MF nie może rozporządzeniem określać podatników akcyzy

Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok, w którym stwierdził, że §18 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie podatku akcyzowego z dnia 16 grudnia 1998 r. (Dz. U. nr 57, poz. 1035 ze zm.), §18 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie podatku akcyzowego z dnia 15 grudnia 1999 r. (Dz. U. nr 105, poz. 1197 ze zm.) oraz §19 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie podatku akcyzowego z dnia 22 grudnia 2000 r. (Dz. U. nr 119, poz. 1259 ze zm.), w związku z art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, są niezgodne z art. 64 ust. 3 w związku z art. 84 i art. 217 Konstytucji.

Autopromocja

Na podstawie normy kompetencyjnej zawartej w art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późniejszymi zmianami), Minister Finansów określił w drodze rozporządzenia podatników akcyzy, będących osobami lub jednostkami innymi niż producent lub importer wyrobów akcyzowych.

Orzeczenie dotyczyło przepisów, które utraciły już moc obowiązującą, jednak jego wydanie było konieczne ze względu na ochronę konstytucyjnych wolności i praw skarżącego.

W podniesionej sprawie, skarżąca spółka twierdziła, że nastąpiło naruszenie zasady wolności gospodarczej oraz zasady ochrony praw majątkowych przez upoważnienie Ministra Finansów w art. 35 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym do określenia w drodze rozporządzenia przypadków, w których podatnikami akcyzy są osoby lub jednostki inne niż producent lub importer wyrobów akcyzowych.

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Z racji tego, że Konstytucja przewiduje nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatku w drodze ustawy, spółka zarzuciła tym samym naruszenie zasady ochrony praw majątkowych, poprzez nałożenie nakazu zapłaty podatku w akcie prawnym niższego rzędu niż ustawa, tj. w rozporządzeniach w sprawie podatku akcyzowego, które to przepisy są niezgodne z Konstytucją w zakresie, w jakim określają kategorię podmiotów zobowiązanych do zapłaty podatku akcyzowego, gdyż określenie kategorii podatników musi nastąpić w drodze ustawowej.
Co więcej TK  stwierdził, że wskazane przepisy rozporządzeń wyznaczały podmioty podatku akcyzowego inne niż określone w ustawie, czyli wkroczyły w materię ustawową. Z tego względu są niezgodne z art. 64 ust. 3 w związku z art. 84 i 217 Konstytucji.

Konkludując, wyrok TK otworzył drogę do występowania o zwrot nadpłaconej akcyzy, ale tylko tym, którzy wcześniej o taki zwrot się ubiegali, a którym organy podatkowego tego prawa odmówiły. Wymaga to wznowienia postępowania przed sądem administracyjnym, gdyż TK nie orzeka, czy i w jakim zakresie wystąpiła nadpłata.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 lipca 2009 r.  o sygnaturze akt SK 49/06.

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Maciej Szulikowski

Radca Prawny i Partner Zarządzający

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna