REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sprzedaż środka trwałego w budowie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mariusz Bukowiński

REKLAMA

Czy grunt nabyty na własne potrzeby jednostki wykazuje się w pozycji „Środki trwałe w budowie”? Do jakich przychodów zalicza się przychody uzyskane ze sprzedaży środka trwałego w budowie? Kiedy prawidłowo ująć przychód z tej transakcji, jeśli jednostka prowadzi swą rachunkowość w oparciu o MSSF?
Zgodnie z polską ustawą o rachunkowości, środki trwałe w budowie to zaliczane do rzeczowych aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia (w przypadku już istniejących środków trwałych). Do omawianej kategorii aktywów powinno zaliczać się również nieruchomości w okresie budowy, które po zakończeniu budowy będą stanowiły pozycję inwestycji. Do środków trwałych w budowie zalicza się:
1) pozostające w bezpośrednim związku z daną budową koszty inwestycji budowlano-montażowych, w tym:
a) koszty założeń i dokumentacji projektowej,
b) koszty pomiarów i badań geologicznych, geodezyjnych i geofizycznych nabytego gruntu,
c) koszty budynków i budowli w toku wznoszenia,
d) koszty maszyn i urządzeń w toku montażu lub wymagających montażu i na razie magazynowanych, bądź transportowanych,
e) koszty montażu maszyn i urządzeń,
f) koszty materiałów i energii zużytych do budowy lub montażu środków trwałych,
g) koszty wynagrodzeń pracowników zatrudnionych przy budowie środków trwałych,
h) koszty usług dodatkowych poniesionych w trakcie budowy lub montażu środków trwałych,
i) koszty wyrobów wytworzonych we własnym zakresie, które zostały wykorzystane do budowy lub montażu środków trwałych,
j) koszty opłat skarbowych, notarialnych, pozwoleń oraz innych opłat o charakterze administracyjnym poniesionych w związku z budową środków trwałych,
k) koszty ubezpieczenia środków trwałych w budowie,
l) koszty próbnego rozruchu,
m) koszty niezakończonych robót, polegających na ulepszeniu już istniejących środków trwałych (tj. koszty przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji istniejących środków trwałych), przy czym środki trwałe uważa się za ulepszone, jeżeli przebudowa bądź rozbudowa powodują wzrost ich wartości użytkowej w stosunku do stanu z dnia przyjęcia do używania, mierzonej m.in.: okresem używania (wydłużenie tego okresu), zdolnością wytwórczą (zwiększenie wydajności), poprawą jakości produktów lub niższymi kosztami eksploatacji ulepszonych środków trwałych;
2) niepodlegający odliczeniu VAT od przedmiotów i robót stanowiących rozpoczętą budowę lub ulepszenie,
3) naliczone prowizje i odsetki w okresie trwania budowy (w tym z tytułu zwłoki w zapłacie) oraz ujemne różnice kursowe (zwiększające wartość środków trwałych w budowie) i dodatnie różnice kursowe (zmniejszające wartość środków trwałych w budowie) dotyczące pożyczek, kredytów, zobowiązań i przedpłat służących sfinansowaniu budowy lub ulepszenia.
Do środków trwałych w budowie nie zalicza się wartości nabytego na własne potrzeby gruntu, nawet wtedy, gdy trwa wznoszenie na nim budynków i budowli, które do czasu zakończenia budowy prezentowane są jako środki trwałe w budowie. Grunt nabyty na własne potrzeby powinien być prezentowany jako element środków trwałych.
Stanowi on bowiem samodzielny i niezależny od wzniesionych na nim budynków i budowli obiekt, który nie podlega amortyzacji. Zaliczenie gruntu do środków trwałych powinno nastąpić z dniem nabycia prawa własności. Grunty przeznaczone do odsprzedaży (osobno lub z wzniesionymi na nich budynkami lub budowlami) powinny być prezentowane jako towary1.
Sprzedaż środków trwałych w budowie w polskim prawie bilansowym
Przychody i koszty związane ze zbyciem środków trwałych w budowie zaliczane są do przychodów i kosztów związanych pośrednio z działalnością operacyjną jednostki. W związku z powyższym, zaliczane są do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych.
