REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Na co zwracać uwagę przy sprzedaży przeszacowanych środków trwałych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Anna Bagieńska

REKLAMA

Ustawa o rachunkowości tylko na podstawie odrębnych przepisów zezwala na przeszacowanie wartości środków trwałych. Ze względu na niski poziom inflacji w ostatnich latach takich przepisów nie należy się spodziewać. Mogą jednak figurować w księgach rachunkowych środki trwałe, które zostały przeszacowane zgodnie z rozporządzeniem MF z 1995 r. O czym musimy pamiętać nawet po tylu latach w przypadku ich sprzedaży? Co w tym zakresie znajdziemy w MSR nr 16 „Rzeczowe aktywa trwałe”, który z kolei przewiduje możliwość wyboru modelu wyceny według wartości przeszacowanej?

 

Odpisy aktualizujące zwiększające wartość środków trwałych powodują zwiększenie:

- wartości początkowej środka trwałego,

- umorzenia oraz

- kapitału z aktualizacji wyceny.

Dokonując sprzedaży środków trwałych, które wcześniej podlegały aktualizacji wyceny, trzeba pamiętać o przeniesieniu odpowiedniej kwoty z kapitału z aktualizacji wyceny do kapitału zapasowego.

Zgodnie z ustawą o rachunkowości powstałą na skutek aktualizacji wyceny różnicę wartości netto środków trwałych odnosi się na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny; nie może ona być przeznaczona do podziału. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny podlega zmniejszeniu o różnicę z aktualizacji wyceny zbywanych lub zlikwidowanych środków trwałych uprzednio zaktualizowanych. Różnica ta wpływa na kapitał (fundusz) zapasowy lub inny o podobnym charakterze, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.

Według MSR nr 16, jeżeli wartość bilansowa składnika aktywów wzrosła na skutek przeszacowania, zwiększenie należy zaliczyć bezpośrednio do kapitału własnego jako nadwyżkę z przeszacowania.

Rozliczenie nadwyżki z przeszacowania

Nadwyżkę z przeszacowania zaliczoną do kapitału własnego można przenieść bezpośrednio do niepodzielonego wyniku lat ubiegłych w momencie usunięcia odpowiadającego jej składnika aktywów z bilansu. W takim przypadku wymagane jest przeniesienie całości nadwyżki w momencie wycofania z użycia lub zbycia składnika aktywów. Jednakże część nadwyżki można przenieść w trakcie używania składnika aktywów przez jednostkę gospodarczą. W takim przypadku kwota przeniesionej nadwyżki stanowi różnicę między amortyzacją opartą na przeszacowanej wartości bilansowej składnika aktywów a amortyzacją opartą na początkowej cenie nabycia lub koszcie wytworzenia składnika aktywów. Przeniesienie z pozycji „nadwyżka z przeszacowania” na pozycję „niepodzielony wynik lat ubiegłych” nie dokonuje się poprzez rachunek zysków i strat.

UWAGA!

Zapis w MSR nr 16 w tym zakresie jest obszerniejszy niż przepisy ustawy. Międzynarodowy Standard Rachunkowości zezwala na przeniesienie kapitału z aktualizacji wyceny również w trakcie używania środka trwałego, co w rozumieniu ustawy nie jest możliwe.

Możliwy zapis księgowy dla przeniesienia nadwyżki z przeszacowania w trakcie używania przeszacowanego środka trwałego:

1. Odpis amortyzacyjny po przeszacowaniu:

Wn „Umorzenie środków trwałych”,

Ma „Środki trwałe”.

2. Różnica między kwotą amortyzacyjną naliczoną przed i po przeszacowaniu

Wn „Nadwyżka z przeszacowania”,

Ma „Niepodzielony wynik z lat ubiegłych”.

Przykład

Firma wykazuje środek trwały o wartości początkowej po przeszacowaniu 60 000 zł. Dotychczasowe umorzenie (po przeszacowaniu) wynosi 32 000 zł. Kapitał z aktualizacji wyceny to 8000 zł.

Sprzedano środek trwały za kwotę 10 000 zł + VAT 22%.

Wariant I

Sprzedaż środka trwałego według przepisów ustawy o rachunkowości.

Ewidencja księgowa

1. Wyksięgowanie sprzedanego środka trwałego z ewidencji:

Wn „Umorzenie środków trwałych” 32 000

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 28 000

Ma „Środki trwałe” 60 000

2. Faktura sprzedaży:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 12 200

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 10 000

Ma „VAT należny” 2 200

3. Przeniesienie kapitału z aktualizacji wyceny:

Wn „Kapitał z aktualizacji wyceny” 8 000

Ma „Kapitał zapasowy” 8 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jak widać, skutki przeszacowania nawet w momencie sprzedaży nie będą miały wpływu na wynik finansowy. Wynik na sprzedaży należy wykazać w pozycji „Zysk (lub strata) ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych”.

Wariant II

Sprzedaż środka trwałego według MSR nr 16.

Ewidencja księgowa

1. Wyksięgowanie sprzedanego środka trwałego z ewidencji:

Wn „Umorzenie środków trwałych” 32 000

Wn „Pozostałe koszty” 28 000

Ma „Środki trwałe” 60 000

2. Faktura sprzedaży:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 12 200

Ma „Pozostałe przychody” 10 000

Ma „VAT należny” 2 200

3. Przeniesienie kapitału z aktualizacji wyceny:

Wn „Nadwyżka z przeszacowania” 8 000

Ma „Niepodzielony wynik z lat ubiegłych” 8 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Sformułowanie zawarte w MSR nr 16 wskazuje, że skutki aktualizacji nie podlegają podziałowi. Wynik na sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych również w MSR nr 16 wykazuje się według metody netto.

Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 16 podkreśla, że wartość bilansowa rzeczowych aktywów trwałych może być usunięta z bilansu:

- w chwili ich zbycia lub

- kiedy nie oczekuje się żadnych przyszłych korzyści ekonomicznych z tytułu ich użytkowania lub zbycia.

Za moment zbycia z tytułu sprzedaży uważa się moment, w którym zgodnie z MSR nr 18 „Przychody” można ujmować przychody ze sprzedaży.

Przychody ze sprzedaży ujmuje się, jeżeli spełnione zostały następujące warunki:

- jednostka przekazała nabywcy znaczące ryzyko i korzyści wynikające z praw własności do towarów,

- jednostka przestaje być trwałe zaangażowana w zarządzanie sprzedanymi towarami w stopniu, w jakim zazwyczaj funkcję taką realizuje się wobec towarów, do których ma się prawo własności, ani też nie sprawuje nad nimi efektywnej kontroli,

- kwotę przychodów można wycenić w wiarygodny sposób,

- istnieje prawdopodobieństwo, że jednostka uzyska korzyści ekonomiczne z tytułu transakcji oraz

- koszty poniesione oraz te, które zostaną poniesione przez jednostkę gospodarczą w związku z transakcją, można wycenić w wiarygodny sposób.


- § 41 MSR nr 16 „Rzeczowe aktywa trwałe”

- § 14 MSR nr 18 „Przychody”


dr Anna Bagieńska

adiunkt w Katedrze Finansów i Rachunkowości Politechniki Białostockiej

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

REKLAMA

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

REKLAMA

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

REKLAMA