REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak rozliczyć różnice inwentaryzacyjne

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Aby rozliczyć różnice inwentaryzacyjne, w pierwszej kolejności należy ustalić przyczyny ich powstania. Jeżeli ujawnione niedobory zostaną uznane za niezawinione, będą odniesione w pozostałe koszty operacyjne. Jeżeli zawini pracownik, wartość braków zostanie zaewidencjonowana jako należność od pracowników.


Poprawne przeprowadzenie tego etapu, jak i późniejsze rozliczenie różnic wykazanych między stanem faktycznym a zapisami w księgach rachunkowych, jest podstawą do sporządzenia wiarygodnego sprawozdania finansowego.


Inwentaryzacja może wykazać zarówno niedobory, jak i nadwyżki. Należy więc w pierwszej kolejności ustalić przyczynę powstania takiego stanu rzeczy i dobrze przeanalizować, z czego wynikają.


Ujawnione nadwyżki


Warto pamiętać, że ujawnione różnice mogą być pozorne, co może się wyjaśnić przy dokładnej analizie dokumentów. Przykładowo sytuacja taka może się zdarzyć w przypadku spisu z natury programów komputerowych przeprowadzanego przez informatyka. Ponieważ informatyk nie posiada wiedzy księgowej, na dokumencie inwentaryzacyjnym mogą zostać ujawnione nadwyżki. W takim przypadku konieczne jest przeanalizowanie, czy w księgach rachunkowych rzeczywiście brak odpowiednich zapisów, czy wykazana nadwyżka nie wynika z faktu, że oprogramowanie jest częścią środka trwałego, np. komputera. Wnioski muszą zostać umieszczone w protokole inwentaryzacyjnym.


Może się też zdarzyć, że zostaną ujawnione środki trwałe, które nie figurują w księgach rachunkowych. Konieczna jest w takim przypadku weryfikacja, czy nie są używane na podstawie najmu lub leasingu operacyjnego oraz czy nie są ujęte w ewidencji pozabilansowej.


Jeżeli taka sytuacja nie ma miejsca i okaże się, że dany środek trwały powinien znaleźć się w ewidencji księgowej, należy niezwłocznie go do niej wprowadzić. Podstawą zapisu w księgach będzie odpowiednia jego wycena. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie jego wartości według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, należy ustalić wartość, po której ujawniony środek trwały mógłby być w tym momencie sprzedany. Następnie wprowadzić go do ewidencji zapisem:
Wn konto 010 "Środki trwałe"/Ma konto 265 "Rozliczenie nadwyżek".
Na koniec należy rozliczyć powstałą nadwyżkę za pomocą konta przychodów:
Wn konto 265 "Rozliczenie nadwyżek"/Ma 760 "Pozostałe przychody operacyjne".


JAK UNIKNĄĆ ODPOWIEDZIALNOŚCI


W praktyce zdarza się, że w czasie inwentaryzacji ujawniane zostają bardzo duże niedobory. Należy pamiętać, że za przeprowadzenie inwentaryzacji w formie spisu z natury odpowiada kierownik jednostki. Nie ma on żadnej możliwości przerzucenia odpowiedzialności w tym zakresie na inne osoby lub organy spółki.

W sytuacji, w której zarząd ma podstawy podejrzewać, że rzeczywiście zostało popełnione przestępstwo, eksperci zalecają, aby niezwłocznie po otrzymaniu takiej informacji złożyć stosowny wniosek w prokuraturze.


Jest to jedyny sposób, aby w przypadku wykrycia znacznych braków wykazanych w czasie inwentaryzacji członkowie zarządu uniknęli odpowiedzialności, zwłaszcza że za niedobory mogą oni odpowiadać całym swoim majątkiem.


Rozliczenie braków


Znacznie częstszą sytuacją jednak jest ujawnianie braków. Istotne będzie w tym przypadku określenie, czy niedobory lub szkody zostały zawinione np. przez pracownika odpowiedzialnego materialnie, czy też niezawinione i wynikają np. z naturalnych ubytków lub zdarzeń nadzwyczajnych. Od tego będzie uzależniony sposób ewidencji różnic. Rozliczenie niedoborów będzie przebiegało za pomocą konta 264 "Rozliczenie niedoborów".


Przykładowo, jeżeli ujawniono niedobory towarów zostanie to wprowadzone zapisem:
Wn 264 "Rozliczenie niedoborów"/Ma konta 330 "Towary".
Z kolei rozliczenie niedoboru należy zaewidencjonować w zależności od przyczyn ich zaistnienia. Jeżeli więc uznano niedobór za niezawiniony, ewidencja będzie wyglądała w następujący sposób:
Wn 766 "Pozostałe koszty operacyjne"/Ma 264 "Rozliczenie niedoborów".


