REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Na co zwracać uwagę przy sprzedaży przeszacowanych środków trwałych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Anna Bagieńska

REKLAMA

Ustawa o rachunkowości tylko na podstawie odrębnych przepisów zezwala na przeszacowanie wartości środków trwałych. Ze względu na niski poziom inflacji w ostatnich latach takich przepisów nie należy się spodziewać. Mogą jednak figurować w księgach rachunkowych środki trwałe, które zostały przeszacowane zgodnie z rozporządzeniem MF z 1995 r. O czym musimy pamiętać nawet po tylu latach w przypadku ich sprzedaży? Co w tym zakresie znajdziemy w MSR nr 16 „Rzeczowe aktywa trwałe”, który z kolei przewiduje możliwość wyboru modelu wyceny według wartości przeszacowanej?

 

Odpisy aktualizujące zwiększające wartość środków trwałych powodują zwiększenie:

- wartości początkowej środka trwałego,

- umorzenia oraz

- kapitału z aktualizacji wyceny.

Dokonując sprzedaży środków trwałych, które wcześniej podlegały aktualizacji wyceny, trzeba pamiętać o przeniesieniu odpowiedniej kwoty z kapitału z aktualizacji wyceny do kapitału zapasowego.

Zgodnie z ustawą o rachunkowości powstałą na skutek aktualizacji wyceny różnicę wartości netto środków trwałych odnosi się na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny; nie może ona być przeznaczona do podziału. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny podlega zmniejszeniu o różnicę z aktualizacji wyceny zbywanych lub zlikwidowanych środków trwałych uprzednio zaktualizowanych. Różnica ta wpływa na kapitał (fundusz) zapasowy lub inny o podobnym charakterze, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.

Według MSR nr 16, jeżeli wartość bilansowa składnika aktywów wzrosła na skutek przeszacowania, zwiększenie należy zaliczyć bezpośrednio do kapitału własnego jako nadwyżkę z przeszacowania.

Rozliczenie nadwyżki z przeszacowania

Nadwyżkę z przeszacowania zaliczoną do kapitału własnego można przenieść bezpośrednio do niepodzielonego wyniku lat ubiegłych w momencie usunięcia odpowiadającego jej składnika aktywów z bilansu. W takim przypadku wymagane jest przeniesienie całości nadwyżki w momencie wycofania z użycia lub zbycia składnika aktywów. Jednakże część nadwyżki można przenieść w trakcie używania składnika aktywów przez jednostkę gospodarczą. W takim przypadku kwota przeniesionej nadwyżki stanowi różnicę między amortyzacją opartą na przeszacowanej wartości bilansowej składnika aktywów a amortyzacją opartą na początkowej cenie nabycia lub koszcie wytworzenia składnika aktywów. Przeniesienie z pozycji „nadwyżka z przeszacowania” na pozycję „niepodzielony wynik lat ubiegłych” nie dokonuje się poprzez rachunek zysków i strat.

UWAGA!

Zapis w MSR nr 16 w tym zakresie jest obszerniejszy niż przepisy ustawy. Międzynarodowy Standard Rachunkowości zezwala na przeniesienie kapitału z aktualizacji wyceny również w trakcie używania środka trwałego, co w rozumieniu ustawy nie jest możliwe.

Możliwy zapis księgowy dla przeniesienia nadwyżki z przeszacowania w trakcie używania przeszacowanego środka trwałego:

1. Odpis amortyzacyjny po przeszacowaniu:

Wn „Umorzenie środków trwałych”,

Ma „Środki trwałe”.

2. Różnica między kwotą amortyzacyjną naliczoną przed i po przeszacowaniu

Wn „Nadwyżka z przeszacowania”,

Ma „Niepodzielony wynik z lat ubiegłych”.

Przykład

Firma wykazuje środek trwały o wartości początkowej po przeszacowaniu 60 000 zł. Dotychczasowe umorzenie (po przeszacowaniu) wynosi 32 000 zł. Kapitał z aktualizacji wyceny to 8000 zł.

Sprzedano środek trwały za kwotę 10 000 zł + VAT 22%.

Wariant I

Sprzedaż środka trwałego według przepisów ustawy o rachunkowości.

