Terminy zapłaty w transakcjach handlowych będą krótsze

8 lutego 2013 r. Sejm uchwalił nową ustawę o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Generalnym celem projektowanej ustawy jest zwalczanie pogłębiającego się problemu zatorów płatniczych przez wprowadzenie instrumentów wspomagających zmniejszanie opóźnień w zapłacie należności oraz dyscyplinujących strony do stosowania krótkich terminów zapłaty.

Autopromocja

Wprowadzenie zmian i nowych rozwiązań w obowiązujących przepisach wynika również z obowiązku wdrożenia do krajowego systemu prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych (zwanej dalej Dyrektywą), która zastąpiła poprzednio obowiązującą dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/35/WE z dnia 29 czerwca 2000 r., wdrożoną do polskiego systemu prawnego ustawą z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. Nr 139, poz. 1323). Państwa członkowskie zobowiązane są do implementacji nowej dyrektywy do dnia 16 marca 2013 r.

Przepisy ustawy nie będą stosowane do umów zawartych przed dniem 16 marca 2013 r. Ustawa wejdzie w życie dnia 16 marca 2013 r.

Terminy zapłaty w transakcjach handlowych

Jednym z celów nowej ustawy jest zdyscyplinowania potencjalnie silniejszej strony umowy do powstrzymywania się od narzucania kontrahentom nadmiernie długich terminów zapłaty. W związku z tym wprowadzona została, wynikająca z przepisów Dyrektywy, zasada, zgodnie z którą terminy umowne w transakcjach handlowych (z wyjątkiem transakcji, w których dłużnikiem jest organ publiczny) nie powinny przekraczać 60 dni kalendarzowych, chyba że strony wyraźnie ustalą inaczej i pod warunkiem że nie jest to rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela. Ustalenie dłuższego niż 60 dni terminu będzie możliwe, w sytuacji gdy ustalenie takie nie będzie rażąco nieuczciwe, tzn. nie będzie sprzeciwiało się właściwości i społeczno-gospodarczemu celowi umowy lub zasadom współżycia społecznego oraz będzie obiektywnie uzasadnione, biorąc po uwagę właściwość towaru lub usługi. W przypadku braku powyższych przesłanek, po upływie 60 dni wierzycielowi będą przysługiwać - po spełnieniu swojego świadczenia wynikającego z zawartej umowy - odsetki za opóźnienie w wysokości wskazanej w ustawie (odsetki w wysokości odsetek za zwłokę określanej na podstawie art. 56 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa) lub uzgodnionej między stronami.

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

Nieodpłatne przekazywanie towarów - zmiany VAT od 1 kwietnia 2013

Zapraszamy do odwiedzenia forum Prawo gospodarcze

Natomiast w przypadku organów publicznych, Dyrektywa przewiduje wprowadzenie szczegółowych przepisów dotyczących transakcji handlowych związanych z dostawą towarów lub świadczeniem usług przez przedsiębiorców na rzecz organów publicznych. Ustawodawca wprowadza rozwiązanie, zgodnie z którym w umowach, w których organ publiczny występuje w charakterze dłużnika, termin zapłaty za dostarczone towary lub wykonane usługi nie może przekraczać 30 dni od daty doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku. Z uwagi jednak na specyfikę niektórych umów zawieranych przez organy publiczne, np. skomplikowanych umów o roboty budowlane wymagających sukcesywnego wykonywania poszczególnych etapów w ramach jednego przedsięwzięcia, przy zaangażowaniu często kilku podwykonawców, należy przewidzieć możliwość wydłużenia terminu 30-dniowego przy spełnieniu określonych przesłanek. Zatem strony transakcji handlowej, której dłużnikiem jest organ publiczny, mogą ustalić w umowie termin dłuższy niż 30 dni, nie dłuższy jednak niż 60 dni, w przypadku gdy jest to obiektywnie uzasadnione szczególnym charakterem (skomplikowanie, złożoność procedur, wielość podmiotów zaangażowanych, wieloetapowość) lub szczególnymi elementami umowy.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

W ramach wyjątku od generalnej zasady regulowania należności przez organy publiczne w terminie 30-dniowym, Dyrektywa wprowadza możliwość zastosowania dłuższego, 60-dniowego terminu na regulowanie należności przez jednostki publiczne udzielające świadczeń zdrowotnych.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Ponadto wprowadzone zostało rozwiązanie, zgodnie z którym, w przypadku gdy strony przewidziały w umowie procedurę zbadania towaru lub usługi celem potwierdzenia zgodności towaru lub usługi z umową, czas trwania takiej procedury nie powinien być wydłużany ponad konieczność wynikającą z właściwości danego towaru lub usługi i nie powinien przekraczać 30 dni.

Rekompensaty za koszty dochodzenia należności

Ustawa wprowadza nowy instrument, którego celem jest zwrot wierzycielowi kosztów, które poniósł przy dochodzeniu należnej mu od dłużnika kwoty. Zgodnie z wymogami Dyrektywy, przewidziane zostało, iż od dnia nabycia przez wierzyciela uprawnienia do naliczania odsetek z tytułu opóźnienia w zapłacie należności wynikającej z umowy przysługiwać mu będzie, bez konieczności wezwania, kwota tzw. stałej rekompensaty w wysokości wyrażonej w złotych równowartości kwoty 40 euro według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne.

Radio INFOR.PL

Jak uzyskać przesunięcie terminu płatności podatku

W przypadku gdy koszty odzyskania należności, czyli wydatki, które poniósł wierzyciel, dochodząc należnej mu kwoty, przekroczą kwotę stałej rekompensaty, wierzyciel będzie miał możliwość uzyskania na drodze sądowej zwrotu wszelkich wydatków, jakie poniósł w związku z próbą odzyskania należności, w tym kosztów postępowania sądowego.

Dochodzenie roszczeń w postępowaniu nakazowym

W porównaniu do obecnie obowiązującej ustawy, w związku z wprowadzeniem nowych instrumentów dyscyplinujących strony transakcji handlowych do stosowania krótkich terminów zapłaty, rozszerzony zostanie zakres przedmiotowy uprawnień krajowej lub regionalnej organizacji występującej w imieniu przedsiębiorców do wszczęcia postępowania w ich imieniu z odpowiednimi roszczeniami.

W celu zapewnienia efektywnego dochodzenia kwoty tzw. stałej rekompensaty, jak również zwrotu wszelkich kosztów poniesionych w związku z dochodzeniem należności w postępowaniu cywilnym, w ustawie zostało przewidziane wprowadzenie odpowiedniej zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego, rozszerzającej zakres możliwych roszczeń w postępowaniu nakazowym.