REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Brak rejestracji podmiotu nie pozbawia odliczenia VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aleksandra Tarka

REKLAMA

Faktura otrzymana od niezarejestrowanego kontrahenta nie pozbawia odliczenia VAT. Organ podatkowy musi udowodnić, że podatnik co najmniej podejrzewał oszustwo. Nieświadoma ofiara nierzetelnego kontrahenta będzie mogła rozliczyć fakturę VAT.

W ostatnich pięciu orzeczeniach Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził interpretację korzystną dla podatników VAT, których kontrahenci okazali się nierzetelni (np. wyrok NSA z 5 grudnia 2008 r. I FSK 1581/07). W ocenie NSA brak rejestracji dla celów VAT nie oznacza automatycznego pozbawienia prawa do odliczenia. To, że wystawca faktury nie był zarejestrowany, nie w każdym przypadku odbije się na rozliczeniu jego kontrahentów. Przemawia za tym analiza prawa unijnego i orzecznictwa ETS.

REKLAMA

Autopromocja

Po wyrokach NSA zakwestionowanie odliczenia z takich faktur nie będzie proste. Fiskus będzie musiał na każdą spojrzeć indywidualnie i udowodnić, że podatnik mógł chociaż podejrzewać oszustwo. Eksperci zauważają, że do tej pory fiskusowi trudno było przekonać się do takiej interpretacji, i mają nadzieję, że profiskalną praktykę uda się zmienić.

Nie ma automatu

REKLAMA

We wszystkich sprawach, którymi zajął się NSA, chodziło o to samo: podatnik odliczył VAT z faktur wystawionych przez niezarejestrowany podmiot. Fiskus sprawdzał podatnika, potem wystawcę faktury i zarzucał bezprawne odliczenie podatku. Nie było istotne, czy okoliczności przeprowadzenia transakcji mogły wydać się podejrzane, czy brak rejestracji był wynikiem zwykłego gapiostwa. Wszyscy podatnicy automatycznie tracili prawa do rozliczenia faktur.

Sąd I instancji nie zgodził się na takie uproszczenie. Jego stanowisko potwierdził NSA, który oddalił skargi kasacyjne dyrektora izby skarbowej. W uzasadnieniu do wyroków NSA zgodził się, że organy podatkowe nie mogą skupiać się tylko na tym, czy wystawca faktury był zarejestrowanym podatnikiem VAT.

Z orzecznictwa ETS i prawa unijnego wynika, że prawo do odliczenia VAT jest podstawowym uprawnieniem podatników, które pozwala zrealizować zasadę neutralności VAT. Odliczenia można pozbawić tylko wtedy, gdy działalność kontrahenta podatnika była zorganizowana w sposób budzący wątpliwości. Żeby skutecznie pozbawić podatnika prawa do odliczenia, trzeba udowodnić, że podatnik mógł przewidywać nadużycie prawa. Inaczej mówiąc, organ podatkowy w decyzji musi podać okoliczności, które wskazują, że podatnik wiedział lub mógł wiedzieć o oszustwie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ograniczenie fiskalizmu

REKLAMA

Oczywiście wyroki nie oznaczają, że we wszystkich sprawach podatnikom uda się obronić prawo do odliczenia. Fiskusowi będzie łatwo utrzymać swoje decyzje, wskazując na zaniżoną cenę transakcji, zapłatę gotówką czy brak możliwości wydania towaru. Jednak dla ekspertów najważniejsze jest jedno - odejście od formalizmu.

- Wyroki NSA są dowodem na to, że w praktyce orzeczniczej organów podatkowych nie zawsze wystarczająca jest literalna wykładnia przepisów - podkreśla Rafał Dębowski, adwokat, wspólnik w Kancelarii Leśnodorski Ślusarek i Wspólnicy.

W ocenie eksperta bardzo ważne jest wskazanie przez NSA, że to fiskus ma obowiązek przeprowadzenia wnikliwej i wszechstronnej analizy stanu faktycznego konkretnej sprawy.

- Rozpoznając tego typu sprawy, fiskus będzie musiał kierować się nie tylko stanem obiektywnym, tj. faktem braku rejestracji - uważa Rafał Dębowski.

W ocenie eksperta istotniejszy będzie stan subiektywny, czyli możliwość dowiedzenia się przez podatnika o braku rejestracji kontrahenta dla celów VAT.

Michał Bernat, prawnik, doradca podatkowy z Kancelarii Wardyński i Wspólnicy, przypomina, że państwa członkowskie mogą oczywiście wprowadzać rozmaite wymogi techniczne i formalne związane z działalnością prowadzoną w charakterze podatnika VAT, w tym obowiązek uprzedniej rejestracji. Naruszenie tych obowiązków może być jak najbardziej sankcjonowane, w sposób przewidziany prawem krajowym.

