REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania podatkowe spółki kapitałowej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Hanna Szarejko
radca prawny
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W postępowaniach sądowoadministracyjnych przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie, w której reprezentowałam dwóch członków zarządu spółki kapitałowej zapadły w maju 2012 r. cztery precedensowe wyroki w sprawach dotyczących odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania podatkowe w PDOP i VAT.

Wyroki te przede wszystkim przełamują dotychczasową linię orzeczniczą WSA, NSA i SN, a tym samym mogą stanowić istotną informację dla podatników oczekujących rozstrzygnięć sądowych w analogicznych sprawach zawisłych przed sądami administracyjnymi (podatkowe) i powszechnymi (należności wobec ZUS),

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Ponadto z uwagi na uwzględnienie przez WSA w Warszawie podniesionych przeze mnie zarzutów: naruszenia zasady lex retro non agit oraz niekonstytucyjności przepisu przejściowego z art. 8 ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. zmieniającej ordynację podatkową z dniem 01.01.2009 r., stanowią novum w interpretacji tego przepisu przejściowego.

Wyroki zapadły w kontekście przepisu przejściowego z art. 8 ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 28 listopada 2008 r.).

Dotychczas zarówno organy podatkowe jak i wojewódzkie sądy administracyjne; interpretując a contrario przepis przejściowy z art. 8 ustawy z dnia 7 listopada 2008r. zmieniającej ordynację podatkową z dniem 01.01.2009 r., błędnie przyjmowały, że - w przeciwieństwie do innych osób trzecich odpowiedzialnych podatkowo z art. 112, 114a i art. 115 § 1 OP wyraźnie wskazanych w art. 8 ustawy zmieniającej - wobec członków zarządu spółek kapitałowych odpowiedzialnych podatkowo z art. 116 § 2 OP i pełniących swe funkcje przed 01.01.2009 r. na podstawie art.10 ustawy zmieniającej ma zastosowanie art.116 § 2 op w nowym brzmieniu nadanym nowelą.

Skutkiem takiej interpretacji organów podatkowych było ustalenie, że członkowie zarządu spółki kapitałowej pełniący swe funkcje przed datą 01.01.2009 r. odpowiadają za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, a nie za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

 

Stan prawny przed i po 1 stycznia 2009 r.

 

REKLAMA

Przepis art. 116 ordynacji podatkowej, stanowiący podstawę odpowiedzialności członków zarządu spółki kapitałowej za jej zobowiązania podatkowe, w brzmieniu od 1997 roku do nowelizacji, wprowadzonej z dniem 01.01.2009 r. miał następującą treść:

       2005.01.14        tekst jednolity  Dz.U.2005.8.60

Art. 116.
 § 1. Za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:
  1)  nie wykazał, że:
a)  we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo
b)  niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

  2)  nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

§ 2. Odpowiedzialność członków zarządu, określona w § 1, obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu.

 

Z dniem 01.01.2009 r. ustawodawca diametralnie zmienił krąg podmiotowy osób odpowiedzialnych za te zobowiązania, wskazując w § 2 n/w przepisu, że odpowiedzialnymi członkami zarządu w spółce kapitałowej są inne - niż dotychczas - osoby; a mianowicie wyłącznie ci członkowie zarządu, za kadencji, których upłynął termin płatności podatków oraz zaległości z art. 52 ordynacji podatkowej powstałe w czasie pełnienia funkcji.

 

           

2009.01.01        zmiana Dz.U.2008.209.1318      art. 1

Art. 116. § 1. Za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

        1)  nie wykazał, że:

     a)  we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b)  niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

  2)  nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

§ 2.  Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.

 

 

Powyższa zmiana zasad odpowiedzialności członków zarządu spółek kapitałowych dokonana została przez ustawodawcę n/w nowelą:

 

Dz.U.2008.209.1318

USTAWA z dnia 7 listopada 2008 r.

o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw1)

(Dz. U. z dnia 28 listopada 2008 r.)

Art. 1. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.2)) wprowadza się następujące zmiany:

 

27)  w art. 116 § 2 otrzymuje brzmienie:

"§ 2.     Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.";

Art. 8. Do odpowiedzialności podatkowej osób trzecich za zaległości podatkowe powstałe przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się art. 112, 114a i art. 115 § 1 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 9. Do wykonywania decyzji doręczonych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy ustaw zmienianych w art. 1 i 2 w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 10. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.