Ewidencja księgowa

1. Wyksięgowanie sprzedanego środka trwałego z ewidencji:

Wn „Umorzenie środków trwałych” 32 000

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 28 000

Ma „Środki trwałe” 60 000

2. Faktura sprzedaży:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 12 200

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 10 000

Ma „VAT należny” 2 200

3. Przeniesienie kapitału z aktualizacji wyceny:

Wn „Kapitał z aktualizacji wyceny” 8 000

Ma „Kapitał zapasowy” 8 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jak widać, skutki przeszacowania nawet w momencie sprzedaży nie będą miały wpływu na wynik finansowy. Wynik na sprzedaży należy wykazać w pozycji „Zysk (lub strata) ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych”.

Wariant II

Sprzedaż środka trwałego według MSR nr 16.

Ewidencja księgowa

1. Wyksięgowanie sprzedanego środka trwałego z ewidencji:

Wn „Umorzenie środków trwałych” 32 000

Wn „Pozostałe koszty” 28 000

Ma „Środki trwałe” 60 000

2. Faktura sprzedaży:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 12 200

Ma „Pozostałe przychody” 10 000

Ma „VAT należny” 2 200

3. Przeniesienie kapitału z aktualizacji wyceny:

Wn „Nadwyżka z przeszacowania” 8 000

Ma „Niepodzielony wynik z lat ubiegłych” 8 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Sformułowanie zawarte w MSR nr 16 wskazuje, że skutki aktualizacji nie podlegają podziałowi. Wynik na sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych również w MSR nr 16 wykazuje się według metody netto.

Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 16 podkreśla, że wartość bilansowa rzeczowych aktywów trwałych może być usunięta z bilansu:

- w chwili ich zbycia lub

- kiedy nie oczekuje się żadnych przyszłych korzyści ekonomicznych z tytułu ich użytkowania lub zbycia.

Za moment zbycia z tytułu sprzedaży uważa się moment, w którym zgodnie z MSR nr 18 „Przychody” można ujmować przychody ze sprzedaży.

Przychody ze sprzedaży ujmuje się, jeżeli spełnione zostały następujące warunki:

- jednostka przekazała nabywcy znaczące ryzyko i korzyści wynikające z praw własności do towarów,

- jednostka przestaje być trwałe zaangażowana w zarządzanie sprzedanymi towarami w stopniu, w jakim zazwyczaj funkcję taką realizuje się wobec towarów, do których ma się prawo własności, ani też nie sprawuje nad nimi efektywnej kontroli,

- kwotę przychodów można wycenić w wiarygodny sposób,

- istnieje prawdopodobieństwo, że jednostka uzyska korzyści ekonomiczne z tytułu transakcji oraz

- koszty poniesione oraz te, które zostaną poniesione przez jednostkę gospodarczą w związku z transakcją, można wycenić w wiarygodny sposób.


- § 41 MSR nr 16 „Rzeczowe aktywa trwałe”

- § 14 MSR nr 18 „Przychody”


dr Anna Bagieńska

adiunkt w Katedrze Finansów i Rachunkowości Politechniki Białostockiej

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Każda faktura VAT w 2026 r. obowiązkowo wystawiana aż w sześciu formach. Ryzyko powstania wielu oryginałów tej samej faktury. Czy ktoś się w tym połapie?

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2025 r. nowelizująca ustawę o VAT w zakresie obowiązkowego modelu KSeF została już podpisana przez Prezydenta RP i musimy jeszcze poczekać na rozporządzenia wykonawcze, gdzie m.in. uregulowane będą szczegóły informatyczne (kody, certyfikaty). Ale to nie koniec – musi się jeszcze pojawić oprogramowanie interfejsowe, a zwłaszcza jego „specyfikacja”. Ile będziemy na to czekać? Nie wiadomo. Ale czas płynie. Wiemy dziś, że obok dwóch faktur w postaci tradycyjnej (papierowe lub elektroniczne), pojawiają się w tych przepisach aż cztery nowe formy - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Self-billing w KSeF jako nowe możliwości dla zagranicznych podmiotów

Wprowadzenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) budzi wiele pytań wśród polskich podatników, ale coraz częściej także wśród podmiotów zagranicznych działających w Polsce i rozliczających tu VAT. Jednym z kluczowych zagadnień – rzadko poruszanych publicznie – jest możliwość wystawiania faktur ustrukturyzowanych w formule self-billingu przez podmioty nieposiadające siedziby w Polsce. Czy KSeF przewiduje taką opcję? Jakie warunki muszą zostać spełnione i z jakimi wyzwaniami trzeba się liczyć?

