utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. RPP nie zmieniła poziomu stóp procentowych w styczniu 2025 r. Rankomat.pl zwraca jednak uwagę, że jest szansa na to, że w 2025 roku (raczej w II połowie) stopy spadną o 0,75 p.p. (punkt procentowy). To wywołałoby spadek raty przeciętnego kredytu o 196 zł i wzrost zdolności kredytowej. Okazuje się, że bankach obniżki już się zaczęły i to nie tylko w przypadku lokat, ale również kredytów. Jak wynika z danych NBP, średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane) spadło poniżej 4% po raz pierwszy od maja 2022 r. Średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych również było najniższe od maja 2022 r. i wyniosło 7,35%. Zauważalnie staniały nawet kredyty konsumpcyjne, których RRSO po raz pierwszy od grudnia 2021 r. spadło poniżej 13%.

REKLAMA

E-akta osobowe pracowników: co muszą zawierać i jak je prowadzić?

Elektroniczna forma akt osobowych, czyli e-akta, staje się coraz bardziej popularna, oferując wygodę, efektywność i oszczędność czasu. Ale czym właściwie są e-akta osobowe pracowników i jak je prawidłowo prowadzić?

Procedura VAT-OSS – na czym polega, jak stosować i dlaczego warto. Jak wypełnić zgłoszenie VIU-R

Wprowadzenie procedury VAT-OSS (One Stop Shop – co można przetłumaczyć jako: Sklep w jednym miejscu), to istotne uproszczenie rozliczeń podatkowych dla firm prowadzących działalność transgraniczną w Unii Europejskiej. Procedura ta umożliwia przedsiębiorcom rozliczać w jednym miejscu podatek VAT z tytułu sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w innych krajach UE. Pozwala to na uniknięcie skomplikowanych procesów rejestracji i rozliczeń w każdym państwie członkowskim oddzielnie.

Automatyzacja i sztuczna inteligencja w księgowości: przykłady konkretnych zastosowań. System wykryje oszusta i fałszywego dostawcę

Automatyzacja procesów finansowych (w tym zastosowanie sztucznej inteligencji) już teraz pomaga przedsiębiorcom oszczędzać czas, redukować koszty oraz minimalizuje ryzyko błędów. I choć jej korzyści odkrywają głównie najwięksi rynkowi gracze, wkrótce te narzędzia mogą stać się niezbędnym elementem każdej firmy, chociażby ze względu na ich nieocenioną pomoc w wykrywaniu cyberoszustw. O tym, dlaczego automatyzacja w księgowości jest niezbędna, mówi Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i propagatorka nowoczesnych, elastycznych rozwiązań z zakresu usług operacyjnych, zgodności z przepisami i sprawozdawczości.

Świetna wiadomość dla podatników. Chodzi o odsetki z urzędu skarbowego

Odsetki od nadpłat podatkowych będą naliczane już od dnia ich powstania aż do momentu zwrotu – taką zmianę przewiduje projekt nowelizacji ordynacji podatkowej przyjęty przez rząd. Co jeszcze ulegnie zmianie?

REKLAMA

Podatek od nieruchomości w 2025 r. Budynek i budowla inaczej definiowane, przesunięcie złożenia deklaracji DN-1 i inna stawka dla garaży

Budynek i budowla zmieniły od początku 2025 r. swoje definicje w podatku od nieruchomości.  Do tej pory podatnicy posługiwali się uregulowaniami pochodzącymi z prawa budowlanego, dlatego wprowadzenie przepisów regulujących te kwestie bezpośrednio w przepisach podatkowych to spora zmiana. Sprawdzamy, w jaki sposób wpłynie ona na obowiązki podatkowe polskich przedsiębiorców. 

Tsunami zmian podatkowych – kto ucierpi najbardziej?

Rok 2025 przynosi kolejną falę zmian podatkowych, które dotkną zarówno najmniejszych przedsiębiorców, jak i największe firmy. Eksperci alarmują, że brak stabilności prawa zagraża inwestycjom w Polsce, a wprowadzenie nowych przepisów w pośpiechu prowadzi do kosztownych błędów. Czy czeka nas poprawa w zakresie przewidywalności i uproszczenia systemu fiskalnego?

REKLAMA