Jak legalnie płacić składki ubezpieczeniowe za granicą

Czy polskie ubezpieczenie może się opłacać

Od kilku lat prowadzę firmę. Nie miałem innej pracy, więc sam się zgłosiłem do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. Kilka tygodni temu udało mi się znaleźć kontrahenta, dla którego świadczę usługi wyłącznie na terenie Niemiec. Czy w związku z tym nadal mogę opłacać składki w Polsce?

TAK

Przedsiębiorcy wykonujący normalnie działalność na własny rachunek w państwie członkowskim nadal mogą podlegać ustawodawstwu swojego macierzystego kraju. Musi być jednak spełniony warunek, że przewidywany czas pracy na terenie Niemiec nie będzie przekraczał 24 miesięcy. Wyjątkowe znaczenie ma wskazane w przepisach określenie, że „normalnie wykonuje działalność jako osoba pracująca na własny rachunek”. Zasada ta ma zastosowanie do prowadzącego zwykle znaczną część działalności na terytorium tego państwa członkowskiego, w którym ma on swoją siedzibę. Co więcej, osoba taka musiała rozpocząć działalność przed dniem, od którego rozpoczęła jej wykonywanie w innym państwie UE. Konieczne jest też spełnienie innych warunków. Jednym z nich jest to, aby firma w okresie prowadzenia tymczasowej działalności w innym państwie członkowskim posiadała siedzibę w Polsce oraz spełniała wymogi konieczne do prowadzenia działalności pozwalające na jej ponowne podjęcie po powrocie. Tym samym w okresie „aktywności” w Niemczech przedsiębiorca powinien korzystać z powierzchni biurowej, płacić podatki oraz mieć numer identyfikacyjny VAT. Tylko w takim przypadku czytelnik nadal może opłacać składki ubezpieczeniowe w Polsce. Dokumentem potwierdzającym zastosowanie polskiego ustawodawstwa ubezpieczeniowego jest poświadczony przez ZUS formularz A1.

Podstawa prawna

Art. 12 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U. UE L 200 z 07 czerwca 2004 r.).

Polecamy: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń

Czy rozsyłanie reklam na Słowacji zwolni mnie z ZUS

Otrzymałem od ZUS indywidualną interpretację, z której wynika, że mogę spokojnie rozpocząć pracę na podstawie umowy o pracę na Słowacji i jednocześnie prowadzić firmę w Polsce. Czy to prawda, że ZUS nie będzie mógł kwestionować mojego podlegania ubezpieczeniu na Słowacji?

TAK

Może się jednak okazać, że konieczne będzie udowodnienie, że wykonywana praca nie miała charakteru marginalnego. W takim przypadku można podlegać ubezpieczeniu na Słowacji. Ochronę dla osób będących w podobnej sytuacji jak nasz czytelnik dał wyrok Sądu Najwyższego z 6 czerwca 2013 r. (sygn. akt II UK 333/12). Sędziowie wówczas uznali, że tytuł i stosunek ubezpieczenia społecznego to dwie niezależne więzi prawne, które mogą podlegać prawu różnych państw członkowskich. Przy czym stosownie do generalnej reguły wspólnotowej koordynacji ubezpieczeń społecznych, stosunek ubezpieczenia społecznego podlega prawu miejsca wykonywania pracy (lex loci laboris).

Podstawa prawna

Art. 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z dnia 7 czerwca 2004 r. )

Art. 3 ust. 2, 6, 15 oraz 16 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 wrześ nia 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 284/1 z 30 października 2009 r.)

Serwis Kadry

Czy można uciec przed kontrolą ubezpieczyciela

Prowadzę firmę w jednym z sąsiednich krajów UE. Płacę niższe składki niż do ZUS, ale obawiam się kontroli miejscowego organu rentowego. Czy mogę się na nią nie zgodzić?

NIE

Polscy przedsiębiorcy obawiają się, że ZUS będzie ich kontrolować poza granicami kraju. Nic bardziej błędnego. Jeśli polski organ rentowy ma wątpliwości dotyczące podlegania ubezpieczeniom społeczny, to przy rozwiązywaniu sporów musi się zwrócić do instytucji innego państwa członkowskiego.

Urzędy te niezwłocznie dostarczają lub wymieniają między sobą wszystkie dane niezbędne do ustalenia stanu faktycznego. Ich przekazywanie odbywa się bezpośrednio pomiędzy samymi instytucjami lub za pośrednictwem instytucji łącznikowych. O tymczasowym określeniu prawa, według którego obejmuje się osobę ubezpieczeniem społecznym, instytucja miejsca zamieszkania wnioskodawcy informuje wyznaczone instytucje państwa, w którym faktyczniewykonywana jest praca.

Od tej chwili biegnie termin dwóch miesięcy. W tym czasie ZUS powinien uzyskać informacje o niemożności zaakceptowania ustalonego ustawodawstwa lub o odmiennej opinii w tej kwestii.

Ponieważ instytucje ubezpieczeniowe wymieniają się danymi, osoba prowadząca nieistniejącą firmę musi się liczyć z tym, że tamtejszy zakład ubezpieczeń może zacząć sprawdzać, kto pracuje naprawdę, a kto jest tam tylko fikcyjnie zarejestrowany. Mogą więc domagać się np. rachunków za wodę, prąd czy biletów na komunikację miejską.

Podstawa prawna

Art. 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 7 czerwca 2004 r.).

Art. 3 ust. 2, 6, 15 oraz 16 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 284/1 z 30 października 2009 r.).

Czy firma założona za granicą może działać w Polsce

Jestem Polakiem, ale działalność mam zarejestrowaną na Litwie. Produkujemy części zamienne do maszyn rolniczych. Czy istnieje możliwość prowadzenia działalności w Polsce?

TAK

Osoby z firmą zarejestrowaną za granicą mogą legalnie prowadzić biznes w Polsce. Aby było to możliwe, konieczne jest otwarcie oddziału lub przedstawicielstwa. Różnica między tymi formami jest znaczna. A to dlatego, że oddział to wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywana przez przedsiębiorcę poza jego siedzibą lub głównym miejscem prowadzenia działalności. Natomiast zakres funkcjonowania przedstawicielstwa jest węższy i może obejmować wyłącznie prowadzenie działalności dotyczącej reklamy i promocji przedsiębiorcy. Ze względu na to, że czytelnik planuje prowadzenie produkcji, najlepszym rozwiązaniem będzie otwarcie oddziału. Przy czym należy pamiętać, że w oddziale może być wykonywana działalność wyłącznie w takim samym zakresie jak w firmie macierzystej. W takiej sytuacji obowiązkowe jest ustanowienie osoby upoważnionej w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego. Działalność można rozpocząć dopiero po uzyskaniu wpisu oddziału do Krajowego Rejestru Sądowego. Zgłoszenie oddziału przedsiębiorcy zagranicznego następuje na formularzu wniosku rejestrowego KRS W10, do którego należy dołączyć załączniki m.in. akt założycielski z uwierzytelnionym tłumaczeniem przetłumaczony na język polski oraz adres osoby w oddziale upoważnionej do reprezentowania firmy.

Podstawa prawna

Art. 85–102 ustawy 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1829).

Par. 1 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 21 grudnia 2000 r. w sprawie określenia wzorów urzędowych formularzy wniosków o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz spos obu i miejsca ich udostępniania (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 724).