Jak wyjaśnia ekspert, jedną z takich zasad jest powstanie prawa do odliczenia u nabywcy w tym samym momencie, gdy u sprzedającego powstaje obowiązek podatkowy. Obowiązek ten powstanie naturalnie niezależnie od tego, czy sprzedający we właściwy sposób dokonał rejestracji, czy spełnił inne warunki proceduralne. W rezultacie, także prawo do odliczenia powstanie niezależnie od tego, czy sprzedający w terminie złożył odpowiedni wniosek o rejestrację lub inne wymagane prawem dokumenty.

Michał Bernat dodaje, że niekiedy brak rejestracji może stanowić nie tyle zaniedbanie sprzedającego, co wyraz jego świadomego działania, mającego na celu uniknięcie opodatkowania. Podkreśla, że państwo członkowskie może zapobiegać takim praktykom, ale podjęte środki nie powinny zniekształcać wspólnych dla całej UE zasad opodatkowania VAT.

Zmiana praktyki

Nasi rozmówcy zwracają uwagę, że korzystne orzecznictwo ETS nie jest niczym nowym i nieznanym.

- Europejski Trybunał Sprawiedliwości wielokrotnie podkreślał, że konsekwencji nieuczciwych działań sprzedającego nie może ponosić nabywca, jeżeli o nadużyciach popełnianych przez sprzedającego nie mógł dowiedzieć się mimo zachowania należytej staranności - mówi Michał Bernat.

Dodaje jednak, że w praktyce wykazanie przesłanek uwalniających nabywcę od odpowiedzialności za naruszenie prawa przez sprzedającego jest niezwykle trudne. Można wręcz mówić o swoistym domniemaniu, że nabywca działał w świadomości występujących u sprzedającego nieprawidłowości.

Również Leszek Wiśniewski, menedżer w dziale doradztwa podatkowego Deloitte, zauważa, że praktyka organów skarbowych w zakresie możliwości odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez podmioty przed datą uzyskania przez nie decyzji rejestracyjnej jest generalnie niezmienna.

- W takiej sytuacji urzędy, wskazując normy zawarte w ustawie, a poprzednio rozporządzeniu, stoją na stanowisku, że podatnik otrzymujący fakturę nie ma prawa do jej odliczenia - tłumaczy ekspert.

Czy to się zmieni po wyrokach NSA?

Leszek Wiśniewski ma nadzieję, że organy podatkowe zmienią praktykę i nie będą kwestionować prawa do odliczenia z faktur dokumentujących rzeczywiste transakcje, gdy wystawca uchybił jedynie obowiązkowi rejestracji. Niestety, w chwili obecnej na pozytywny rezultat można liczyć najwcześniej dopiero przed sądem.

7 dni ma podatnik na zgłoszenie zmiany danych zawartych w zgłoszeniu rejestracyjnym

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Procedura sprawdzenia kontrahenta

Aleksandra Tarka

aleksandra.tarka@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pewność taryfowa w handlu międzynarodowym – rola wiążących informacji taryfowych (WIT)

Wiążąca informacja taryfowa (WIT) to instytucja, która może zadecydować o przewidywalności kosztów importu i eksportu towarów w Unii Europejskiej. Choć jej zakres jest ściśle ograniczony, dla przedsiębiorcy oznacza gwarancję, że określony towar zostanie zaklasyfikowany według wskazanej pozycji taryfowej, a wysokość należności celnych będzie znana z wyprzedzeniem. W praktyce WIT to połączenie prawnej pewności i praktycznego ułatwienia w codziennym handlu transgranicznym.

Między niedopatrzeniem a przemytem. Dlaczego firmy spedycyjne nie wypełniają swoich obowiązków?

W dobie sankcji, wojny za granicą i zaostrzonego nadzoru eksportu, firmy spedycyjne nie mogą działać automatycznie. Brak weryfikacji dokumentów, analizy zleceń czy ryzyk sankcyjnych może prowadzić do współodpowiedzialności prawnej, utraty licencji i długofalowych strat reputacyjnych.

Ministerstwo Finansów i Gospodarki przedłuża termin zapłaty podatku od niezrealizowanych zysków – jest już nowy projekt rozporządzenia!

