Informatyzacja podatków przyspieszy za rok

Dzięki dostępowi do internetu firmy mogą rozliczać się drogą elektroniczną z urzędami, m.in. z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych i wysyłać deklaracje podatkowe do urzędów skarbowych. O ile jednak system ZUS działa w miarę sprawnie, o tyle system e-Poltax ciągle raczkuje.

Dla kogo e-Poltax

Z systemu do wysyłania deklaracji podatkowych drogą elektroniczną może korzystać jak na razie 7,5 tys. przedsiębiorców obsługiwanych przez tzw. duże urzędy skarbowe. Z informacji, jakie przekazało nam Ministerstwo Finansów wynika, że do końca listopada korzystało z systemu 55 podmiotów, a ponad 260 ubiegało się o wydanie pozwolenia do przesyłania e-deklaracji. To pokazuje, że ciągle niewiele podatników korzysta z systemu e-Poltax. Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę początkowe trudności resortu i urzędów z wdrażaniem systemu i opóźnienia w przyjęciu niezbędnych rozporządzeń, to ok. 300 podmiotów, które chcą bądź przesyłają e-deklaracje, wydaje się wynikiem dobrym. Jeśli z kolei spojrzymy na liczbę wszystkich podatników w Polsce lub choćby firm, okazuje się, że system należy upowszechnić.

- Mimo że duże firmy mają możliwość przesyłania wielu e-deklaracji, nie są wyraźnie zainteresowane korzystaniem z tego rozwiązania - potwierdził Ernest Frankowski z PricewaterhouseCoopers.

Jednym ze sposobów na zwiększenie użytkowników e-Poltaksu jest wprowadzenie możliwości podpisywania deklaracji, a więc również i e-deklaracji przez pełnomocników podatników. Skorzystają na tym przede wszystkim doradcy podatkowi, księgowi i biegli rewidenci, ale również inni pełnomocnicy, którzy będą mogli w imieniu swoich klientów przesyłać zeznania podatkowe. Obecnie doradcy podatkowi posiadają legitymacje z wbudowanym chipem i podpisem elektronicznym.

Trudności dla podatników

- Doradcy podatkowi obsługujący duże firmy mogą już teraz przesyłać e-deklaracje w imieniu klientów, którzy ich do tego upoważnili - powiedział Gazecie Prawnej Krzysztof Podsiadło, wiceprzewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych.

Takiej możliwości nie mają jednak małe i średnie przedsiębiorstwa, osoby fizyczne, a więc nie mają również doradcy podatkowi będący ich pełnomocnikami. Trudności związane z korzystaniem z systemu e-Poltax i jego upowszechnieniem wynikają z kilku powodów.

- Przede wszystkim wynika to z samego sposobu udostępniania systemu. Składanie e-deklaracji było udostępniane stopniowo. Początkowo dopuszczono składanie deklaracji PIT, a następnie VAT i CIT. W efekcie podatnicy na tym etapie nie byli zainteresowani korzystaniem z niepełnego systemu - uważa Ernest Frankowski. Kolejnym powodem jest brak niezbędnej infrastruktury technicznej w urzędach skarbowych. W konsekwencji nie było możliwe udostępnienie systemu dla małych i średnich firm od 1 stycznia 2007 r.

- Należy też zauważyć, że polskie władze nie posiadają spój- nej koncepcji informatyzacji podatków. Nawet nazwy trzech systemów (e-Pol-tax, e-Deklaracje i e-Podatki) mające prowadzić do informatyzacji polskich podatków są mylące (nie odpowiadają istocie danego systemu) i wprowadzają znaczny bałagan pojęciowy - stwierdził ekspert PricewaterhouseCoopers.

Kolejne utrudnienia zdaniem ekspertów stanowią: nieuporządkowana struktura informacyjna na stronie resortu finansów, a także brak łatwo dostępnej dla społeczeństwa informacji o systemie.

- Kolejnym czynnikiem hamującym upowszechnienie jest oparcie systemu e-Poltax o podpis elektroniczny, który nie jest w Polsce popularny - przyznaje nasz rozmówca. Te wszystkie czynniki powodują, że przełom w informatyzacji podatków kolejny raz odsunięto w czasie.

