REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ważna nowelizacja ustawy Prawo zamówień publicznych

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

W dniu 22 grudnia 2009 r. weszła w życie ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2009 r. nr 206, poz. 1591). Powyższa nowelizacja wprowadza dość istotne zmiany w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2004 r. nr 19, poz. 177 z późn. zm.) (dalej „pzp”). Kancelaria Prawna M. Szulikowski i Partnerzy poniżej przedstawia uwagi na temat powyższej nowelizacji.

Zmianie uległy przepisy dotyczące warunków jakie powinien spełnić wykonawca, aby mógł ubiegać się o udzielenie zamówienia publicznego (art. 22). Ustawodawca sformułował ogólne zasady określania przez zamawiającego opisu sposobu spełniania warunków o których mowa w zmienionym art. 22 pzp (zasada dostosowania do przedmiotu zamówienia), oraz wskazał, w jaki sposób opis taki powinien być publikowany (ogłoszenie o zamówieniu, zaproszenie do negocjacji). Ustawodawca posłużył się dość ogólnymi sformułowaniami (klauzulami generalnymi), jeśli chodzi o zakreślenie zamawiającym granic dopuszczalnego opisu sposobu spełnienia powyższych warunków, co może potencjalnie prowadzić do nadużywania przez zamawiających omawianego przepisu w celu nadmiernego ograniczania kręgu wykonawców w danym postępowaniu. Niepokoić może także wykreślenie przepisu zakazującego wprost określania warunków udziału w postępowaniu w sposób utrudniający uczciwą konkurencję. W powyższym zakresie nadal obowiązuje jednak ogólna zasada z art. 7 ust. 1 pzp, nakazująca przestrzeganie zasad uczciwej konkurencji.

REKLAMA

REKLAMA

Oprócz powyższego, dopuszczono zastrzeżenie w ogłoszeniu o zamówieniu, że o udzielenie zamówienia będą mogli ubiegać się tylko wykonawcy zatrudniający odpowiednią liczbę osób niepełnosprawnych (ponad 50 % zatrudnionych pracowników). Powyższy przepis stanowi wdrożenie art. 19 Dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (dalej „Dyrektywa klasyczna”).

REKLAMA

Zmianie uległy także przepisy zawierające katalog przesłanek wykluczenia wykonawcy z postępowania. Co ciekawe, jako jedną z przyczyn wykluczenia wykonawcy z postępowania, wprowadzono brak wykazania przez wykonawcę spełniania warunków udziału w postępowaniu. Powyższe ma istotne znaczenie w kontekście nowych przepisów nakładających na wykonawcę obowiązek udowodnienia, na żądanie zamawiającego, we wskazanym przez zamawiającego zakresie, jeszcze przed terminem składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub terminem składania ofert, że wykonawca spełnia warunki udziału w postępowaniu, oraz że nie zachodzą w stosunku do niego przesłanki wykluczenia z postępowania. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu nowelizacji, intencją przy wprowadzeniu powyższych przepisów było doprecyzowanie momentu, na który wykonawca powinien wykazać spełnianie warunków udziału w postępowaniu, oraz umożliwienie mu wykazania spełniania tych warunków w dogodny, elastyczny sposób, co miało zmierzać do poprawy konkurencyjności postępowań o udzielenie zamówienia publicznego. Powyższe ma wynikać z dopuszczenia możliwości powołania się na pisemne zobowiązania podmiotów trzecich, które udostępnią wykonawcy zasoby niezbędne do wykonania zamówienia, oraz z umożliwienia w uzasadnionych przypadkach, powołania się na inne dokumenty niż dotyczące sytuacji finansowej i ekonomicznej, w celu wykazania spełniania konkretnego, opisanego przez zamawiającego warunku udziału w postępowaniu. Omawiane rozwiązanie, zdaniem ustawodawcy ma stanowić wdrożenie art. 47 ust. 2, art. 47 ust. 4 oraz art. 48 ust. 2 Dyrektywy klasycznej.