W sytuacji gdy niedobory:

- powstały w związku z zaistnieniem zdarzeń losowych - rozliczenie nastąpi w korespondencji z kontem 775 "Straty nadzwyczajne",

- zostały zawinione przez pracownika i przez niego uznane - rozliczenie nastąpi w korespondencji z kontem 237 "Należności od pracowników z tytułu niedoborów",

- zostały zawinione przez pracownika, ale przez niego nie uznane - rozliczenie nastąpi w korespondencji z kontem 238 "Roszczenia sporne od pracowników nie objęte postępowaniem sadowym"


Kompensata różnic


W niektórych przypadkach istnieje możliwość kompensaty nadwyżek i szkód. Aby była taka możliwość, niedobory i nadwyżki muszą:

- być stwierdzone podczas tej samej inwentaryzacji (w tym samym okresie rozliczeniowym),

- powstać w wyniku niezawinionej pomyłki,

- dotyczyć tego samego lub podobnego asortymentu,

- dotyczyć tej samej osoby materialnie odpowiedzialnej.


Jeżeli powyższe warunki zostały spełnione, kompensatę przeprowadza się według zasady mniejszej ilości oraz mniejszej wartości.


PRZYKŁAD: KOMPENSACJA NIEDOBORÓW


Niedobór lamp czerwonych wynosi 30 sztuk, natomiast ich wartość jednostkowa wynosi 25 zł. Z kolei nadwyżka lamp zielonych to 20 sztuk, każda o wartości 35 zł. W takim przypadku kompensata ilościowo-wartościowa wyniesie 500 zł (20 sztuk po 25 zł). Pozostała więc w przypadku lamp czerwonych różnica ilościowa ([30 szt. - 20 szt.] x 25 zł) - niedobór o wartości 250 zł. Natomiast dla lamp zielonych różnica wartościowa ([35 zł - 25 zł] x 20 szt.) - nadwyżka w wartości 200 zł.


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Podstawa prawna:

- Art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).


Agnieszka Pokojska
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

REKLAMA

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

Czy ominie Cię KSeF? Może jesteś w grupie, która nie będzie musiała stosować e-faktur w 2026 roku

W 2026 roku wchodzi w życie obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) dla większości przedsiębiorców w Polsce. System pozwala na wystawianie faktur ustrukturyzowanych i automatyczne przesyłanie ich do administracji podatkowej. Choć wielu przedsiębiorców będzie zobowiązanych do korzystania z platformy, istnieją wyjątki i odroczenia. Sprawdź!

Czy prawo stoi po stronie wierzyciela? Termin 60 dni, odsetki, rekompensaty, windykacja na koszt dłużnika, sąd

Nieterminowe płatności potrafią sparaliżować każdą firmę. Jest to dokuczliwe szczególnie w branży TSL, gdzie koszty rosną z dnia na dzień, a marże są minimalne. Każdy dzień zwłoki to realne ryzyko utraty płynności. Pytanie brzmi: czy prawo faktycznie stoi po stronie wierzyciela, a jeśli tak – jak z niego skutecznie korzystać?

KSeF dla rolników – rewolucja, która zapuka do gospodarstw w 2026 roku

Cyfrowa rewolucja wkracza na wieś! Już w 2026 roku także rolnik będzie musiał zmierzyć się z KSeF – Krajowym Systemem e-Faktur. Czy jesteś gotowy na koniec papierowych faktur, łatwiejsze rozliczenia i nowe wyzwania technologiczne? Sprawdź, co dokładnie się zmienia i jak przygotować swoje gospodarstwo, żeby nie zostać w tyle.

REKLAMA

KSeF tuż za rogiem: 5 pułapek, które mogą sparaliżować Twoją firmę. Jak się przed nimi uchronić?

Do obowiązkowego KSeF zostało już niewiele czasu. Choć większość firm twierdzi, że jest gotowa, praktyka pokazuje coś zupełnie innego. Niespodziewane błędy w testach, odrzucane faktury czy awarie mogą sparaliżować sprzedaż. Sprawdź pięć najczęstszych pułapek i dowiedz się, jak ich uniknąć.

Mały ZUS 2026: Podwyżka może niewielka, ale składka zdrowotna znów boli

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dna 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej w 2026 r., minimalne wynagrodzenie w 2026 roku wyniesie 4806 zł, a minimalna stawka godzinowa 31,40 zł. Minimalne wynagrodzenie wpłynie również na wysokość preferencyjnych składek ZUS, tzw. mały ZUS oraz limit dla działalności nierejestrowanej. Znaczny wzrost też nastąpi w składce zdrowotnej.

REKLAMA