Co po 2008 roku

Przełom może nastąpić najwcześniej za rok, ponieważ od 1 stycznia 2008 r. możliwość przesyłania e-deklaracji będą mieli mali i średni przedsiębiorcy, a ponadto jest to rok wprowadzenia systemu docelowego, czyli współfinansowanego ze środków unijnych systemu e-Deklaracje. Problem polega na tym, że, aby go wdrożyć, należy wyposażyć w komputery i infrastrukturę techniczną prawie 400 małych urzędów skarbowych w Polsce. Dodatkowo należy przyjąć odpowiednio wcześnie rozporządzenia o strukturze technicznej wszystkich deklaracji. Już od lutego tego roku ministerstwo wprowadza kolejne 24 rodzaje zeznań elektronicznych. Jeśli resort zdąży z tymi pracami na czas, system będzie można uruchomić dla większej liczby podatników.

To jednak nie koniec problemów. Kolejny stanowi upowszechnienie systemu. Jeśli dalej do wysłania e-deklaracji niezbędny będzie bezpieczny podpis elektroniczny, to sukces będzie możliwy tylko wtedy, gdy e-podpis będzie tani i ogólnodostępny. Tak się może stać za sprawą wdrożenia projektu Pesel-2. Grzegorz Fiuk, szef projektu Pesel-2 w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, uważa, że wprowadzenie nowoczesnego dowodu osobistego z wbudowanym pod- pisem elektronicznym pozwoli na powszechne korzystanie z e-deklaracji.

Co więcej, jeśli urzędy skarbowe będą miały dane o podatnikach w formie elektronicznej, to będzie można zrealizować plany ministra Ludwika Dorna dotyczące rozliczeń podatników przez urzędy skarbowe.

- Chodzi o to, aby zdjąć z obywatela obowiązki podatkowe - wyjaśnił Grzegorz Fiuk.

Ministerstwo Finansów może również wprowadzić obowiązek korzystania z e-deklaracji przez niektóre grupy podatników, ale jak na razie nie ma takich planów.

- Według mojej oceny, Ministerstwo Finansów, co najmniej od jesieni 2005 r., prezentuje koncepcję informatyzacji podatków zgodną z tzw. ustawą o informatyzacji i duchem systemów otwartych - powiedział Krzysztof Podsiadło.

- Wpisuje się w nią brak obowiązku stosowania e-deklaracji podatkowych, który powoduje, że wybór teletransmisji będzie oparty na racjonalnych przesłankach zgodnych z mechanizmami rynkowymi. Będą stosowali środki komunikacji elektronicznej ci podatnicy czy ich pełnomocnicy, którzy z tego odniosą korzyść ekonomiczną lub organizacyjną. Będzie to wygodne, zaoszczędzą oni czas i pieniądze albo prześlą do organów podatkowych deklaracje lub inne dokumenty w tradycyjnej papierowej formie - dodał.

ZESTAW DO E-PODPISU KOSZTUJE

Za zestaw do e-podpisu trzeba zapłacić:

l Sigillum - od 329 zł/rok

l Certum - od 364 zł/rok

l KIR - od 364 zł/rok

Zestaw do składania bezpiecznego e-podpisu zawiera:

l certyfikat kwalifikowany (tylko podpis)

l certyfikat komercyjny (niekwalifikowany - opcja)

l kartę kryptograficzną

l czytnik do kart

l oprogramowanie do czytnika i karty

l oprogramowanie do składania i weryfikacji bezpiecznego podpisu elektronicznego

POMOC W SPRAWIE E-DEKLARACJI I E-PODPISU

Jeśli:

l potrzebujesz pomocy w sprawie procedur składania deklaracji, zadzwoń:

Krajowa Informacja Podatkowa, od poniedziałku do piątku, od 7.00 do 18.00 pod nr tel. 0 801 055 055 lub tel. (22) 330 03 30

l potrzebujesz pomocy technicznej w sprawie systemu e-Poltax, zadzwoń:

od poniedziałku do piątku w godzinach 9: 00 - 17: 00 pod nr tel. (22) 694 49 74

lub wyślij e-mail na adres: info.e-poltax@mofnet.gov.pl

l potrzebujesz pomocy w sprawie podpisu elektronicznego, zadzwoń do:

- Certum - Powszechne Centrum Certyfikacji, tel. (91) 480 13 40

- KIR Ośrodek Zarządzania Kluczami, tel. (22) 546 02 07

- Sigillum Polskie Centrum Certyfikacji Elektronicznej tel. (22) 530 27 56

Łukasz Zalewski