 

ZARZUTY SKARGI NA DECYZJE PODATKOWE

I PRZEDMIOT ROZSTRZYGNIĘCIA WSA W WARSZAWIE:

 

Istotą sprawy w prowadzonych przeze mnie postępowaniach sądowoadministracyjnych przed WSA w Warszawie było ustalenie, która z w/w różnych zasad odpowiedzialności (powstanie zobowiązania czy termin płatności podatku) ma zastosowanie do członków zarządu spółki kapitałowej, którzy:

 

a)    pełnili swe funkcje w dacie, gdy upływał termin płatności podatku VAT i PDOP,

 

b)    jednak nie pełnili funkcji w zarządzie wcześniej tj. nie byli członkami zarządu spółki kapitałowej w dacie powstania tych zobowiązań podatkowych.

 

Organa podatkowe stały na stanowisku, że - w przeciwieństwie do innych osób trzecich odpowiedzialnych podatkowo z art. 112, 114a i art. 115 § 1 OP wyraźnie wskazanych w art. 8 ustawy zmieniającej - wobec członków zarządu spółek kapitałowych odpowiedzialnych podatkowo z art. 116 § 2 OP i pełniących swe funkcje przed 01.01.2009 r. na podstawie art.10 ustawy zmieniającej ma zastosowanie art. 116 § 2 op w nowym brzmieniu nadanym nowelą i stosując wykładnię językową wydawały decyzje o odpowiedzialności podatkowej tych członków zarządu, za kadencji, których upływał termin zapłaty podatków, choć niepełniących swych funkcji wcześniej tj. w dacie powstania zobowiązań tych zobowiązań podatkowych w PDOP i VAT.

 

 

Broniąc członków zarządu; w treści wniesionej przeze mnie skargi - celem zobrazowania, jaki skutek prawny ma zastosowanie w/w nowych zasad odpowiedzialności (termin zapłaty podatku) do członków zarządu pełniących swe funkcje przed wejściem w życie nowelizacji - obok niżej opisanych zarzutów, przedstawiłam przed sądem administracyjnym poniższą konstatację:

Gdyby hipotetycznie przyjąć, że zmieniony z dniem 01.01.2009 r. przepis art. 116 § 2 ordynacji podatkowej stosuje się wobec członków zarządu pełniących swe funkcje w spółkach kapitałowych przed 01.01.2009 r., to powyższe prowadziłoby do - kuriozalnego i sprzecznego z zasadą demokratycznego państwa prawa z art.2 Konstytucji RP - wniosku, że te osoby pełniące funkcje np. w latach 2004-2008 nie znały zasad swojej odpowiedzialności ukształtowanej przez ustawodawcę dopiero w roku 2009 inaczej (termin zapłaty podatku) niż w okresie, gdy podejmowały one decyzję o objęciu mandatu (termin powstania zobowiązania).

 

WSA w Warszawie w czterech orzeczeniach uwzględnił podniesione przeze mnie n/w zarzuty:

 

a)   naruszenia art. 120 OP poprzez zastosowanie do oceny stanu faktycznego zaistniałego w roku 2008 materialnoprawnego przepisu art. 116 § 2 OP obowiązującego od dnia 01.01.2009 r. czyli naruszenie zasady LEX RETRO NON AGIT.

b)   naruszenia art. 120 OP poprzez błędną - opartą na niewłaściwej wykładni a contrario - interpretację przepisów art.8 jako przepisów przejściowych ustawy o zmianie ustawy ordynacja podatkowa (...) z dnia 07.11.2008 r. w zakresie ustalenia daty wejścia w życie zmienionego przepisu art. 116 § 2 OP i sprzecznego z art.120 OP uznania, że - wobec milczenia ustawodawcy (pominięcie w art.8 ustawy nowelizującej przepisu art.116 OP w zakresie nakazu stosowania poprzednich - obowiązujących przed wejściem w życie noweli - przepisów kształtujących odpowiedzialność członków zarządu wobec członków zarządu pełniących swe funkcje przed zmianą zasad tj. przed dniem 01.01.2009 r.) - rzekomo należy stosować te zmienione przepisy wstecz tj. w stosunku do tych członków zarządu, którzy pełnili swe funkcje przed dniem 01.01.2009 r. i tym samym nie byli świadomi grożącej im odpowiedzialności ukształtowanej przez ustawodawcę odmiennie po zakończeniu przez nich kadencji (vide nowela ustawy OP zmieniająca zasady odpowiedzialności).

