Strażnicy porządku i własności intelektualnej

Dziś święto Służby Celnej. Święto o tyle ważne, że celnicy pobierają i odprowadzają należności, które w 2005 roku wyniosły prawie 58 mld zł, co stanowi blisko 1/3 wszystkich dochodów budżetu. W I połowie 2006 roku wpływy te są już na poziomie 30,3 mld zł.

Z danych Ministerstwa Finansów wynika, że w 2005 roku na statystycznego pracownika zatrudnionego w administracji celnej przypada ponad 3 mln 700 tys. zł wpływów do budżetu. Są to należności z tytułu podatku akcyzowego pobieranego na granicach i wewnątrz kraju, VAT od towarów przywożonych spoza UE oraz wpływy z ceł.

– Służba Celna ma co świętować, gdyż rzetelnie i sumiennie wykonuje pracę na rzecz całego społeczeństwa – podkreślił w rozmowie z GP szef Służby Celnej Marian Banaś.

Każde państwo musi zapewniać dobre funkcjonowanie rynku wewnętrznego oraz bezpieczeństwo obywateli i ochronę środowiska. W każdym państwie, w ramach jego administracji, funkcjonują służby powołane do realizacji tych celów. W Polsce jedną z takich służb jest Służba Celna, która zapewnia, że przestrzegane są fiskalne i niefiskalne zasady dotyczące obrotu towarowego z krajami trzecimi. Służba Celna sprawuje również kontrolę nad zasadami produkcji, przemieszczania i obrotem wyrobami akcyzowymi. Jednym z ważniejszych zadań służby jest szczególny nadzór podatkowy, któremu podlegają towary akcyzowe i gry losowe.

Zwalcza także przestępczość w sferze obrotu towarowego z zagranicą i w sferze obrotu wyrobami akcyzowymi i trzeba przyznać, że osiąga na tym polu liczne sukcesy.

Wraz z integracją Polski z Unią Europejską zostały utworzone grupy mobilne Służby Celnej. Ich głównym zadaniem jest szybkie reagowanie na występujące zagrożenia związane z nielegalnym obrotem towarowym, czy działalnością zorganizowanych grup przestępczych.

We wszystkich izbach celnych funkcjonują wydziały zwalczania przestępczości, a w ich skład wchodzi 48 grup mobilnych. Łącznie w izbach celnych w wydziałach zwalczania przestępczości aktualnie zatrudnionych jest 1114 funkcjonariuszy celnych.

Trzeba zwrócić uwagę na fakt, że duże spektrum zadań, jakie spełnia Służba Celna, wymaga wyposażenia specjalnej grupy funkcjonariuszy celnych w broń palną. Przygotowywany jest już projekt zmian w ustawie o Służbie Celnej, w którym jest przepis o uprawnieniu celników do posiadania broni.

W 2005 roku Służba Celna przeprowadziła 1558 kontroli w trybie kontroli podatkowej, w których stwierdzono szacunkowe uszczuplenia skarbu państwa na 140 639 671 zł, w tym przeprowadzono 883 kontrole dotyczące paliw oraz 65 kontroli dotyczących alkoholu etylowego. Szacunkowe uszczuplenia z tego tytułu wyniosły za prawie 3,5 mln litrów paliwa – blisko 116 mln zł i za blisko 130 tys. litrów alkoholu etylowego – prawie 8,5 mln zł.

Ponadto Służba Celna ujawniła 425 mln sztuk papierosów w 2005 roku, a w I półroczu 2006 roku – już 234 mln sztuk. W ramach prowadzonych działań kontrolnych w 2005 roku udaremniono również przemyt ponad 438 kg i 9300 sztuk narkotyków i psychotropów.

W dziedzinie ochrony praw własności intelektualnej Służba Celna w wyniku przeprowadzonych czynności uzyskała następujące rezultaty: w 2005 roku dokonano zatrzymań ponad 4 mln sztuk towarów pirackich i podrabianych, natomiast w I połowie 2006 roku po- nad 1,3 mln sztuk tych towarów.

W ostatnim okresie coraz częściej dochodzi do ujawnień podrabianych towarów stanowiących zagrożenie zdrowia i życia ludzkiego, do których należą: lekarstwa, zabawki, artykuły spożywcze, części zamienne do samochodów i innych pojazdów.

Z krótkiej sondy przeprowadzonej przez GP wśród celników wynika, że są oni zadowoleni ze swojej pracy. Jednak mają też pewne oczekiwania.

– Po pierwsze, oczekuję stabilizacji strukturalnej. Mam nadzieję, że Służba Celna będzie funkcjonować, tak jak do tej pory, jako odrębna, niezależna formacja, tym bardziej iż z roku na rok jej skuteczność jest coraz większa. Po drugie, chciałbym, aby Służba Celna, która jest klasyczną służbą mundurową, uzyskała w przyszłości uprawnienia emerytalne analogiczne jak pozostałe służby mundurowe – wskazał nam jeden z pracowników celnych, który prosił o zachowanie anonimowości.