REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sposoby nabycia prawa własności (część I)

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

W naszej poniższej publikacji, będącej pierwszą częścią publikacji dotyczących sposobów nabycia prawa własności, postaramy się przedstawić ogólne zagadnienia związane z nabyciem prawa własności oraz podstawowy sposób nabycia, jakim jest przeniesienie własności na podstawie umowy.


Na wstępie należy wskazać, że instytucja prawa własności oraz sposoby jego nabycia są uregulowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., dalej „Kodeks cywilny”). Prawo własności to najszersze i podstawowe prawo rzeczowe, polegające na tym, że właściciel może korzystać z rzeczy i rozporządzać nią z wyłączeniem innych osób.

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Przechodząc do sposobów nabycia prawa własności, to przede wszystkim należy podzielić je na pierwotne oraz pochodne. Nabycie pierwotne jest sposobem uzyskania prawa własności, który nie jest zależny od tego, czy prawo to przysługiwało poprzednio innemu podmiotowi (np. zasiedzenie, zawłaszczenie). Natomiast nabycie pochodne polega na tym, że nabywca uzyskuje prawo własności od innej osoby, która na niego to prawo przenosi (np. umowne przeniesienie własności).

Jak wskazaliśmy na wstępie, najczęściej spotykanym sposobem nabycia prawa własności jest przeniesienie własności w drodze umowy. Jeżeli przedmiotem umowy są rzeczy oznaczone co do gatunku (np. zboże) lub rzeczy przyszłe (mające dopiero powstać), do przeniesienia własności potrzebne jest, poza umową zobowiązującą do przeniesienia własności, przeniesienie posiadania (wydanie) rzeczy. Należy również wskazać, że w polskim systemie prawnym obowiązuje generalna zasada przyczynowości (kauzalności), zgodnie z którą przy przenoszeniu prawa własności konieczne jest istnienie tzw. causy, czyli przyczyny, dla której jeden podmiot przenosi własność na inny podmiot.

Szczególne zasady przeniesienia własności zostały przewidziane odnośnie nieruchomości. Po pierwsze, własność nieruchomości nie może zostać przeniesiona pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu. Nie stoi to jednak na przeszkodzie zawarciu pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu umowy zobowiązującej do przeniesienia własności nieruchomości. Jeżeli taka umowa została zawarta, do przeniesienia własności potrzebne jest dodatkowe porozumienie stron (czyli umowa rzeczowa) obejmujące ich bezwarunkową zgodę na niezwłoczne przejście własności. Po drugie, warunkiem niezbędnym do przeniesienia własności nieruchomości jest także zachowanie formy aktu notarialnego pod rygorem nieważności.

REKLAMA

Co do zasady, własność rzeczy może skutecznie przenieść na nabywcę tylko jej właściciel lub inna osoba uprawniona do rozporządzania rzeczą (np. komisant). Oznacza to, że nie możemy kupić rzeczy od osoby, która nie jest uprawniona do jej sprzedaży. Jednakże w celu ochrony osób, które nabyły prawo własności w dobrej wierze, ustawodawca przewidział od omawianej zasady wyjątki. Jeden z nich dotyczy nabycia rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, jeżeli osoba nieuprawniona sprzeda rzecz ruchomą (np. książkę) i wyda ją nabywcy, nabywca nabędzie jej własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie. Nabycie własności takiej rzeczy nie będzie jednak możliwe, jeśli nabywca działał w złej wierze (np. wiedział, że książka jest kradziona). Natomiast nabycie rzeczy skradzionej, zgubionej lub w inny sposób utraconej, nawet jeśli nabywca działał w dobrej wierze, możliwe będzie dopiero po upływie 3 lat od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty. Na tę zasadę należy zwrócić szczególną uwagę, ponieważ w praktyce oznacza ona, że jeśli przykładowo kupimy kradziony samochód rok po dokonaniu jego kradzieży i działamy w dobrej wierze, to jego własność będziemy mogli skutecznie nabyć dopiero po upływie 3 lat od jego kradzieży. Warto przy tym wskazać, że dobra wiara nabywcy rzeczy polega na usprawiedliwionym, w świetle obiektywnych zasad rozumowania, przekonaniu, że zbywca jest uprawniony do rozporządzania rzeczą. Natomiast w złej wierze jest nabywca, który wie o tym, że zbywca nie jest osobą uprawnioną do rozporządzania rzeczą, albo o fakcie tym nie wie w wyniku swego niedbalstwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podsumowując, najpowszechniejszym sposobem nabycia prawa własności jest instytucja przeniesienia własności na podstawie umowy. Co do zasady, nabycie własności rzeczy oznaczonych co do tożsamości następuje w drodze umowy o podwójnym skutku (zobowiązująco-rozporządzającym). W przypadku przenoszenia własności rzeczy oznaczonych co do gatunku lub rzeczy przyszłych, konieczne jest także przeniesienie ich posiadania. Zaś szczególne zasady, polegające na braku możliwości przeniesienia własności pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu oraz dotyczące zachowania odpowiedniej formy, zostały przewidziane w odniesieniu do nieruchomości.