 

W ustawie nowelizującej ordynację podatkową (Dz.U.2008.209.1318) nie zamieszczono przepisów intertemporalnych zmieniających zasadę niedziałania nowego prawa wstecz; nota bene taki ewentualny nakaz ustawodawcy, aby stosować ten zmieniony przepis art. 116 § 2 ordynacji podatkowej retroaktywnie tj. w stosunku do osób, które pełniły funkcje w zarządzie przed datą 01.01.2009 r. byłby niekonstytucyjny jako naruszający zasadę demokratycznego państwa prawa: LEX RETRO NON AGIT.

 

WSA w Warszawie uwzględnił zarzuty niekonstytucyjności i uznał za słuszną przedstawioną przeze mnie interpretację przepisów przejściowych; czyli stanął na stanowisku, że przepis art. 116 § 2 ordynacji podatkowej ustanawiający zasady odpowiedzialności osób trzecich za zobowiązania spółki kapitałowej jest przepisem prawa materialnego, a nie proceduralnego i wobec powyższego dokonana ostatnią nowelizacją diametralna zmiana zasad odpowiedzialności - i tym samym kręgu podmiotowego - członków zarządu odpowiedzialnych za zobowiązania spółki z o.o. - ma zastosowanie do zobowiązań podatkowych, których termin płatności przypadł po 1 stycznia 2009 r. jako wskazanej w art. 10 dacie wejścia w życie Ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw.

 

Z wydanych orzeczeń wynika, że mająca zastosowanie do stanu faktycznego w 2008 roku zasada odpowiedzialności członka zarządu za zobowiązania spółki kapitałowej (które powstały w dacie pełnienia funkcji) nie została zmieniona i jako przepis prawa materialnego nadal ma zastosowanie do tych członków zarządu spółek kapitałowych, którzy sprawowali swój mandat od dnia wejścia w życie ordynacji podatkowej tj. od dnia 1 stycznia 1998 r. do dnia 31 grudnia 2008 r.

 

Wyroki WSA w Warszawie omawiane w tekście - sygnatury akt:

III SA/Wa 2429/11 z 18 maja 2012 r.,

III SA/Wa 2430/11 z 18 maja 2012 r.,

III SA/Wa 2403/11 z 22 maja 2012 r.,

III SA/Wa 2404/11 z 22 maja 2012 r..

 

 


Hanna Szarejko
, radca prawny

 

 

 

www.pierwszaprawna.pl

hanna.szarejko@pierwszaprawna.pl

tel. 501 678 246

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowa opłata 2 euro od każdej paczki do UE albo 50 eurocentów po spełnieniu szeregu formalności. Na walce Unii z chińskim e-commerce skorzysta europejska logistyka

Komisja Europejska i Parlament Europejski chcą ograniczenia napływu chińskiego e-commerce przez wprowadzenie opłaty manipulacyjnej wynoszącej 2 euro dla każdej paczki, niezależnie od jej wartości. Nowy podatek będzie można obniżyć do 50 eurocentów, ale najpierw przesyłka będzie musiała trafić do magazynu na terenie Unii, skąd będzie dystrybuowana do klienta końcowego. Oznacza to, że każda z 4,6 mld paczek, bo tyle zaimportowano ich w 2024 r., będzie wymagała indywidualnej obsługi logistycznej, którą mogą zapewnić europejscy operatorzy. W opinii ekspertów to wielka dla sektora logistyki kontraktowej, również w Polsce, ale do walki o największych graczy e-commerce należy się dobrze przygotować.

Tajemnica przedsiębiorstwa pod ochroną – rząd szykuje rewolucję w przepisach o znakach towarowych

Rząd pracuje nad długo wyczekiwaną nowelizacją Prawa własności przemysłowej. Projekt UDER85 wprowadzi skuteczne mechanizmy ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniach przed Urzędem Patentowym. To przełom, który zmieni zasady gry w sporach o znaki towarowe i zwiększy bezpieczeństwo firmowych danych.

Ubezpieczenie zdrowotne przy delegowaniu pracownika do Niemiec – formularz A1, EKUZ i kasy chorych

Delegowanie pracowników do Niemiec wiąże się z szeregiem obowiązków administracyjnych. Jednym z kluczowych aspektów, często niedocenianym przez pracodawców, jest właściwe zabezpieczenie zdrowotne osoby delegowanej. W praktyce powtarzają się pytania: czy wystarczy formularz A1? Czy EKUZ chroni pracownika w Niemczech w razie wypadku? Co pokrywa niemiecka AOK? I czy warto wykupić prywatne ubezpieczenie? W tym artykule odpowiemy na te i inne pytania, wyjaśnimy czym jest formularz A1, co zapewnia karta EKUZ w Niemczech oraz czy trzeba zgłaszać się do niemieckiej kasy chorych?

