Podmioty korzystające z funduszy strukturalnych mają jeden sposób na ustalenie, czy pobierać zaliczki na podatek od wynagrodzeń. Powinny wystąpić z pytaniem do własnego urzędu skarbowego.
Pracodawcy, którym przyznano środki z funduszy strukturalnych, mają poważne problemy z interpretacją przepisów podatkowych. Nie wiedzą, czy powinni pobierać zaliczki na podatek od wynagrodzeń wypłacanych pracownikom zatrudnionym w celu realizacji projektu. Problemy wynikają z interpretacji art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa o PIT). Sytuacja jest niezwykle skomplikowana. Po pierwsze, instytucje wdrażające programy finansowane z funduszy Unii Europejskiej stoją na stanowisku, że zaliczki powinny być pobierane. Po drugie, odpowiedzi udzielane przez urzędy skarbowe w znacznej części są korzystne dla podatników. Po trzecie wreszcie, interpretacje ekspertów są bardzo zróżnicowane.
Wypłacający dotacje
W przesłanym do redakcji piśmie, będącym wyjaśnieniem do publikacji, która ukazała się w GP 39 z 23 lutego 2006 r., Fundacja Fundusz Współpracy informuje, że wynagrodzenia finansowane z funduszy strukturalnych nie mogą być zwolnione od podatku ze względu na zasadę powszechności opodatkowania. Wyrażona jest ona w art. 9 ust. 1 ustawy o PIT. Argumentowano, że środki z Europejskiego Funduszu Społecznego (w ramach którego finansowany jest m.in. Program Equal) stanowią refundację wcześniej poniesionych przez Fundusz Współpracy wydatków na realizacje projektu, otrzymanych z budżetu państwa lub innych środków publicznych. W ten sposób finansowane są także wynagrodzenia pracowników oraz składki na ubezpieczenia społeczne.
– Z tych względów przychody ze stosunku pracy otrzymane przez osoby zatrudnione w ramach realizacji projektów z pomocy technicznej finansowane są ze środków krajowych i jako takie nie korzystają ze zwolnienia od podatku – czytamy w wyjaśnieniach Funduszu Współpracy.
Argumentem za opodatkowanie wynagrodzeń jest więc fakt, że refundacja następuje na poziomie programu, a nie poszczególnych projektów. Początkowo projekty finansowane są ze środków krajowych, które dopiero później są refundowane z funduszy unijnych. Z tych względów Fundusz współpracy uważa, że konieczne jest pobieranie zaliczek na podatek od wynagrodzeń dla pracowników. Taka interpretacja wynika także z pisma z 22 lutego 2006 r. Departamentu Podatków Bezpośrednich Ministerstwa Finansów skierowanego do Europejskiego Funduszu Społecznego.
Jednocześnie jednak Fundusz Współpracy zwraca uwagę, że nie jest organem interpretującym prawo, tylko je stosującym. I zachęca projektodawców do występowania o interpretację spornego przepisu do właściwych dla nich urzędów skarbowych.
Interpretacje urzędów
Urzędy skarbowe w przeważającej części odpowiedzi udzielanych na pytania podatników nie negują ich prawa do stosowania zwolnienia od podatku. Ich interpretacje różnią się natomiast co do zakresu zwolnienia. Niektóre urzędy skarbowe twierdzą, że od podatku dochodowego są zwolnieni wszyscy pracownicy biorący udział w realizacji projektu. Inne uważają, że zwolnienie dotyczy tylko pracowników merytorycznych. Przykładem interpretacji uznającej prawo do zwolnienia jest odpowiedź z 19 października 2005 r. udzielona przez Pierwszy Urząd Skarbowy Łódź-Bałuty. W piśmie tym uznano za prawidłowe stanowisko podatnika w sprawie zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych wynagrodzenia współfinansowanego ze środków programu Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL. W interpretacji tej czytamy, że do uzyskania przedmiotowego zwolnienia konieczne jest spełnienie łącznie dwóch warunków. Po pierwsze, środki muszą stanowić bezzwrotną pomoc i pochodzić bezpośrednio od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych, instytucji finansowych w tym również, gdy wypłacane są za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy. Po drugie, podatnik powinien bezpośrednio realizować cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy.
Zdanie ekspertów
Opinie niezależnych ekspertów są bardzo podzielone. Niektórzy uważają, że opisywany przepis w ogóle nie dotyczy wynagrodzeń osób fizycznych, które wykonują czynności w ramach projektu. Inni wskazują, że dla skorzystania ze zwolnienia nie jest wymagane, aby wynagrodzenia były bezpośrednio finansowane z Unii Europejskiej, a jedynie mają pochodzić z funduszy. A to oznacza, że późniejszy zwrot środków można uznać za spełnienie warunku umożliwiającego skorzystanie ze zwolnienia. W tych okolicznościach jedynym rozwiązaniem jest wystąpienie przez podmiot korzystający z dotacji o interpretację do właściwego dla jego siedziby urzędu skarbowego.
