Likwidacja ulgi odsetkowej, którą zaproponowało w projekcie zmian do ustawy o PIT Ministerstwo Finansów, zaskoczyła wszystkich. Resort finansów uzasadnia to koniecznością dostosowania przepisów do prawa unijnego w związku z zarzutem wobec Polski dotyczącym naruszenia Traktatu Wspólnot Europejskich (TWE).
Problem jednak w tym, że Komisja Europejska nie domaga się likwidacji ulgi. Jej zarzuty dotyczą wyłącznie konstrukcji samego przepisu, a nie istnienia ulgi odsetkowej.
Ulga tylko dla Polaków
Adrian Jonca, doradca podatkowy Beiten Burkhardt, wyjaśnia, że – w przeciwieństwie do VAT – kwestie podatku dochodowego od osób fizycznych nie są regulowane przez dyrektywy unijne. Przedmiotem zarzutów czynionych przez Komisję Europejską jest raczej treść przepisu, który zawęża krąg mogących skorzystać z ulgi odsetkowej do osób o nieograniczonym obowiązku podatkowym.
Zgodnie z art. 26b ustawy o PIT, z ulgi odsetkowej mogą skorzystać tylko podatnicy, którzy posiadają miejsce zamieszkania na terenie Polski. Obowiązkowi temu nie podlegają nierezydenci z innych krajów Unii Europejskiej, jeżeli przebywają w Polsce czasowo w ramach tzw. oddelegowania. Osoby te, mimo osiągania u nas dochodów z pracy, podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej, nie są upoważnione do skorzystania z ulgi odsetkowej i to nawet wtedy, gdy spełniają wszystkie pozostałe warunki. Właśnie to zarzuciła nam Komisja Europejska.
– Zdaniem Komisji Wspólnot Europejskich przepisy dotyczące ulgi odsetkowej naruszają TWE – podkreśla Adam Mariuk, menedżer w Zespole Doradztwa dla Pracodawców Deloitte.
– Od momentu przystąpienia Polski do UE treść regulacji w prawie podatkowym nie może naruszać Traktatu Wspólnot Europejskich w zakresie równego traktowania obywateli Unii Europejskiej czy też obywateli Europejskiego Obszaru Gospodarczego – dodaje Adrian Jonca.
Zgadza się z tym, że obecna treść przepisu dotyczącego ulgi odsetkowej może naruszać traktat.
– Dwaj rezydenci unijni, polski i np. austriacki, mimo spełnienia identycznych warunków wymaganych w ramach ulgi odsetkowej i mimo podlegania opodatkowaniu według tej samej skali podatkowej, będą różnie opodatkowani. Jeden będzie mógł skorzystać z ulgi odsetkowej, a drugi nie – wyjaśnia nasz rozmówca.
Trzeba poprawić przepis
Zdaniem ekspertów wystarczy, jeśli ustawodawca wyeliminuje niezgodność polskich przepisów z TWE poprzez skreślenie zastrzeżenia o polskiej rezydencji i ograniczenia podmiotów, których kredyty czy pożyczki pozwalają na odliczenie odsetek.
– Ulga odsetkowa wprowadzona z początkiem 2002 roku jest jednym z czynników wpływających na silny rozwój rynku mieszkaniowego w Polsce – twierdzi Łukasz Strzelec, starszy konsultant w dziale doradztwa podatkowego PricewaterhouseCoopers. Jego zdaniem Polska chyba zbyt szybko wycofuje się z dyskusji z Komisją, która wysłała oficjalne ostrzeżenie niedawno, bo 4 kwietnia 2006 r.
– Może budzić to podejrzenia, że rząd, zasłaniając się wymogami prawa unijnego, chce odebrać podatnikom korzystną dla nich ulgę – mówi Łukasz Strzelec.
Uzasadnia to dodatkowo postępowanie Polski w innej sprawie, gdzie również mogą istnieć wątpliwość, czy nie są naruszane przepisy wspólnotowe. Chodzi o brak możliwości odliczania od podstawy opodatkowania składek na ubezpieczenie społeczne płaconych w innych niż Polska krajach UE.
Uzasadnienie resortu
Zdaniem Adriana Joncy, rząd polski preferuje inną formę wspierania budownictwa mieszkaniowego aniżeli w formie ulgi odsetkowej. Znalazło to swój wyraz w projekcie ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania. I może właśnie to jest przyczyną likwidacji ulgi odsetkowej. Podobnego zdania jest Adam Mariuk. on również twierdzi, że likwidacja ulgi nie jest konieczna.
– Można rozszerzyć zakres przedmiotowy ulgi również na nieruchomości położone poza granicami Polski oraz na spłatę odsetek od kredytów zaciągniętych poza Polską. Ustawodawca zdecydował się jednak na bardziej radykalne rozwiązanie – podkreśla. Jego zdaniem likwidacja ulgi z pewnością pogorszy sytuację podatników decydujących się na zakup nowej nieruchomości, zwłaszcza, że większość podatników kupuje mieszkania na kredyt.
– Trudno zgodzić się z argumentacją, że zmiana przepisów jest wymuszona koniecznością dostosowania naszego prawa do przepisów unijnych – konstatuje Adam Mariuk.
Komisja rzeczywiście nie domaga się od Polski całkowitej likwidacji ulgi odsetkowej. Nic więc nie stoi na przeszkodzie, żeby naruszenia wyeliminować przez zmianę przepisów, a nie likwidację ulgi.
