REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Na co zwracać uwagę przy sprzedaży przeszacowanych środków trwałych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Anna Bagieńska

REKLAMA

Ustawa o rachunkowości tylko na podstawie odrębnych przepisów zezwala na przeszacowanie wartości środków trwałych. Ze względu na niski poziom inflacji w ostatnich latach takich przepisów nie należy się spodziewać. Mogą jednak figurować w księgach rachunkowych środki trwałe, które zostały przeszacowane zgodnie z rozporządzeniem MF z 1995 r. O czym musimy pamiętać nawet po tylu latach w przypadku ich sprzedaży? Co w tym zakresie znajdziemy w MSR nr 16 „Rzeczowe aktywa trwałe”, który z kolei przewiduje możliwość wyboru modelu wyceny według wartości przeszacowanej?

 

Odpisy aktualizujące zwiększające wartość środków trwałych powodują zwiększenie:

- wartości początkowej środka trwałego,

- umorzenia oraz

- kapitału z aktualizacji wyceny.

Dokonując sprzedaży środków trwałych, które wcześniej podlegały aktualizacji wyceny, trzeba pamiętać o przeniesieniu odpowiedniej kwoty z kapitału z aktualizacji wyceny do kapitału zapasowego.

Zgodnie z ustawą o rachunkowości powstałą na skutek aktualizacji wyceny różnicę wartości netto środków trwałych odnosi się na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny; nie może ona być przeznaczona do podziału. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny podlega zmniejszeniu o różnicę z aktualizacji wyceny zbywanych lub zlikwidowanych środków trwałych uprzednio zaktualizowanych. Różnica ta wpływa na kapitał (fundusz) zapasowy lub inny o podobnym charakterze, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.

Według MSR nr 16, jeżeli wartość bilansowa składnika aktywów wzrosła na skutek przeszacowania, zwiększenie należy zaliczyć bezpośrednio do kapitału własnego jako nadwyżkę z przeszacowania.

Rozliczenie nadwyżki z przeszacowania

Nadwyżkę z przeszacowania zaliczoną do kapitału własnego można przenieść bezpośrednio do niepodzielonego wyniku lat ubiegłych w momencie usunięcia odpowiadającego jej składnika aktywów z bilansu. W takim przypadku wymagane jest przeniesienie całości nadwyżki w momencie wycofania z użycia lub zbycia składnika aktywów. Jednakże część nadwyżki można przenieść w trakcie używania składnika aktywów przez jednostkę gospodarczą. W takim przypadku kwota przeniesionej nadwyżki stanowi różnicę między amortyzacją opartą na przeszacowanej wartości bilansowej składnika aktywów a amortyzacją opartą na początkowej cenie nabycia lub koszcie wytworzenia składnika aktywów. Przeniesienie z pozycji „nadwyżka z przeszacowania” na pozycję „niepodzielony wynik lat ubiegłych” nie dokonuje się poprzez rachunek zysków i strat.

UWAGA!

Zapis w MSR nr 16 w tym zakresie jest obszerniejszy niż przepisy ustawy. Międzynarodowy Standard Rachunkowości zezwala na przeniesienie kapitału z aktualizacji wyceny również w trakcie używania środka trwałego, co w rozumieniu ustawy nie jest możliwe.

Możliwy zapis księgowy dla przeniesienia nadwyżki z przeszacowania w trakcie używania przeszacowanego środka trwałego:

1. Odpis amortyzacyjny po przeszacowaniu:

Wn „Umorzenie środków trwałych”,

Ma „Środki trwałe”.

2. Różnica między kwotą amortyzacyjną naliczoną przed i po przeszacowaniu

Wn „Nadwyżka z przeszacowania”,

Ma „Niepodzielony wynik z lat ubiegłych”.

Przykład

Firma wykazuje środek trwały o wartości początkowej po przeszacowaniu 60 000 zł. Dotychczasowe umorzenie (po przeszacowaniu) wynosi 32 000 zł. Kapitał z aktualizacji wyceny to 8000 zł.

Sprzedano środek trwały za kwotę 10 000 zł + VAT 22%.

Wariant I

Sprzedaż środka trwałego według przepisów ustawy o rachunkowości.