Certyfikaty KSeF – ostatni dzwonek dla firm! Bez nich fiskus zablokuje faktury

Od listopada 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli wnioskować o certyfikaty KSeF. Brak tego dokumentu od 2026 r. może oznaczać paraliż wystawiania faktur. A od 2027 r. system nie uzna już żadnej innej metody logowania.

KSeF nadchodzi! Skarbówka przejmuje faktury – obowiązek już od lutego 2026: Kto jest zobowiązany do korzystania z KSeF, a kto jest wyłączony? Zapoznaj się z podstawowymi informacjami

Od 1 lutego 2026 r. żadna firma nie ucieknie przed KSeF. Wszystkie faktury trafią do centralnego systemu skarbowego, a przedsiębiorcy będą musieli wystawiać je wyłącznie w nowym formacie. Najwięksi podatnicy wejdą w obowiązek pierwsi, a reszta już od kwietnia 2026 r. Sprawdź, kto i kiedy zostanie objęty nowymi rygorami – i jakie wyjątki jeszcze ratują niektórych z obowiązkowego e-fakturowania.

REKLAMA

Nowe prawo ratuje rolników przed komornikiem! Teraz egzekucje długów wstrzymane po złożeniu wniosku do KOWR

Rolnicy w tarapatach finansowych zyskali tarczę ochronną. Dzięki nowelizacji ustawy o restrukturyzacji zadłużenia złożenie wniosku do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa wstrzymuje egzekucję komorniczą. Zmiana ma dać czas na rozmowy z wierzycielami, ułatwić restrukturyzację i uchronić tysiące gospodarstw przed nagłą utratą majątku. To krok, który eksperci określają jako bardzo istotny dla bezpieczeństwa produkcji żywności w Polsce.

KSeF 2026: Tryb offline24, offline, awaria i awaria całkowita - co trzeba wiedzieć? MF wyjaśnia

Nowe przepisy dotyczące Krajowego Systemu e-Faktur, które wejdą w życie od lutego 2026 r., przewidują różne procedury na wypadek problemów technicznych i awarii systemu. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, czym różni się tryb offline24, tryb offline, tryb awaryjny oraz procedura na wypadek awarii całkowitej – a także jakie obowiązki w zakresie wystawiania, przesyłania i udostępniania faktur będą spoczywać na podatnikach w każdej z tych sytuacji.

KSeF 2.0: Wielka rewolucja w fakturowaniu i VAT! Co dokładnie się zmieni i kogo obejmą nowe przepisy?

KSeF wchodzi na stałe i już od 2026 roku każda faktura będzie musiała być wystawiona elektronicznie. Nowa ustawa całkowicie zmienia zasady rozliczeń i obejmie zarówno podatników czynnych, jak i zwolnionych z VAT. To największa rewolucja w fakturowaniu od lat.

Od kwietnia 2026 r. bez KSeF nie wystawisz żadnej faktury. To prosta droga do paraliżu rozliczeń firmy

Od 2026 r. KSeF stanie się obowiązkiem dla wszystkich przedsiębiorców w Polsce. System zmieni sposób wystawiania faktur, obieg dokumentów i współpracę z księgowością. W zamian przewidziano m.in. szybszy zwrot VAT. Eksperci podkreślają jednak, że firmy powinny rozpocząć przygotowania już teraz – zwlekanie może skończyć się paraliżem rozliczeń.

REKLAMA

Rewolucja w fakturach: od 2026 KSeF obowiązkowy dla wszystkich! Firmy mają mniej czasu, niż myślą

Mamy już ustawę wprowadzającą obowiązkowy Krajowy System e-Faktur. Od lutego 2026 r. część przedsiębiorców straci możliwość wystawiania tradycyjnych faktur, a od kwietnia – wszyscy podatnicy VAT będą musieli korzystać wyłącznie z KSeF. Eksperci ostrzegają: realnego czasu na wdrożenie jest dużo mniej, niż się wydaje.

Rewolucja w interpretacjach podatkowych? Rząd planuje centralizację i zmiany w Ordynacji podatkowej – co to oznacza dla podatników i samorządów?

Rząd szykuje zmiany w Ordynacji podatkowej, które mają ułatwić dostęp do interpretacji podatkowych i uporządkować ich publikację. Zamiast rozproszenia na setkach stron samorządowych, wszystkie dokumenty trafią do jednej centralnej bazy – systemu EUREKA, co ma zwiększyć przejrzystość i przewidywalność prawa podatkowego.

REKLAMA