REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak rozliczyć złe długi

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Niezapłacone wierzytelności wywierają skutki nie tylko w prawie cywilnym, ale powodują też określone konsekwencje w ustawach podatkowych. W podatku dochodowym przedawnione wierzytelności nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Przepisy ustawy o VAT zawierają specyficzne rozliczenie podatku w odniesieniu do wierzytelności nieściągalnych.
Zagadnienia związane z przedawnieniem roszczeń unormowane są przepisami kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 117 par. 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.; dalej k.c.), z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Ponadto takie zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Przedawnienie w przepisach ustaw

W art. 118 k.c. zostały unormowane terminy przedawnienia. I tak, jeśli nie ma przepisu szczególnego, dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej termin przedawnienia wynosi trzy lata. Terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani przedłużane przez żadną czynność prawną. Oznacza to, że nieważne są z mocy prawa wszelkie postanowienia umowne lub czynności podejmowane przez jedną ze stron o ewentualnym skróceniu bądź przedłużeniu terminu przedawnienia. Sam ustawodawca może jednak przepisami szczególnymi przedmiotowy termin skracać lub wydłużać. Przepisem, który normuje odstępstwo od zasady trzyletniego okresu przedawnienia, jest między innymi art. 554 k.c. W myśl tego przepisu, jako szczególnego roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy przedawniają się z upływem dwóch lat. Podobnie na podstawie art. 778 k.c. roszczenia z umowy przewozu osób przedawniają się z upływem roku od dnia wykonania przewozu, a gdy przewóz nie został wykonany, od dnia, kiedy miał być wykonany.
Sprawdźmy, jak kwestię przedawnionych wierzytelności normują przepisy podatkowe. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.; dalej ustawa o PIT), nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione. Jeśli wierzytelności ulegną przedawnieniu, to przedsiębiorca nie będzie mógł zaksięgować ich w koszty uzyskania przychodów. Podobnie zapłacony od tych wierzytelności VAT należny pozostanie nie do odzyskania.
Tym samym, jeśli podatnik nie chce pozbawić się możliwości zaksięgowania wierzytelności w ciężar kosztów, powinien czynić starania o to, aby wierzytelność nie uległa przedawnieniu. Musi więc przedsięwziąć kroki zmierzające do wyegzekwowania lub uprawdopodobnienia nieściągalności tej wierzytelności przed upływem jej przedawnienia.

Wierzytelności w kosztach

W świetle art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o PIT, aby wierzytelność nieściągalną można było uznać za koszt uzyskania przychodów, muszą być spełnione dwa warunki. Musi być ona wcześniej zarachowana jako przychód należny i jej nieściągalność musi zostać uprawdopodobniona.
Przychodem z działalności są, zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o PIT, kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Zaś u podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, za przychód z działalności uważa się przychód pomniejszony o podatek od towarów i usług. Uprawdopodobnienie zaś nieściągalności wierzytelności może zostać udokumentowane na kilka sposobów.
WARTO WIEDZIEĆ
Przepisów dotyczących tzw. ulgi na złe długi nie stosuje się w sytuacjach, jeśli między wierzycielem a dłużnikiem istnieją określone związki (np. rodzinne, majątkowe, kapitałowe lub wynikające ze stosunku pracy).
Dopiero spełnienie warunku, aby nieściągalne wierzytelności stanowiły koszt uzyskania przychodu w podatku dochodowym, rzutuje na możliwość dokonania korekty VAT.

Ulga na złe długi

Możliwość korekty VAT należnego istnieje w stosunku do wierzytelności powstałych po dniu 1 czerwca 2005 r. Od tej daty wraz ze zmianą ustawy o VAT pojawiła się możliwość rozliczenia tego podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności, tzw. ulga na złe długi. Możliwość dokonania korekty VAT należnego jest według nowych przepisów uzależniona od spełnienia kilku jeszcze warunków. Świadczenie usług winno być dokonane na rzecz podatnika VAT (zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny), niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Również na dzień składania korekty wierzyciel i dłużnik muszą być podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni. Ponadto wierzytelności muszą być wcześniej wykazane w deklaracji jako sprzedaż opodatkowana. Ulga nie może dotyczyć wierzytelności, które zostały wcześniej zbyte lub uregulowane. Niezbędne jest także, aby wierzyciel zawiadomił dłużnika o odpisaniu wierzytelności jako nieściągalnej, a dłużnik w ciągu 28 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie. Jest też czasowe ograniczenie polegające na tym, że od dnia wystawienia faktury, będącej podstawą do odpisania wierzytelności nie upłynęło 5 lat, licząc od początku roku, w którym została ona wystawiona.