Ministerstwo Finansów i Gospodarki przygotowało projekt rozporządzenia, który wydłuża termin zapłaty podatku od niezrealizowanych zysków o 2 lata – do końca 2027 r. Zmiana jest korzystna dla podatników i ma na celu zapewnienie, że podatek zostanie zapłacony dopiero wtedy, gdy faktycznie dojdzie do zbycia majątku lub jego utraty.

Odpowiedzialność osobista członków zarządu za długi i podatki spółki. Co zrobić, by jej uniknąć?

Odpowiedzialność osobista członków zarządu bywa często bagatelizowana. Tymczasem kwestia ta może urosnąć do rangi rzeczywistego problemu na skutek zaniechania. Wystarczy zbyt długo zwlekać z oceną sytuacji finansowej spółki albo błędnie zinterpretować oznaki niewypłacalności, by otworzyć sobie drogę do realnej odpowiedzialności majątkiem prywatnym.

REKLAMA

Czym jest faktura ustrukturyzowana? Czy jej papierowa wersja jest fakturą w rozumieniu ustawy o VAT?

Sejm już uchwalił nowelizację ustawy o VAT wprowadzającą obowiązek wystawiania i otrzymywania faktur ustrukturyzowanych za pomocą KSeF. To dla podatników jest bardzo ważna informacja: gdy zostaną wydane bardzo szczegółowe akty wykonawcze (są już opublikowane kolejne wersje projektów) oraz pojawi się zgodnie z tymi rozporządzeniami urzędowe oprogramowanie interfejsowe (dostęp na stronach resortu finansów) można będzie zacząć interesować się tym przedsięwzięciem.

Czy wadliwa forma faktury zakupu pozbawi prawa do odliczenia podatku naliczonego w 2026 roku?

To pytanie zadają sobie dziś podatnicy VAT czynni biorąc pod uwagę perspektywę przyszłego roku: jest bowiem rzeczą pewną, że miliony faktur będą na co dzień wystawiane w dotychczasowych formach (papierowej i elektronicznej), mimo że powinny być wystawione w formie ustrukturyzowanej – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026. Jak dokumentować transakcje od 1 lutego? Prof. Modzelewski: Podstawą rozliczeń będzie dokument handlowy (nota obciążeniowa, faktura handlowa)

Jak od lutego 2026 roku będzie wyglądała rewolucja fakturowa w Polsce? Profesor Witold Modzelewski wskazuje dwa możliwe warianty dokumentowania i fakturowania transakcji. W obu tych wariantach – jak przewiduje prof. Modzelewski - podatnicy zrezygnują z kodowania faktur ustrukturyzowanych, a podstawą rozliczeń będzie dokument handlowy i on będzie dowodem rzeczywistości ekonomicznej. A jeśli treść faktury ustrukturyzowanej będzie inna, to jej wystawca będzie mieć problem, bo potwierdził nieprawdę na dokumencie i musi go poprawić.

Fakturowanie od 1 lutego 2026 r. Prof. Modzelewski: Nie da się przerobić faktury ustrukturyzowanej na dokument handlowy

Faktura ustrukturyzowana kompletnie nie nadaje się do roli dokumentu handlowego, bo jest wysyłana do KSeF a nie do kontrahenta, czyli nie występuje tu kluczowy dla stosunków handlowych moment świadomego dla obu stron umowy doręczenia i akceptacji (albo braku akceptacji) tego dokumentu - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Firma w Szwajcarii - przewidywalne, korzystne podatki i dobry klimat ... do prowadzenia biznesu

Kiedy myślimy o Szwajcarii w kontekście prowadzenia firmy, często pojawiają się utarte skojarzenia: kraj zarezerwowany dla globalnych korporacji, potentatów finansowych, wielkich struktur holdingowych. Tymczasem rzeczywistość wygląda inaczej. Szwajcaria jest przede wszystkim przestrzenią dla tych, którzy potrafią działać mądrze, przejrzyście i z wizją. To kraj, który działa w oparciu o pragmatyzm, dzięki czemu potrafi stworzyć szanse również dla debiutantów na arenie międzynarodowej.

Fundacje rodzinne w Polsce: Rewolucja w sukcesji czy podatkowa pułapka? 2500 zarejestrowanych, ale grozi im wielka zmiana!

Fundacji rodzinnych w Polsce już ponad 2500! To narzędzie chroni majątek i ułatwia przekazanie firm kolejnym pokoleniom. Ale uwaga — nadciągają rządowe zmiany, które mogą zakończyć okres ulg podatkowych i wywołać prawdziwą burzę w środowisku przedsiębiorców. Czy warto się jeszcze spieszyć? Sprawdź, co może oznaczać nowelizacja i jak uniknąć pułapek!

REKLAMA