REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Roszczenie o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy - służebność przesyłu

Subskrybuj nas na Youtube
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 8 września 2011 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w której uznał, że właścicielowi nieruchomości nie przysługuje wobec nieuprawnionego posiadacza służebności przesyłu roszczenie o naprawienie szkody z powodu obniżenia jej wartości, związanego z normalnym korzystaniem z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści takiej służebności (sygn. akt III CZP 43/11).


W omawianej uchwale SN odniósł się do istotnego zagadnienia, sprowadzającego się do odpowiedzi na pytanie, czy właścicielowi nieruchomości przysługuje w stosunku do posiadacza zależnego nieruchomości w złej wierze, które to posiadanie odpowiada służebności przesyłu, roszczenie o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy?

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

W stanie faktycznym sprawy na nieruchomości powódki wybudowane zostały urządzenia elektroenergetyczne (linie wraz ze słupami i stacją transformatorową), z których usytuowaniem wiąże się konieczność istnienia strefy ochronnej, co znacząco ograniczyło możliwość zagospodarowania przedmiotowej nieruchomości. Pozwana, ani jej poprzednicy prawni nie posiadali jakiegokolwiek tytułu prawnego do nieruchomości powódki, jednak w zakresie odpowiadającym treści służebności byli jej posiadaczami, choć było to posiadanie w złej wierze. Sąd Rejonowy wydał w tej sprawie wyrok zasądzając na rzecz powódki kwotę 31 238 zł wraz z odsetkami za utratę wartości rynkowej działek, w związku ze zbudowaniem na nich infrastruktury służącej do przesyłu energii elektrycznej. Sąd pierwszej instancji stwierdził w wyroku, że usytuowanie bez zgody powódki urządzeń przesyłowych na jej nieruchomości doprowadziło do spadku wartości rynkowej przedmiotowej nieruchomości, a w konsekwencji do pogorszenia rzeczy.

Natomiast zdaniem sądu drugiej instancji zasadność roszczenia o naprawienie szkody z tytułu pogorszenia rzeczy należy oceniać ze względu na „cechę trwałości i nieodwracalności” stanu pogarszającego daną rzecz, o której można mówić tylko w przypadku gdy właściciel nie może żądać od posiadacza przywrócenia stanu zgodnego z prawem. Sąd drugiej instancji przychylił się do stanowiska, że odpowiednie stosowanie przepisów do stanu faktycznego, w którym mamy do czynienia z korzystaniem z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu, oznacza ograniczenie roszczeń jedynie do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy.

Rozpatrując niniejsze zagadnienie, SN w pierwszej kolejności wskazał, że roszczenie o naprawienie szkody za pogorszenie rzeczy przysługuje właścicielowi w przypadku, gdy działania lub zaniechania posiadacza prowadzą do obniżenia wartości użytkowej lub ekonomicznej rzeczy. Ponadto posiadacz w złej wierze odpowiada również za przypadkowe uszkodzenie lub utratę rzeczy, jednak wyłącznie do wartości rzeczy.

REKLAMA

 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Powołując się na literaturę i dotychczasowe orzecznictwo, SN wskazał, że szkoda polegająca na zmniejszeniu wartości nieruchomości występuje jedynie wtedy, gdy obniżenie wartości nieruchomości ma trwały i nieodwracalny charakter. Jednocześnie, nie można dokonać właściwej oceny trwałości zaistniałego stanu pogorszenia, w sytuacji gdy właściciel ma możliwość wystąpienia z roszczeniem negatoryjnym doprowadzając w konsekwencji do przywrócenia stanu zgodnego z prawem. W tym wypadku przywrócenie stanu zgodnego z prawem wiąże się zazwyczaj z uzyskaniem przez przedsiębiorstwo energetyczne tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości, co wiąże się bezpośrednio z obowiązkiem zapłaty na rzecz właściciela stosownego ekwiwalentu, wykluczającego możliwość wystąpienia z roszczeniem odszkodowawczym.

SN przywołał i podzielił zdanie judykatury, w którym przedstawiono pogląd, że nie można uznać za pogorszenie rzeczy takiego zmniejszenia jej wartości, które podlega kompensacji z racji wynagrodzenia za korzystanie z tej rzeczy.

Analizując stan faktyczny i prawny w przedmiotowej sprawie SN wskazał ostatecznie, że pogorszenie nieruchomości, wynikłe z wybudowania na niej urządzeń elektroenergetycznych jest rekompensowane poprzez świadczenie, jakie właściciel może uzyskać w związku z obciążeniem jego prawa służebnością przesyłu. Wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu powinno równoważyć wszelki uszczerbek związany z trwałym obciążeniem nieruchomości.

Podsumowując, omówiona uchwała SN ma praktyczne znaczenie dla właścicieli nieruchomości, na których bez ich zgody umieszczone zostały urządzenia przesyłowe. SN jasno wskazał, że w takim przypadku właścicielowi przysługuje w pierwszej kolejności roszczenie o ustanowienie służebności przesyłu za odpowiednim wynagrodzeniem, które powinno zrekompensować wszelkie szkody związane z obciążeniem nieruchomości. Właściciele nieruchomości nie mogą w takim przypadku skutecznie dochodzić naprawienia szkody z powodu obniżenia wartości tej nieruchomości w związku z normalnym korzystaniem z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu. Zdaniem SN, roszczenie o naprawienie szkody z tytułu pogorszenia rzeczy jest zasadne w przypadku kiedy pogorszenie to łączy się z nieprawidłowym korzystaniem z danej rzeczy, np. w sytuacji kiedy wskutek pożaru wywołanego awarią instalacji elektrycznej zniszczeniu uległy części składowe gruntu: budynek, roślinność itp.

Marta Musioł, młodszy prawnik

Patrycja Dzięgielewska, aplikant radcowski

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

REKLAMA

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

REKLAMA

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod [zgłoszenie: ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF]

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF: Jak powinny być wystawiane od lutego 2026 roku?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

REKLAMA