Korekta w VAT

Korekta VAT należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy następujący po miesiącu, w którym dłużnik otrzymał zawiadomienie o odpisaniu wierzytelności. Wraz z deklaracją podatkową, zawierającą korektę VAT należnego, podatnik zobowiązany jest do zawiadomienia o tej korekcie właściwy dla niego urząd skarbowy wraz z podaniem kwot korekty podatku należnego.
Przepisy nie określają formy tego zawiadomienia, niemniej dla celów dowodowych wskazane jest, aby była to forma pisemna z potwierdzeniem, że urząd otrzymał to zawiadomienie. Podatnik jest również zobowiązany do zawiadomienia dłużnika o dokonaniu korekty w ciągu 7 dni od dnia jej dokonania. Tu również przepisy nie przewidują formy tego zawiadomienia, ale można domniemywać, że winno ono mieć formę pisemną, bowiem na podatniku ciąży obowiązek przesłania kopii tego zawiadomienia do właściwego dla niego urzędu skarbowego.
W przypadku otrzymania zawiadomienia przez dłużnika o odpisaniu wierzytelności jako nieściągalnej przez wierzyciela, dłużnik będzie zobowiązany do pomniejszenia podatku naliczonego podlegającego odliczeniu lub w przypadku jego braku do powiększenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku wynikającą z nieuregulowanych faktur (chyba że w ciągu 28 dni od dnia otrzymania zawiadomienia uregulował należność). Przy czym zaznaczyć wypada, że dłużnik zobowiązany jest do skorygowania swojego VAT poprzez korektę deklaracji za okres, w którym dokonał odliczenia lub w którym otrzymał faktury od wierzyciela.
Podkreślić należy, że określone wcześniej reguły stanowiące uprawnienie (czyli formę dowolności) po stronie wierzyciela, wywierają skutek po stronie dłużnika w postaci nowych obowiązków na niego nałożonych. Po stronie dłużnika wystąpi obowiązek dokonania stosownej korekty. Ponadto dodatkowym obciążeniem dla niego będą odsetki za zwłokę, bowiem po jego stronie obowiązek zmniejszenia VAT naliczonego lub zwiększenia należnego dotyczyć będzie okresu, w którym dokonał odliczenia. Tego rodzaju korekta zazwyczaj spowoduje powstanie zaległości podatkowej i odsetki z tego tytułu.

Jak udokumentować nieściągalność wierzytelności

Nieściągalność wierzytelności dokumentuje:
1) postanowienie o nieściągalności, uznane przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydane przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego albo
2) postanowienie sądu o:
oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku lub umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub
ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku albo
3) protokół sporządzony przez podatnika, stwierdzający, że przewidywane koszty procesowe (np. wpis sądowy, koszty zastępstwa procesowego) i egzekucyjne (koszty komornicze) związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od tej wierzytelności.

Jadwiga Drzystek


Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pozwani przez PFR – jak program pomocy dla firm stał się przyczyną tysięcy pozwów? Sprawdź, jak się bronić

Ponad 16 tysięcy firm już otrzymało pozew z Polskiego Funduszu Rozwoju [i]. Kolejne są w drodze. Choć Tarcza Finansowa miała być tarczą – dla wielu stała się źródłem wieloletnich problemów prawnych.

Kawa z INFORLEX. Nowy plan wdrożenia KSeF

Spotkania odbywają się w formule „na żywo” o godzinie 9.00. Przy porannej kawie poruszamy najbardziej aktualne tematy, które stanowią także zasób kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Rozmawiamy o podatkach, księgowości, rachunkowości, kadrach, płacach oraz HR. 15 maja br. tematem spotkania będzie nowy plan wdrożenia KSeF.

Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami w 2025 r. Jak i ile można zaoszczędzić na wpłatach do PFRON? Case study i obliczenia dla pracodawcy

Dlaczego 5 maja to ważna data w kontekście integracji i równości? Co powstrzymuje pracodawców przed zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami? Jakie są obowiązki pracodawcy wobec PFRON? Wyjaśniają eksperci z HRQ Ability Sp. z o.o. Sp. k. I pokazują na przykładzie ile może zaoszczędzić firma na zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami.

Koszty NKUP w księgach rachunkowych - klasyfikacja i księgowanie

– W praktyce rachunkowej i podatkowej przedsiębiorcy często napotykają na wydatki, które - mimo że wpływają na wynik finansowy jednostki - to jednak nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (tzw. NKUP) – zauważa Beata Tęgowska, ekspertka ds. księgowości i płac z Systim.pl i wyjaśnia jak je prawidłowo klasyfikować i księgować?

REKLAMA

Zmiany w podatku od spadków darowizn w 2025 r. Likwidacja obowiązku uzyskiwania zaświadczenia z urzędu skarbowego i określenie wartości nieodpłatnej renty [projekt]

W dniu 28 kwietnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ta nowelizacja ma dwa cele. Likwidację obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn

na celu ograniczenie formalności i zmniejszenie barier administracyjnych wynikających ze stosowania ustawy o podatku od spadków i darowizn, związanych z dokonywaniem obrotu majątkiem nabytym tytułem spadku lub inny nieodpłatny sposób objęty zakresem ustawy o podatku od spadków i darowizn, od osób z kręgu najbliższej rodziny, a także uproszczenie rozliczania podatku z tytułu nabycia nieodpłatnej renty.

Co zmieni unijne rozporządzenie w sprawie maszyn od 2027 roku. Nowe wymogi prawne cyberbezpieczeństwa przemysłu w UE

Szybko zachodząca cyfrowa transformacja, automatyzacja, integracja środowisk IT i OT oraz Przemysł 4.0 na nowo definiują krajobraz branży przemysłowej, przynosząc nowe wyzwania i możliwości. Odpowiedzią na ten fakt jest m.in. przygotowane przez Komisję Europejską Rozporządzenie 2023/1230 w sprawie maszyn. Firmy działające na terenie UE muszą dołożyć starań, aby sprostać nowym, wynikającym z tego dokumentu standardom przed 14 stycznia 2027 roku.

Skarbówka kontra przedsiębiorcy. Firmy odzyskują miliardy, walcząc z niesprawiedliwymi decyzjami

Tysiące polskich firm zostało oskarżonych o udział w karuzelach VAT - często niesłusznie. Ale coraz więcej z nich mówi "dość" i wygrywa w sądach. Tylko w ostatnich latach odzyskali aż 2,8 miliarda złotych! Sprawdź, dlaczego warto walczyć i jak nie dać się wciągnąć w urzędniczy absurd.

Krajowy System e-Faktur – czas na konkrety. Przygotowania nie powinny czekać. Firmy muszą dziś świadomie zarządzać dostępnością zasobów, priorytetami i ryzykiem "przeciążenia projektowego"

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) przeszło z etapu spekulacji do fazy przygotowań wymagających konkretnego działania. Ministerstwo Finansów ogłosiło nowy projekt ustawy, który wprowadza obowiązek korzystania z KSeF, a 25 kwietnia skończył się okres konsultacji publicznych. Dla wszystkich zainteresowanych oznacza to jedno: czas, w którym można było czekać na „ostateczny kształt przepisów”, dobiegł końca. Dziś wiemy już wystarczająco dużo, by prowadzić rzeczywiste przygotowania – bez odkładania na później. Ekspert komisji podatkowej BCC, radca prawny, doradca podatkowy Tomasz Groszyk o wdrożeniu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

REKLAMA

Wdrożenie KSeF i JPK_CIT to nie lada wyzwanie dla firm w 2025 r. [KOMENTARZ EKSPERCKI]

Rok 2025 będzie się przełomowy dla większości działów finansowych polskich firm. Wynika to z obowiązków podatkowych nałożonych na przedsiębiorców w zakresie konieczności wdrożenia obligatoryjnego e-fakturowania (KSeF) oraz raportowania danych księgowo- podatkowych w formie nowej schemy JPK_CIT.

Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. Co z nimi zrobi? MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

REKLAMA