Ewidencja księgowa

1. Wyksięgowanie sprzedanego środka trwałego z ewidencji:

Wn „Umorzenie środków trwałych” 32 000

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 28 000

Ma „Środki trwałe” 60 000

2. Faktura sprzedaży:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 12 200

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 10 000

Ma „VAT należny” 2 200

3. Przeniesienie kapitału z aktualizacji wyceny:

Wn „Kapitał z aktualizacji wyceny” 8 000

Ma „Kapitał zapasowy” 8 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jak widać, skutki przeszacowania nawet w momencie sprzedaży nie będą miały wpływu na wynik finansowy. Wynik na sprzedaży należy wykazać w pozycji „Zysk (lub strata) ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych”.

Wariant II

Sprzedaż środka trwałego według MSR nr 16.

Ewidencja księgowa

1. Wyksięgowanie sprzedanego środka trwałego z ewidencji:

Wn „Umorzenie środków trwałych” 32 000

Wn „Pozostałe koszty” 28 000

Ma „Środki trwałe” 60 000

2. Faktura sprzedaży:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 12 200

Ma „Pozostałe przychody” 10 000

Ma „VAT należny” 2 200

3. Przeniesienie kapitału z aktualizacji wyceny:

Wn „Nadwyżka z przeszacowania” 8 000

Ma „Niepodzielony wynik z lat ubiegłych” 8 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Sformułowanie zawarte w MSR nr 16 wskazuje, że skutki aktualizacji nie podlegają podziałowi. Wynik na sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych również w MSR nr 16 wykazuje się według metody netto.

Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 16 podkreśla, że wartość bilansowa rzeczowych aktywów trwałych może być usunięta z bilansu:

- w chwili ich zbycia lub

- kiedy nie oczekuje się żadnych przyszłych korzyści ekonomicznych z tytułu ich użytkowania lub zbycia.

Za moment zbycia z tytułu sprzedaży uważa się moment, w którym zgodnie z MSR nr 18 „Przychody” można ujmować przychody ze sprzedaży.

Przychody ze sprzedaży ujmuje się, jeżeli spełnione zostały następujące warunki:

- jednostka przekazała nabywcy znaczące ryzyko i korzyści wynikające z praw własności do towarów,

- jednostka przestaje być trwałe zaangażowana w zarządzanie sprzedanymi towarami w stopniu, w jakim zazwyczaj funkcję taką realizuje się wobec towarów, do których ma się prawo własności, ani też nie sprawuje nad nimi efektywnej kontroli,

- kwotę przychodów można wycenić w wiarygodny sposób,

- istnieje prawdopodobieństwo, że jednostka uzyska korzyści ekonomiczne z tytułu transakcji oraz

- koszty poniesione oraz te, które zostaną poniesione przez jednostkę gospodarczą w związku z transakcją, można wycenić w wiarygodny sposób.


- § 41 MSR nr 16 „Rzeczowe aktywa trwałe”

- § 14 MSR nr 18 „Przychody”


dr Anna Bagieńska

adiunkt w Katedrze Finansów i Rachunkowości Politechniki Białostockiej

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe faktury elektroniczne w 2026 r. Prof. Modzelewski: art. 106nda ust. 3 ustawy o VAT nakłada niewykonalne obowiązki i jest sprzeczny z prawem UE

Nowe faktury elektroniczne, o których mowa w art. 106nf, 106nh, 106nda i 106nha ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), które będą w przyszłym roku wystawione zgodnie z wzorem faktury ustrukturyzowanej, budzą wśród podatników najwięcej wątpliwości – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026: Tylko 4 miesiące na przygotowanie. Czego wymagać od dostawców oprogramowania? Kto powinien mieć dostęp do systemu?

Od 1 lutego 2026 roku w Polsce zacznie obowiązywać obligatoryjne fakturowanie elektroniczne z wykorzystaniem faktur ustrukturyzowanych wprowadzonych do ustawy o podatku VAT. Najpierw dotyczyć to będzie największych podatników (przekroczone 200 mln zł obrotów brutto w 2024 r.), a od 1 kwietnia 2026 r. - pozostałych. Oznacza to, że wymiana faktur pomiędzy przedsiębiorcami będzie musiała odbywać się za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

REKLAMA

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

REKLAMA

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

Czy ominie Cię KSeF? Może jesteś w grupie, która nie będzie musiała stosować e-faktur w 2026 roku

W 2026 roku wchodzi w życie obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) dla większości przedsiębiorców w Polsce. System pozwala na wystawianie faktur ustrukturyzowanych i automatyczne przesyłanie ich do administracji podatkowej. Choć wielu przedsiębiorców będzie zobowiązanych do korzystania z platformy, istnieją wyjątki i odroczenia. Sprawdź!

REKLAMA