REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak przebiega kompensata rozrachunków

Agnieszka Pokojska
Agnieszka Pokojska

REKLAMA

Aby ułatwić rozrachunki z kontrahentami, z którymi spółka rozlicza się na zasadach kompensaty, warto wyodrębnić analityczne konto „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”. Będą na nim ewidencjonowane faktury wysłane i otrzymane, a także przelewy regulujące saldo.

 

W obrocie gospodarczym zdarza się, że firmy kupują wzajemnie swoje towary. Takie transakcje mogą być rozliczane na zasadzie kompensaty. Warunki tego typu rozliczeń mogą być dokonywane na podstawie zasad ustalonych między kontrahentami w umowie lub na podstawie przepisów kodeksu cywilnego.

Przepisy kodeksowe

Zasady kompensowania wzajemnych należności reguluje art. 498 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Na skutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Kolejne kwestie regulują art. 499-502 kodeksu cywilnego. Przepisy te stanowią, że potrącenia dokonuje się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Ma ono moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe. Jeżeli przedmiotem potrącenia są wierzytelności, których miejsca spełnienia świadczeń są różne, strona korzystająca z możności potrącenia obowiązana jest uiścić drugiej stronie sumę potrzebną do pokrycia wynikającego dla niej uszczerbku. Odroczenie wykonania zobowiązania udzielone przez sąd albo bezpłatnie przez wierzyciela nie wyłącza potrącenia.

Wierzytelność przedawniona może być potrącona, jeżeli w chwili, gdy potrącenie stało się możliwe, przedawnienie jeszcze nie nastąpiło.

Warunki rozliczeń

Jak zostało to już wcześniej wspomniane, kompensata może być dokonana na podstawie zawartej umowy. Powinna ona określać: strony rozliczające, procedurę kompensaty, wierzytelności, które będą jej podlegały, a także okresy, w której będą uzgadniane i rozliczane salda. Przykładowo może się to odbywać po każdym kwartale. W tym zakresie strony mogą się umówić, że po zakończeniu tego okresu strona rozliczająca sporządza wyciąg z konta, na którym ewidencjonuje wzajemne rozrachunki oraz ustala salda. Następnie przesyła kontrahentowi wyciąg z wykazem faktur wraz z saldami. Z kolei druga strona potwierdza zgodności wyciągu i sald. Na koniec strona, która jest dłużnikiem, reguluje saldo przelewem bankowym.

Aby ułatwić tego typu rozliczenia w księgach rachunkowych, ewidencję takich rozrachunków można prowadzić na jednym koncie analitycznym „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”. Na takim koncie ujmowane są wtedy faktury otrzymywane od kontrahenta i jemu wysłane, a także przelewy dłużnika regulujące saldo. Nie oznacza to jednak, że spółka nie może ujmować tych operacji na odrębnych kontach. W takiej sytuacji trzeba będzie zsumować osobno faktury przesłane i otrzymane, następnie niższą wartość przeksięgować na drugie konto rozrachunkowe.

Ewidencja księgowa w takim przypadku będzie następująca:

1. Otrzymana faktura za zakupiony towar: strona Wn konta 300 „Rozliczenie zakupu” - w cenie zakupu, strona Wn konta 225 „Rozliczenie VAT naliczonego” - wartość VAT naliczonego, strona Ma konta 202 „Rozrachunki z dostawcami'' - łączna wartość zobowiązania.

2. Wystawienie faktury za sprzedany towar: strona Wn konta 201 „Rozrachunki z odbiorcami” - łączna kwota należności, strona Ma konta 730 „Przychód ze sprzedaży towarów” - wartość w cenie sprzedaży netto, strona Ma konta 225 „Rozliczenie VAT należnego” - wartość VAT należnego.

3. Uregulowanie rozrachunków w drodze kompensaty - w przypadku gdy zobowiązanie jest w niższej wartości niż wierzytelność - w wartości zobowiązania: strona Wn konta 202 „Rozrachunki z dostawcami”, strona Ma 201 „Rozrachunki z odbiorcami”.