Można jednak mieć wątpliwości, czy sposób regulacji przyjęty przez ustawodawcę odzwierciedla istotę powyższych przepisów prawa wspólnotowego, które mają na celu ochronę wykonawców i doprecyzowanie w ich interesie sposobów dokumentowania spełniania warunków udziału w postępowaniu, podczas gdy nowe przepisy pzp pozostawiają duży zakres uznania po stronie zamawiającego i mogą w praktyce prowadzić do odwrotnego rezultatu. W nowym stanie prawnym, wykonawca będzie zobowiązany udowodnić spełnianie warunków udziału w postępowaniu stosownie do opisu sformułowanego na podstawie dość ogólnych zasad przez zamawiającego, jeśli zaś nie udokumentuje spełniania tych warunków, będzie to stanowiło przesłankę wykluczenia go z postępowania (zmieniony art. 24 ust. 2 pkt 4) pzp). Dotychczas, przesłanką wykluczenia z postępowania mogło być tylko niezłożenie w ogóle dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub złożenie dokumentów zawierających błędy, z zastrzeżeniem obowiązku po stronie zamawiającego wezwania wykonawcy który nie złożył dokumentów lub złożył dokumenty zawierające błędy, do ich złożenia w wyznaczonym terminie (art. 26 ust. 3 pzp). Z powyższej różnicy pomiędzy dotychczasowym a nowym stanem prawnym należy naszym zdaniem wnosić, że przy ocenie, czy wykonawca podlega wykluczeniu, zamawiający będzie obecnie w większym stopniu merytorycznie badał spełnianie przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu, a nie tylko formalnie sprawdzał złożenie odpowiednich dokumentów. Powyższe da zatem zamawiającym potencjalną możliwość większego ingerowania w grono wykonawców, którzy ostatecznie będą mogli uzyskać zamówienie publiczne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Obecnie będzie można mieć wątpliwości, jaka jest relacja nowych przepisów dotyczących sposobu dokumentowania  spełniania warunków udziału w postępowaniu, do dotychczasowego (niezmienionego przez nowelizację) art. 25 pzp, który w sposób istotny ograniczał do tej pory swobodę zamawiających co do rodzajów i form dokumentów jakich mogli oni żądać od wykonawców w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego. W praktyce niewątpliwie powstanie pytanie, na ile nowe przepisy poszerzają zakres swobody po stronie zmawiających co do zakresu dokumentów jakich mogą oni wymagać, który to problem będzie musiał zostać rozstrzygnięty w orzecznictwie.

W związku z wejściem w życie nowelizacji, zmianie uległy zasady zwrotu wadium wykonawcom. Wprowadzono obecnie jednolitą zasadę, zgodnie z którą zmawiający z urzędu zwraca wadium wszystkim wykonawcom, niezwłocznie po wyborze oferty najkorzystniejszej lub unieważnieniu postępowania, z wyjątkiem wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza.

Utrzymano przy tym szczególną sankcję pozwalającą na zatrzymanie wadium wraz z odsetkami wykonawcy, który w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego nie złożył dokumentów lub oświadczeń, o których mowa w art. 25 ust. 1 pzp, lub pełnomocnictw, chyba że udowodni, że wynika to z przyczyn nieleżących po jego stronie.

Jedynym przypadkiem, w jakim zwrot wadium będzie następował nadal na wniosek wykonawcy, będzie przypadek wycofania oferty przed upływem terminu składania ofert. Doprecyzowano także, że w przypadku wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, zamawiający zwraca wadium niezwłocznie po zawarciu umowy w sprawie zamówienia publicznego oraz wniesieniu zabezpieczenia należytego wykonania umowy, jeżeli jego wniesienia żądano.

Konsekwentnie, wprowadzono także doprecyzowanie, zgodnie z którym w przypadku przedłużenia okresu związania ofertą po wyborze najkorzystniejszej oferty, obowiązek wniesienia nowego wadium lub przedłużenia wadium wcześniej wniesionego dotyczy tylko wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza.

Zdaniem Kancelarii, powyższe przepisy prowadzące do uproszczenia procedury zwrotu wadium, oraz likwidujące możliwość przetrzymywania wadiów wykonawców których oferty nie zostały wybrane aż do zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego, należy ocenić pozytywnie z punktu widzenia praktycznego.

W ramach nowelizacji zmodyfikowano art. 144 ust. 1 pzp, z którego a contrario wynika obecnie, że umowa w sprawie zamówienia publicznego może zostać zmieniona w stosunku do treści oferty na podstawie której została zawarta, w zakresie elementów których modyfikacja nie będzie stanowiła „istotnych zmian”, nawet bez uprzedniego wskazania w ogłoszeniu o zamówieniu lub specyfikacji istotnych warunków zamówienia, możliwości takiej zmiany oraz określenia jej warunków.