Patrycja Dzięgielewska

aplikant radcowski

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
BCC o zmianach w Ordynacji podatkowej: przedawnienie zobowiązań, hipoteka i nowe przepisy karne

Business Centre Club (BCC) przedstawiło uwagi do propozycji nowelizacji ordynacji podatkowej z postulatami w zakresie dalszych zmian w tym obszarze. Eksperci BCC (Daniel Panek i Wojciech Pławiak) odnieśli się do modyfikacji wprowadzonych do treści projektu w porównaniu z wersją z 26 marca 2025 r.

Zwrot akcyzy za paliwo rolnicze 2025: tylko do 1 września! Sprawdź, ile możesz odzyskać! Trzeba pamiętać o dokumentach

Rolnicy mają kolejną szansę na odzyskanie części kosztów związanych z zakupem paliwa. Od 1 sierpnia do 1 września 2025 roku można składać wnioski o zwrot podatku akcyzowego, który obejmuje olej napędowy wykorzystywany w produkcji rolnej.

Szokujące dane KRUS: Rolnicy pracują ponad 29 lat, zanim dostaną emeryturę. Świadczenia wciąż daleko od ZUS

Rolnicy w Polsce pracują średnio ponad 29 lat, zanim otrzymają emeryturę z KRUS. Mimo długiego stażu ich świadczenia wynoszą przeciętnie nieco ponad 2 tysiące złotych, co znacząco odbiega od emerytur wypłacanych w ZUS.

Rewolucja w podatkach: Kasowy PIT obejmie tysiące nowych firm! Sprawdź, czy skorzystasz

Od 1 stycznia 2026 roku wejdą w życie przepisy, które podniosą limit przychodów uprawniających do stosowania kasowego PIT z 1 mln zł do 2 mln zł. Zmiana wynika z projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na postulaty przedsiębiorców.

REKLAMA

Kasowy PIT - zmiany od 2026 r. Limit przychodów wzrośnie do 2 mln zł

Ministerstwo Finansów chce, by dotychczasowy limit przychodów pozwalający na skorzystanie z kasowego PIT został podniesiony z 1 mln zł do 2 mln zł. Tak wynika z projektu nowelizacji ustawy o PIT opublikowanego 19 sierpnia 2025 r. Zmiana ta ma pozwolić większej grupie przedsiębiorców wybranie tej formy rozliczeń podatku dochodowego.

Faktura elektroniczna w rozumieniu art. 106nda ustawy o VAT nie jest fakturą ustrukturyzowaną. Prof. W. Modzelewski: wewnętrznie sprzeczne nowe przepisy ustawy o VAT trzeba zmienić

Profesor Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych zwraca uwagę na wewnętrzną sprzeczność niedawno uchwalonych nowych przepisów ustawy o VAT dot. nowego rodzaju faktury elektronicznej, która będzie mogła skutecznie zastąpić obowiązkowo wystawianą fakturę ustrukturyzowaną.

Czy pożyczka dla podmiotu powiązanego to ukryty zysk? Spór o interpretację przepisów estońskiego CIT

Kwestia opodatkowania pożyczek udzielanych przez spółki rozliczające się estońskim CIT na rzecz podmiotów powiązanych budzi wątpliwości interpretacyjne. Ostateczne stanowisko w tej sprawie może przesądzić o kształcie stosowania estońskiego CIT w praktyce.

Podatek od smartfonów i komputerów? FWG ostrzega przed nową opłatą

Resort kultury planuje opłatę reprograficzną na telefony, komputery i telewizory. Fundacja Wolności Gospodarczej ostrzega, że podwyżki cen uderzą w konsumentów i polskie firmy, a regulacja jest nieadekwatna w erze streamingu i nowoczesnej cyfryzacji.

REKLAMA

Rewolucja w dopłatach dla rolników: Rząd szykuje ustawę o aktywnym rolniku – koniec wsparcia dla fikcyjnych gospodarstw

Rząd przygotowuje rewolucyjne zmiany w dopłatach unijnych. Nowy projekt ustawy o rolnikach aktywnych zawodowo ma wyeliminować fikcyjne gospodarstwa i sprawić, że pieniądze z Wspólnej Polityki Rolnej trafią wyłącznie do osób faktycznie prowadzących działalność rolniczą.

Zmiana rozporządzenia w sprawie zgłoszeń INTRASTAT. Nowa wersja instrukcji wypełniania i przesyłania zgłoszeń Ministerstwa Finansów

Departament Ceł Ministerstwa Finansów poinformował o wejściu w życie rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie zgłoszeń INTRASTAT. Ponadto Ministerstwo opublikowało nową wersję Instrukcji wypełniania i przesyłania zgłoszeń INTRASTAT.

REKLAMA