W takiej sytuacji spółka nadal ma nieuregulowaną należność w wartości pomniejszonej o wartość należności. Dlatego pozostałą wartość musi uregulować przykładowo przelewem bankowym, co będzie odzwierciedlone w księgach rachunkowych następującym zapisem: strona Wn konta 202 „Rozrachunki z dostawcami”, strona Ma konta130 „Rachunek bankowy”.

CZY KOMPENSOWAĆ RACHUNKI W WALUTACH OBCYCH

Spółka może kompensować rozrachunki w walutach obcych. W tym celu do ich wyceny należy skorzystać z niższego kursu, według którego zostały wycenione w momencie powstania zobowiązania lub należność. Mogą więc powstać różnice kursowe, które należy odpowiednio zaewidencjonować odpowiednio na kontach przychodów lub kosztów finansowych.


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Jako kompensować rozrachunki


AGNIESZKA POKOJSKA

agnieszka.pokojska@infor.pl


PODSTAWA PRAWNA

- Art. 7 ust. 3 oraz art. 46 ust. 2a ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

- Art. 498-502 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Teraz kontrolerzy ZUS szczególnie upatrzyli sobie firmy z jednej branży, praktycznie żadna nie uniknie kontroli w najbliższym czasie. Co sprawdzają i dlaczego

W ciągu ostatniego roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wziął pod lupę polskie firmy transportowe i rozpoczął szczegółowe kontrole, które są odczuwalne przez branżę. Dla ekspertów nie jest to zaskoczeniem, bo to efekt rozpoznania przez ZUS trików stosowanych w firmach tej branży.

Rząd szuka pieniędzy. Podatek cyfrowy coraz bliżej?

Ministerstwo Cyfryzacji pracuje nad nowym podatkiem, który miałby objąć duże korporacje technologiczne działające w Polsce. Wicepremier Krzysztof Gawkowski zapowiada, że koncepcja podatku cyfrowego zostanie przedstawiona w ciągu kilku miesięcy, a wpływy z niego mogą sięgnąć miliardów złotych. Pomysł budzi jednak kontrowersje.

Wspólne rozliczenie PIT małżonków w 2025 r. za 2024 rok – kto i jak może to zrobić. Korzyści, warunki, jaki formularz wypełnić

Wspólne rozliczenie rocznego zeznania podatkowego PIT przez małżonków jest ważną preferencją podatkową w podatku dochodowym od osób fizycznych, dostępną dla podatników opodatkowanych na zasadach ogólnych, tj. wg skali podatkowej. Rozliczenie wspólne jest korzystne zwłaszcza dla małżonków, których dochody roczne znacznie się różnią (znajdują się w różnych progach podatkowych), w tym w szczególności jeżeli jeden z małżonków nie osiągnął dochodu w danym roku. Kiedy małżonkowie mogą rozliczyć się wspólnie? Na czym polega wspólne rozliczenie PIT małżonków? Czy jest możliwe wspólne rozliczenie ze zmarłym małżonkiem, po rozwodzie i w separacji? Czy jest możliwe wspólne rozliczenie małżonków w przypadku uzyskiwania przychodów z najmu prywatnego, działalności rolniczej, kapitałów pieniężnych, działalności nierejestrowanej? Jakie formy opodatkowania wykluczają wspólne rozliczenie małżonków? Odpowiadamy na te wszystkie pytania.

Będzie rewolucja w raportowaniu ESG po zmianach w dyrektywie CSRD? Obowiązki tylko dla największych firm. Pakiet Omnibus I Komisji Europejskiej

W lutym 2025 roku Komisja Europejska ogłosiła przełomowe zmiany w unijnym systemie raportowania zrównoważonego rozwoju, wywołując gorącą debatę wśród przedsiębiorców, prawników i ekspertów ESG. Propozycje zawarte w pakiecie Omnibus, obejmujące m.in. modyfikacje dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) i CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive), zdaniem wielu komentatorów stanowią próbę znalezienia równowagi między ambicjami klimatycznymi UE a realiami gospodarczymi. Wspólnie z dr Anną Partyką-Opielą, partnerką kancelarii Rymarz Zdort Maruta i laureatką rankingu Top 25 Women Lawyers in Business by Forbes 2024, analizujemy konsekwencje tych zmian dla europejskiego biznesu.

