Jak rozliczy się opiekun prawny

Preferencyjny sposób opodatkowania dochodów, co do zasady, jest dopuszczalny w przypadku małżonków oraz osób samotnie wychowujących dzieci. Przepisy dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych za osobę samotnie wychowującą dziecko uważają jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację. Za osobę samotnie wychowującą dziecko uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Przypomnijmy, że od dochodów osób samotnie wychowujących w roku podatkowym:

• dzieci małoletnie,

• dzieci, bez względu na ich wiek, na które zgodnie z odrębnymi przepisami pobierany był zasiłek pielęgnacyjny,

• dzieci do 25 roku życia uczące się w szkołach, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku,

– podatek może być określony w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany.

WAŻNE

W szczególnej sytuacji znajduje się podatnik, który będąc rodzeństwem osoby ubezwłasnowolnionej został ustanowiony jej opiekunem prawnym. Przypomnijmy, że opieka ma na celu zapewnienie pieczy i reprezentacji osobom małoletnim, które nie pozostają pod władzą rodzicielską lub osobom całkowicie ubezwłasnowolnionym. Natomiast z przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.) wynika, że sytuacja osoby pełnoletniej całkowicie ubezwłasnowolnionej jest analogiczna do tej, w jakiej znajduje się małoletni, który nie ukończył lat 13.

Aby móc skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów, na ubezwłasnowolnionego brata lub siostrę powinien być pobierany zasiłek pielęgnacyjny, a ponadto podatnik musi być osobą, którą zgodnie z przepisami podatkowymi można uznać za osobę samotnie wychowującą dziecko. Oczywiście podatnik, który chce wspólnie rozliczyć dochody z ubezwłasnowolnionym, musi być jego opiekunem prawnym. A zatem podatnik, który jest samotnym opiekunem prawnym ubezwłasnowolnionego brata lub siostry, może wspólnie z nim opodatkować dochody.

Stanowisko takie zostało potwierdzone w decyzji dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie z 21 lipca 2004 r. (nr PD-3/4117/i-22/05/G).

Taki podatnik powinien pamiętać, że prawo podatkowe przyznaje mu również inne przywileje. Jeżeli ubezwłasnowolniony brat lub siostra jest osobą niepełnosprawną, która pozostaje na utrzymaniu podatnika, to może on skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej. W takiej sytuacji możliwe będzie odliczenie od dochodu wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem czynności życiowych. Z ulgi można skorzystać, jeśli dochody niepełnosprawnego rodzeństwa nie przekroczyły w roku podatkowym limitu 9120 zł.

Edyta Wereszczyńska

edyta.wereszczynska@infor.pl