Jak wynika z uzasadnienia do projektu nowelizacji, intencją ustawodawcy było uwzględnienie w powyższych przepisach dorobku orzeczniczego Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (dalej „ETS”) - sprawy C-496/99 Succhi di Frutta oraz C-454/06 Pressetext Nachrichtenagentur.

Art. 144 ust. 1 pzp już w poprzednim brzmieniu mógł wzbudzać wątpliwość co do tego, czy nie dawał on zamawiającym zbytniej swobody w formułowaniu warunków zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego w stosunku do treści oferty, choć zgodnie z uzasadnieniem do projektu poprzedniej nowelizacji tego przepisu (ustawa z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. nr 171, poz. 1058), jego treść miała na celu uwzględnienie zastrzeżeń Komisji Europejskiej właśnie co do potrzeby ograniczenia takiej nadmiernej swobody i braku przejrzystości. Należy zatem przyjąć, że już wówczas musiał być brany pod uwagę wyrok w sprawie C-496/99 Succhi di Frutta, jako element dorobku wspólnotowego. Obecnie należy stwierdzić, że powyższa swoboda, zamiast zmniejszeniu, uległa zwiększeniu, ponieważ w zakresie zmian które nie mogą zostać uznane za „istotne”, zamawiający nie będzie musiał uprzednio określać nawet reguł ich wprowadzania do umowy.

Można zatem mieć wątpliwości, czy przyjęte przez ustawodawcę rozwiązanie, nawet z uwzględnieniem branej przez ustawodawcę pod uwagę potrzeby dostosowania polskiego prawa do dorobku orzeczniczego ETS, nie jest zbyt daleko idące jeśli chodzi o swobodę daną zamawiającym. Można mieć także wątpliwości, czy z wyroku w sprawie C-454/06 Pressetext Nachrichtenagentur, na który powołano się w uzasadnieniu do projektu nowelizacji, da się wyczytać tezy zakazujące wprowadzania w prawie krajowym rozwiązań ograniczających modyfikowanie treści umów w sprawie zamówienia publicznego w stosunku do treści oferty, których nie można uznać za „istotne”, poprzez nałożenie na zamawiających obowiązku uprzedniego określenia reguł dokonywania takich modyfikacji.

Wobec powyższego, zdaniem Kancelarii, nowy art. 144 ust. 1 pzp, jako dający jeszcze większą niż dotychczas swobodę modyfikacji umowy w sprawie zamówienia publicznego w stosunku do treści oferty na podstawie której ją zawarto, należy ocenić negatywnie. Nie możemy zapominać o tym, że podmioty zobowiązane do stosowania pzp, to w przeważającej mierze podmioty publiczne, do których tradycyjnie należałoby stosować zasadę legalizmu (działania wyłącznie w granicach prawa), nie zaś zasadę swobody umów.

Oprócz najistotniejszych zmian w pzp opisanych w poprzednich częściach niniejszego opracowania, należy zwrócić uwagę także na usunięcie w ramach omawianej nowelizacji przepisów o obowiązku żądania przez zamawiającego zabezpieczenia od wykonawcy - pozostawiono jedynie możliwość fakultatywnego żądania zabezpieczenia (wyjątek stanowi obowiązek żądania zabezpieczenia zaliczki, jeśli wartość zaliczek przekracza 20% wynagrodzenia wykonawcy). Zmiana ta niewątpliwie wywrze pozytywny skutek w przypadku umów w sprawach zamówień publicznych, które w dotychczasowym stanie prawnym formalnie spełniały przesłanki obligatoryjnego żądania przez zamawiającego zabezpieczenia a w przypadku których nie było to uzasadnione lub celowe z przyczyn ekonomicznych bądź z powodu braku rzeczywistej potrzeby zabezpieczenia potencjalnych roszczeń zamawiającego. Nowelizacja przewiduje także nowe rozwiązanie, w postaci wyraźnego dopuszczenia oraz uregulowania zasad udzielania przez zamawiającego zaliczek wykonawcy. Zmiana ta ma niewątpliwie istotne znaczenie z punktu widzenia potrzeby zapewnienia ścisłej kontroli nad wydatkowaniem środków publicznych. Oba powyższe rozwiązania należy ocenić pozytywnie także z punktu widzenia interesów wykonawców.

