Emisja akcji dla pracowników nie podlega VAT

Akcjonariusze spółki akcyjnej, równocześnie jako jej pracownicy, nabyli zgodnie z uchwałą walnego zgromadzenia akcjonariuszy w ramach prawa poboru nieodpłatne akcje opłacone z kapitału zapasowego spółki, który pochodzi z wypracowanego zysku lat ubiegłych. Akcje zostały przydzielone akcjonariuszom proporcjonalnie do ilości już posiadanych akcji. Pracownicy nie ponieśli żadnych wydatków związanych z ich nabyciem. Czy nieodpłatne nabycie akcji w ramach prawa poboru zgodnie z przyjętą uchwałą skutkuje zapłatą VAT?

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.; dalej ustawa o VAT) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług; eksport towarów; import towarów; wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju; wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, stanowi świadczenie usług.

Z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT wynika, że jako odpłatne świadczenie usług traktuje się również nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części. Artykuł 15 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega wyłącznie działalność o charakterze gospodarczym. Zdefiniowane w art. 15 ustawy o VAT pojęcie działalności gospodarczej nie obejmuje działań polegających na emisji akcji.

Emisja akcji nie mieszcząc się w zakresie przedmiotowym ustawy o VAT jest czynnością niepodlegającą opodatkowaniu tym podatkiem.

Nie stanowi ona dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż w przypadku emisji akcji nie następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Akcje nie mieszczą się, bowiem w terminie towaru, są dobrem niematerialnym.

Emisja akcji nie jest także świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, bowiem jej celem jest ze strony emitenta – zgromadzenie kapitału, a nie świadczenie usługi, a dla akcjonariusza – inwestycja lub lokata kapitału.

Ewa Matyszewska