Kryzys na rynku księgowych? Specjaliści są przemęczeni, a chętnych i wykwalifikowanych kandydatów do pracy brakuje

Co drugi pracownik obszaru księgowości uważa, że branża boryka się z niedoborem wykwalifikowanych specjalistów – wynika z badania SaldeoSMART. Wśród głównych powodów luki kompetencyjnej respondenci wymieniają trudność w nadążaniu za zmieniającymi się przepisami (64%) oraz wypalenie zawodowe (53%). Siedmiu na dziesięciu ankietowanych przyznaje, że w ostatnim kwartale często lub bardzo często odczuwało przeciążenie obowiązkami zawodowymi. Jednocześnie 44% upatruje w sztucznej inteligencji szansy na odciążenie pracowników i zwiększenie ich efektywności.

REKLAMA

3 poprawki Senatu do ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF

Ustawa wprowadzająca Krajowy System e-Faktur została uchwalona przez Sejm 25 lipca 2025 roku i trafiła do Senatu. Na posiedzeniu w dniu 30 lipca 2025 r. Senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała jedynie 3 poprawki redakcyjne do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, nie wprowadzając innych zmian.

ZUS wdraża nowe funkcje aplikacji mobilnej mZUS. Zaświadczenia dot. emerytur, rent i zasiłków. Odwołania, wycofania, załączniki i inne możliwości

Ponad 800 tys. osób ma już aplikację mobilną mZUS. To bardzo prosty i wygodny sposób kontaktu z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Można w niej sprawdzić stan swojego konta w ZUS, wysłać wnioski o świadczenia dla rodzin i wyliczyć prognozowaną emeryturę. Aplikacja wciąż jest wzbogacana o nowe funkcje i ma coraz więcej użytkowników.

Obligacje skarbowe (oszczędnościowe) - w sierpniu 2025 r. niższe oprocentowanie. Do końca lipca można kupić obligacje z wyższymi odsetkami

Po obniżkach oprocentowania obligacji skarbowych (detalicznych - oszczędnościowych) w maju i czerwcu 2025 r. - w sierpniu kolejny raz w tym roku Ministerstwo Finansów tnie (o 0,25 pkt proc.) odsetki nowych emisji tych obligacji.

43% podatków – tyle naprawdę oddajesz państwu. Nowy raport WEI ujawnia prawdziwe koszty systemu podatkowego w Polsce

Nowy raport Warsaw Enterprise Institute ujawnia, że realne obciążenie podatkowe przeciętnego Polaka wynosi aż 43% dochodu brutto. Choć nominalne stawki wydają się umiarkowane, ukryte składki i daniny skutecznie pomniejszają wypłaty. System jest skomplikowany i kosztowny – również pod względem czasu i wysiłku.

REKLAMA

Pełny kontakt z fiskusem przez aplikację e-Urząd Skarbowy (e-US) w smartfonie. Nie tylko dla osób fizycznych. Jak to działa?

W styczniu 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępnił aplikację mobilną e-Urząd Skarbowy (e-US), która zapewnia łatwy, szybki i bezpieczny dostęp do usług e-Urzędu Skarbowego przez smartfona. Dotychczas z aplikacji mobilnej e-US mogły korzystać tylko osoby fizyczne. Od 25 lipca 2025 r. aplikacja umożliwia również dostęp do konta organizacji w e-US. Dzięki temu organizacje mogą już korzystać z pełnego zakresu usług e-Urzędu Skarbowego w aplikacji mobilnej.

Ustawa o obowiązkowym KSeF uchwalona przez Sejm. Terminy wdrożenia przesądzone

W dniu 25 lipca 2025 r. Sejm uchwalił ustawę wprowadzającą Krajowy System e-Faktur. Zgodnie z nowymi przepisami od 1 lutego 2026 r. firmy o sprzedaży przekraczającej 200 mln zł będą musiały wystawiać faktury za pośrednictwem KSeF. Mniejsze firmy ten obowiązek obejmie od 1 kwietnia 2026 r.

REKLAMA