REKLAMA

Biznes ma dość! Domaga się prostych i stabilnych podatków. Jest 100 postulatów

Chaos w podatkach, powolne sądy i drakońskie areszty gospodarcze – polscy przedsiębiorcy mają dość! Domagają się uproszczenia systemu podatkowego, rozszerzenia estońskiego CIT oraz stabilnych przepisów. Czy rząd posłucha biznesu, zanim firmy zaczną masowo uciekać za granicę?

Deregulacja: nowe przepisy dla biznesu od 1 maja 2025 r. 40 zmian - kontrole firm, rzemiosło, mały ZUS plus, zamówienia publiczne i inne ułatwienia

W dniu 11 marca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego, przedłożony przez Ministra Rozwoju i Technologii. Zmiany mają wejść w życie w większości od 1 maja 2025 roku

Wynagrodzenie brutto, a netto w 2025 roku. Jak obliczyć kwotę pensji do wypłaty? [Przykłady]

Jedną z podstawowych kwestii dla pracownika i pracodawcy jest ustalenie stawki wynagrodzenia, jaką pracownik będzie co miesiąc otrzymywał za wykonywanie swoich obowiązków służbowych. Pracownicy często mają wątpliwości dlaczego kwota netto, która dostają na konto, jest o tyle niższa niż ta zapisana w umowie. Kwota która podana jest na umowie o pracę to najczęściej kwota brutto, czyli całość wynagrodzenia, które zostaje pomniejszane o należne świadczenia publicznoprawne. Po odjęciu tych świadczeń pozostaje kwota netto, którą pracownik otrzymuje, tzw. „kwota na rękę”.

Zasiłek chorobowy już od pierwszego dnia? Przedsiębiorcy apelują do rządu o natychmiastowe działania

Rada Przedsiębiorców domaga się realizacji obietnicy wyborczej – ZUS powinien przejąć wypłatę zasiłku chorobowego już od pierwszego dnia absencji pracownika. W liście do premiera Donalda Tuska i liderów koalicji przedsiębiorcy wzywają do uchwalenia przepisów jeszcze przed wyborami prezydenckimi. Czy rząd dotrzyma słowa?

REKLAMA

Inwestowanie w złoto - marzec 2025 r. Cena i notowania. Stabilność mimo ryzyka delewarowania na zmiennych rynkach

Jak informuje Saxo Bank w komunikacie z 12 marca 2025 r., globalne rynki finansowe pozostają w stanie podwyższonej niepewności, ponieważ wprowadzenie, a następnie odwołanie ceł przez administrację Trumpa wobec głównych partnerów handlowych nadal wywiera presję na Wall Street i szerzej na rynek. Złoto pozostaje stabilne, utrzymując notowania powyżej 2900 USD po kolejnej stosunkowo płytkiej korekcie. Inwestorzy i traderzy reagują również na gwałtowne i nagłe pogorszenie danych makroekonomicznych w USA, co zwiększa ryzyko stagflacji, wspierającej ceny złota.

Jak skutecznie odwołać się od wyników kontroli projektu unijnego? 5 zasadniczych kroków

Realizacja projektu unijnego to duże wyzwanie – wymaga nie tylko zaangażowania i dobrej organizacji, ale także skrupulatnego przestrzegania przepisów i wytycznych. Kontrole projektów są standardową praktyką, której celem jest sprawdzenie, czy środki publiczne są wykorzystywane zgodnie z przepisami i pierwotnymi założeniami projektu. Co jednak zrobić, gdy wynik kontroli jest niekorzystny? Jakie kroki podjąć, by skutecznie się odwołać?

REKLAMA