Na szczególną uwagę zasługuje także wprowadzona przez omawianą nowelizację zmiana ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, z późn. zm.). Zgodnie ze zmienionym art. 34 powyższej ustawy, od skargi na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych (dalej „KIO”) jeśli skarga będzie dotyczyła czynności przed otwarciem ofert, pobierać się będzie opłatę stałą w wysokości aż pięciokrotności wpisu wniesionego od odwołania w sprawie, której dotyczy skarga (może być to zatem 37 500 zł, 75 000 zł, 50 000 zł lub nawet 100 000 zł). W przypadku skargi dotyczącej czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego podjętych po otwarciu ofert, pobierać się będzie opłatę stosunkową w wysokości 5 % wartości przedmiotu zamówienia w postępowaniu, którego skarga dotyczy, maksymalnie nawet do 5 000 000 złotych. Uzasadnienie do projektu nowelizacji, jako argument przemawiający za wprowadzeniem powyższego rozwiązania przytacza dysproporcję pomiędzy dotychczasową opłatą od skargi (3000 zł) a wartością niektórych zamówień, oraz dotychczasowy brak zróżnicowania opłaty od skargi ze względu na wartość zamówienia. Zdaniem kancelarii, powyższe radykalne podniesienie wysokości opłat od skargi do sądu na wyrok KIO może w sposób nadmierny zniechęcać wielu wykonawców do poszukiwania ochrony słusznych praw przed sądem i uczynić de facto w wielu przypadkach KIO ostatnią instancją w sprawach wielu spornych zamówień publicznych. Należy przy tym pamiętać, że KIO jest ciałem działającym w strukturze administracji rządowej, zatem nie można uznać, iż zapewnia ona taki sam poziom niezależności i bezstronności jak niezawisłe sądy.

Oprócz powyższego, radykalne podniesienie opłat od skarg do sądu na wyrok KIO, można zdaniem kancelarii oceniać wręcz jako przejaw fiskalizmu i stworzenie źródła dodatkowych wpływów budżetowych.

Maciej Szulikowski

Radca Prawny i Partner Zarządzający

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Webinar: Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego” poprowadzi Tomasz Rzepa, doradca podatkowy, ekspert INFORAKADEMII. Każdy z uczestników otrzyma imienny certyfikat i roczny nielimitowany dostęp do retransmisji webinaru wraz z materiałami dodatkowymi. Uczestnicy webinaru dowiedzą się, jak wygląda proces przekształcenia JDG w spółkę z perspektywy biura rachunkowego, ze wskazaniem kluczowych wyzwań, problemów oraz szans, jakie z tego faktu wynikają.

Zatrudnianie cudzoziemców - zmiany od 1 czerwca 2025 r. Dodatkowe przesłanki odmowy wydania zezwolenia, rejestr umów o pracę, legalność pobytu obywateli Ukrainy, cyfrowe wnioski i wyższe kary

Nowe przepisy dotyczące zasad zatrudniania cudzoziemców w Polsce zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2025 roku. Regulacje określają warunki, na jakich możliwe będzie legalne powierzenie pracy obcokrajowcom. Sprawdzamy, czy nowe przepisy wprowadzają ułatwienia i w jaki sposób zmieniają procedurę zatrudniania cudzoziemców.

Kary umowne a koszty podatkowe – korzystny wyrok dla podatników

W wyroku z 6 maja 2025 r., sygn. II FSK 1012/22 Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się z stanowiskiem, że kary umowne mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli niewykonanie dostawy - nie wynikało z winy spółki. Niepewność w tej sprawie wynikała z wykładni art. 16 ust 1 pkt 22 ustawy o CIT, w którym określono jakie kary umowne i odszkodowania nie mogą być uznane za koszty podatkowe. W orzecznictwie przepis ten jest interpretowany literalnie, uznając że pozostałe rodzaje wypłat odszkodowawczych niż wskazane w przepisie mogą być uznane za koszt podatkowy.

Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

REKLAMA

Kto i kiedy może ponieść odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej (np. sp. z o.o.)

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki handlowej to obowiązek, który spoczywa na barkach między innymi członków zarządu i likwidatorów. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki jest przestępstwem, które zostało uregulowane nie w Kodeksie karnym, a w Kodeksie spółek handlowych.

Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. upływa ważny termin dla przedsiębiorców. Zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej tylko po złożeniu wniosku

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

ZUS odbiera zasiłki chorobowe za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

REKLAMA

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

REKLAMA