Przychód z tytułu sprzedaży środków trwałych w budowie ujmuje się na koncie „Pozostałe przychody operacyjne”, przy czym są to przychody, które zwiększają przychody jednostki do opodatkowania. Natomiast koszty związane ze sprzedażą księguje się w ciężar konta „Pozostałe koszty operacyjne”; stanowią one koszty uzyskania przychodów dla celów podatkowych.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy, pozostałe przychody i koszty operacyjne to przychody i koszty związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności: przychody i koszty związane ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, a także z utrzymywaniem i zbyciem nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych, zaliczanych do inwestycji.
Należy podkreślić, że - zgodnie z polskim prawem bilansowym - w rachunku zysków i strat prezentujemy jedynie wynik na sprzedaży środków trwałych w budowie jako zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych (poz. G.I.) lub strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych (poz. H.I.).
Sprzedaż środków trwałych w budowie w świetle Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej
Problematyka rachunkowego ujęcia przychodów związanych ze zbyciem środków trwałych w budowie została uregulowana w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości nr 16 „Rzeczowe aktywa trwałe”. Standard ten stosuje się do księgowania rzeczowych aktywów trwałych, w tym środków trwałych w budowie oraz aktywów będących w trakcie budowy lub dostosowywania do potrzeb przyszłego użytkowania w charakterze nieruchomości inwestycyjnych.
Zgodnie z MSR 16, wartość bilansowa pozycji rzeczowych aktywów trwałych zostaje usunięta z bilansu między innymi w chwili zbycia tej pozycji. Zyski i straty wynikające z faktu usunięcia pozycji rzeczowych aktywów trwałych z bilansu ujmuje się w rachunku zysków i strat w momencie usunięcia z bilansu (chyba że - zgodnie z MSR 17 - odpowiednie jest inne podejście do transakcji sprzedaży i leasingu zwrotnego). Zyski nie są klasyfikowane jako przychód. Zyski i straty wynikające z faktu usunięcia rzeczowych aktywów trwałych z bilansu są ustalane jako różnica między przychodami netto ze zbycia (jeśli takie były) a wartością bilansową tej pozycji.
Zbycie pozycji rzeczowych aktywów trwałych może mieć różną postać (np. sprzedaż, leasing finansowy lub darowizna). Zgodnie z § 69 Międzynarodowego Standardu Rachunkowości nr 16 „Rzeczowe aktywa trwałe”, dla ustalenia momentu zbycia rzeczowych aktywów trwałych jednostka stosuje kryteria określone w MSR 18 „Przychody” dotyczące ujmowania przychodu z tytułu sprzedaży towarów.
I tak - zgodnie z regulacjami zawartymi w MSR 18 - przychody ze sprzedaży ujmuje się, jeżeli spełnione zostały następujące warunki:
a) jednostka przekazała nabywcy znaczące ryzyko i korzyści wynikające z praw własności do towarów,
b) jednostka przestaje być trwale zaangażowana w zarządzanie sprzedanymi towarami w stopniu, w jakim zazwyczaj funkcję taką realizuje się wobec towarów, do których ma się prawo własności, ani też nie sprawuje nad nimi efektywnej kontroli,
c) kwotę przychodów można wycenić w wiarygodny sposób,
d) istnieje prawdopodobieństwo, że jednostka uzyska korzyści ekonomiczne z tytułu transakcji, oraz
e) koszty poniesione oraz te, które zostaną poniesione przez jednostkę gospodarczą w związku z transakcją, można wycenić w wiarygodny sposób.
Ocena tego, kiedy jednostka gospodarcza przekazała nabywcy znaczące ryzyko i korzyści związane z własnością, wymaga zbadania okoliczności towarzyszących transakcji. W większości przypadków przekazanie nabywcy ryzyka i korzyści zbiega się z przekazaniem mu tytułu prawnego lub fizycznym przekazaniem dóbr. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku większości sprzedaży detalicznych. W innych przypadkach przekazanie ryzyka i korzyści związanych z własnością następuje w innym czasie niż przekazanie tytułu prawnego lub fizyczne przekazanie dóbr.
Jeżeli na jednostce gospodarczej nadal ciąży znaczące ryzyko związane z własnością, transakcja nie ma charakteru sprzedaży i nie można ująć przychodów. Na jednostce gospodarczej znaczące ryzyko związane z własnością może ciążyć na wiele sposobów. Sytuacje, w których uznaje się, że na jednostce gospodarczej nadal ciąży znaczące ryzyko i uzyskiwane są korzyści wynikające z własności, mają miejsce wtedy, gdy:
a) jednostka gospodarcza podlega obowiązkowi związanemu z roszczeniami wiążącymi się z niezadowalającą jakością, nieobjętą zwykłymi przepisami gwarancyjnymi,
b) wpływ przychodów z tytułu sprzedaży towarów jest uzależniony od uzyskania przychodów ze sprzedaży tych towarów przez ich nabywcę,
c) towary uznaje się za dostarczone pod warunkiem ich zainstalowania, zaś instalacja stanowi istotną część umowy i nie została jeszcze zakończona przez jednostkę gospodarczą; oraz
d) nabywca posiada prawo odstąpienia od zakupu z przyczyn przewidzianych w umowie sprzedaży i jednostka gospodarcza nie ma pewności co do prawdopodobieństwa wystąpienia zwrotu zakupów.
Przychody są ujmowane tylko wówczas, gdy istnieje prawdopodobieństwo uzyskania przez jednostkę gospodarczą korzyści ekonomicznych związanych z przeprowadzoną transakcją. W niektórych przypadkach uzyskanie korzyści nie jest prawdopodobne do chwili otrzymania zapłaty lub zniknięcia niepewności. Na przykład kwestią rodzącą niepewność może być udzielenie zezwolenia przez władze obcego państwa na przelanie zapłaty uzyskanej w wyniku sprzedaży zrealizowanej w tym państwie. Po udzieleniu zezwolenia i zniknięciu niepewności, można ująć przychody. Jeżeli jednak rodzi się niepewność dotycząca ściągalności należnej kwoty już zaliczonej do przychodów, wówczas nieściągalną kwotę lub kwotę, w odniesieniu do której odzyskanie przestało być prawdopodobne, ujmuje się w kosztach, a nie jako korektę pierwotnie ujętej kwoty przychodów.
PRZYKŁAD
Sprzedaż środka trwałego w budowie - przykład praktyczny
Sprzedaż hali produkcyjnej (wraz z linią produkcyjną i gruntem) w trakcie budowy:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Objaśnienia:
1. Wartość netto prac projektowych oraz przygotowania placu budowy.
2. Wartość netto zakupu maszyn i urządzeń oraz usług budowlano-montażowych.
3. Naliczony VAT, który nie podlega odliczeniu.
4. Koszty finansowania zewnętrznego - koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania budowy środka trwałego - prowizja oraz odsetki od zaciągniętego kredytu lub pożyczki.
5. Koszty finansowania zewnętrznego - koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania budowy środka trwałego - zrealizowane ujemne różnice kursowe.
6. Sprzedaż środka trwałego w budowie (hali produkcyjnej wraz z linią oraz gruntu): a) wartość w cenie sprzedaży netto [1 500 000 zł] - Pozostałe przychody operacyjne;
b) VAT należny [22% - 330 000 zł] - Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego; c) łączna kwota należności z tytułu sprzedaży budynku [1 830 000 zł] - Pozostałe rozrachunki.
7. Przeniesienie wartości hali, urządzeń produkcyjnych oraz gruntu w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych.
8. Wpływ środków pieniężnych za sprzedany środek trwały w budowie.
 
Uwaga!
Sprzedaż budynku musi być dokonana w formie aktu notarialnego. Sprzedaż budynku (hali) powinna być udokumentowana fakturą VAT. Należy także pamiętać o sporządzeniu protokołu stwierdzającego przejęcie budynku przez podmiot, który go nabył.
 
 
Podstawa prawna:
• § 2, 5, 67-69, 71 MSR nr 16 „Rzeczowe aktywa trwałe”,
• § 1, 3, 14-16, 18 MSR nr 18 „Przychody”,
• art. 3 ust. 1 pkt 16 i 32 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.).

Mariusz Bukowiński
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

REKLAMA

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA